Một trong những người bị kết án trong vụ sát hại Đức Giám Mục phụ tá Juan Gerardi Conedera của tổng giáo phận Guatemala City hồi năm 1998 là trung sĩ Jose Obdulio Villanueva đã bị giết trong tù.
Trung sĩ Jose Obdulio Villanueva, thuộc biệt đội phòng vệ phủ tổng thống Guatemala đã bị kết án tù 30 năm vì tham gia trong vụ sát hại Đức Cha Juan Gerardi. Trong vụ nổi loạn bất ngờ diễn ra sáng sớm hôm 12/2/2003 tại Trung Tâm Giam Giữ Ngăn Ngừa, Villanueva đã bị đâm chết. Một nhóm thanh niên côn đồ bị nhốt chung trong một xà lim đã tấn công một khu vực gồm các xà lim biệt lập nơi cầm giữ các quân nhân. Villanueva được báo cáo là đã ngăn chặn các thanh niên để cản cho các sĩ quan bị nhốt trong tù trốn sang nơi khác.
Báo chí Guatemala cho biết Villanueva đã bị nhóm thanh niên tra tấn dã man và cuối cùng bị chặt đầu. Trong cuộc bạo loạn này, ngoài Villanueva còn có 6 tù nhân khác cũng bị giết chết.
Tưởng cũng nên nhắc lại là Ðức Giám Mục Juan Jose Gerardi đã bị giết chết ngày 26/4/1998, một ngày sau khi ngài trình lên quốc hội một bản báo cáo tố giác quân đội Guatemala đã phạm tội diệt chủng với hàng loạt những cuộc thảm sát dân lành vô tội trong 36 năm nội chiến vừa qua. Với tựa đề "Guatemala: đừng bao giờ tái diễn nữa", tài liệu ghi lại 36 năm khủng bố tra tấn mà nạn nhân chính là các thường dân. Trong hơn 36 năm nội chiến, đã có khoảng 150 ngàn nguời bị sát hại và hơn 50 ngàn nguời bị mất tích. Tài liệu được Ðức Cha thu thập trong vòng ba năm gồm 1,700 trang, với chứng từ của trên 5,000 người và 37 ngàn vụ bạo động từ năm 1960 đến năm 1996.
Vài giờ trước khi chết, Ðức Cha Gerardi, giám mục phụ tá tổng giáo phận Guatemala đã đọc một vài đoạn trích dẫn từ tài liệu nói trên trong nhà thờ chính tòa thủ đô. Trong tài liệu, đức cha Gerardi đã tố cáo các vụ bắt cóc, buôn bán ma túy do giới quân nhân chủ trương.
Nội vụ trở nên phức tạp vì cảnh sát Guatemala và quân đội đã bao che cho nhau. Cảnh sát đã bắt cha đại diện giáo phận Mario Orantes (ngụ chung nhà với đức cha) và ông từ giúp việc và kết tội cho họ tội rất khó tin là đã giết Ðức Giám Mục để... cướp tiền. Cha Mario Orantes bị bắt rồi được thả ra, rồi lại bị bắt, rồi lại được thả ra và nay ngài phải ra hầu tòa mặc dù tình trạng sức khoẻ rất tệ sau những năm tháng tù đầy.
Phiên tòa xử vụ án này đã kéo dài nhiều năm và rất phức tạp các chánh án liên tục bị hăm dọa, bị bắn hụt và nhiều chánh án đã xin từ nhiệm vì quá sợ.
Đêm thứ hai rạng sáng thứ ba 1/8/2000, đại úy Byron Lima Oliva thuộc quân đội Guatemala, người đã bị cáo giác là đánh chết Ðức Giám Mục Juan Jose Gerardi năm 1998 đã bị đâm trong khi đang bị giam trong tù. Ðại Úy Lima Oliva, một sĩ quan binh chủng đặc công tinh nhuệ của Guatemala đã phát hiện hai kẻ tấn công và đã làm chúng bị thương trước khi bị chúng đâm bị thương.
Cũng hôm 1/8/2000, một nhân chứng quan trọng khác trong vụ án giết hại Ðức Cha Gerardi ở Guetalama đã phải trốn ra nước ngoài vì lý do an toàn. Cô Juanna del Carmel Sandoval, một nhân chứng đã tố cáo quân đội Guatemala nhúng tay trong vụ giết Ðức Cha Gerardi đã nhận được hàng loạt những lời đe dọa trong thời gian qua. Do đó, ngày 1/8/2000, chính phủ Guatemala đã phải cho cô đi lánh nạn tại ngoại quốc.
Sau cùng, tòa án tại Guatemala đã xử 30 năm tù:
- Trung tá hồi hưu Lima Estrada, 60 tuổi, trước là trưởng phòng mật vụ của Guatemala,
- Ðại úy Byron Lima Oliva, 31 tuổi, con của Trung tá Lima Estrada,
- Trung sĩ Jose Obdulio Villanueva, 36 tuổi, quân nhân biệt đội phòng vệ phủ tổng thống.
Ba quân nhân này bị kết tội là đã bóp cổ Đức Giám Mục Gerardi cho tới chết.
Riêng trường hợp linh mục Mario Orantes, 38 tuổi, là người phụ giúp và sống chung với giám mục Gerardi tại chủng viện Guatemala bị kết án tù 20 năm vì tội che giấu sự thật về cái chết của giám mục. Riêng bà nấu bếp là Margarita Lopez, được thả tự do vì tòa cho rằng bà bị ép buộc phải che giấu sự thật trong vụ này.
Cái chết của vị Giám Mục khả kính Gerardi, 75 tuổi làm chấn động thế giới và phiên tòa xử án cũng đã gây nhiều chú ý.
Trung sĩ Jose Obdulio Villanueva, thuộc biệt đội phòng vệ phủ tổng thống Guatemala đã bị kết án tù 30 năm vì tham gia trong vụ sát hại Đức Cha Juan Gerardi. Trong vụ nổi loạn bất ngờ diễn ra sáng sớm hôm 12/2/2003 tại Trung Tâm Giam Giữ Ngăn Ngừa, Villanueva đã bị đâm chết. Một nhóm thanh niên côn đồ bị nhốt chung trong một xà lim đã tấn công một khu vực gồm các xà lim biệt lập nơi cầm giữ các quân nhân. Villanueva được báo cáo là đã ngăn chặn các thanh niên để cản cho các sĩ quan bị nhốt trong tù trốn sang nơi khác.
Báo chí Guatemala cho biết Villanueva đã bị nhóm thanh niên tra tấn dã man và cuối cùng bị chặt đầu. Trong cuộc bạo loạn này, ngoài Villanueva còn có 6 tù nhân khác cũng bị giết chết.
Tưởng cũng nên nhắc lại là Ðức Giám Mục Juan Jose Gerardi đã bị giết chết ngày 26/4/1998, một ngày sau khi ngài trình lên quốc hội một bản báo cáo tố giác quân đội Guatemala đã phạm tội diệt chủng với hàng loạt những cuộc thảm sát dân lành vô tội trong 36 năm nội chiến vừa qua. Với tựa đề "Guatemala: đừng bao giờ tái diễn nữa", tài liệu ghi lại 36 năm khủng bố tra tấn mà nạn nhân chính là các thường dân. Trong hơn 36 năm nội chiến, đã có khoảng 150 ngàn nguời bị sát hại và hơn 50 ngàn nguời bị mất tích. Tài liệu được Ðức Cha thu thập trong vòng ba năm gồm 1,700 trang, với chứng từ của trên 5,000 người và 37 ngàn vụ bạo động từ năm 1960 đến năm 1996.
Vài giờ trước khi chết, Ðức Cha Gerardi, giám mục phụ tá tổng giáo phận Guatemala đã đọc một vài đoạn trích dẫn từ tài liệu nói trên trong nhà thờ chính tòa thủ đô. Trong tài liệu, đức cha Gerardi đã tố cáo các vụ bắt cóc, buôn bán ma túy do giới quân nhân chủ trương.
Nội vụ trở nên phức tạp vì cảnh sát Guatemala và quân đội đã bao che cho nhau. Cảnh sát đã bắt cha đại diện giáo phận Mario Orantes (ngụ chung nhà với đức cha) và ông từ giúp việc và kết tội cho họ tội rất khó tin là đã giết Ðức Giám Mục để... cướp tiền. Cha Mario Orantes bị bắt rồi được thả ra, rồi lại bị bắt, rồi lại được thả ra và nay ngài phải ra hầu tòa mặc dù tình trạng sức khoẻ rất tệ sau những năm tháng tù đầy.
Phiên tòa xử vụ án này đã kéo dài nhiều năm và rất phức tạp các chánh án liên tục bị hăm dọa, bị bắn hụt và nhiều chánh án đã xin từ nhiệm vì quá sợ.
Đêm thứ hai rạng sáng thứ ba 1/8/2000, đại úy Byron Lima Oliva thuộc quân đội Guatemala, người đã bị cáo giác là đánh chết Ðức Giám Mục Juan Jose Gerardi năm 1998 đã bị đâm trong khi đang bị giam trong tù. Ðại Úy Lima Oliva, một sĩ quan binh chủng đặc công tinh nhuệ của Guatemala đã phát hiện hai kẻ tấn công và đã làm chúng bị thương trước khi bị chúng đâm bị thương.
Cũng hôm 1/8/2000, một nhân chứng quan trọng khác trong vụ án giết hại Ðức Cha Gerardi ở Guetalama đã phải trốn ra nước ngoài vì lý do an toàn. Cô Juanna del Carmel Sandoval, một nhân chứng đã tố cáo quân đội Guatemala nhúng tay trong vụ giết Ðức Cha Gerardi đã nhận được hàng loạt những lời đe dọa trong thời gian qua. Do đó, ngày 1/8/2000, chính phủ Guatemala đã phải cho cô đi lánh nạn tại ngoại quốc.
Sau cùng, tòa án tại Guatemala đã xử 30 năm tù:
- Trung tá hồi hưu Lima Estrada, 60 tuổi, trước là trưởng phòng mật vụ của Guatemala,
- Ðại úy Byron Lima Oliva, 31 tuổi, con của Trung tá Lima Estrada,
- Trung sĩ Jose Obdulio Villanueva, 36 tuổi, quân nhân biệt đội phòng vệ phủ tổng thống.
Ba quân nhân này bị kết tội là đã bóp cổ Đức Giám Mục Gerardi cho tới chết.
Riêng trường hợp linh mục Mario Orantes, 38 tuổi, là người phụ giúp và sống chung với giám mục Gerardi tại chủng viện Guatemala bị kết án tù 20 năm vì tội che giấu sự thật về cái chết của giám mục. Riêng bà nấu bếp là Margarita Lopez, được thả tự do vì tòa cho rằng bà bị ép buộc phải che giấu sự thật trong vụ này.
Cái chết của vị Giám Mục khả kính Gerardi, 75 tuổi làm chấn động thế giới và phiên tòa xử án cũng đã gây nhiều chú ý.