NEW YORK - Cơ quan nguyên tử của Liên Hiệp Quốc IAEA kêu gọi Iran chấp nhận vô điều kiện các cuộc thanh tra cặn kẽ hơn những cơ sở hạt nhân của họ.
Chính phủ Iran đang chịu sức ép từ nhiều phía. Trong khi người Iran ở Pháp và Anh tự thiêu để đòi dân chủ thì Mỹ và Châu Âu đòi Iran phải cởi mở hơn trong việc hợp tác với các thanh tra hạt nhân.
Nhưng tại sao Mỹ và một số đồng minh lại tin rằng Iran muốn có vũ khí hạt nhân và thực tế thì Iran đã đi tới đâu trên con đường trở thành một quốc gia có vũ khí hạt nhân?
Phóng viên quốc phòng của đài BBC Jonathan Marcus cho biết đây là gốc rễ khiến Hoa Kỳ quan ngại về các hoạt động hạt nhân của Iran, mối quan ngại ngày càng dâng cao.
Iran, thay vì thật đơn giản là mua nhiên liệu hạt nhân từ Nga như họ đã từng đồng ý đối với lò phản ứng bước đầu ở Bushehr, thì nay lại muốn phát triển một ngành công nghiệp hạt nhân đầy đủ.
Nước này muốn tự cung ứng đủ toàn bộ nhiên liệu, hay nói cách khác là họ muốn tự mình sản xuất được nhiên liệu hạt nhân.
Các phát ngôn viên của Iran đã thừa nhận rằng Iran đã khai thác quặng phóng xạ và đang xây dựng một nhà máy xử lý uranium cùng các cơ sở chế tạo nhiên liệu.
Cơ quan nguyên tử năng quốc tế IAEA tin rằng Iran cũgn đang phát triển một nhà máy làm giàu uranium, là cơ sở cuối cùng có thể đem lại khả năng không chỉ sản xuất ra chất uranium được làm nghèo để sử dụng làm nhiên liệu, mà cả các chất liệu chế tạo vũ khí được làm giàu dùng để chế bom.
Tất nhiên, Iran nói rằng họ không hề theo đuổi mục tiêu đó. Họ nói chương trình của mình chỉ thuần túy phục vụ mục đích dân sự.
Thế nhưng quy mô và phạm vi hoạt động của Iran đã làm dấy lên những câu hỏi, nhất là từ khi IAEA ngờ rằng một phần chất uranium có thể đã được sử dụng để thử nghiệm mức độ đã được làm giàu của thiết bị.
Đó chính là lý do khiến Mỹ lớn tiếng và IAEA thì đang tìm cách kiếm thêm thông tin từ Tehran. Nhưng dẫu sao thì đó có thể cũng chỉ là lý thuyết.
Nhiều chuyên gia tin rằng một khi Iran đã có chương trình tự cung ứng hạt nhân, mà có lẽ cũng cần có thêm thời gian nữa mới đạt được, thì Iran sẽ có thể cả gan bỏ qua những cam kết trong hiệp định mà họ đã tham gia, và phát triển vũ khí một thời gian ngắn sau khi đưa ra thông báo.
Vấn đề về tham vọng hạt nhân của Iran sẽ là mối quan tâm không chỉ của IAEA mà còn cả của quan hệ ngoại giao rộng khắp giữa Iran với Washington và thế giới bên ngoài.(bbc)
Chính phủ Iran đang chịu sức ép từ nhiều phía. Trong khi người Iran ở Pháp và Anh tự thiêu để đòi dân chủ thì Mỹ và Châu Âu đòi Iran phải cởi mở hơn trong việc hợp tác với các thanh tra hạt nhân.
Nhưng tại sao Mỹ và một số đồng minh lại tin rằng Iran muốn có vũ khí hạt nhân và thực tế thì Iran đã đi tới đâu trên con đường trở thành một quốc gia có vũ khí hạt nhân?
Phóng viên quốc phòng của đài BBC Jonathan Marcus cho biết đây là gốc rễ khiến Hoa Kỳ quan ngại về các hoạt động hạt nhân của Iran, mối quan ngại ngày càng dâng cao.
Iran, thay vì thật đơn giản là mua nhiên liệu hạt nhân từ Nga như họ đã từng đồng ý đối với lò phản ứng bước đầu ở Bushehr, thì nay lại muốn phát triển một ngành công nghiệp hạt nhân đầy đủ.
Nước này muốn tự cung ứng đủ toàn bộ nhiên liệu, hay nói cách khác là họ muốn tự mình sản xuất được nhiên liệu hạt nhân.
Các phát ngôn viên của Iran đã thừa nhận rằng Iran đã khai thác quặng phóng xạ và đang xây dựng một nhà máy xử lý uranium cùng các cơ sở chế tạo nhiên liệu.
Cơ quan nguyên tử năng quốc tế IAEA tin rằng Iran cũgn đang phát triển một nhà máy làm giàu uranium, là cơ sở cuối cùng có thể đem lại khả năng không chỉ sản xuất ra chất uranium được làm nghèo để sử dụng làm nhiên liệu, mà cả các chất liệu chế tạo vũ khí được làm giàu dùng để chế bom.
Tất nhiên, Iran nói rằng họ không hề theo đuổi mục tiêu đó. Họ nói chương trình của mình chỉ thuần túy phục vụ mục đích dân sự.
Thế nhưng quy mô và phạm vi hoạt động của Iran đã làm dấy lên những câu hỏi, nhất là từ khi IAEA ngờ rằng một phần chất uranium có thể đã được sử dụng để thử nghiệm mức độ đã được làm giàu của thiết bị.
Đó chính là lý do khiến Mỹ lớn tiếng và IAEA thì đang tìm cách kiếm thêm thông tin từ Tehran. Nhưng dẫu sao thì đó có thể cũng chỉ là lý thuyết.
Nhiều chuyên gia tin rằng một khi Iran đã có chương trình tự cung ứng hạt nhân, mà có lẽ cũng cần có thêm thời gian nữa mới đạt được, thì Iran sẽ có thể cả gan bỏ qua những cam kết trong hiệp định mà họ đã tham gia, và phát triển vũ khí một thời gian ngắn sau khi đưa ra thông báo.
Vấn đề về tham vọng hạt nhân của Iran sẽ là mối quan tâm không chỉ của IAEA mà còn cả của quan hệ ngoại giao rộng khắp giữa Iran với Washington và thế giới bên ngoài.(bbc)