Ngày 14/9/2009 trên tờ Hà Nội Mới xuất hiện bài viết “Ngoan cố và lạc lõng” với nội dung lên án các tu sĩ giáo dân liên quan đến vụ Tòa Khâm Sứ, Thái Hà và Tam Tòa.
Thật ra chuyện múa võ của các tay bồi bút ‘lề phải’ với chúng ta chẳng có gì lạ, mới chăng chỉ là lần này họ đã công khai (xin nhấn mạnh) khai thác những gì đọc và nghe được từ tình hình nội bộ đạo công giáo qua VietCatholic, DCCT mà nhiều người cùng nhận xét là những ‘sự khác thường’ xảy ra gần đây trong giáo hội, để từ đó họ gọi các tu sĩ trên là “Những kẻ ngoan cố” vì “đã không được một ai trong hơn 30 vị giám mục trong cả nước lên tiếng ủng hộ.”
Trong tư cách giáo dân và là người hay tham gia viết bài trên VietCatholic chúng tôi thấy cần có đôi lời nhận định về bài báo này cùng một số vấn đề liên quan đến giáo hội như sau:
1. Trước hết cần phải khẳng định việc đòi nhà cầm quyền phải tôn trọng Công Lý - Sự Thật của tu sĩ giáo dân Hà Nội qua các vụ TKS, Thái Hà, Tam Tòa, bằng tất cả những sự nóng bỏng đã xảy ra qua việc nhiều người bị đánh đập, bắt bớ, giam cầm v.v… có thể nói đây thực sự là những cuộc đấu tranh mở đường mang nhiều ý nghĩa trong bối cảnh hầu hết người dân chấp nhận sống trong im lặng, sợ hãi để đổi lấy việc để được yên thân. Mặc dù nhiều người, thừa biết họ đang mất tự do khi phải sống trong một đất nước mà Csvn cai quản không khác gì một ‘nhà tù lớn’:
• Về phần đạo, các giám mục và linh mục DCCT đã thực hành đúng những gì Chúa răn dạy về đức Công bằng Bác ái bằng cách ngăn chận những bất công nhà nước đã gây ra cho chính giáo hội. Qua đó, các Ngài đã cho thế gian thấy quan điểm của giáo hội là luôn đứng cùng những người thấp cổ bé họng khác trong xã hội đang bị tầng lớp thống trị tước đoạt nhiều quyền lợi của họ.
• Về phần đời, các vị chủ chăn tại những nơi trên cũng chẳng làm sai bất cứ điều gì khi thực hiện theo những gì mà nhà nước kêu gọi “Sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật”. Chắc chắn các Ngài không không hề vượt qua giới hạn nào cả về giáo luật lẫn pháp luật như kiểu ‘mồm loa mép giải’ nói lấy được của nhà cầm quyền bấy lâu nay.
Một khi đã “đấu tranh” thì ắt phải có sự lực lượng đối nghịch, đối kháng. Và như bao cuộc ‘đối đầu’ khác từng diễn ra, cả bên chính nghĩa lẫn phía bạo tàn cũng đều có những mặt yếu riêng của mình. Như với giáo hội hiện nay, một khi Csvn đoán biết có thể đang có những sự bất đồng quan điểm trong nội bộ, thì chuyện khai thác các yếu điểm ấy để trục lợi là lẽ đương nhiên. Do vậy, chúng ta cần phải hết sức tỉnh táo không để nhà cầm quyền lấy những yếu điểm của giáo hội ra để khỏa lấp những việc làm sai trái của họ.
2. Khi nêu lên những gì quan sát được về sự sự kiện có thể không hoàn toàn có sự hiệp nhất của hàng giáo phẩm trước các sự kiện lớn là Tòa Khâm Sứ, giáo xứ Thái Hà và nhà thờ Tam Tòa trước công luận, chúng tôi (chắc nhiều người cũng vậy) đã lường trước tình huống bị khai thác này sẽ xảy ra. Thậm chí, cả việc sẽ bị nhiều người có đạo chê trách là ‘vạch áo cho nhà nước xem lưng’. Tuy nhiên, là giáo dân của một tôn giáo mà người đứng đầu là Chúa Giêsu đã từng dám chọn lấy cái chết để bảo vệ sự thật rằng Ngài là vua được chúa cha sai đến trước quan tòa Philatô trong ngày chịu nạn, cho dù có bị thiên hạ hiểu lầm vua ấy là theo nghĩa vua chúa trần gian. Chân lý này không cho phép chúng tôi châp nhận bất kỳ một im lặng nào.
Hơn nữa có muốn im lặng cũng chẳng thể được với họ nếu nhớ rằng cách nay chưa lâu Đức Cha Nguyễn Văn Hòa, nguyên Chủ tịch HĐGMVN cũng đã từng phải lên tiếng phản đối ông chủ tịch Nguyễn Minh Triết, khi ông này trong chuyến công du Mỹ năm 2007 đã diễn giải cái sự im lặng của HĐGM VN trước vấn đề của LM Nguyễn văn Lý là sự ‘đồng ý’ đó sao!?
Chỉ những ai ‘ngây thơ’ mới tưởng rằng cứ im lặng là nhà nước không biết hay biết gì về tình hình giáo hội hiện nay (chúng tôi mới nhấn mạnh hai chữ công khai ở trên cũng là vì vậy).
Suy nghĩ thế, hoặc họ không biết gì, hoặc biết nhưng lại tự lừa dối ‘ru ngủ’ chính mình trước một hệ thống chính quyền với quân đội, công an khoảng 2 triệu người cộng thêm những cơ quan âm thầm theo dõi mọi mọi ‘đối tượng’ thuộc vào loại sừng sỏ cỡ như Tổng cục Tình báo Quân sự T2 từng làm điêu đứng cả những vị công thần như đại tướng Võ Nguyên Giáp… đạo công giáo từ lâu vốn đã là cái gai trong mắt nhà cầm quyền. Vậy làm sao mọi động tĩnh của các vị giám mục, tiểu sử từng người ra sao, tư tưởng thiên về giáo hội hay nhà nước, làm sao khai thác sự khác biệt ấy v.v… họ rành hơn chúng ta nhiều lần.
Có những khi nhờ ‘không biết’ mà con người mình được cảm thấy hạnh phúc vì đầu óc không phải vướng bận lo lắng điều gì như khi ai đó đang mang trong mình mầm bệnh ung thư trong mình nhưng bác sĩ người nhà lại giấu họ chẳng hạn.
Nhưng sự thật thì nào có chịu ngoan ngoãn như vậy nên khi người bệnh phải đối mặt với sự thật ‘chết chóc’ thì mọi thứ cũng… ‘hết thuốc chữa’ luôn!
3. Về những nội dung chúng tôi nêu lên liên quan đến các biến cố TKS, Thái Hà, Tam Tòa và nhiều nơi khác, hay như chuyện thăm viếng một năm chỉ một lần của Tòa Giám Mục với LM Lý, chuyện lễ khởi công khởi công xây dựng Trung Tâm Mục Vụ giáo phận Đà Lạt, chuyện đức cha Đà Lạt lên truyền hình cùng thủ tướng Dũng v.v… trong bài viết “Xin đừng xé Chúa ra làm đôi”, chúng ta biết đấy đều là chuyện có thật chứ không có gì là suy đoán nào cả (http://vietcatholic.net/News/Html/70761.htm ) nhưng vì nó ‘phũ phàng’ quá nên có thể đã chẳng mấy ai muốn nhìn.
Như chung quanh chuyện LM Nguyễn Văn Lý, chỉ hai hôm sau sau khi viết bài, hôm 03/9 chúng tôi đọc được bản tin bằng Anh ngữ trên Liên hiệp Truyền thông Công giáo Á châu (Union of Catholic Asian News) Hue clergy asked to pray for health of jailed priest (September 3, 2009 | VT07852.1565 | 395 words) trong bài này có một số đoạn có liên quan đến bài viết của chúng tôi, xin tạm dịch như sau:
Các lãnh đạo giáo phận Huế đã kêu gọi các linh mục địa phương hãy cầu nguyện cho Cha Thedeus Nguyễn Văn Lý, người vừa bị nhà nước từ chối cho hưởng khoan hồng. “Cha Lý đang trong tình trạng sức khỏe xấu” Giám mục phụ tá FX Lê Văn Hồng đã cho các linh mục giáo phận biết trong một buổi tĩnh tâm tại trung tâm mục vụ giáo phận hôm 1/9. Đức cha phụ tá Lê Văn Hồng xin các linh mục cầu nguyện cho sức khỏe của Ngài được tốt và sớm được trả tự do… Một vài vị linh mục nói với tờ Tin Tức Công Giáo Á châu (UCA News) rằng hai người nhà của Cha Lý đã cho Đức cha Hồng biết về tình trạng sức khỏe của Cha Lý hôm 27/8 sau khi họ đã đến thăm Ngài ba ngày trước đó để tiếp tế thực phẩm và thuốc men… Một nguồn tin giáo hội cho UCA biết lãnh đạo giáo hội Huế dự định thỉnh cầu nhà cầm quyền cho phép các linh mục thăm Cha Lý…”
Qua theo dõi tin tức về Cha Lý bấy lâu nay, chúng tôi biết Tòa TGM Huế đã có đôi lần sai các linh mục giáo phận đi thăm viếng và lần này lên tiếng công khai bày tỏ sự quan tâm đến tình trạng tù tội Ngài như vậy trên báo chí. Nhưng về nguyên tắc thì chúng ta đều đã biết, khi một người đã đi tu và làm đến linh mục, thì gia đình không còn là nơi chịu trách nhiệm về đời sống của các vị nữa. Cho nên việc Tòa Giám Mục nhận trách nhiệm chăm sóc là việc rất đáng khích lệ (A Church source told UCA News local Church leaders plan to petition government authorities to allow priests to visit Father Ly - Nguyên văn bài này xin xem ở đây: http://www.ucanews.com/2009/09/03/hue-clergy-asked-to-pray-for-health-of-jailed-priest/)
Hoặc như việc trả đất Thánh Địa La Vang xảy ra ngay sau vụ TKS- Thái Hà, vụ đưa Đức Cha Đà Lạt lên truyền hình với lễ khánh thành Trung tâm Mục vụ hoành tráng ngay sau vụ Tam Tòa. Với các Quí Đức Cha có thể cho đó chỉ là những sự tình cờ nhưng bên cạnh đó chắc các Ngài cũng khó mà từ chối sự thật đi kèm này. Đó là sau khi xem xong cái bản tin truyền hình chính quyền Đà Lạt đối đãi hết sức tử tế với giáo phận nơi này như vậy, dân chúng cả nước vì ít biết thông tin bên ngoài càng làm sao không quay sang lên án những gì đã xẩy ra tại Tòa Khâm Sứ, Thái Hà, hay Tam Tòa và có thể kết luận là mấy ông cha tranh đấu này chỉ toàn làm những chuyện càn bậy không có lợi gì cho giáo hội. Và khi ấy thì các Ngài có cách nào đính chính cho mọi người biết suy nghĩ như thế là sai không, hay là …?
Hơn nữa, nói gì thì nói, bất cứ ai một khi đã ở vào cái thế ‘mang ơn’ chính quyền nhận những ưu ái của họ dù có khi chỉ là cái hình thức bề ngoài, cũng rất dễ bị họ đem ra khai thác. Còn nếu đấy là điều có thật thì lại càng dễ bị ‘há miệng mắc quai’ hơn. Bởi vì đó là qui luật ‘vay trả’ của cuộc sống. Trước những sự thật quá hiển nhiên, là qua một số các sự kiện xẩy ra trong Giáo hội, nhà cầm quyền Csvn đã đang lợi dụng và cố tình xé lẻ ra để làm suy yếu sự đoàn kết trong giáo hội, mà nhiều người có thể đã không nhận ra hoặc cố tình không muốn nhận ra, do vậy sự góp ý và lên tiếng của chúng tôi cũng cốt ý muốn tránh đi cái cảnh đừng để bị Csvn lợi dụng xuyên tạc!
Những tưởng rằng với bài “Ngoan cố và lạc lõng” giáo hội lại một lần nữa bị tờ Hà Nội Mới ‘đánh’ nhưng càng ngẫm nghĩ kỹ càng thấy, âu cũng là dịp họ tạo ra để giúp cho các ‘nạn nhân’ giáo hội mỗi người trong chúng ta có dịp đấm ngực mình suy nghĩ xem, vì đâu?
Sàigòn, 15/9/2009
Thật ra chuyện múa võ của các tay bồi bút ‘lề phải’ với chúng ta chẳng có gì lạ, mới chăng chỉ là lần này họ đã công khai (xin nhấn mạnh) khai thác những gì đọc và nghe được từ tình hình nội bộ đạo công giáo qua VietCatholic, DCCT mà nhiều người cùng nhận xét là những ‘sự khác thường’ xảy ra gần đây trong giáo hội, để từ đó họ gọi các tu sĩ trên là “Những kẻ ngoan cố” vì “đã không được một ai trong hơn 30 vị giám mục trong cả nước lên tiếng ủng hộ.”
Trong tư cách giáo dân và là người hay tham gia viết bài trên VietCatholic chúng tôi thấy cần có đôi lời nhận định về bài báo này cùng một số vấn đề liên quan đến giáo hội như sau:
1. Trước hết cần phải khẳng định việc đòi nhà cầm quyền phải tôn trọng Công Lý - Sự Thật của tu sĩ giáo dân Hà Nội qua các vụ TKS, Thái Hà, Tam Tòa, bằng tất cả những sự nóng bỏng đã xảy ra qua việc nhiều người bị đánh đập, bắt bớ, giam cầm v.v… có thể nói đây thực sự là những cuộc đấu tranh mở đường mang nhiều ý nghĩa trong bối cảnh hầu hết người dân chấp nhận sống trong im lặng, sợ hãi để đổi lấy việc để được yên thân. Mặc dù nhiều người, thừa biết họ đang mất tự do khi phải sống trong một đất nước mà Csvn cai quản không khác gì một ‘nhà tù lớn’:
• Về phần đạo, các giám mục và linh mục DCCT đã thực hành đúng những gì Chúa răn dạy về đức Công bằng Bác ái bằng cách ngăn chận những bất công nhà nước đã gây ra cho chính giáo hội. Qua đó, các Ngài đã cho thế gian thấy quan điểm của giáo hội là luôn đứng cùng những người thấp cổ bé họng khác trong xã hội đang bị tầng lớp thống trị tước đoạt nhiều quyền lợi của họ.
• Về phần đời, các vị chủ chăn tại những nơi trên cũng chẳng làm sai bất cứ điều gì khi thực hiện theo những gì mà nhà nước kêu gọi “Sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật”. Chắc chắn các Ngài không không hề vượt qua giới hạn nào cả về giáo luật lẫn pháp luật như kiểu ‘mồm loa mép giải’ nói lấy được của nhà cầm quyền bấy lâu nay.
Một khi đã “đấu tranh” thì ắt phải có sự lực lượng đối nghịch, đối kháng. Và như bao cuộc ‘đối đầu’ khác từng diễn ra, cả bên chính nghĩa lẫn phía bạo tàn cũng đều có những mặt yếu riêng của mình. Như với giáo hội hiện nay, một khi Csvn đoán biết có thể đang có những sự bất đồng quan điểm trong nội bộ, thì chuyện khai thác các yếu điểm ấy để trục lợi là lẽ đương nhiên. Do vậy, chúng ta cần phải hết sức tỉnh táo không để nhà cầm quyền lấy những yếu điểm của giáo hội ra để khỏa lấp những việc làm sai trái của họ.
2. Khi nêu lên những gì quan sát được về sự sự kiện có thể không hoàn toàn có sự hiệp nhất của hàng giáo phẩm trước các sự kiện lớn là Tòa Khâm Sứ, giáo xứ Thái Hà và nhà thờ Tam Tòa trước công luận, chúng tôi (chắc nhiều người cũng vậy) đã lường trước tình huống bị khai thác này sẽ xảy ra. Thậm chí, cả việc sẽ bị nhiều người có đạo chê trách là ‘vạch áo cho nhà nước xem lưng’. Tuy nhiên, là giáo dân của một tôn giáo mà người đứng đầu là Chúa Giêsu đã từng dám chọn lấy cái chết để bảo vệ sự thật rằng Ngài là vua được chúa cha sai đến trước quan tòa Philatô trong ngày chịu nạn, cho dù có bị thiên hạ hiểu lầm vua ấy là theo nghĩa vua chúa trần gian. Chân lý này không cho phép chúng tôi châp nhận bất kỳ một im lặng nào.
Hơn nữa có muốn im lặng cũng chẳng thể được với họ nếu nhớ rằng cách nay chưa lâu Đức Cha Nguyễn Văn Hòa, nguyên Chủ tịch HĐGMVN cũng đã từng phải lên tiếng phản đối ông chủ tịch Nguyễn Minh Triết, khi ông này trong chuyến công du Mỹ năm 2007 đã diễn giải cái sự im lặng của HĐGM VN trước vấn đề của LM Nguyễn văn Lý là sự ‘đồng ý’ đó sao!?
Chỉ những ai ‘ngây thơ’ mới tưởng rằng cứ im lặng là nhà nước không biết hay biết gì về tình hình giáo hội hiện nay (chúng tôi mới nhấn mạnh hai chữ công khai ở trên cũng là vì vậy).
Suy nghĩ thế, hoặc họ không biết gì, hoặc biết nhưng lại tự lừa dối ‘ru ngủ’ chính mình trước một hệ thống chính quyền với quân đội, công an khoảng 2 triệu người cộng thêm những cơ quan âm thầm theo dõi mọi mọi ‘đối tượng’ thuộc vào loại sừng sỏ cỡ như Tổng cục Tình báo Quân sự T2 từng làm điêu đứng cả những vị công thần như đại tướng Võ Nguyên Giáp… đạo công giáo từ lâu vốn đã là cái gai trong mắt nhà cầm quyền. Vậy làm sao mọi động tĩnh của các vị giám mục, tiểu sử từng người ra sao, tư tưởng thiên về giáo hội hay nhà nước, làm sao khai thác sự khác biệt ấy v.v… họ rành hơn chúng ta nhiều lần.
Có những khi nhờ ‘không biết’ mà con người mình được cảm thấy hạnh phúc vì đầu óc không phải vướng bận lo lắng điều gì như khi ai đó đang mang trong mình mầm bệnh ung thư trong mình nhưng bác sĩ người nhà lại giấu họ chẳng hạn.
Nhưng sự thật thì nào có chịu ngoan ngoãn như vậy nên khi người bệnh phải đối mặt với sự thật ‘chết chóc’ thì mọi thứ cũng… ‘hết thuốc chữa’ luôn!
3. Về những nội dung chúng tôi nêu lên liên quan đến các biến cố TKS, Thái Hà, Tam Tòa và nhiều nơi khác, hay như chuyện thăm viếng một năm chỉ một lần của Tòa Giám Mục với LM Lý, chuyện lễ khởi công khởi công xây dựng Trung Tâm Mục Vụ giáo phận Đà Lạt, chuyện đức cha Đà Lạt lên truyền hình cùng thủ tướng Dũng v.v… trong bài viết “Xin đừng xé Chúa ra làm đôi”, chúng ta biết đấy đều là chuyện có thật chứ không có gì là suy đoán nào cả (http://vietcatholic.net/News/Html/70761.htm ) nhưng vì nó ‘phũ phàng’ quá nên có thể đã chẳng mấy ai muốn nhìn.
Như chung quanh chuyện LM Nguyễn Văn Lý, chỉ hai hôm sau sau khi viết bài, hôm 03/9 chúng tôi đọc được bản tin bằng Anh ngữ trên Liên hiệp Truyền thông Công giáo Á châu (Union of Catholic Asian News) Hue clergy asked to pray for health of jailed priest (September 3, 2009 | VT07852.1565 | 395 words) trong bài này có một số đoạn có liên quan đến bài viết của chúng tôi, xin tạm dịch như sau:
Các lãnh đạo giáo phận Huế đã kêu gọi các linh mục địa phương hãy cầu nguyện cho Cha Thedeus Nguyễn Văn Lý, người vừa bị nhà nước từ chối cho hưởng khoan hồng. “Cha Lý đang trong tình trạng sức khỏe xấu” Giám mục phụ tá FX Lê Văn Hồng đã cho các linh mục giáo phận biết trong một buổi tĩnh tâm tại trung tâm mục vụ giáo phận hôm 1/9. Đức cha phụ tá Lê Văn Hồng xin các linh mục cầu nguyện cho sức khỏe của Ngài được tốt và sớm được trả tự do… Một vài vị linh mục nói với tờ Tin Tức Công Giáo Á châu (UCA News) rằng hai người nhà của Cha Lý đã cho Đức cha Hồng biết về tình trạng sức khỏe của Cha Lý hôm 27/8 sau khi họ đã đến thăm Ngài ba ngày trước đó để tiếp tế thực phẩm và thuốc men… Một nguồn tin giáo hội cho UCA biết lãnh đạo giáo hội Huế dự định thỉnh cầu nhà cầm quyền cho phép các linh mục thăm Cha Lý…”
Qua theo dõi tin tức về Cha Lý bấy lâu nay, chúng tôi biết Tòa TGM Huế đã có đôi lần sai các linh mục giáo phận đi thăm viếng và lần này lên tiếng công khai bày tỏ sự quan tâm đến tình trạng tù tội Ngài như vậy trên báo chí. Nhưng về nguyên tắc thì chúng ta đều đã biết, khi một người đã đi tu và làm đến linh mục, thì gia đình không còn là nơi chịu trách nhiệm về đời sống của các vị nữa. Cho nên việc Tòa Giám Mục nhận trách nhiệm chăm sóc là việc rất đáng khích lệ (A Church source told UCA News local Church leaders plan to petition government authorities to allow priests to visit Father Ly - Nguyên văn bài này xin xem ở đây: http://www.ucanews.com/2009/09/03/hue-clergy-asked-to-pray-for-health-of-jailed-priest/)
Hoặc như việc trả đất Thánh Địa La Vang xảy ra ngay sau vụ TKS- Thái Hà, vụ đưa Đức Cha Đà Lạt lên truyền hình với lễ khánh thành Trung tâm Mục vụ hoành tráng ngay sau vụ Tam Tòa. Với các Quí Đức Cha có thể cho đó chỉ là những sự tình cờ nhưng bên cạnh đó chắc các Ngài cũng khó mà từ chối sự thật đi kèm này. Đó là sau khi xem xong cái bản tin truyền hình chính quyền Đà Lạt đối đãi hết sức tử tế với giáo phận nơi này như vậy, dân chúng cả nước vì ít biết thông tin bên ngoài càng làm sao không quay sang lên án những gì đã xẩy ra tại Tòa Khâm Sứ, Thái Hà, hay Tam Tòa và có thể kết luận là mấy ông cha tranh đấu này chỉ toàn làm những chuyện càn bậy không có lợi gì cho giáo hội. Và khi ấy thì các Ngài có cách nào đính chính cho mọi người biết suy nghĩ như thế là sai không, hay là …?
Hơn nữa, nói gì thì nói, bất cứ ai một khi đã ở vào cái thế ‘mang ơn’ chính quyền nhận những ưu ái của họ dù có khi chỉ là cái hình thức bề ngoài, cũng rất dễ bị họ đem ra khai thác. Còn nếu đấy là điều có thật thì lại càng dễ bị ‘há miệng mắc quai’ hơn. Bởi vì đó là qui luật ‘vay trả’ của cuộc sống. Trước những sự thật quá hiển nhiên, là qua một số các sự kiện xẩy ra trong Giáo hội, nhà cầm quyền Csvn đã đang lợi dụng và cố tình xé lẻ ra để làm suy yếu sự đoàn kết trong giáo hội, mà nhiều người có thể đã không nhận ra hoặc cố tình không muốn nhận ra, do vậy sự góp ý và lên tiếng của chúng tôi cũng cốt ý muốn tránh đi cái cảnh đừng để bị Csvn lợi dụng xuyên tạc!
Những tưởng rằng với bài “Ngoan cố và lạc lõng” giáo hội lại một lần nữa bị tờ Hà Nội Mới ‘đánh’ nhưng càng ngẫm nghĩ kỹ càng thấy, âu cũng là dịp họ tạo ra để giúp cho các ‘nạn nhân’ giáo hội mỗi người trong chúng ta có dịp đấm ngực mình suy nghĩ xem, vì đâu?
Sàigòn, 15/9/2009