Thứ tư 18-3-2009 Đức Thánh Cha Biển Đức XVI đã chỉ có hai sinh hoạt chính: ban sáng Đức Thánh Cha gặp gỡ các Giám Mục Camerun và ban chiều ngài chủ sự buổi hát Kinh Chiều với các Giám Mục, linh mục tu sĩ nam nữ, các chủng sinh, phó tế, và các phong trào giáo dân trong vương cung thánh đường Đức Maria Nữ Vương các Tông Đồ trong thủ đô Yaounde.
Ban sáng Đức Thánh Cha đã dâng thánh lễ riêng trong nhà nguyện Tòa Sứ Thần Tòa Thánh. Lúc 9 giờ 45 Đức Thánh Cha rời Tòa Sứ Thần đến Dinh Hiệp Nhất cách đó 4 cây số để thăm xã giao tổng thống Paul Biya. Tổng thống Paul Biya sinh năm 1933. Sau khi đậu tiến sĩ về khoa Liên Lạc quốc tế tại Học viện khoa học chính trị Paris năm 1961 ông Biya tham gia chính trị dưới thời tổng thống Ahmadou Ahidjo và năm 1975 trở thành Thủ tướng. Sau khi tổng thống Ahidjo từ nhiệm hồi năm 1982 ông Biya đã lên thay thế và cai trị Camerun từ đó đến nay. Năm 2004 tổng thống Biya đã tái nhiệm thêm 7 năm nữa.
Tổng thống Biya đã ra đón Đức Thánh Cha và đoàn tùy tùng tại cửa dinh và hội kiến riêng với Đức Thánh Cha trong văn phòng làm việc. Trong khi đó thì Đức Hồng Y Bertone Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh cũng hội kiến với Thủ tướng Camerun. Sau đó tổng thống đã giới thiệu phu nhân Chantal và ba con và chụp hình lưu niệm với Đức Thánh Cha, rồi sang phòng của các Đại Sứ để trao đổi qùa tặng.
Sau khi từ giã tổng thống Đức Thánh Cha đã tới nhà thờ Chúa Kitô Vua trong khu phố Tsinga cách đó 2 cây số rưỡi, để gặp gỡ 31 Giám Mục Camerun. Cha sở đã đón Đức Thánh Cha và Đức Tổng Giám Mục Yaounde tại cửa nhà thờ. Đức Thánh Cha đã qùy chầu Mình Thánh Chúa một lúc trước khi bắt đầu cuộc gặp gỡ.
Đức Cha Simon Victor Tonyé Bakot, Tổng Giám Mục Yaounde, Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Camerun đã chào mừng Đức Thánh Cha.
Đáp lời Đức Cha Bakot Đức Thánh Cha tái bầy tỏ niềm vui được đến viếng thăm Phi châu và trao tài liệu làm việc của Thượng Hội Đồng Giám Mục Phi châu kỳ II cho các Giám Muc. Qua các vị ngài gửi lời chào thăm tới tất cả mọi thành phần dân Chúa Camerun. Năm thánh Phaolô là dịp đặc biệt giúp nhắc lại sự khẩn thiết của công tác rao truyền Tin Mừng cho tất cả mọi người. Sứ mệnh Giáo Hội đã nhận lãnh từ Chúa Kitô đó phải là một ưu tiên, vì còn có rất nhiều người chờ đợi sứ điệp hy vọng và yêu thương giúp họ hiểu biết ”sự tự do và vinh quang của con cái Thiên Chúa” (Rm 8,21). Vì truyền giáo là bản chất của Giáo Hội nên mọi Kitô hữu đều phải là thừa sai, và các cộng đoàn giáo phận có nhiệm vụ làm chứng cho Tin Mừng của Chúa (AG 6). Rao giảng lòng tin và loan báo Tin Mừng là nhiệm vụ của Giám Mục, làm sao để có thể nói được như thánh Phaolô: ”Thật vậy, đối với tôi, rao giảng Tin Mừng không phải là lý do để tự hào, mà đó là một sự cần thiết bắt buộc tôi phải làm. Khốn thân tôi, nếu tôi không rao giảng Tin Mừng!” (1Cr 9,16). Giáo dân cần đến lời của Giám Mục là giáo lý viên tuyệt vời để củng cố và thanh tẩy lòng tin của họ. Đề cập tới một số phương thức giúp chu toàn sứ mệnh rao giảng Tin Mừng và trả lời cho nhiều thách đố của cuộc sống ngày nay Đức Thánh Cha nói:
”Để chu toàn sứ mệnh rao giảng Tin Mừng và trả lời cho nhiều thách đố của cuộc sống thế giới ngày nay, ngoài các cuộc gặp gỡ cần thiết trên bình diện cơ cấu cần phải có sự hiệp thông sâu xa giữa các Chủ Chăn của Giáo Hội. Phẩm chất các công việc làm của Hội Đồng Giám Mục, phản ánh cuộc sống của Giáo Hội và xã hội Camerun, cho phép cùng nhau tìm ra các câu trả lời cho nhiều thách đố mà Giáo Hội phải đương đầu. Qua các thư mục vụ các Giám Mục đưa ra các chỉ dẫn chung hướng dẫn tín hữu trong cuộc sống giáo hội và xã hội”.
Đức Thánh Cha đã đặc biệt khích lệ sự cộng tác giữa các giáo phận, liên đới chia sẻ nhân lực cho nhau để cho việc loan báo Tin Mừng không bị thiệt thòi vì cảnh thiếu các linh mục. Tình liên đới đó cũng cần được trải dài ra tới các Giáo Hội địa phương khác, đặc biệt là các Giáo Hội của đại lục Phi châu, làm sao để các cộng đoàn thực sự là cộng đoàn truyền giáo.
Đức Thánh Cha cũng khích lệ các Giám Mục duy trì liên lạc và hiệp thông thân tình với các linh mục, là các cộng sự viên không thể thay thế được của các vị. Phẩm chất liên hệ đó rất quan trọng. Nếu các linh mục nhận thấy nơi Giám Mục người cha và người anh em, yêu thương họ, lắng nghe họ và ủi an họ trong các thử thách, và đặc biệt chú ý tới các nhu cầu nhân bản và vật chất của họ, thì họ được khích lệ chu toàn chức thừa tác với tất cả tâm lòng và sự trung thành tận tụy. Lời nói và gương sống của các Giám Mục sẽ gợi hứng cho các linh mục biến đời sống thiếng liêng và bí tích thành trung tâm điểm đời thừa tác, khám phá ra và sống sâu đậm hơn cuộc sống chủ chăn như là người của cầu nguyện.
Để có các linh mục như thế các Giám Mục cần săn sóc mục vụ ơn gọi, trước hết qua việc tuyển chọn và huấn luyện các vị đào tạo và các cha linh hướng, để các vị hiểu biết tường tận các ứng sinh và cung cấp cho các chủng sinh một nền giáo dục nhân bản, tinh thần và mục vụ vững chắc, giúp họ có đầu óc quân bình và chuẩn bị sống đời linh mục. Đức Thánh Cha cũng bầy tỏ vui mừng và cảm tạ Chúa về phần đóng góp tích cực quan trọng của các dòng tu nam nữ trong công tác rao truyền Tin Mừng tại Phi châu cũng như của biết bao nhiêu giáo lý viên. Ngài đặc biệt cám ơn các giáo lý viên như sau:
”Tôi cám ơn các anh chị em giáo lý viên vì lòng quảng đại và trung thành phục vụ Giáo Hội của họ. Qua công việc của họ việc hội nhập lòng tin vào nền văn hóa đang được hiện thực. Vì thế việc đào tạo nhân bản, tinh thần và giáo lý cho họ là điều không thể thiếu. Sự trợ giúp vật chất luân lý và tinh thần, mà họ nhận được từ các chủ chăn, rất quan trọng, để giúp họ chu toàn sứ mệnh dấn thân loan báo lòng tin và làm cho nó lớn lên”.
Trong diễn văn Đức Thánh Cha cũng đề cập đến các khó khăn mà gia đình truyền thống Phi châu gặp phải trong xã hội tục hóa ngày nay. Vì thế cần phải đẩy mạnh mục vụ gia đình và thăng tiến việc hiểu biết bản chất, phẫm giá và vai trò của hôn nhân như sự kết hiệp bất khả phân ly giữa một người nam và một người nữ.
Ngài cũng nêu bật tầm quan trọng của các buổi cử hành phụng vụ. Chúng chiếm chỗ quan trọng trong sinh hoạt của các cộng đoàn và tại Phi châu thường được cử hành trong bầu khí lễ hội tươi vui diễn tả lòng sốt sắng của tín hữu hạnh phúc vì được cùng nhau sống như là Giáo Hội. Đức Thánh Cha cầu mong các buổi cử hành phụng vụ giúp phát huy đối thoại và hiệp thông.
Có một điểm khác nữa trong diễn văn của Đức Thánh Cha: đó là hiện tượng các giáo phái và phong trào tôn giáo khác lan tràn cùng với chủ thuyết duy tương đối. Do đó cần phải gia tăng việc đào tạo giới trẻ trong các môi trường đại học và trí thức. Ngài cầu mong Học Viện Công Giáo Yaounde và các cơ cấu giáo dục khác của Giáo Hội thành công trong việc giúp người trẻ hiểu biết sâu xa hơn các kho tàng của lòng tin công giáo. Rồi Đức Thánh Cha ca ngợi các hội đoàn và phong trào giáo dân Camerun như sau:
”Tôi vui mừng khi biết rằng tại đất nước của anh em các giáo dân càng ngày càng dấn thân trong cuộc sống giáo hội và xã hội. Các hiệp hội giáo dân nẩy nở nhiều trong các giáo phận của anh em. Chúng là dấu chỉ hoạt động của Chúa Thánh Thần giữa tâm lòng tín hữu, và góp phần vào công tác rao giảng Tin Mừng. Tôi đặc biệt đề cao và khích lệ sự tham dự tích cực của các hiệp hội phụ nữ trong các lãnh vực khác nhau của Giáo Hội, chứng minh cho thấy ý thức thực sự về phẩm giá của nữ giới và ơn gọi đặc thù của họ trong cộng đoàn giáo hội và giữa lòng xã hội. Vì thế tôi khích lệ anh em tiếp tục các nỗ lực để cống hiến cho họ một việc đào tạo Kitô vững chắc, giúp họ chu toàn trọn vẹn nhiệm vụ linh hoạt Kitô thuộc trật tự trần thế: chính trị, văn hóa, kinh tế, xã hội, là một nét đặc thù của ơn gọi giáo dân” (Ecclesia in Africa s. 75).
Sau cùng, Đức Thánh Cha trở lại vấn đề xã hội của thế giới toàn cầu và nói: Trong ngữ cảnh toàn cầu hiện nay Giáo Hội đặc biệt chú ý đến các người cần được giúp đỡ nhất. Sứ mệnh của Giám Mục là dấn thân bảo vệ quyền lợi của người nghèo, thăng tiến và khích lệ việc thực thi bác ái, diễn tả tình yêu thương của Chúa đối với những người bé mọn. Qua đó các tín hữu được dẫn đưa tới chỗ nhận thức một cách cụ thể rằng Giáo Hội là gia đình đích thật của Thiên Chúa, hiệp nhất trong tình yêu huynh đệ, và loại trừ mọi khuynh hướng duy chủng tộc và duy riêng biệt qúa đáng, và như thế góp phần vào việc hòa giải và cộng tác giữa các chủng tộc để mưu cầu công ích. Đàng khác, qua giáo huấn xã hội của mình Giáo Hội muốn thức tỉnh niềm hy vọng trong con tim của những người bị loại trừ. Đây cũng là bổn phận của các Kitô hữu, đặc biệt các anh chị em giáo dân có trách nhiệm xã hội, kinh tế, chính trị để cho mình được giáo huấn xã hội của Giáo Hội hướng dẫn, hầu góp phần xậy dựng một thế giới công bằng hơn trong đó mỗi người có thể sống một cách xứng đáng”.
Đức Thánh Cha rời nhà thờ Chúa Kitô Vua sau 12 giờ trưa để trở về Tòa Sứ Thần. Tại đây ngài dùng bữa trưa với các Giám Mục Camerun và nghỉ ngơi chốc lát trước khi đi chủ sự buổi hát Kinh Chiều tại Vương cung thánh đường Đức Maria Nữ Vương các Tông Đồ.
Lúc 16 giờ Đức Thánh Cha rời Tòa Sứ Thần để đi xe đến vương cung thánh đường Đức Maria Nữ Vương các Tông Đồ cách đó 11 cây số.
Nhà thờ này được xây trên khu đất của nhà thờ chính tòa cũ của thủ đô Yaounde. Nhà thờ chính tòa cũ được xây hồi năm 1927 và được dâng kính Chúa Thánh Thần. Nhưng vào năm 1980 nhà thờ bắt đầu hư hại nhiều và có nguy cơ bị sập nên Đức Cha Jean Zoa Tổng Giám Mục hồi đó đã quyết định xây nhà thờ chính tòa mới, để chuẩn bị mừng kỷ niệm 100 năm các thừa sai Palottini thánh hiến nước Camerun cho Nữ Vương các Tông Đồ tại Marienburg. Năm 1901 các thừa sai Palottini đã bắt đầu rao giảng Tin Mừng từ ngọn đồi Mvolyé này vì thế giáo xứ này trở thành mẹ của Giáo Hội Camerun.
Nhà thờ chính tòa mới được khởi sự xây năm 1990, có kiểu kiến trúc tân thời sử dụng các chất liệu thiên nhiên và có các biểu tượng đặc thù Phi châu. Bên trong nhà thờ có đủ chỗ cho 3.500 tín hữu. Mặt tiền nhà thờ quay ra quảng trường Thánh Maria có thể chứa được 20.000 người. Bên ngoài nhà thờ có 6 phông ten nước và 6 bức tranh bằng sứ diễn tả các bí tích và lộ trình phụng vụ hành hương.
Trong Năm Thánh Phaolô nhà thờ chính tòa tổ chức một loạt các cuộc hành hương khởi sự từ tháng 10 năm 2008 cho các phong trào và các nhóm khác nhau: tháng 3 năm 2009 cho phong trào Công Giáo Tiến Hành, tháng 4 cho các giáo lý viên, tháng 5 cho các hiệp hội Đức Mẹ. Các hội đoàn này sẽ cử hành lễ Đức Maria Nữ Vương các Tông Đồ ngày mùng 2 tháng 5 tởi đây. Và tháng 6 năm 2009 kết thúc Năm Thánh Phaolô.
Kinh chiều trọng thể kính thánh Giuse đã được cử hành bằng tiếng Pháp và tiếng Latinh và kết thúc với bài thánh ca bằng tiếng Ewondo. Tham dự buổi hát kinh chiều cũng có tổng thống, phu nhân và ba con cùng nhiều giới chức chính quyền. Tổng thống và quan khách đã tới trước 20 phút. Trong khi chờ đợi Đức Thánh Cha ca đoàn nhà thờ chính tòa đã hát thánh ca Latinh ”Kính chào Mẹ của lòng xót thương”. Hai bên đường tới nhà thờ chính tòa đã có đông tín hữu và dân chúng cầm cờ Tòa Thánh và cờ Camerun vẫy chào khi xe chơ Đức Thánh Cha đi ngang qua. Khi Đức Thánh Cha đến ca đoàn đã cử bài ”Con là Đá”.
Sau lời chào mừng của Đức Tổng Giám Mục Yaounde, là lời chào của một Linh Mục, đại diện hàng giáo sĩ, một nữ tu đại diện các tu sĩ, và một nam giáo dân đại diện cho các phong trào giáo dân.
Trong bài giảng sau bài đọc ngắn, Đức Thánh Cha đặc biệt nêu cao tấm gương của thánh Giuse làm cha trong tinh thần phục vụ và nhận định rằng: ”Làm cha, trước tiên có nghĩa là phục vụ sự sống và sự tăng trưởng. Theo nghĩa đó, thánh Giuse chứng tỏ lòng nhiệt thành tận tụy của Người. Vì Chúa Kitô, Người đã chịu bách hại, chịu cảnh tha hương và cảnh nghèo từ đó mà ra. Người phải lập cư tại một nơi khác với làng của mình. Phần thưởng duy nhất của thánh nhân là được ở với Chúa Kitô”.
Theo mẫu gương ấy, Đức Thánh Cha nhắn nhủ các linh mục sống trọn chức vụ làm cha trong các công tác thường nhật của sứ vụ. Như Hiến Chế Ánh Sáng Muôn Dân đã dạy: ”Như những người cha của các tín hữu trong Chúa Kitô, các linh mục phải chăm sóc các tín hữu mà họ đã sinh ra một cách thiêng liêng nhờ bí tích rửa tội và việc giáo dục” (n.28).
Để chu toàn nghĩa vụ đó, Đức Thánh Cha khích lệ các linh mục hãy sống kết hiệp với Chúa Giêsu và nói rằng: ”Quan hệ bản thân của chúng ta với Chúa Giêsu là điều cấu thành cách thức mà chúng ta muốn sống cuộc đời linh mục. Chúa đã gọi chúng ta là bạn hữu vì mọi sự Ngài học được từ nơi Chúa Cha, Ngài cũng tỏ cho chúng ta biết” (cf Ga 15,15). Khi sống trọn quan hệ sâu xa với Chúa Kitô anh em sẽ khám phá tự do đích thực và niềm vui sâu xa. Chức linh mục thừa tác bao hàm quan hệ sâu xa với Chúa Kitô Đấng tự hiến cho chúng ta trong Thánh Thể. Hãy để việc cử hành Thánh Lễ thực sự là trung tâm đời sống linh mục của anh em, như thế Thánh Lễ sẽ là trung tâm sứ mạng Giáo Hội của anh em”.
Đức Thánh Cha không quên nhắc nhở các Linh Mục Camerun hãy tín nhiệm nơi Giám mục bản quyền, hiệp nhất với hàng linh mục trong tinh thần huynh đệ. ”Nhờ thái độ đó cũng như sự nâng đỡ của các tín hữu, anh em có thể trung thành đáp lại tiếng Chúa gọi, cũng như Chúa đã gọi thánh Giuse coi sóc Mẹ Maria và Hài đồng Giêsu. Anh em linh mục thân mến, ước gì anh em luôn trung thành với những lời hứa anh em đã tuyên thệ trước Giám mục và toàn thể cộng đoàn.”
Với các nữ tu nam nữ và những người dấn thân trong các phong trào của Giáo Hội, Đức Thánh Cha cũng khuyên nhủ họ hãy nhìn lên thánh Giuse và noi gương thánh nhân. Thánh Giuse đã nhận đưa Đức Maria về nhà mình, và chào đón mầu nhiệm nơi Đức Maria và mầu nhiệm của chính Đức Maria. Người yêu thương Đức Maria với tất cả sự tôn trọng, vốn là dấu hiệu của mọi tình yêu chân thực. Thánh Giuse dạy chúng ta rằng có thể yêu thương mà không chiếm hữu. Khi chiêm ngưỡng thánh Giuse, mọi người nam nữ đều có thể cảm nghiệm được sự chữa lành các vết thương cảm xúc, nhờ ơn Chúa, nếu họ biết chấp nhận kế hoạch mà Thiên Chúa thực hiện nơi những người gần gũi với mình, cũng như Thánh Giêsu đi vào công trình cứu chuộc qua Mẹ Maria và như kết quả của những gì Thiên Chúa đã thực hiện nơi Mẹ.”
Đức Thánh Cha cũng khích lệ các tu sĩ nam nữ ”trung thành không chút dè dặt với những lời cam kết, để trở thành những mầm sống trong Giáo Hội, tăng trưởng trong việc phục vụ Nước Chúa. Bất kỳ lúc nào, và nhất là khi lòng trung thành của anh chị em bị thử thách, thánh Giuse nhắc nhở cho anh chị em ý nghĩa và giá trị những lời cam kết. Đời sống thánh hiến là sự quyết liệt bắt chước Chúa Kitô. Vì thế, cần làm sao để lối sống của anh chị em diễn tả chính xác điều làm cho anh chị em sống và cũng cần để hoạt động của anh chị em không che dấu căn tính sâu xa của mình”.
Về điểm này, Đức Thánh Cha nhắc đến tấm gương của cha Simon Mpeke, quen gọi là Baba Simon, như thừa sai đi chân không, đã dành trọn sức lực để phục vụ trong tinh thần khiêm tốn vị tha, nhắm cứu giúp các linh hồn, không quản ngại lo âu và cơ cực để phục vụ anh chị em mình.
Sau cùng, với đại diện các cộng đồng Kitô khác hiện diện tại buổi hát kinh chiều, Đức Thánh Cha đề cao đời sống của thánh Giuse trong sự vâng phục Lời Chúa: đó là dấu chỉ hùng hồn đối với mọi môn đệ của Chúa Giêsu khao khát sự hiệp nhất của Giáo Hội. Ngài nói: ”Gương của Thánh Giuse kích thích chúng ta hiểu rằng chỉ khi nào hoàn toàn vâng phục Thánh Ý Chúa, con người mới trở thành một người thợ hiệu năng, thi hành ý định của Thiên Chúa, Đấng muốn tụ họp tất cả mọi người thành một gia đình duy nhất, một cộng đoàn, một Hội Thánh duy nhất”.
Sau khi ban phép lành tòa thánh và chào tạm biệt mọi người, Đức Thánh Cha đã trở về Tòa Sứ Thần đễ dùng bữa tối kết thúc ngày thứ 2 chuyến viếng thăm Camerun.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Tổng thống Biya đã ra đón Đức Thánh Cha và đoàn tùy tùng tại cửa dinh và hội kiến riêng với Đức Thánh Cha trong văn phòng làm việc. Trong khi đó thì Đức Hồng Y Bertone Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh cũng hội kiến với Thủ tướng Camerun. Sau đó tổng thống đã giới thiệu phu nhân Chantal và ba con và chụp hình lưu niệm với Đức Thánh Cha, rồi sang phòng của các Đại Sứ để trao đổi qùa tặng.
Sau khi từ giã tổng thống Đức Thánh Cha đã tới nhà thờ Chúa Kitô Vua trong khu phố Tsinga cách đó 2 cây số rưỡi, để gặp gỡ 31 Giám Mục Camerun. Cha sở đã đón Đức Thánh Cha và Đức Tổng Giám Mục Yaounde tại cửa nhà thờ. Đức Thánh Cha đã qùy chầu Mình Thánh Chúa một lúc trước khi bắt đầu cuộc gặp gỡ.
Đức Cha Simon Victor Tonyé Bakot, Tổng Giám Mục Yaounde, Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Camerun đã chào mừng Đức Thánh Cha.
Đáp lời Đức Cha Bakot Đức Thánh Cha tái bầy tỏ niềm vui được đến viếng thăm Phi châu và trao tài liệu làm việc của Thượng Hội Đồng Giám Mục Phi châu kỳ II cho các Giám Muc. Qua các vị ngài gửi lời chào thăm tới tất cả mọi thành phần dân Chúa Camerun. Năm thánh Phaolô là dịp đặc biệt giúp nhắc lại sự khẩn thiết của công tác rao truyền Tin Mừng cho tất cả mọi người. Sứ mệnh Giáo Hội đã nhận lãnh từ Chúa Kitô đó phải là một ưu tiên, vì còn có rất nhiều người chờ đợi sứ điệp hy vọng và yêu thương giúp họ hiểu biết ”sự tự do và vinh quang của con cái Thiên Chúa” (Rm 8,21). Vì truyền giáo là bản chất của Giáo Hội nên mọi Kitô hữu đều phải là thừa sai, và các cộng đoàn giáo phận có nhiệm vụ làm chứng cho Tin Mừng của Chúa (AG 6). Rao giảng lòng tin và loan báo Tin Mừng là nhiệm vụ của Giám Mục, làm sao để có thể nói được như thánh Phaolô: ”Thật vậy, đối với tôi, rao giảng Tin Mừng không phải là lý do để tự hào, mà đó là một sự cần thiết bắt buộc tôi phải làm. Khốn thân tôi, nếu tôi không rao giảng Tin Mừng!” (1Cr 9,16). Giáo dân cần đến lời của Giám Mục là giáo lý viên tuyệt vời để củng cố và thanh tẩy lòng tin của họ. Đề cập tới một số phương thức giúp chu toàn sứ mệnh rao giảng Tin Mừng và trả lời cho nhiều thách đố của cuộc sống ngày nay Đức Thánh Cha nói:
”Để chu toàn sứ mệnh rao giảng Tin Mừng và trả lời cho nhiều thách đố của cuộc sống thế giới ngày nay, ngoài các cuộc gặp gỡ cần thiết trên bình diện cơ cấu cần phải có sự hiệp thông sâu xa giữa các Chủ Chăn của Giáo Hội. Phẩm chất các công việc làm của Hội Đồng Giám Mục, phản ánh cuộc sống của Giáo Hội và xã hội Camerun, cho phép cùng nhau tìm ra các câu trả lời cho nhiều thách đố mà Giáo Hội phải đương đầu. Qua các thư mục vụ các Giám Mục đưa ra các chỉ dẫn chung hướng dẫn tín hữu trong cuộc sống giáo hội và xã hội”.
Đức Thánh Cha đã đặc biệt khích lệ sự cộng tác giữa các giáo phận, liên đới chia sẻ nhân lực cho nhau để cho việc loan báo Tin Mừng không bị thiệt thòi vì cảnh thiếu các linh mục. Tình liên đới đó cũng cần được trải dài ra tới các Giáo Hội địa phương khác, đặc biệt là các Giáo Hội của đại lục Phi châu, làm sao để các cộng đoàn thực sự là cộng đoàn truyền giáo.
Đức Thánh Cha cũng khích lệ các Giám Mục duy trì liên lạc và hiệp thông thân tình với các linh mục, là các cộng sự viên không thể thay thế được của các vị. Phẩm chất liên hệ đó rất quan trọng. Nếu các linh mục nhận thấy nơi Giám Mục người cha và người anh em, yêu thương họ, lắng nghe họ và ủi an họ trong các thử thách, và đặc biệt chú ý tới các nhu cầu nhân bản và vật chất của họ, thì họ được khích lệ chu toàn chức thừa tác với tất cả tâm lòng và sự trung thành tận tụy. Lời nói và gương sống của các Giám Mục sẽ gợi hứng cho các linh mục biến đời sống thiếng liêng và bí tích thành trung tâm điểm đời thừa tác, khám phá ra và sống sâu đậm hơn cuộc sống chủ chăn như là người của cầu nguyện.
Để có các linh mục như thế các Giám Mục cần săn sóc mục vụ ơn gọi, trước hết qua việc tuyển chọn và huấn luyện các vị đào tạo và các cha linh hướng, để các vị hiểu biết tường tận các ứng sinh và cung cấp cho các chủng sinh một nền giáo dục nhân bản, tinh thần và mục vụ vững chắc, giúp họ có đầu óc quân bình và chuẩn bị sống đời linh mục. Đức Thánh Cha cũng bầy tỏ vui mừng và cảm tạ Chúa về phần đóng góp tích cực quan trọng của các dòng tu nam nữ trong công tác rao truyền Tin Mừng tại Phi châu cũng như của biết bao nhiêu giáo lý viên. Ngài đặc biệt cám ơn các giáo lý viên như sau:
”Tôi cám ơn các anh chị em giáo lý viên vì lòng quảng đại và trung thành phục vụ Giáo Hội của họ. Qua công việc của họ việc hội nhập lòng tin vào nền văn hóa đang được hiện thực. Vì thế việc đào tạo nhân bản, tinh thần và giáo lý cho họ là điều không thể thiếu. Sự trợ giúp vật chất luân lý và tinh thần, mà họ nhận được từ các chủ chăn, rất quan trọng, để giúp họ chu toàn sứ mệnh dấn thân loan báo lòng tin và làm cho nó lớn lên”.
Trong diễn văn Đức Thánh Cha cũng đề cập đến các khó khăn mà gia đình truyền thống Phi châu gặp phải trong xã hội tục hóa ngày nay. Vì thế cần phải đẩy mạnh mục vụ gia đình và thăng tiến việc hiểu biết bản chất, phẫm giá và vai trò của hôn nhân như sự kết hiệp bất khả phân ly giữa một người nam và một người nữ.
Ngài cũng nêu bật tầm quan trọng của các buổi cử hành phụng vụ. Chúng chiếm chỗ quan trọng trong sinh hoạt của các cộng đoàn và tại Phi châu thường được cử hành trong bầu khí lễ hội tươi vui diễn tả lòng sốt sắng của tín hữu hạnh phúc vì được cùng nhau sống như là Giáo Hội. Đức Thánh Cha cầu mong các buổi cử hành phụng vụ giúp phát huy đối thoại và hiệp thông.
Có một điểm khác nữa trong diễn văn của Đức Thánh Cha: đó là hiện tượng các giáo phái và phong trào tôn giáo khác lan tràn cùng với chủ thuyết duy tương đối. Do đó cần phải gia tăng việc đào tạo giới trẻ trong các môi trường đại học và trí thức. Ngài cầu mong Học Viện Công Giáo Yaounde và các cơ cấu giáo dục khác của Giáo Hội thành công trong việc giúp người trẻ hiểu biết sâu xa hơn các kho tàng của lòng tin công giáo. Rồi Đức Thánh Cha ca ngợi các hội đoàn và phong trào giáo dân Camerun như sau:
”Tôi vui mừng khi biết rằng tại đất nước của anh em các giáo dân càng ngày càng dấn thân trong cuộc sống giáo hội và xã hội. Các hiệp hội giáo dân nẩy nở nhiều trong các giáo phận của anh em. Chúng là dấu chỉ hoạt động của Chúa Thánh Thần giữa tâm lòng tín hữu, và góp phần vào công tác rao giảng Tin Mừng. Tôi đặc biệt đề cao và khích lệ sự tham dự tích cực của các hiệp hội phụ nữ trong các lãnh vực khác nhau của Giáo Hội, chứng minh cho thấy ý thức thực sự về phẩm giá của nữ giới và ơn gọi đặc thù của họ trong cộng đoàn giáo hội và giữa lòng xã hội. Vì thế tôi khích lệ anh em tiếp tục các nỗ lực để cống hiến cho họ một việc đào tạo Kitô vững chắc, giúp họ chu toàn trọn vẹn nhiệm vụ linh hoạt Kitô thuộc trật tự trần thế: chính trị, văn hóa, kinh tế, xã hội, là một nét đặc thù của ơn gọi giáo dân” (Ecclesia in Africa s. 75).
Sau cùng, Đức Thánh Cha trở lại vấn đề xã hội của thế giới toàn cầu và nói: Trong ngữ cảnh toàn cầu hiện nay Giáo Hội đặc biệt chú ý đến các người cần được giúp đỡ nhất. Sứ mệnh của Giám Mục là dấn thân bảo vệ quyền lợi của người nghèo, thăng tiến và khích lệ việc thực thi bác ái, diễn tả tình yêu thương của Chúa đối với những người bé mọn. Qua đó các tín hữu được dẫn đưa tới chỗ nhận thức một cách cụ thể rằng Giáo Hội là gia đình đích thật của Thiên Chúa, hiệp nhất trong tình yêu huynh đệ, và loại trừ mọi khuynh hướng duy chủng tộc và duy riêng biệt qúa đáng, và như thế góp phần vào việc hòa giải và cộng tác giữa các chủng tộc để mưu cầu công ích. Đàng khác, qua giáo huấn xã hội của mình Giáo Hội muốn thức tỉnh niềm hy vọng trong con tim của những người bị loại trừ. Đây cũng là bổn phận của các Kitô hữu, đặc biệt các anh chị em giáo dân có trách nhiệm xã hội, kinh tế, chính trị để cho mình được giáo huấn xã hội của Giáo Hội hướng dẫn, hầu góp phần xậy dựng một thế giới công bằng hơn trong đó mỗi người có thể sống một cách xứng đáng”.
Đức Thánh Cha rời nhà thờ Chúa Kitô Vua sau 12 giờ trưa để trở về Tòa Sứ Thần. Tại đây ngài dùng bữa trưa với các Giám Mục Camerun và nghỉ ngơi chốc lát trước khi đi chủ sự buổi hát Kinh Chiều tại Vương cung thánh đường Đức Maria Nữ Vương các Tông Đồ.
Lúc 16 giờ Đức Thánh Cha rời Tòa Sứ Thần để đi xe đến vương cung thánh đường Đức Maria Nữ Vương các Tông Đồ cách đó 11 cây số.
Nhà thờ này được xây trên khu đất của nhà thờ chính tòa cũ của thủ đô Yaounde. Nhà thờ chính tòa cũ được xây hồi năm 1927 và được dâng kính Chúa Thánh Thần. Nhưng vào năm 1980 nhà thờ bắt đầu hư hại nhiều và có nguy cơ bị sập nên Đức Cha Jean Zoa Tổng Giám Mục hồi đó đã quyết định xây nhà thờ chính tòa mới, để chuẩn bị mừng kỷ niệm 100 năm các thừa sai Palottini thánh hiến nước Camerun cho Nữ Vương các Tông Đồ tại Marienburg. Năm 1901 các thừa sai Palottini đã bắt đầu rao giảng Tin Mừng từ ngọn đồi Mvolyé này vì thế giáo xứ này trở thành mẹ của Giáo Hội Camerun.
Nhà thờ chính tòa mới được khởi sự xây năm 1990, có kiểu kiến trúc tân thời sử dụng các chất liệu thiên nhiên và có các biểu tượng đặc thù Phi châu. Bên trong nhà thờ có đủ chỗ cho 3.500 tín hữu. Mặt tiền nhà thờ quay ra quảng trường Thánh Maria có thể chứa được 20.000 người. Bên ngoài nhà thờ có 6 phông ten nước và 6 bức tranh bằng sứ diễn tả các bí tích và lộ trình phụng vụ hành hương.
Trong Năm Thánh Phaolô nhà thờ chính tòa tổ chức một loạt các cuộc hành hương khởi sự từ tháng 10 năm 2008 cho các phong trào và các nhóm khác nhau: tháng 3 năm 2009 cho phong trào Công Giáo Tiến Hành, tháng 4 cho các giáo lý viên, tháng 5 cho các hiệp hội Đức Mẹ. Các hội đoàn này sẽ cử hành lễ Đức Maria Nữ Vương các Tông Đồ ngày mùng 2 tháng 5 tởi đây. Và tháng 6 năm 2009 kết thúc Năm Thánh Phaolô.
Kinh chiều trọng thể kính thánh Giuse đã được cử hành bằng tiếng Pháp và tiếng Latinh và kết thúc với bài thánh ca bằng tiếng Ewondo. Tham dự buổi hát kinh chiều cũng có tổng thống, phu nhân và ba con cùng nhiều giới chức chính quyền. Tổng thống và quan khách đã tới trước 20 phút. Trong khi chờ đợi Đức Thánh Cha ca đoàn nhà thờ chính tòa đã hát thánh ca Latinh ”Kính chào Mẹ của lòng xót thương”. Hai bên đường tới nhà thờ chính tòa đã có đông tín hữu và dân chúng cầm cờ Tòa Thánh và cờ Camerun vẫy chào khi xe chơ Đức Thánh Cha đi ngang qua. Khi Đức Thánh Cha đến ca đoàn đã cử bài ”Con là Đá”.
Sau lời chào mừng của Đức Tổng Giám Mục Yaounde, là lời chào của một Linh Mục, đại diện hàng giáo sĩ, một nữ tu đại diện các tu sĩ, và một nam giáo dân đại diện cho các phong trào giáo dân.
Trong bài giảng sau bài đọc ngắn, Đức Thánh Cha đặc biệt nêu cao tấm gương của thánh Giuse làm cha trong tinh thần phục vụ và nhận định rằng: ”Làm cha, trước tiên có nghĩa là phục vụ sự sống và sự tăng trưởng. Theo nghĩa đó, thánh Giuse chứng tỏ lòng nhiệt thành tận tụy của Người. Vì Chúa Kitô, Người đã chịu bách hại, chịu cảnh tha hương và cảnh nghèo từ đó mà ra. Người phải lập cư tại một nơi khác với làng của mình. Phần thưởng duy nhất của thánh nhân là được ở với Chúa Kitô”.
Theo mẫu gương ấy, Đức Thánh Cha nhắn nhủ các linh mục sống trọn chức vụ làm cha trong các công tác thường nhật của sứ vụ. Như Hiến Chế Ánh Sáng Muôn Dân đã dạy: ”Như những người cha của các tín hữu trong Chúa Kitô, các linh mục phải chăm sóc các tín hữu mà họ đã sinh ra một cách thiêng liêng nhờ bí tích rửa tội và việc giáo dục” (n.28).
Để chu toàn nghĩa vụ đó, Đức Thánh Cha khích lệ các linh mục hãy sống kết hiệp với Chúa Giêsu và nói rằng: ”Quan hệ bản thân của chúng ta với Chúa Giêsu là điều cấu thành cách thức mà chúng ta muốn sống cuộc đời linh mục. Chúa đã gọi chúng ta là bạn hữu vì mọi sự Ngài học được từ nơi Chúa Cha, Ngài cũng tỏ cho chúng ta biết” (cf Ga 15,15). Khi sống trọn quan hệ sâu xa với Chúa Kitô anh em sẽ khám phá tự do đích thực và niềm vui sâu xa. Chức linh mục thừa tác bao hàm quan hệ sâu xa với Chúa Kitô Đấng tự hiến cho chúng ta trong Thánh Thể. Hãy để việc cử hành Thánh Lễ thực sự là trung tâm đời sống linh mục của anh em, như thế Thánh Lễ sẽ là trung tâm sứ mạng Giáo Hội của anh em”.
Đức Thánh Cha không quên nhắc nhở các Linh Mục Camerun hãy tín nhiệm nơi Giám mục bản quyền, hiệp nhất với hàng linh mục trong tinh thần huynh đệ. ”Nhờ thái độ đó cũng như sự nâng đỡ của các tín hữu, anh em có thể trung thành đáp lại tiếng Chúa gọi, cũng như Chúa đã gọi thánh Giuse coi sóc Mẹ Maria và Hài đồng Giêsu. Anh em linh mục thân mến, ước gì anh em luôn trung thành với những lời hứa anh em đã tuyên thệ trước Giám mục và toàn thể cộng đoàn.”
Với các nữ tu nam nữ và những người dấn thân trong các phong trào của Giáo Hội, Đức Thánh Cha cũng khuyên nhủ họ hãy nhìn lên thánh Giuse và noi gương thánh nhân. Thánh Giuse đã nhận đưa Đức Maria về nhà mình, và chào đón mầu nhiệm nơi Đức Maria và mầu nhiệm của chính Đức Maria. Người yêu thương Đức Maria với tất cả sự tôn trọng, vốn là dấu hiệu của mọi tình yêu chân thực. Thánh Giuse dạy chúng ta rằng có thể yêu thương mà không chiếm hữu. Khi chiêm ngưỡng thánh Giuse, mọi người nam nữ đều có thể cảm nghiệm được sự chữa lành các vết thương cảm xúc, nhờ ơn Chúa, nếu họ biết chấp nhận kế hoạch mà Thiên Chúa thực hiện nơi những người gần gũi với mình, cũng như Thánh Giêsu đi vào công trình cứu chuộc qua Mẹ Maria và như kết quả của những gì Thiên Chúa đã thực hiện nơi Mẹ.”
Đức Thánh Cha cũng khích lệ các tu sĩ nam nữ ”trung thành không chút dè dặt với những lời cam kết, để trở thành những mầm sống trong Giáo Hội, tăng trưởng trong việc phục vụ Nước Chúa. Bất kỳ lúc nào, và nhất là khi lòng trung thành của anh chị em bị thử thách, thánh Giuse nhắc nhở cho anh chị em ý nghĩa và giá trị những lời cam kết. Đời sống thánh hiến là sự quyết liệt bắt chước Chúa Kitô. Vì thế, cần làm sao để lối sống của anh chị em diễn tả chính xác điều làm cho anh chị em sống và cũng cần để hoạt động của anh chị em không che dấu căn tính sâu xa của mình”.
Về điểm này, Đức Thánh Cha nhắc đến tấm gương của cha Simon Mpeke, quen gọi là Baba Simon, như thừa sai đi chân không, đã dành trọn sức lực để phục vụ trong tinh thần khiêm tốn vị tha, nhắm cứu giúp các linh hồn, không quản ngại lo âu và cơ cực để phục vụ anh chị em mình.
Sau cùng, với đại diện các cộng đồng Kitô khác hiện diện tại buổi hát kinh chiều, Đức Thánh Cha đề cao đời sống của thánh Giuse trong sự vâng phục Lời Chúa: đó là dấu chỉ hùng hồn đối với mọi môn đệ của Chúa Giêsu khao khát sự hiệp nhất của Giáo Hội. Ngài nói: ”Gương của Thánh Giuse kích thích chúng ta hiểu rằng chỉ khi nào hoàn toàn vâng phục Thánh Ý Chúa, con người mới trở thành một người thợ hiệu năng, thi hành ý định của Thiên Chúa, Đấng muốn tụ họp tất cả mọi người thành một gia đình duy nhất, một cộng đoàn, một Hội Thánh duy nhất”.
Sau khi ban phép lành tòa thánh và chào tạm biệt mọi người, Đức Thánh Cha đã trở về Tòa Sứ Thần đễ dùng bữa tối kết thúc ngày thứ 2 chuyến viếng thăm Camerun.