Xem hình ảnh

Lộ trình nửa ngày:

Thánh Cecilia đã từng là một thánh nữ được aí mộ nhất cuả Roma, là quan thầy cuả các Nhạc Sĩ, tên cuả Ngài được nhắc tới trong kinh Tiền Tụng cuả Thánh Lễ…cho đến thập niên 1960 khi mà niên lịch Phụng Vụ cuả Giáo Hội đổi ngày lễ cuả Ngài thành ra Lễ Nhớ mà thôi.

Chúng tôi sẽ bàn về sự tích và những vấn đề chung quanh ‘nhân vật lịch sử Cecilia’ để cung cấp tài liệu cho những độc giả nào muốn sưu tầm thêm, nhưng bây giờ thì chúng tôi xin giới thiệu một lộ trình dành cho những ca đoàn VN đi hành hương ở Roma, đó là đi thăm những di tích có liên hệ đếnViệt Nam và kết thúc với một cuộc thăm viếng Vương Cung Thánh Đường Thánh Cecilia, quan thầy cuả các ca đoàn. Trong album đính kèm, chúng tôi xin đăng thêm một số hình ảnh cuả cuộc hành hương VietCatholic tại Roma vào cuối tháng 10 vừa qua ở những nơi liên hệ .

Đây là một lộ trình dài 2.9 km (1.8 mile,) bắt đầu từ Công Trường Thánh Phêrô, đi bộ rất gần để thăm thủ cấp Á Thánh Anrê Phú Yên được lưu giữ tại Nhà Tổng Quyền cuả dòng Tên (Curia Generalizia Compagnia di Gesu,) rồi tản bộ theo bờ sông Tiber để thăm mộ Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận ở nhà thờ Chiesa Santa Maria Della Scala, và kết thúc ở nhà thờ Basilica di Santa Cecilia trong phố Trastevere. Số giờ đi bộ là 37 phút theo Google Map.

Trong muà Giáng Sinh vừa qua, chúng tôi đã bỏ ra một nửa ngày từ buổi trưa, dong chơi trên bờ sông Tiber, la cà các hàng quán tiểu công nghệ vừa nhỏ vừa xinh ở khu phố Trastevere, đợi chờ thức ăn và ngồi chơi dông dài ở một quán vệ đường đông khách và rẻ, và dành cho mỗi nhà thờ trên nửa giờ để cầu nguyện và chụp hình lưu niệm. Đó là chưa kể ghé qua nhà thờ Church of the Holy Spirit in Sassia, là trụ sở thế giới cuả phong trào Lòng Thương Xót Chuá (nằm cạnh dòng Tên,) và Nhà Thờ Basilica of Our Lady in Trastevere, là nhà thờ tôn kính Đức Mẹ đầu tiên và cổ nhất cuả Roma (gần nơi HY Thuận, trên đường tới nhà thờ Thánh Cecilia.)

Trước nhà thờ Thánh Cecilia có một công trường nhỏ, Piazza di Santa Cecilia, mà xe buýt có thể đưa đón khách hành hương một cách thong thả.

Một điều cần ghi nhớ đó là nhà thờ Thánh Cecilia nằm trong khuôn viên của một tu viện kín cho nên giờ mở cửa giới hạn từ 10.00-13.00 / 16.00-19.0.

Sự tích thánh Cecilia

Như đã nói trên, Thánh Cecilia đã từng là một thánh nữ được aí mộ nhất cuả Roma và là quan thầy cuả các Nhạc Sĩ cho đến thập niên 1960.

Nhưng người ta đã không thể chứng minh được câu chuyện cuộc đời cuả Ngài là có thực.

Xin minh định một điều quan trọng ở đây, đó là ‘nhân vật’ Cecilia là một ‘nhân vật lịch sử’ không thể chối cãi, chưa hề có ai đặt vần đề này cả, và lịch sử cũng cho thấy rằng Ngài là vị thánh đầu tiên mà xác đã được Chuá quan phòng không cho hư rưã và những văn bản giám định về tình trạng ‘xác không bị tiêu hủy’ cuả Ngài được xem là đầy đủ và chi tiết, không hề có nghi ngờ.

Chỉ có một điều, là câu chuyện cuộc đời cuả Ngài đã được viết ra khoàng năm 600, tức là trên 300 năm sau khi Ngài qua đời, và người ta đã không tìm được một bút tích nào khác viết về Ngài trước đó cả.

Cho đến khi tìm được một ‘dấu vết lịch sử’ nào đó (hoặc trong thời cuả Ngài, hoặc trong lúc những nhân chứng cùng thời với ngài còn sống) để chứng minh, thì câu chuyện cuộc đời cuả Ngài phải xem như là một sự tích ‘truyền khẩu dân gian’ mà thôi.

Mà đây lại là một câu chuyện rất huyền diệu, như sau:

Người ta không rõ năm sinh của Thánh Cecilia, nhưng người ta tin rằng việc tử đạo cuả Ngài đã diễn ra trong thời Hoàng Đế Alexander Severus, vào khoảng năm 222-230.

Cecilia là một ‘công nương’ của một gia đình La Mã giàu có và danh giá. Mặc dù Ngài ước ao dâng mình cho Chuá nhưng theo thói tục cuả giới quyền quí thì Ngài được gả cho một nhà quý tộc trẻ tên là Valerian. Vào đêm tân hôn Thánh Cecilia đã thuyết phục được người chồng sau khi cho chồng thấy vị thiên thần hộ mệnh đang đứng bên cạnh mình.

Người anh trai của chồng là Tiburtius cũng được thánh Cecilia cải đạo. Cả hai sau đó đã bị bắt vì tội theo Kitô giáo, bị chặt đầu (theo truyền thống qúi tộc La Mã không bị đóng đinh) và bị chôn dọc theo đường Appian. Trước khi tử đạo, Valerian và Tiburtius cũng đã thuyết phục được ông đội trưởng là Maximus theo đạo và được hưởng phúc tử đạo với họ.

Cecilia bị bắt vì đã đem thi thể của họ đi chôn và vì đó là một tội ác chống lại Hoàng Đế cho nên Cecilia phải lựa chọn, hoặc tế lễ cho các vị thần ngoại đạo hoặc bị xử chết. Cecilia đã kiên quyết với đức tin cuả mình và chọn cái chết.

Bởi vì là một công nương quý tộc trẻ đẹp, vị quan toà đã quyết định xử tử thánh Cecilia một cách kín đáo để tránh những lời dị nghị của dân. Vị thánh đã bị nhốt kín trong căn phòng nấu nước cuả hồ tắm trong nhà cho chết ngạt. Nhưng qua một ngày một đêm trong môi trường ngạt thở như vậy, Ngài vẫn không hề hấn gì.

Một tay đao phủ lão luyện đã được sai tới để chặt đầu, nhưng hình như hắn đã mất can đảm vì phải giết một người phụ nữ xinh đẹp như vậy, hắn đã chém tới ba nhát đao theo luật La Mã mà không thành công. Hắn đã chạy trốn, và để Thánh Cecilia nằm gục bên hồ tắm, nửa đầu bị cắt đứt.

Thánh Cecilia nằm nghiêng phía bên phải, hai bàn tay của Ngài đan chéo theo thế cầu nguyện. Đầu gục xuống đất và nằm ở vị trí đó qua ba ngày đêm. Vị trí của những ngón tay, ba ngón mở rộng trên tay phải và một bên trái, như là dấu chỉ lòng tin về Chúa Ba Ngôi trong khi Ngài không còn có thể nói ra được nữa.

Những người Kitô hữu bấy giờ phủ lên Ngài một chiếc áo choàng bằng lụa có thêu chỉ vàng và đặt Ngài vào một quan tài làm bằng gỗ bách, vẫn giữ nguyên tư thế như khi chết. Dưới chân ngài, họ đặt các tấm khăn và vải trùm đầu đã được sử dụng để thấm máu.

Ngài được đem chôn trong hầm mộ Thánh Callistus bời vị Giám mục cuả Ngài, sau này là Giáo hoàng Urban I, là người đã rửa tội cho chồng và anh rể cuả Ngài.

Vào năm 822, sau khi tân trang ngôi nhà thờ tôn kính Ngài, Đức Giáo Hoàng Pascal I đã ước ao muốn cải mộ cuả Ngài về nhà thờ nhưng lúc đó không có ai còn nhớ vị trí ngôi mộ cuả Ngài ở đâu nữa. Trong lúc đang buồn rầu và cầu nguyên thì Thánh Cecilia đã hiện ra với vị Giáo Hoàng và chỉ cho biết vị trí cuả ngôi mộ ở đâu.

Khi khai quật ngôi mộ, lúc đó người ta mới biết xác cuả Ngài đã không hề bị hư nát.

Đức Giáo Hoàng Pascal I đã cải táng 4 ngôi mộ, cuả Thánh Cecilia, xương của chồng, cuả anh rể, và cuả thánh tử đạo Maximum, mà chôn dưới bàn thờ.

770 năm sau đó, khi ngôi nhà thờ cần phải sửa sang thì Đức Hồng Y SPaolo Emilio fondrato đã ra lệnh cải mộ một lần nữa, và lần này ngài đã ra lệnh ghi chép cẩn thận, và đã trở thành một hồ sơ khai quật chi tiết nhất trong năm 1599.

Theo hồ sơ thì vào ngày 20 tháng 10, khi đào bới dưới bàn thờ, người ta đã tìm được 2 chiếc quách bằng đá cẩm thạch trắng, phù hợp với những tại liệu mô tả cuả thời Giáo Hoàng Pascal I về các cỗ quan tài chứa các xác thánh.

Đức Hồng Y đã mở chiếc quách trước nhiều nhân chứng đáng tin. Sau khi chiếc nắp cẩm thạch được gỡ ra, thì chiếc quan tài bằng gỗ bách vẫn còn tốt cũng lộ ra. Đức Hồng Y, với cảm xúc run rẩy mà ai cũng có thể hiểu được, đã nâng nắp hòm lên, để lộ ra thân xác vẫn còn nguyên vẹn kể từ thời các vị Giáo Hoàng Urban và Pascal.

Xác cuả Ngài vẫn nằm ở cùng một vị thế cuả 1500 năm trước. Nhìn qua tấm màn lụa che, ngươì ta vẫn có thể thấy được chiếc váy thêu chỉ vàng, thấy vết chém ở cổ và những bộ quần áo thấm máu đặt dưới chân.

Đức Giáo Hoàng Clement VIII đã được thông báo nhưng đã không thể đến thăm ngôi mộ ngay lập tức vì đang bị bệnh gút phát tán, ngài đã gửi tới Đức Hồng Y Baronius, và ông Antonio Bosio, là nhà bác học đang nghiên cứu về hầm mộ ở Roma, và họ đã để lại cho chúng ta những tài liệu vô giá mô tả sự kiện khai quật này.

Nhìn qua tấm màn che, họ mô tả Thánh Cecilia là một phụ nữ mảnh mai và cái đầu thì quay xuống đất che mất khuôn mặt, nhưng do "sự tôn kính các thánh," họ không thực hiện thêm một sự kiểm tra nào khác nữa. Ông Bosio thì ghi thêm ý kiến của mình rằng xác vị Thánh vẫn giữ nguyên một vị thế như khi mới chết.

Một nhà điêu khắc trẻ lúc đó là Stefano Maderno, được thuê để bảo quản các hình tượng trong nhà thờ, đã khắc ra một bức tượng của thánh Cecilia, và trở thành một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất cuả nước Ý. Bức tượng được cho là đã mô tả chính xác cơ thể của Thánh Cecilia. Bức tượng này vẫn được đặt trong một hòm kiếng trước bàn thờ bằng đá cẩm thạch màu đen. Việc thiết kế như một quan tài đang mở cuả Maderno đã trở thành một cái mẫu cho nhiều thiết kế danh tiếng sau này.

Ngày nay khi đi thăm hầm mộ Thánh Callistus, người ta cũng thấy ngay tại vị trí ngôi mộ cũ cuả Thánh Cecilia có một bức tượng cuả Ngài, sao chép y hệt bức tượng nguyên thủy ở Nhà Thờ.

Nhà thờ ‘Vương Cung Thánh Đường’ Thánh Cecilia được xây trên vị trí cuả ngôi biệt thự cuả gia đình Ngài. Một nhà nguyện bên phải cuả Thánh Đường, gọi là Caldarium là nơi mà Thánh Cecilia đã bị xử tử. Tại đây vẫn còn dấu vết cuả một hồ tắm La Mã cổ xưa; những bể nước chung quanh hồ tắm là những nơi chứa nước nấu nóng lấy từ các hầm bên dưới. Phiến đá cẩm thạch dùng làm mặt bàn cho bàn thờ được coi là phiến đá mà Thánh Cecilia đã nằm trong lúc bị nhốt kín cho chết ngạt, và cũng có thể là phiến đá mà Ngài đã gục xuống khi bị đao phủ chém.

Trong nhà thờ, ngoài bức tượng Thánh Cecilia, còn nhiều tác phẩm nổi danh nữa, như sau:

Bức hình Ngày Tận Thế (The Last Judgment) cuả Pietro Cavallini (c. 1293) và caí trướng trên bàn thờ do Arnolfo di Cambio (1200s).

Nhà Thờ hầm (The Crypt) thiết kế theo kiểu trang trí thời Trung Cổ gọi là Cosmati là nơi chứa hầm mộ cuả Thánh Cecilia và chồng là thánh Valerian.