Tây Ban Nha đã bắt đầu ba ngày để tang cho số 198 người đã thiệt mạng khi mười quả bom nổ tung trên những chuyến tàu quanh thủ đô Madrid hôm sáng thứ năm trong giờ cao điểm.

Hơn 1400 người bị thương khi trong khoảng nửa tiếng đồng hồ mười quả bom đã phát nổ trên những chuyến tàu chở đầy người đi làm.

Hôm nay các trường học, các viện bảo tàng, và Ngân hàng Trung ương đóng cửa, và người ta chờ đợi là sẽ có nhiều đám đông tụ tập trên toàn Tây Ban Nha trong những cuộc biểu tình bất bạo động.

Thủ tướng Tây Ban Nha, Jose Maria Aznar, nói người ta sẽ điều tra mọi khía cạnh để tìm ra những kẻ chịu trách nhiệm thực hiện các vụ nổ.

Những cuộc điều tra hiện đang tiếp diễn sau khi có những dấu hiệu là cả tổ chức quá khích của người Basque lẫn tổ chức al Qaeda đều có thể là kẻ chủ mưu vụ này.

Trong một bài diễn văn đọc trên truyền hình, Quốc vương Juan Carlos nói "sự man rợ của khủng bố" đã đưa lại cho Tây Ban Nha một cái tang vô cùng to lớn.

Báo chí đã diễn tả vụ này như là ngày 11 tháng 9 của Tây Ban Nha và các đảng chính trị đã ngưng vận động tranh cử mặc dầu cuộc bầu cử sẽ xảy ra vào ngày chủ nhật này.

Hiện vẫn không rõ ai là chủ mưu vụ này. Ngoại trưởng Ana Palacio nói tất cả dấu hiệu cho thấy nhóm Basque đòi ly khai, ETA, là chủ mưu vụ này.

Nhưng bà Palacio cũng nói là không thể loại bỏ bất cứ một ai khác. Hôm thứ Năm bộ trưởng nội vụ cho biết là đã tìm thấy một chiếc xe bị đánh cắp ở một thị trấn gần Madrid trong đó có bảy ngòi nổ và một cuốn băng ghi những lời trong kinh Koran.

Ai là chủ mưu?

Ngay sau các vụ đánh bom tại Madrid, chính phủ Tây Ban Nha đã nhanh chóng đổ lỗi cho nhóm ly khai người Basque, ETA.

Trước đó, đã có những lo ngại rằng có thể sẽ có một dạng tấn công khủng bố nào đó trước cuộc tổng tuyển cử tại Tây Ban Nha vào Chủ Nhật này.

ETA trước đây đã từng tìm cách tấn công các đoàn tàu. Và những chất nổ sử dụng trong các vụ đánh bom lần này, là chất được biết với cái tên Titadine, đã từng được phe ly khai người Basque sử dụng trong các vụ tấn công trước.

Do đó, cả các bằng chứng tìm được tại hiện trường cũng như những chứng cớ trước đây đều đổ về hướng ETA là thủ phạm.

Tuy nhiên, bản chất của vụ tấn công này, rõ ràng là một nỗ lực nhằm gây thương vong trên qui mô lớn, là hoàn toàn mới so với cách thức hành động của tổ chức ly khai ETA.

Cuộc tấn công này có hơi hướng của những tổ chức Hồi giáo hiện đại, vốn đã công khai nói rằng họ muốn giết càng nhiều người càng tốt.

Tương tự, việc đánh bom nhiều nơi tại cùng một lúc cho thấy có thể là một nhóm nào khác thay vì ETA.

Dĩ nhiên, chúng ta chưa thể biết dịch vụ tình báo của chính phủ Tây Ban Nha đã có những thông tin gì trước các vụ tấn công này.

Những loại chất nổ thì nghiêng về phía ETA là thủ phạm. Thế nhưng một chiếc xe mà cảnh sát tìm thấy gần nơi đậu của các đoàn tàu cho thấy các kíp nổ cùng một cuộn băng kinh Koran.

Những điều này lại gợi ý về một hướng khác, như một lời tuyên bố nhận là của al-Qaeda mà được gửi cho tờ báo Arab tại London.

Dĩ nhiên việc khám phá ra chiếc xe này cũng chưa chứng minh được điều gì; mà nó có thể chỉ là một dạng “mồi” tinh xảo. Còn lá thư nhận trách nhiệm cũng có thể chỉ là tin vịt.

Thế nhưng giới chức Tây Ban Nha thừa nhận rằng họ đang phải truy đuổi theo nhiều dòng điều tra cho tới khi nào tìm thấy những bằng chứng có thể kết luận được.(theo BBC)