Những giá trị cuộc sống hiện tại - một cảm nghiệm sau cuộc đi ủy lạo Bệnh Nhân Phong ở Phú Bình, Thái Nguyên

"Cảm ơn đời mỗi sớm mai thức dậy,
Ta có thêm ngày mới để yêu thương!"


Phú Bình, Thái Nguyên - Có ai đó đã từng nói: "Hạnh phúc đôi khi không phải chỉ là những gì ta nhận được mà còn là những gì ta cho đi." Đúng vậy, nếu cuộc sống chỉ là những gì thu gọn cho riêng mình thì đó đâu còn là cuộc sống nữa đâu. Chuyến đi đến trại phong Phú Bình thuộc tỉnh Thái Nguyên vừa rồi đã giúp chúng tôi có thêm nhiều cảm nhận sâu sắc và những khám phá được một phần nào đó trong bức tranh mang tên CUỘC SỐNG!

Thái Nguyên là một tỉnh ở Đông Bắc Việt Nam, tiếp giáp với thủ đô Hà Nội, cách trung tâm Hà Nội 75 km. Thái Nguyên có nhiều dãy núi cao chạy theo hướng bắc-nam. Ba dãy núi quan trọng tại Thái Nguyên được đặt tên là Tam Đảo, Ngân Sơn và Bắc Sơn. Những ngọn núi cao này có một nhiệm vụ rất thiết thực giúp người dân ở đây che chắn được gió mùa đông bắc thổi đến.

Giữa chốn rừng núi Thái Nguyên có Trại Phong Phú Bình (thuộc xã Kim Tân, huyện Phú Bình). Thông thường các Trại Phong tại Việt Nam đều được xây dựng nằm trong vùng rất xâu xa, vì thế muốn vào Trại phong Phú Bình phải rẽ từ đường quốc lộ đi vào những con đường đất nhỏ khó đi, quanh co, khúc khuỷu, phải lâu lắm chiếc xe buýt của đoàn chúng tôi mới tới được cổng trại.

Trại Phong Phú Bình hiện tại có 103 bệnh nhân. Bệnh phong - còn gọi là bệnh hủi hay cùi, do vi khuẩn Hansen gây ra. Hậu quả của chứng bệnh này thường làm cho tứ chi mất dần cảm giác vì dây thần kinh bị nhiễm trùng. Sau đó các bắp thịt teo đi, gân cốt co lại thường làm cho hai bàn tay co quắp. Ở mức độ bệnh trạng phát triển nặng thì các ngón tay ngón chân cứ rụng dần đi. Nói chung bệnh tật này dày vò các bệnh nhân từng ngày, từng giờ và phải cách ly ra khỏi cuộc sống xã hội thường ngày. Tại vùng núi Thái Nguyên này dường như những người bệnh nhân như họ ít được người đời nhắc đến.

Xem hình thăm trại phong Phú Bình

Chuyến xe buýt 50 chỗ của chúng tôi bắt đầu chuyển bánh từ Hàng Bột, Hà Nội vào lúc 5h sáng, đoàn chúng tôi gồm 50 người ra đi mang theo bên mình là nước mắm và mì tôm là những quà tặng ủy lạo của Cộng Đoàn Bắc Đức do cha Paul Phạm Văn Tuấn chăm sóc và từ giáo xứ Khiết Tâm Mẹ tại Lincoln (USA) do cha Hilariô Nguyễn Hải Khánh làm chính xứ, cũng như một số bạn Thiện Nguyện ở Hà Nội qua anh Xuân Hòa, là người đại diện thường xuyên tổ chức cho các chuyến đi ủy lạo trong Mùa Chay 2012 này. Được biết cha Paul Tuấn ở bên Đức- người luôn thao thức cho những cuộc đời bất hạnh của bệnh nhân phong và giáo dân trong vùng Bắc Đức thường xuyên quyên góp đã gần 20 năm nay. Lúc còn đang di chuyển trên xe buýt cha Tuấn cũng đã gọi điện thoại trực tiếp từ bên Đức hỏi thăm và động viên đoàn chúng tôi. Vài năm nay Nhà Dòng Thánh Phaolô Hà Nội chúng tôi cộng tác ra công giúp vào công cuộc ủy lạo này. Các Sơ và hơn 100 em Đệ Tử luân phiên thay nhau để đi đến với người bệnh phong. Ai cũng háo hức chờ đến lân mình được đi. Cách đây 2 tuần Nhà Dòng chúng tôi đã làm theo cách thức này đi đến thăm các Bệnh Nhân Phong ở Văn Môn, Thái Bình.

Chúng tôi thì chẳng có gì ngoài lòng nhiệt thành, yêu thương và sự cảm thông đối với những người bệnh phong. Sau một chặng đường khá dài cuối cùng cũng đến Phú Bình, lòng tôi như trào dâng bao nhiêu cảm xúc ngay khi chỉ còn mấy chục vòng xe nữa. Hình ảnh đầu tiên mà chúng tôi nhìn thấy là những dãy nhà nhỏ nối liền nhau, không khí vùng núi đồi Thái Nguyên thật yên tĩnh – khác hẳn hoàn toàn với sự đông đúc, ngột ngạt đầy khói xe ở Hà thành. Ngày hôm nay chúng tôi đến đây thời tiết không được đẹp lắm, mưa bay bay tạo cho chúng tôi cảm giác hơi lạnh lẽo, cô quạnh về một miền đất dường như đang bị lãng quên. Mọi thứ cứ tĩnh mịch, bất động, khác hẳn với lần đầu tiên vào năm 2011 chúng tôi đến đây, lũ trẻ con (con cái của người phong) chạy ào đón chúng tôi như là đón mẹ đi chợ về, niềm vui hiện rõ trên từng khuôn mặt ngây thơ của chúng.

Lần thứ hai đặt chân đến mảnh đất này nên tôi cũng không còn lạ lẫm gì. Chúng tôi chia nhau ra 2-3 người vào một căn phòng nhỏ, mỗi phòng đó có 1-2 người. Mọi người ở đây hầu hết là những người già, không có gia đình, người nào có thì lâu dần cũng không được gia đình quan tâm đến. Căn bệnh quái ác này đã gây nên những vết thương trên thân thể lẫn tinh thần của họ. Những bàn tay, bàn chân không còn nguyên vẹn hay có người còn bị cụt đến cả 2 bàn chân. Hình ảnh bà cụ loay hoay dùn hai khuỷu tay kẹp chiếc thìa xúc cơm, một cụ ông cất bước những bước chậm chạp với đôi chân giả mà ông gọi đùa với chúng tôi rằng đó là "con ngựa sắt" thực dụng của ông. Tim tôi như thắt lại! So với bản thân tôi, chỉ đơn giản là việc ăn ở, sinh hoạt, đi lại thôi đã là khó biết bao trong cuộc sống thường ngày.

Tất cả mọi thứ mà các Bệnh Nhân Phong đang có ở đây chẳng đáng giá gì, rất đơn sơ, nghèo nàn, cũ kĩ và tất nhiên rất thiếu thốn mọi bề. Cả đại gia đình phong cũng chỉ có một cái tivi đặt ở hội trường để mọi người xem chung mỗi tối. Những chiếc mẹt, chiếc bát bằng sắt họ dùng mà tôi cứ nghĩ là từ thời năm 1945. Nhưng ở nơi đây, chúng tôi lại tìm thấy một món quà quý giá hơn cả để nhìn ra: Dù là đau đớn, bệnh tật nhưng những người bệnh phong vẫn cố gắng để sống. Tất nhiên chúng tôi hiểu trước đó họ đã phải có những ngày tháng đau khổ, mặc cảm về bản thân. Những cái nhìn vô hồn khi họ đối diện với chúng tôi lần đầu tiên khiến tôi hiểu rằng họ đã từng bị đối xử như vậy: phải chịu những cái nhìn ghẻ lạnh, bị mọi người ruồng bỏ, xa lánh và… bị xã hội và cả gia đình bỏ rơi hoàn toàn.

Chúng tôi hiểu đây là lúc chúng tôi cần phải mở lòng ra nhiều nhất. Chúng tôi hỏi thăm họ với những gì gọi là chân tình, chúng tôi giúp họ giặt quần áo, khâu áo, quét nhà, đấm lưng cho họ, chúng tôi cố gắng làm tất cả những gì có thể để giúp họ vui và cảm nhận được rằng họ không bị lãng quên, không bị bỏ rơi. Có lẽ chính từ nỗi đau cùng khổ như thế mà nhưng người ở đây luôn thương yêu và đùm bọc lẫn nhau.

Qua công lao của anh Xuân Hòa đã liên lạc với Cha xứ ở đây để cố gắng tổ chức cho chúng tôi có được một thánh lễ trọn vẹn với Bệnh Nhân Phong ngay tại vùng núi Thái Nguyên. Trong tình yêu của Thiên Chúa, chúng tôi được gắn kết với nhau trong sợi dây liên đới và cùng cầu nguyện cho nhau thật nhiều, nhiều bệnh nhân khác tôn giáo cũng đến tham dự thánh lễ với chúng tôi trong hội trường. Sau đó các Bệnh Nhân Phong hát tặng chúng tôi những bài hát, tuy rằng rất lủng củng, sai cả nhạc nhưng đã chứa đựng trong đó là tất cả niềm vui và sự biết ơn. Họ đưa những đôi bàn tay không còn lành lặn đón lấy những thùng mì tôm, những chai nước mắm với niềm vui, niềm phấn khởi hiện rõ trên từng khuôn mặt nhăn nheo, sạm đi theo năm tháng. Món quà cuối cùng mà chúng tôi mang đến cho họ đó là những tô cháo thịt bốc khói nghi ngút (một nhóm chúng tôi được chia ra làm việc hậu cần nấu nồi cháo này với các dụng cụ, gạo và thịt mang theo). Lòng tôi bỗng được hun nóng, ấm hẳn lên không phải vì những làn khói của nồi cháo mà đó chính là tình người, tình chia sẻ.

Tạm biệt núi đồi Thái Nguyên, tạm biệt gia đình Phong Phú Bình nhỏ bé thân thương, chúng tôi lại trở về với cuộc sống hiện tại của mình, mang về trên vai là những món quà tinh thần quý giá. Tất cả chúng tôi đều hiểu rằng: những gì mà chúng tôi hôm nay nhận được đều lớn hơn rất nhiều so với những gì chúng tôi đã cho đi. Nhìn hình ảnh những con người đang vượt lên số phận bệnh tật sẽ là động lực giúp chúng tôi vững vàng bước qua mọi khó khăn trong cuộc sống. Tất cả chúng tôi cũng ý thức được rằng: mình phải luôn biết cho đi, giang rộng đôi tay và đón lấy những gì mà cuộc sống mang đến, cho dù là hạnh phúc lẫn bệnh tật hay khổ đau. Chúng tôi hiểu rằng trong cuộc đời này còn có biết bao mảnh đời bất hạnh và đau khổ cần được quan tâm và chia sẻ, từ đó có thể nuôi dưỡng hạt giống tình thương trong mỗi chúng tôi.

Riêng bản thân tôi tự hỏi rằng, động lực gì đã giúp anh Xuân Hòa, những ân nhân từ Đức, Hoa Kỳ để làm công việc bác ái giúp đỡ những bệnh nhân phong cùi, không chỉ một lần mà luôn liên tục trong nhiều năm như vậy? Những người như thế sẵn sàng bỏ thời gian, tiền của ra giúp đỡ bệnh nhân như vậy để rồi sẽ nhận lại được những gì cho chính mình? Hôm nay nhìn nụ cười rạng rỡ của anh Hòa, tôi biết rằng chỉ có anh mới là người biết rõ nhất. Liệu có khi nào chúng ta nghĩ rằng trong cuộc sống có nhiều người nghèo khổ, bất hạnh như vậy thì chắc hẳn sẽ được đền bù lại chút ít vì có nhiều người giàu lòng bác ái và tốt bụng sẵn sàng đến an ủi họ? Nếu được như vậy thì có lẽ bức tranh cuộc sống chúng ta sẽ luôn tràn ngập những màu sắc tươi thắm rực rỡ!

Bồ Câu Trắng Hàng Bột