OTORO DE JESUS, Honduras (theo CNS) - Đức Giám mục "Đỏ" của Honduras nói rằng ngài sẽ tranh ghế Tổng Thống nếu được Đức Giáo Hoàng Benedict XVI cho phép.
Đức Giám Mục Luis Santos Villeda Santa Rosa de Copan sẽ ăn mừng sinh nhật thứ 75 vào tháng Mười và có kế hoạch là ngay lập tức sẽ nộp đơn từ chức lên Tòa Thánh theo giáo luật. Sau khi việc từ chức được chấp thuận và ngài được giải thoát khỏi mọi trách nhiệm giám mục, Đức Giám Mục Santos cho biết ngài sẽ chạy đua vào chức vụ Tổng Thống với danh nghĩa là ứng cử viên cấp tiến của Đảng Tự do, là đảng của Tổng Thống Manuel Zelaya đã bị lật đổ trong cuộc đảo chính năm 2009.
"Tôi không thực sự mong muốn trở thành tổng thống của Honduras. Đây không phải là lý tưởng của tôi", Đức cha Santos tuyên bố.
Ngài cho biết đã từng được giới lãnh đạo Đảng Tự do yêu cầu ứng cử nhiều lần, lần đầu vào năm 1990, lần nữa vào năm 2009, nhưng ngài đã từ chối cả hai lần.
"Nhưng bây giờ thì tôi sẽ nghỉ hưu giám mục, tôi hy vọng nói chuyện với Đức Thánh Cha và được Ngài cho phép. Tôi sẽ không còn là giám mục hoặc đảm trách bất kỳ chức vụ nào trong Giáo hội, nhưng là một linh mục, tôi vẫn có thể cử hành Thánh Lễ riêng mỗi buổi sáng trước khi xuất hiện tại văn phòng tổng thống vào lúc 8 giờ", ĐGM Santos cho biết.
Đức Giám mục Santos từ lâu đã công khai ủng hộ Đảng Tự do, đảng có lá cờ mầu đỏ, cho nên người ta đặt một biệt danh cho ngài là Giám Mục 'Đỏ'. Ngài là một đối thủ gay gắt chống lại cuộc đảo chính năm 2009, chính kiến của Ngài mâu thuẫn với Đức Hồng Y Oscar Rodriguez Maradiaga ở thủ đô Tegucigalpa, là người ủng hộ cuộc đảo chính.
Nhiều nhà phân tích cho rằng vì hổ trợ cho cuộc đảo chính cho nên Đức Hồng Y bị thất bại về mặt chính trị, Đức Hồng y không còn thường xuyên xuất hiện nơi công cộng. Trái lại, Đức Giám mục Santos vẫn có nhiều người ngưỡng mộ, mặc dù giáo phận của ngài ở một nơi hẻo lánh tận miền Tây, là nơi có nhiều cộng đồng nghèo nhất của Trung Mỹ. Ngài là một người nhiệt tình ủng hộ phong trào đối kháng, một liên minh lỏng lẻo của các nhóm dân sự chống đối lại chính phủ đảo chính.
Tuy nhiên, không phải ai cũng hài lòng với một ứng cử viên giám mục.
"Quyết định của một vị giám mục tham gia vào chính trị, dù là sau khi đã về hưu, sẽ làm thiệt hại đến Giáo hội và thiệt hại cho nền chính trị," theo ý kiến của linh mục Ismael Moreno dòng Tên, giám đốc đài phát thanh Progreso, một cơ sở liên hệ chặt chẽ với cánh Tả của Honduras.
"Chính trị ở vùng này từng có một lịch sử dựa vào hàng giáo sĩ. Vì vậy, khi một giám mục hay một linh mục quyết định tham gia vào chính trị, điều đó không giúp chúng ta vượt qua được vết xe lịch sử để tiến tới một nền văn hóa chính trị dân sự."
"Và nó sẽ làm thiệt hại cho Giáo hội vì ngài không phải là một vị giám mục có tinh thần đoàn kết, trái lại, ngài thích đối đầu. Vì vậy, nó sẽ gây chia rẽ người Công giáo nhiều hơn nữa, không chỉ vì lý do đấu tranh cho người nghèo, nhưng thêm vào là lý do đảng phái chính trị. Nó sẽ làm tổn hại thanh danh của nhiều giáo dân, là những người đang đấu tranh để phục vụ cộng đồng nhưng không quan tâm tới việc chia chác quyền lực. Nó sẽ làm cho nhiều người trong chúng tôi trông giống như đang tham gia vào một cao trào xã hội vì chúng tôi quan tâm đến quyền lực cá nhân," Cha Moreno nói.
Bà Thelma Mejia, một nhà báo và là phân tích gia chính trị độc lập ở Tegucigalpa, đưa ra ước tính về khả năng của ĐGM Santos được bầu làm tổng thống:
"Dù cho ngài được sự ủng hộ của Đảng Tự do, ngài không có nhiều hy vọng bởi vì ngài thích bút chiến, và thường xuyên có lập trường đối đầu. Người Honduras nói chung không thích đối đầu, và kể từ sau cuộc đảo chính, chúng tôi thậm chí còn chán ngán các việc đối đầu," bà nói.
Bà Mejia cho biết nhiều cuộc thăm dò cho thấy hơn 50% dân Honduras tự nhận là ôn hòa, giữ thái độ độc lập với cả hai bên Tự do và Quốc gia, là những phe phái thống trị chính trường gần một thế kỷ qua.
"Chúng tôi đang cần một chính khách có khả năng thu hút số ôn hòa này, để có thể thực hiện các thay đổi cần thiết. Và cho tới bây giờ thì vẫn không thấy có ai từ phe chống đối hoặc từ phía lưỡng đảng truyền thống có thể làm được điều đó," bà nói.
Đức Giám mục Santos bác bỏ quan điểm cho rằng lãnh tụ của giáo hội nên đứng bên ngoài chính trị đảng phái.
"Thật là tiện lợi cho bọn giàu khi giáo hội đứng bên ngoài chính trị, bởi vì như vậy thì chúng có thể ngược đãi và ăn cắp của người nghèo mà không có ai dám phản đối kể cả giáo hội. Chúng sẽ hạnh phúc lắm bởi vì không còn có một linh mục nào dám lên tiếng phàn nàn... Và nếu có một linh mục nào đó mở miệng, chúng sẽ gắn ngay cái nhãn hiệu Cộng sản cho vị ấy", Đức Giám mục Santos giải thích.
"Tại sao tôi tham gia vào chính trị? Bởi vì chính trị đã làm hại dân nghèo", vị giám mục tự trả lời.
Ngài cho biết hầu hết các giám mục Công Giáo ở Honduras giữ im lặng về các vấn đề chính trị bởi vì họ là người nước ngoài.
"Nếu họ can thiệp vào chính trị nội bộ của Honduras, họ có thể bị truất quyền cư trú và như vậy, họ phải giữ im lặng. Nhưng chính vì cái gọi là 'chính trị' mà người nghèo trở thành nghèo, vì nó mà các phòng khám và bệnh viện không có thuốc, nó cướp tiền của vùng thôn quê. Chính trị đang hỗ trợ nạn tham nhũng tràn lan ở Honduras, là một giám mục, tôi không thể không quan tâm đến sức khỏe và sự giáo dục của trẻ em, là những kẻ bé mọn nhất trong các anh chị em tôi, "Giám mục Santos cho biết.
"Đây là một đất nước phong phú, có đất đai mầu mỡ. Nhưng, còn rất nhiều bất công," ngài nói.
Ngài trích dẫn một ví dụ về việc khai thác mỏ vàng trong địa phận của ngài: Ngài nói rằng các công ty ngoại quốc chuyên chở vàng của Honduras trên máy bay trực thăng mà không đi qua hải quan.
"Họ không nộp thuế, dù chỉ là một lượng nhỏ cho cộng đồng. Người Honduras chúng tôi không thể biết có bao nhiêu công ty đã ăn cướp trắng trợn như thế và trị giá là bao nhiêu. Tại sao chúng ta lại không biết điều đó?"
Đức cha Santos cho biết ngài không quan tâm đến việc mô phỏng nhiêm kỳ tổng thống của ngài theo kiểu đức cha Fernando Lugo, một giám mục Paraguay đang làm tổng thống, "bởi vì ngài (GM Lugo) đã từ bỏ tất cả mọi thứ. Bỏ sứ mạng mục vụ để làm một vị dân cử với tư cách dân thường. Nhưng tôi vẫn là một linh mục, tuy không giữ bất kỳ chức vụ nào trong giáo hội."
Nếu ngài không đắc cử tổng thống, Đức Giám mục Santos cho biết, ngài đã có kế hoạch sẽ làm việc với các nông dân thiểu số Lenca để mở rộng cơ hội giáo dục và cải thiện chương trình tiếp thị cho nông phẩm của họ.
 |
"Tôi không thực sự mong muốn trở thành tổng thống của Honduras. Đây không phải là lý tưởng của tôi", Đức cha Santos tuyên bố.
Ngài cho biết đã từng được giới lãnh đạo Đảng Tự do yêu cầu ứng cử nhiều lần, lần đầu vào năm 1990, lần nữa vào năm 2009, nhưng ngài đã từ chối cả hai lần.
"Nhưng bây giờ thì tôi sẽ nghỉ hưu giám mục, tôi hy vọng nói chuyện với Đức Thánh Cha và được Ngài cho phép. Tôi sẽ không còn là giám mục hoặc đảm trách bất kỳ chức vụ nào trong Giáo hội, nhưng là một linh mục, tôi vẫn có thể cử hành Thánh Lễ riêng mỗi buổi sáng trước khi xuất hiện tại văn phòng tổng thống vào lúc 8 giờ", ĐGM Santos cho biết.
Đức Giám mục Santos từ lâu đã công khai ủng hộ Đảng Tự do, đảng có lá cờ mầu đỏ, cho nên người ta đặt một biệt danh cho ngài là Giám Mục 'Đỏ'. Ngài là một đối thủ gay gắt chống lại cuộc đảo chính năm 2009, chính kiến của Ngài mâu thuẫn với Đức Hồng Y Oscar Rodriguez Maradiaga ở thủ đô Tegucigalpa, là người ủng hộ cuộc đảo chính.
Nhiều nhà phân tích cho rằng vì hổ trợ cho cuộc đảo chính cho nên Đức Hồng Y bị thất bại về mặt chính trị, Đức Hồng y không còn thường xuyên xuất hiện nơi công cộng. Trái lại, Đức Giám mục Santos vẫn có nhiều người ngưỡng mộ, mặc dù giáo phận của ngài ở một nơi hẻo lánh tận miền Tây, là nơi có nhiều cộng đồng nghèo nhất của Trung Mỹ. Ngài là một người nhiệt tình ủng hộ phong trào đối kháng, một liên minh lỏng lẻo của các nhóm dân sự chống đối lại chính phủ đảo chính.
Tuy nhiên, không phải ai cũng hài lòng với một ứng cử viên giám mục.
"Quyết định của một vị giám mục tham gia vào chính trị, dù là sau khi đã về hưu, sẽ làm thiệt hại đến Giáo hội và thiệt hại cho nền chính trị," theo ý kiến của linh mục Ismael Moreno dòng Tên, giám đốc đài phát thanh Progreso, một cơ sở liên hệ chặt chẽ với cánh Tả của Honduras.
"Chính trị ở vùng này từng có một lịch sử dựa vào hàng giáo sĩ. Vì vậy, khi một giám mục hay một linh mục quyết định tham gia vào chính trị, điều đó không giúp chúng ta vượt qua được vết xe lịch sử để tiến tới một nền văn hóa chính trị dân sự."
"Và nó sẽ làm thiệt hại cho Giáo hội vì ngài không phải là một vị giám mục có tinh thần đoàn kết, trái lại, ngài thích đối đầu. Vì vậy, nó sẽ gây chia rẽ người Công giáo nhiều hơn nữa, không chỉ vì lý do đấu tranh cho người nghèo, nhưng thêm vào là lý do đảng phái chính trị. Nó sẽ làm tổn hại thanh danh của nhiều giáo dân, là những người đang đấu tranh để phục vụ cộng đồng nhưng không quan tâm tới việc chia chác quyền lực. Nó sẽ làm cho nhiều người trong chúng tôi trông giống như đang tham gia vào một cao trào xã hội vì chúng tôi quan tâm đến quyền lực cá nhân," Cha Moreno nói.
Bà Thelma Mejia, một nhà báo và là phân tích gia chính trị độc lập ở Tegucigalpa, đưa ra ước tính về khả năng của ĐGM Santos được bầu làm tổng thống:
"Dù cho ngài được sự ủng hộ của Đảng Tự do, ngài không có nhiều hy vọng bởi vì ngài thích bút chiến, và thường xuyên có lập trường đối đầu. Người Honduras nói chung không thích đối đầu, và kể từ sau cuộc đảo chính, chúng tôi thậm chí còn chán ngán các việc đối đầu," bà nói.
Bà Mejia cho biết nhiều cuộc thăm dò cho thấy hơn 50% dân Honduras tự nhận là ôn hòa, giữ thái độ độc lập với cả hai bên Tự do và Quốc gia, là những phe phái thống trị chính trường gần một thế kỷ qua.
"Chúng tôi đang cần một chính khách có khả năng thu hút số ôn hòa này, để có thể thực hiện các thay đổi cần thiết. Và cho tới bây giờ thì vẫn không thấy có ai từ phe chống đối hoặc từ phía lưỡng đảng truyền thống có thể làm được điều đó," bà nói.
Đức Giám mục Santos bác bỏ quan điểm cho rằng lãnh tụ của giáo hội nên đứng bên ngoài chính trị đảng phái.
"Thật là tiện lợi cho bọn giàu khi giáo hội đứng bên ngoài chính trị, bởi vì như vậy thì chúng có thể ngược đãi và ăn cắp của người nghèo mà không có ai dám phản đối kể cả giáo hội. Chúng sẽ hạnh phúc lắm bởi vì không còn có một linh mục nào dám lên tiếng phàn nàn... Và nếu có một linh mục nào đó mở miệng, chúng sẽ gắn ngay cái nhãn hiệu Cộng sản cho vị ấy", Đức Giám mục Santos giải thích.
"Tại sao tôi tham gia vào chính trị? Bởi vì chính trị đã làm hại dân nghèo", vị giám mục tự trả lời.
Ngài cho biết hầu hết các giám mục Công Giáo ở Honduras giữ im lặng về các vấn đề chính trị bởi vì họ là người nước ngoài.
"Nếu họ can thiệp vào chính trị nội bộ của Honduras, họ có thể bị truất quyền cư trú và như vậy, họ phải giữ im lặng. Nhưng chính vì cái gọi là 'chính trị' mà người nghèo trở thành nghèo, vì nó mà các phòng khám và bệnh viện không có thuốc, nó cướp tiền của vùng thôn quê. Chính trị đang hỗ trợ nạn tham nhũng tràn lan ở Honduras, là một giám mục, tôi không thể không quan tâm đến sức khỏe và sự giáo dục của trẻ em, là những kẻ bé mọn nhất trong các anh chị em tôi, "Giám mục Santos cho biết.
"Đây là một đất nước phong phú, có đất đai mầu mỡ. Nhưng, còn rất nhiều bất công," ngài nói.
Ngài trích dẫn một ví dụ về việc khai thác mỏ vàng trong địa phận của ngài: Ngài nói rằng các công ty ngoại quốc chuyên chở vàng của Honduras trên máy bay trực thăng mà không đi qua hải quan.
"Họ không nộp thuế, dù chỉ là một lượng nhỏ cho cộng đồng. Người Honduras chúng tôi không thể biết có bao nhiêu công ty đã ăn cướp trắng trợn như thế và trị giá là bao nhiêu. Tại sao chúng ta lại không biết điều đó?"
Đức cha Santos cho biết ngài không quan tâm đến việc mô phỏng nhiêm kỳ tổng thống của ngài theo kiểu đức cha Fernando Lugo, một giám mục Paraguay đang làm tổng thống, "bởi vì ngài (GM Lugo) đã từ bỏ tất cả mọi thứ. Bỏ sứ mạng mục vụ để làm một vị dân cử với tư cách dân thường. Nhưng tôi vẫn là một linh mục, tuy không giữ bất kỳ chức vụ nào trong giáo hội."
Nếu ngài không đắc cử tổng thống, Đức Giám mục Santos cho biết, ngài đã có kế hoạch sẽ làm việc với các nông dân thiểu số Lenca để mở rộng cơ hội giáo dục và cải thiện chương trình tiếp thị cho nông phẩm của họ.