Linh mục Raymond J. de Souza, là chủ bút tập san Công Giáo Convivium của Canada. Ngài đã có một bài phân tích đăng trên tờ First Things ngày 24 tháng Năm, 2021, là ngày thế giới Công Giáo cầu nguyện cho Giáo Hội tại Hoa Lục.
Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.
by Raymond J. de Souza
Một tân Giám Mục cho Hương Cảng
Năm 2007, Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô XVI đã thiết lập “ngày cầu nguyện cho Giáo hội ở Trung Quốc” vào ngày 24 tháng 5 hàng năm. Ngày đó được đánh dấu ở Trung Quốc là ngày lễ Đức Mẹ Xà Sơn, một đền thờ ở Thượng Hải dành để kính Đức Mẹ là quan thầy của quốc gia này. Ở nhiều nơi khác nhau trong Giáo hội hoàn vũ, ngày này là ngày lễ Đức Mẹ Phù Hộ Các Tín Hữu. Năm nay, ngày cầu nguyện này trùng hợp thật vui mừng với ngày lễ Đức Maria, Mẹ Giáo hội, rơi vào Thứ Hai sau Lễ Hiện Xuống.
Có nhiều điều để cầu nguyện. Người Công Giáo Trung Quốc là một đàn chiên bị coi thường, và vị mục tử mới của họ sẽ sớm phải đối mặt với bầy sói hung hãn. Tuần trước, Cha Stêphanô Châu Thủ Nhân (Chow Sau-yan, 周守仁 ) được bổ nhiệm làm giám mục mới của Hương Cảng. Ngài miễn cưỡng nhận công việc này đến nỗi ngài sẽ không nhậm chức cho đến tháng 12 tới đây, mặc dù các quy tắc giáo luật thông thường yêu cầu ngài phải bắt đầu sau bốn tháng.
Giáo hội có thể ấn định ngày được tấn phong cho ngài. Chế độ cộng sản Bắc Kinh sẽ ấn định ngày bắt giam ngài. Vatican sẽ khôn ngoan hơn khi sử dụng thời gian từ bây giờ cho đến lúc đó để quyết định xem mình sẽ giải quyết tình huống đó như thế nào. Tương lai của Giáo Hội Công Giáo ở Trung Quốc có thể phụ thuộc vào điều đó.
Chế độ của đại đế Tập Cận Bình đã thể hiện rõ ràng rằng họ có ý định nghiền nát bất cứ tàn dư nào của tự do tôn giáo còn sót lại ở Trung Quốc. Các cuộc đàn áp Pháp Luân Công được nhiều người biết đến. Các trại tập trung dành cho người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ được quốc tế ghi lại. Các biện pháp chống Kitô Giáo đã bao gồm những hành vi phạm thánh (như buộc các nơi thờ phượng phải treo hình ảnh của Tập Cận Bình), cho đến các thủ thuật tẩy não tinh vi (như nhấn mạnh rằng các tài liệu giáo lý phải tuân theo các nguyên tắc “Trung Hoa hóa” ), và cả các biện pháp chuyên chế (như triệt để cấm trẻ em đi nhà thờ).
Vị Giám mục Công Giáo Hương Cảng đã đột ngột qua đời vào tháng Giêng năm 2019. Vào tháng 9 năm 2018, Tòa Thánh và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã ký kết một thỏa thuận “tạm thời” và bí mật về việc bổ nhiệm các giám mục ở Trung Quốc. Ngay sau đó, quyền đối với các vấn đề tôn giáo ở Trung Quốc đã được chuyển giao cho Đảng Cộng sản Trung Quốc Thỏa thuận tạm thời, vẫn còn trong vòng bí mật, đã được gia hạn vào tháng 10 năm 2020. Như thế, trên thực tế, Tòa Thánh đã có một thỏa thuận với Đảng Cộng sản Trung Quốc về việc bổ nhiệm các giám mục.
Thỏa thuận tạm thời không áp dụng cho Hương Cảng, Ma Cao hoặc Đài Loan. Tuy nhiên, nó vẫn có thể ảnh hưởng đến họ. Lựa chọn đầu tiên của Tòa Thánh cho Hương Cảng là Giám Mục Phụ Tá Giuse Hạ Chí Thành (Ha Chi-shing, 夏志誠). Đức Thánh Cha Phanxicô được tường trình là đã chấp thuận việc bổ nhiệm ngài, nhưng sau đó đã thay đổi quyết định khi chính quyền Trung Quốc phản đối việc Đức Cha Hạ Chí Thành tham dự công khai các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ vào năm 2019. Vì vậy, cuộc tìm kiếm đã xảy ra để tìm một giám mục đủ Công Giáo đối với Tòa Thánh, nhưng không quá Công Giáo đối với Bắc Kinh. Vào ngày 17 tháng 5 năm 2021, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhắm đến một vị cùng Dòng Tên, Cha Châu Thủ Nhân, giám tỉnh hiện tại của Dòng Tên ở Trung Quốc.
Về cuộc bổ nhiệm giám mục này, Cha Nhân, thành thật đến mức rất lạ, tiết lộ rằng khi được hỏi vào tháng 12 năm ngoái, ngài đã từ chối việc bổ nhiệm. Rõ ràng những chiếc đinh vít sau đó đã được thắt chặt bởi vị Giáo Hoàng Dòng Tên và vị bề trên tổng quyền Dòng Tên, và cuối cùng Cha Nhân cũng phải chịu.
Người ta có thể đồng cảm với Cha Nhân. Bắc Kinh đã bãi bỏ một cách hiệu quả bảo đảm “một nước hai hệ thống” đối với quyền tự do hạn chế ở Hương Cảng. Các cuộc đàn áp ở cựu thuộc địa của Anh đã gia tăng, đặc biệt theo chiều hướng nhắm vào giới Công Giáo như trong trường hợp của Martin Lee và Jimmy Lai, hai người Công Giáo sùng đạo, nổi bật trong hàng lãnh đạo phong trào dân chủ Hương Cảng. Họ đã bị bỏ tù vào Thứ Sáu Tuần Thánh, trở thành nạn nhân của một phiên tòa trình diễn kiểu cũ của cộng sản. Đáp lại, Tòa Thánh giữ im lặng.
Đảng Cộng sản Trung Quốc biết hai sự thật về Tòa Thánh: Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ không bổ nhiệm một giám mục ủng hộ phong trào dân chủ, và ngài sẽ không công khai phản đối việc bỏ tù những người Công Giáo nổi tiếng. Bước tiếp theo là hiển nhiên. Liệu Tòa Thánh có phản đối không nếu giám mục Hương Cảng bị bỏ tù và Giáo hội địa phương bị chặt đầu một cách hiệu quả?
Bắc Kinh rất muốn kiểm tra xem họ có thể đi bao xa trong việc loại bỏ đời sống Công Giáo ở Trung Quốc. Vào tháng 7 năm 2012, Đức Cha Tađêô Mã Đại Thanh (Ma Daqin, 马达钦) được tấn phong làm Giám Mục Phụ Tá của Thượng Hải. Khi được tấn phong, ngài công khai từ chức khỏi “Hiệp hội Yêu nước”, là hiệp hội “Công Giáo” được Bắc Kinh dựng lên. Ngài bị bắt và bỏ tù ngay lập tức, và vẫn bị quản thúc cho đến ngày nay.
Thượng Hải là một giáo phận cực kỳ quan trọng ở Trung Quốc, nhưng Hương Cảng được kết nối quốc tế nhiều hơn với Giáo hội hoàn vũ. Nếu Đảng Cộng sản Trung Quốc có thể làm ở Hương Cảng những gì đã làm ở Thượng Hải, thì đời sống Công Giáo ở Trung Quốc sẽ bị tổn hại trong nhiều thế hệ và bị Giáo hội hoàn vũ bỏ rơi.
Một ngày cầu nguyện cho người Công Giáo ở Trung Quốc là cần thiết. Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ sớm kiểm tra xem những lời cầu nguyện đó có được ủng hộ bằng lời nói và quyết tâm kiên định ở Rôma hay không.
Source:First Things