Tiến sĩ George Weigel là thành viên cao cấp của Trung tâm Đạo đức và Chính sách Công cộng Washington, nơi ông giữ chức Chủ Tịch Ủy Ban William E. Simon về Các Nghiên cứu Công Giáo. 25 cuốn sách của ông bao gồm cuốn tiểu sử hai tập về Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II: Chứng Nhân Hy Vọng, là cuốn sách bán chạy nhất của New York Times đã dịch sang 14 ngôn ngữ.
Người viết tiểu sử Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II vừa có bài nhận định sau trong bối cảnh bọn cầm quyền Trung Quốc xét xử nhà hoạt động nhân quyền Công Giáo Jimmy Lai.
Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.
By George Weigel
Bàn Về Ngục Tù Và Truyền Giảng Tin Mừng Tại Trung Quốc
Joshua Wong (Hoàng Chí Phong, 黃之鋒) là một nhà hoạt động nhân quyền trẻ tuổi người Hoa, gần đây bị kết án 13 tháng rưỡi tù giam bằng một cáo buộc gây phương hại cho tự do xã hội của bọn cầm quyền. Anh bị kết tội “cố ý kích động tham gia một cuộc hội họp trái phép” —cụ thể, trên tờ Chinese Newspeak (Tân Văn Báo, 新闻报) anh kêu gọi những người khác phản đối một cách hòa bình cái chế độ chuyên chế hiện đang bóp nghẹt Hương Cảng. Trong lá thư đầu tiên từ nhà tù, anh Joshua viết, “Tù ngục không thể nhốt linh hồn”. Thật thế, chúng không thể. Nhưng việc thất bại không bảo vệ được những người bị nhốt trong các nhà tù bằng cách liên đới với họ có thể gây ra các thiệt hại nặng nề nhất cho việc truyền giáo.
Jimmy Lai (Lê Trí Anh, 黎智英) một trong những người Công Giáo nổi tiếng nhất Hương Cảng về phương diện bảo vệ tự do tôn giáo và các quyền cơ bản khác của con người, đã trở lại nhà tù vào đầu tháng 12; việc đóng tiền để tại ngoại hầu tra của anh trong một vụ tranh chấp thuê nhà dân sự đã bị bác bỏ với lý do anh ta có thể bỏ trốn và khởi động một nguy cơ an ninh quốc gia. Tất nhiên, lý do thực sự khiến anh ta phải ngồi tù là việc giam giữ anh Lai trong tù ngăn cản những thách thức liên tục của anh ta đối với chính sách đàn áp của bọn cầm quyền. Trong nhiều cuộc phỏng vấn, Jimmy Lai đã nhấn mạnh rằng đức tin Công Giáo của anh là nền tảng và là sự nâng đỡ đối với những dấn thân của anh cho nhân quyền của tất cả mọi người, bất kể chế độ Tập Cận Bình đang cố gắng hủy hoại công việc kinh doanh của anh cũng như đe dọa tính mạng của anh. Jimmy Lai có được khích lệ bởi một lời phản đối công khai từ Vatican chống lại cuộc đàn áp anh kể từ khi anh trở thành mục tiêu chính của các bạo chúa Trung Quốc không? Thưa: Không.
Martin Lee (Lý Trú Minh, 李柱銘) là một người Công Giáo sùng đạo khác - một luật sư nổi tiếng và là một nhà hoạt động ủng hộ dân chủ - là người đã phải chứng kiến cơ nghiệp của mình bị hủy hoại khi Bắc Kinh thắt chặt vòng vây đối với Hương Cảng một cách trắng trợn, coi thường những cam kết mà chúng đã đưa ra vào năm 1997, khi Vương quốc Anh trao lại chủ quyền lãnh thổ này cho Trung Quốc. Tờ Wall Street Journal nêu bật một câu nói bất hủ của ông Lee khi ông bác bỏ mọi đề nghị khuyên ông nên rời khỏi Hương Cảng: “Nếu tôi được lựa chọn để chết một cách yên bình trên giường bên ngoài Hương Cảng, hoặc chết trong đau đớn trong nhà tù Trung Quốc, câu hỏi dành cho tôi là không phải tôi chết như thế nào, mà là tôi sẽ lên thiên đàng hay không? Chết mà không có niềm tin là điều thực sự khiến tôi đau đớn”. Hiện thân của tinh thần Thánh Thomas More ở Trung Quốc này có được khích lệ bởi một lời phản đối công khai từ Vatican chống lại chế độ chuyên chế của Bắc Kinh không? Thưa: Không.
Ngay trước Lễ Tạ ơn, Vatican đã khởi xướng một cuộc họp giữa Đức Thánh Cha Phanxicô với một nhóm cầu thủ NBA và đại diện công đoàn của họ, rõ ràng là để thảo luận về các vấn đề liên quan đến công lý ở Hoa Kỳ. Có bất kỳ sự tiếp cận tương tự nào được thực hiện đối với các nhà hoạt động nhân quyền Công Giáo Trung Quốc — hoặc thậm chí với Đức Hồng Y Giuse Trần Nhật Quân, giám mục hiệu tòa của Hương Cảng và là một người bảo vệ can đảm khác cho tự do tôn giáo trên khắp Trung Quốc không? Thưa: Không.
Những nỗ lực để bảo vệ sự miễn cưỡng đáng xấu hổ này của Vatican trong việc hỗ trợ những người Công Giáo Trung Quốc bị bách hại một cách công khai vẫn tỏ ra thiếu thuyết phục, thậm chí là lố bịch. Một số người cho rằng chính sách đối với Trung Quốc hiện tại của Vatican là cần thiết để điều hòa tình hình Công Giáo ở Trung Quốc, nơi đang bị thiếu hụt các giám mục. Làm thế nào một phương pháp bổ nhiệm các giám mục trong đó dành hết các động thái mở đầu trong tiến trình cho Đảng Cộng sản Trung Quốc, lại không tự nó cho thấy rõ ràng là một sự vi phạm giáo huấn của Công đồng Vatican II (được ban hành có hiệu lực pháp lý trong Điều 377.5 của Bộ Giáo luật). Những người khác cho rằng Giáo hội phải tiếp nhận các chế độ côn đồ trong tình trạng hiện tại của chúng và cố gắng tạo ra không gian rộng mở cho đời sống Công Giáo trong hoàn cảnh đó; nhưng điều này không có ý nghĩa gì trong tình hình Trung Quốc ngày nay, nơi chế độ Tập Cận Bình đang sử dụng đe dọa và tra tấn để áp đặt lên toàn bộ đất nước những gì tương đương với một sự thay thế cho tôn giáo — đó là lòng trung thành với Đảng Cộng sản Trung Quốc và nhà lãnh đạo tối cao của nó. Còn cái tuyên bố nực cười cho rằng thỏa thuận bắt đầu vào năm 2018 là một bước tiến vì nó công nhận vị thế của Giáo hoàng là người đứng đầu Giáo Hội Công Giáo thì xin nói thế này: Sự công nhận một điều hiển nhiên như thế thì có ích gì, khi đối mặt với sự tuyên truyền phổ biến của một chế độ đang kháo rằng Tập Cận Bình là một thần minh, một nhân vật khôn ngoan nhân từ mà tất cả chúng ta phải chiều theo?
Giống như cuộc chiến giữa Công Giáo và chủ nghĩa cộng sản ở Đông Trung Âu trong Chiến tranh Lạnh, cuộc chiến giữa Công Giáo và chủ nghĩa cộng sản ở Trung Quốc cuối cùng là một trò chơi phải có thắng có bại. Không có một trạng thái lưng chừng để sau cuộc chiến cả hai bên đều vui vẻ cả làng. Sẽ có một bên thắng thắng, và một bên thua. Ostpolitik của Vatican trong những thập niên 1960 và 1970 chưa bao giờ nắm bắt được điều này; Đức Gioan Phaolô II đã làm được điều đó, và sự tự giải phóng của Ba Lan và các nước thuộc Khối Warszawa khác đã được diễn ra vào năm 1989.
Chủ nghĩa Cộng sản Trung Quốc không phải là bất tử. Khi nó kết thúc, Trung Quốc sẽ là cánh đồng truyền giáo Kitô lớn nhất trong nhiều thế kỷ. Một đạo Công Giáo đồng hóa với cái chế độ cũ bị khinh miệt sẽ gặp bất lợi nghiêm trọng về mặt truyền giáo ở Trung Hoa trong thời hậu cộng sản: đặc biệt là khi người ta thấy rõ Công Giáo đã phản bội những người như Jimmy Lai, Martin Lee, Trần Nhật Quân, và rất nhiều những người cao thượng và can đảm tuyên xưng đức tin khác.
Source:First Things