Chúa Nhật XXXI TN A
Lãnh đạo, chỉ đạo là những hạn từ chúng ta thường xuyên được nghe từ miệng những vị đang nắm chức cao quyền lớn ngoài xã hội. Những con đường của hệ thống giao thông hay những con đường phát triển kinh tế, văn hóa xã hội…thì dĩ nhiên cần có sự lãnh đạo, chỉ đạo của nhiều người. Tuy nhiên trong niềm tin Kitô giáo thì con đường về trời, nghĩa là con đường để có hạnh phúc vĩnh cửu thì chỉ có một người lãnh đạo, chỉ đạo duy nhất là Đức Kitô, vì chính Người đã khẳng định: “Không ai có thể đến với Chúa Cha mà không qua Thầy”(Ga 14,6); “anh em chỉ có một vị lãnh đạo là Đức Kitô” (Mt 23,11).
Sự thường người ta ai cũng thích được làm thầy thiên hạ, không mặt này thì mặt kia, không lãnh vực này thì lãnh vực nọ. Thế nhưng muốn làm thầy để dẫn thiên hạ đến hạnh phúc vĩnh cửu thì quả là to gan, vì chỉ có người từ trời mà xuống thì mới có thể biết rõ và biết đúng con đường về trời (x.Ga 3,10-13). Dưới ánh sáng lời mạc khải, thì mọi xác phàm, dù là bậc hiền giả, bậc thánh nhân hay người sáng lập tôn giáo thảy đều chỉ thấy con đường về trời cách lờ mờ như thấy qua tấm gương đồng (x.1Cor 13,12).
Chúa Kitô là Đấng từ trời mà xuống và chỉ mình Người mới có thể chỉ lối dẫn đưa nhân loại chúng ta về trời đến đích. Người là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống” (Ga 14,6). Tuy nhiên khi chọn gọi nhóm Mười Hai Tông Đồ và các môn đệ thì Người muốn có nhiều người cộng tác trong việc dẫn đưa tha nhân đến hạnh phúc đích thực. Dù được vinh dự cộng tác với Đấng đã từ trời mà xuống thì những người được gọi là “lãnh đạo” trong đời sống tâm linh vẫn còn đó nhiều hạn chế và bất cập, thậm chí có thể sai lầm.
Chúa Kitô đã từng vạch rõ những lầm lạc của nhiều vị lãnh đạo Do Thái thời bấy giờ. Sai một li đi một dặm là điều hiển nhiên ứng với những người trong vai vế hướng dẫn quần chúng. Một trong những nguyên nhân lớn làm phát sinh sự lầm lạc đó là lòng kiêu hãnh, cao ngạo, tự tôn. Sự tự tôn, kiêu ngạo thường được khoác lớp áo lộng lẫy bên ngoài hầu che đậy những bất cập, thiếu sót. Người kiêu ngạo, tự tôn khi giữ vị trí cao, vai trò lớn thì hay vẽ vời nhiều sự để “long trọng hóa” bản thân mình. Chúa Kitô đã vạch rõ tình trạng này của nhiều kinh sư và biệt phái thời của Người bằng những lời xem ra thật gay gắt, có khi thì với đám đông dân chúng và có khi trực tiếp với những người này.
Một hệ quả khó lường của sự tự tôn, tự kiêu đó là dễ phạm sai lầm gây hậu quả nghiêm trọng cho chính bản thân và cho tha nhân, nếu người tự kiêu, tự tôn đang giữ vị trí cao, đang nắm vai trò lớn trong xã hội hoặc trong tập thể tôn giáo. Sai lầm là thân phận con người, một chuyện thường tình dễ thứ tha. Nhưng việc khắc phục hậu quả là một vấn đề nan giải, nhất là khi hậu quả ấy lại di hại lâu dài cho đám đông dân chúng, đặc biệt những người yếu hèn, thấp cổ, bé phận.
Là người lãnh đạo, chúng ta có thể dễ dàng nhận ra sự sai lầm của mình và tha nhân cũng không khó để nhận rõ điều này, nếu hậu quả là nhãn tiền. Chuyện mù dẫn mù, cả hai lăn cù xuống hố thì có thể xảy ra, nhưng chỉ là biến cố nhất thời và không kéo dài lâu. Cái tai hại hơn cả đó là cái sự “quáng gà” của những người đang trong vai vế hướng dẫn kẻ khác. Biết một cách phiếm diện, biết một chiều, biết chưa rõ mà những tưởng rằng mình đã biết đủ đầy, biết rõ toàn diện thì bản thân không dễ nhận ra sai lầm của mình và tha nhân nhiều khi cũng khó phát hiện.
Một sự hiểu biết bất cập cộng thêm sư tự tôn thì hậu quả thật khó lường. Theo thiển ý thì mãi vẫn cần có những điềm lạ như Giona, như vua quan thành Ninivê, như nữ hoàng phương Nam ngày nào.
Cần có nhiều Giona mạnh dạn nói lời chân lý không chỉ cho dân chúng mà còn cho cả những người đang nắm quyền cao chức trọng ngoài xã hội cũng như trong các tập thể tôn giáo. Sự thật thì chói tai. Nói lời sự thật thì dễ chuốc lấy hiểm họa. Chúa Kitô đã tuyên bố với dân chúng xưa rằng Người còn hơn cả Giona và Người khẳng khái trước mặt Philatô rằng Người bỏ trời đến thế gian này là để làm chứng cho sự thật (x.Ga 18,37).
Cần có nhiều điềm lạ như vua quan thành Ninivê đó là những vị đang nắm quyền bính cao, đang giữ các vai vị lớn biết khiêm nhu đón nhận lời chân lý, bất kể lời ấy phát xuất từ đâu. Và cũng rất cần có nhiều điềm lạ như nữ hoàng Phương Nam đó là biết khiêm nhu học hỏi sự khôn ngoan nơi cả những người đồng vai, ngang vị với mình.
Sự thật sẽ giải thoát chúng ta (x.Ga 8,32). Sự thật sẽ đưa chúng ta trở về đúng vị thế của mình. Không ai tự tạo nên chính mình. Sự hiện hữu của chúng ta là một quà tặng, một ân ban từ Thiên Chúa. Đón nhận sự thật này thì không một ai có thể lên mặt tự hào về một vài thành công, dù cho hiển hách, không một ai có thể vổ ngực tự cao về danh phận này hay chức vị kia. Người khiêm nhu thì luôn ở trong sự thật và dù không thể tránh sai lầm ở điều này hay ở mặt kia nhưng chắc chắn sẽ tránh được những sai lầm gây hậu quả nghiêm trọng cho bản thân và tha nhân.
Lịch sử cho thấy đã có những dòng nước mắt kiểu ăn năn sám hối của nhiều vị lãnh đạo ngoài xã hội, đã có những động thái sám hối và lời xin lỗi của nhiều đấng bậc trong Giáo hội. Dù thực tâm hay chỉ là kế sách mị dân thì chúng xem ra đáng trân trọng. Tuy nhiên vấn đề hệ trọng là khắc phục hậu quả như thế nào đây. Và lịch sử cũng cho thấy là chưa mấy cân xứng. Chính vì thế việc chọn lựa người lãnh đạo là việc mà mọi người, nhất là các nhân sĩ, những người có chút tâm và chút tài phải dấn thân đi đầu hướng dẫn đám đông quần chúng. “Mạnh ở tướng chứ mạnh gì quân”. Kinh nghiệm của cha ông chúng ta vẫn còn đó giá trị.
Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa – Ban Mê Thuột
Lãnh đạo, chỉ đạo là những hạn từ chúng ta thường xuyên được nghe từ miệng những vị đang nắm chức cao quyền lớn ngoài xã hội. Những con đường của hệ thống giao thông hay những con đường phát triển kinh tế, văn hóa xã hội…thì dĩ nhiên cần có sự lãnh đạo, chỉ đạo của nhiều người. Tuy nhiên trong niềm tin Kitô giáo thì con đường về trời, nghĩa là con đường để có hạnh phúc vĩnh cửu thì chỉ có một người lãnh đạo, chỉ đạo duy nhất là Đức Kitô, vì chính Người đã khẳng định: “Không ai có thể đến với Chúa Cha mà không qua Thầy”(Ga 14,6); “anh em chỉ có một vị lãnh đạo là Đức Kitô” (Mt 23,11).
Sự thường người ta ai cũng thích được làm thầy thiên hạ, không mặt này thì mặt kia, không lãnh vực này thì lãnh vực nọ. Thế nhưng muốn làm thầy để dẫn thiên hạ đến hạnh phúc vĩnh cửu thì quả là to gan, vì chỉ có người từ trời mà xuống thì mới có thể biết rõ và biết đúng con đường về trời (x.Ga 3,10-13). Dưới ánh sáng lời mạc khải, thì mọi xác phàm, dù là bậc hiền giả, bậc thánh nhân hay người sáng lập tôn giáo thảy đều chỉ thấy con đường về trời cách lờ mờ như thấy qua tấm gương đồng (x.1Cor 13,12).
Chúa Kitô là Đấng từ trời mà xuống và chỉ mình Người mới có thể chỉ lối dẫn đưa nhân loại chúng ta về trời đến đích. Người là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống” (Ga 14,6). Tuy nhiên khi chọn gọi nhóm Mười Hai Tông Đồ và các môn đệ thì Người muốn có nhiều người cộng tác trong việc dẫn đưa tha nhân đến hạnh phúc đích thực. Dù được vinh dự cộng tác với Đấng đã từ trời mà xuống thì những người được gọi là “lãnh đạo” trong đời sống tâm linh vẫn còn đó nhiều hạn chế và bất cập, thậm chí có thể sai lầm.
Chúa Kitô đã từng vạch rõ những lầm lạc của nhiều vị lãnh đạo Do Thái thời bấy giờ. Sai một li đi một dặm là điều hiển nhiên ứng với những người trong vai vế hướng dẫn quần chúng. Một trong những nguyên nhân lớn làm phát sinh sự lầm lạc đó là lòng kiêu hãnh, cao ngạo, tự tôn. Sự tự tôn, kiêu ngạo thường được khoác lớp áo lộng lẫy bên ngoài hầu che đậy những bất cập, thiếu sót. Người kiêu ngạo, tự tôn khi giữ vị trí cao, vai trò lớn thì hay vẽ vời nhiều sự để “long trọng hóa” bản thân mình. Chúa Kitô đã vạch rõ tình trạng này của nhiều kinh sư và biệt phái thời của Người bằng những lời xem ra thật gay gắt, có khi thì với đám đông dân chúng và có khi trực tiếp với những người này.
Một hệ quả khó lường của sự tự tôn, tự kiêu đó là dễ phạm sai lầm gây hậu quả nghiêm trọng cho chính bản thân và cho tha nhân, nếu người tự kiêu, tự tôn đang giữ vị trí cao, đang nắm vai trò lớn trong xã hội hoặc trong tập thể tôn giáo. Sai lầm là thân phận con người, một chuyện thường tình dễ thứ tha. Nhưng việc khắc phục hậu quả là một vấn đề nan giải, nhất là khi hậu quả ấy lại di hại lâu dài cho đám đông dân chúng, đặc biệt những người yếu hèn, thấp cổ, bé phận.
Là người lãnh đạo, chúng ta có thể dễ dàng nhận ra sự sai lầm của mình và tha nhân cũng không khó để nhận rõ điều này, nếu hậu quả là nhãn tiền. Chuyện mù dẫn mù, cả hai lăn cù xuống hố thì có thể xảy ra, nhưng chỉ là biến cố nhất thời và không kéo dài lâu. Cái tai hại hơn cả đó là cái sự “quáng gà” của những người đang trong vai vế hướng dẫn kẻ khác. Biết một cách phiếm diện, biết một chiều, biết chưa rõ mà những tưởng rằng mình đã biết đủ đầy, biết rõ toàn diện thì bản thân không dễ nhận ra sai lầm của mình và tha nhân nhiều khi cũng khó phát hiện.
Một sự hiểu biết bất cập cộng thêm sư tự tôn thì hậu quả thật khó lường. Theo thiển ý thì mãi vẫn cần có những điềm lạ như Giona, như vua quan thành Ninivê, như nữ hoàng phương Nam ngày nào.
Cần có nhiều Giona mạnh dạn nói lời chân lý không chỉ cho dân chúng mà còn cho cả những người đang nắm quyền cao chức trọng ngoài xã hội cũng như trong các tập thể tôn giáo. Sự thật thì chói tai. Nói lời sự thật thì dễ chuốc lấy hiểm họa. Chúa Kitô đã tuyên bố với dân chúng xưa rằng Người còn hơn cả Giona và Người khẳng khái trước mặt Philatô rằng Người bỏ trời đến thế gian này là để làm chứng cho sự thật (x.Ga 18,37).
Cần có nhiều điềm lạ như vua quan thành Ninivê đó là những vị đang nắm quyền bính cao, đang giữ các vai vị lớn biết khiêm nhu đón nhận lời chân lý, bất kể lời ấy phát xuất từ đâu. Và cũng rất cần có nhiều điềm lạ như nữ hoàng Phương Nam đó là biết khiêm nhu học hỏi sự khôn ngoan nơi cả những người đồng vai, ngang vị với mình.
Sự thật sẽ giải thoát chúng ta (x.Ga 8,32). Sự thật sẽ đưa chúng ta trở về đúng vị thế của mình. Không ai tự tạo nên chính mình. Sự hiện hữu của chúng ta là một quà tặng, một ân ban từ Thiên Chúa. Đón nhận sự thật này thì không một ai có thể lên mặt tự hào về một vài thành công, dù cho hiển hách, không một ai có thể vổ ngực tự cao về danh phận này hay chức vị kia. Người khiêm nhu thì luôn ở trong sự thật và dù không thể tránh sai lầm ở điều này hay ở mặt kia nhưng chắc chắn sẽ tránh được những sai lầm gây hậu quả nghiêm trọng cho bản thân và tha nhân.
Lịch sử cho thấy đã có những dòng nước mắt kiểu ăn năn sám hối của nhiều vị lãnh đạo ngoài xã hội, đã có những động thái sám hối và lời xin lỗi của nhiều đấng bậc trong Giáo hội. Dù thực tâm hay chỉ là kế sách mị dân thì chúng xem ra đáng trân trọng. Tuy nhiên vấn đề hệ trọng là khắc phục hậu quả như thế nào đây. Và lịch sử cũng cho thấy là chưa mấy cân xứng. Chính vì thế việc chọn lựa người lãnh đạo là việc mà mọi người, nhất là các nhân sĩ, những người có chút tâm và chút tài phải dấn thân đi đầu hướng dẫn đám đông quần chúng. “Mạnh ở tướng chứ mạnh gì quân”. Kinh nghiệm của cha ông chúng ta vẫn còn đó giá trị.
Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa – Ban Mê Thuột