ĐTC họp báo trên chuyến bay đi Croatia

ROMA - Chúng tôi đăng tải dưới đây văn bản của cuộc gặp giữa ĐTC Biển Đức XVI và các nhà báo, trong chuyến bay đưa Ngài đi từ Roma đến Zagreb (Croatia), nhân chuyến công du lần thứ 19 của Ngài ra nước ngoài.

Hỏi: Kính thưa ĐTC, Ngài đã nhiều lần đi Croatia và ĐTC tiền nhiệm của Ngài đã ba lần công du đến nước này. Người ta có thể nói về một quan hệ đặc biệt giữa Tòa thánh và Croatia không? Đâu là các lý do và khía cạnh có ý nghĩa nhất của mối quan hệ và chuyến đi này?

ĐTC: Cá nhân tôi đã hai lần đi Croatia. Lần đầu là dự đám tang của Đức Hồng Y Seper - người tiền nhiệm của tôi tại Thánh bộ Giáo lý Đức tin – Ngài là một trong các người bạn rất thân của tôi, bởi vì ngài cũng là Chủ tịch Ủy ban thần học mà tôi là một thành viên. Vì vậy, tôi biết lòng tốt của ngài, trí thông minh của ngài, sự biện phân của ngài, và niềm vui của ngài. Và điều này cũng cho tôi một ý tưởng như thế về đất nước Croatia, bởi vì ngài là một người Croatia tuyệt vời, một người châu Âu vĩ đại. Và sau đó tôi đã đi đến Croatia một lần nữa, do vị thư ký riêng Capek của ngài mời, vị này cũng là một người rất vui tính và tốt lành, để tham dự một hội nghị và lễ mừng tại một đền thánh Đức Mẹ. Tại đó, tôi thấy lòng đạo đức bình dân, mà tôi phải nói là rất giống với lòng đạo ở đất nước của tôi. Và tôi đã rất vui khi thấy sự nhập thể này của đức tin: một đức tin sống với trọn trái tim, nơi mà sự siêu nhiên trở nên tự nhiên và sự tự nhiên được soi sáng bởi sự siêu nhiên. Vì vậy, tôi đã thấy và đã sống đất nước Croatia này, với lịch sử ngàn năm Công giáo, luôn luôn rất gần gũi với Tòa Thánh và, lẽ tự nhiên, với lịch sử của Giáo Hội cổ xưa. Tôi thấy rằng có một tình anh em rất sâu đậm trong đức tin, trong ý muốn phục vụ Chúa vì con người, trong chủ nghĩa nhân bản Kitô giáo. Trong nghĩa này, theo tôi, có một quan hệ tự nhiên trong Công giáo tính thật sự, vốn mở ra cho tất cả mọi người và biến đổi thế giới, và muốn biến đổi thế giới theo ý tưởng của Đấng Tạo Hóa.

Hỏi - Kính thưa ĐTC, trong tương lai gần, Croatia sẽ gia nhập nhóm 27 quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU): nhưng gần đây, có sự hoài nghi đối với Liên minh này nơi người dân Croatia. Trong tình huống này, Ngài nghĩ sẽ đưa ra một thông điệp khuyến khích cho người Croatia không, để họ nhìn về châu Âu trong một viễn tượng không chỉ về kinh tế, mà còn về văn hóa và các giá trị Kitô giáo khác nữa?

ĐTC - Tôi nghĩ rằng đa số người dân Croatia sẽ vui mừng nhìn thời điểm, khi Croatia sẽ gia nhập Liên minh châu Âu, bởi vì đó một dân tộc có tính châu Âu sâu đậm. Các Đức Hồng y Seper, Kuharic và Bozanic luôn nói với tôi: "Chúng con không là người Balkan, chúng con là người trung Âu". Vì vậy, đó là một quốc gia ở trung tâm của châu Âu, của lịch sử và văn hóa châu Âu. Trong nghĩa này, tôi nghĩ rằng thật là hợp lý, chính đáng và cần thiết để Croatia gia nhập. Tôi cũng nghĩ rằng tình cảm ưu thế là tình cảm của vui mừng, được ở nơi Croatia đã khai sinh về lịch sử cũng như về văn hóa. Đương nhiên, người ta cũng có thể hiểu một sự hoài nghi nào đó, khi một dân tộc không đông về dân số gia nhập Liên minh châu Âu, vốn đã hình thành và đã xây dựng. Người ta có thể hiểu là có thể sợ một bộ máy quan liêu tập trung quá mạnh, một nền văn hóa duy lý vốn không lưu tâm đủ về lịch sử và sự phong phú của lịch sử, và sự phong phú của đa dạng lịch sử nữa. Đối với tôi, việc này cũng có thể là một nhiệm vụ cho đất nước Croatia khi gia nhập: đổi mới sự đa dạng trong sự thống nhất. Bản sắc châu Âu là một bản sắc riêng trong sự phong phú của các nền văn hóa khác nhau, vốn hội tụ trong đức tin Kitô giáo, trong các giá trị lớn của Kitô giáo. Để cho việc này được nhìn thấy và có hiệu quả, tôi nghĩ rằng đó chính là nhiệm vụ của người Croatia cần phải tăng cường, chống lại một chủ nghĩa duy lý trừu tượng, tính chất lịch sử của các nền văn hóa chúng ta và tính đa dạng, vốn là sự phong phú của chúng ta. Tôi khuyến khích người dân Croatia theo nghĩa này: quá trình gia nhập vào châu Âu là một quá trình trao đổi qua lại của những gì cho đi và nhận lại. Croatia cũng trao ban bằng lịch sử của mình, năng lực con người và kinh tế, và tiếp nhận một cách tự nhiên, mở rộng chân trời của mình và sống trong sự trao đổi lớn, không chỉ kinh tế, mà còn và trên hết, văn hóa và tinh thần nữa.

Hỏi - Kính thưa ĐTC, nhiều người Croatia hy vọng rằng nhân chuyến thăm của Ngài, việc phong thánh cho chân phước Đức Hồng Y Stepinac có thể xảy ra: đối với Ngài, đâu là tầm quan trọng của hình ảnh Hồng y hiện nay?

ĐTC - Đức Hồng Y là một mục tử lớn và một Kitô hữu vĩ đại, và cũng một người có tính nhân bản gương mẫu. Tôi nói đó là số phận của Đức Hồng Y Stepinac, người đã sống dưới hai chế độ độc tài chống đối, nhưng cũng là chế độ chống nhân bản: lúc đầu là chế độ Ustasha, dường như thực hiện được ước mơ tự chủ và độc lập, nhưng thực sự là một quyền tự chủ dối trá, bởi vì nó bị Hitler lèo lái theo chủ đích của ông. Đức Hồng Y Stepinac đã hiểu điều này, và bảo vệ tính nhân bản thực sự chống lại chế độ, bảo vệ người Serbia, người Do Thái, người digan; chúng ta có thể nói rằng ngài đã ban một sức mạnh của một chủ nghĩa nhân đạo thực sự, ngay cả trong đau khổ. Và sau đó là chế độ độc tài cộng sản, và ngài đã một lần nữa chiến đấu cho đức tin, cho sự hiện diện của Thiên Chúa trong thế giới, cho chủ nghĩa nhân văn thực sự, vốn tùy thuộc vào sự hiện diện của Chúa: chỉ có con người là hình ảnh của Chúa và chủ nghĩa nhân bản nở hoa. Chúng ta có thể nói rằng đó là số số phận của ngài: chiến đấu trong hai cuộc chiến đấu khác nhau và đối nghịch nhau, và trong quyết định vì chân lý chống tinh thần của thời đại, chủ nghĩa nhân bản này phát sinh từ đức tin Kitô giáo là một ví dụ tuyệt vời, không chỉ cho người Croatia nhưng còn cho tất cả chúng ta. (Zenit 5-6-2011)

Nguyễn Trọng Đa