54 NĂM THÀNH LẬP CHỦNG VIỆN MẪU TÂM BÙI CHU: 1955-2009

Ngày 25/08/2009, các anh em Cựu chủng sinh Chủng viện Mẫu Tâm Bùi Chu qui tụ về thánh đường Giáo xứ Thánh Mẫu, Giáo phận Bùi Chu kỷ niệm 54 năm thành lập Chủng viện, cùng hiệp dâng Thánh lễ tạ ơn Thiên Chúa và Mẫu Tâm Mẹ Maria đã thương giữ gìn, chở che, quan phòng và thi ân giáng phúc cho Đoàn con Chủng viện Mẫu Tâm trong suốt 54 năm qua, cùng nhau ôn lại những biến cố vui mừng cũng như gian nan, đau thương, thử thách và những kỷ niệm xưa…, và chia sẻ với nhau các tin tức, kinh nghiệm sống, hoàn cảnh của từng anh em hiện tại và cùng nhau hướng về tương lai trong tình hiệp nhất và yêu thương.

VÀI NÉT SƠ LƯỢC VỀ CHỦNG VIỆN MẪU TÂM BÙI CHU VÀ ĐOÀN CỰU CHỦNG SINH MẪU TÂM

Ngày 15/09/1955, CVMT Bùi Chu mở cửa khai giảng, tiếp nhận 240 chủng sinh vào vườn hoa M.T Bùi Chu để ươm giống. Vườn hoa đang nảy mầm xanh tốt được 3 tháng thì một trận bão do cộng sản gây ra đã ào ạt ập tới làm dập nát những mầm non vừa mới nảy nở. Cuối tháng 12/1955 Cha giám đốc Michael bị cộng sản bắt. Đoàn con M.T nhao nhác như gà con lạc mẹ, trở nên bơ vơ, tan tác. Vào tháng 12/1956 (sau thời kỳ đấu tố giai cấp và tầng lớp trí thức của cộng sản, đến lúc này cộng sản thừa nhận sai lầm) Cha giám đốc được ra tù và trở về với đoàn con Mẫu Tâm.

Hai năm sau, ngày 15/09/1957 Chi nhánh 2 của CVMT được mở cửa, đặt tại Trung Linh và tiếp nhận gần 700 chủng sinh. Thật là một niềm vui lớn cho Giáo Phận với số lượng chủng sinh rất đông. Niềm vui này chưa được bao lâu, vỏn vẹn 3 năm trời, lại một luồng gió xoáy ác thần cộng sản đã cuốn đi gần 700 chủng sinh. Những chủng sinh này buộc phải trở về gia đình. Ngày 30/09/1960 cộng sản ra lệnh đóng cửa CVMT. Cả 2 cơ sở dồn lại còn 100 chủng sinh tồn tại ở cơ sở I bên T.G.M Bùi Chu và được đề bạt thành tu sĩ tập sự.

Ngày 10/11/1960 Cha Chính Giuse Phạm Năng Tĩnh được tấn phong Giám Mục do Đ.C Đa Minh Đinh Đức Trụ- Thái Bình chủ phong cách thầm lặng không ai biết (gọi là truyền chức chui). Và tiếp ngày 27/11/1960 tại nhà thờ chính toà Bùi Chu, 4 Thầy giảng của CVMT đã được bước lên bàn Thánh lĩnh thừa tác vụ Linh mục bao gồm: Cha Giuse Vũ Duy Nhất, Cha Đ.M Nguyễn Văn Nguyện, Cha Đ.M Phạm Kim Bảng và Cha Phêrô Phạm Văn Cử. Trong số 4 Cha này sau này có một Cha được tấn phong làm Giám Mục, đó là Đ.C Giuse Vũ Duy Nhất (năm 1995 Ngài đã quy tụ lại Đoàn cựu chủng sinh đang tản mát ở khắp nơi).

Còn 100 tu sĩ tập sự, các vị tiền bối giáo phận tiếp tục đào tạo và nuôi dưỡng, nhưng rồi cũng không suôn sẻ gì. Những chủng sinh này như những cây trồng luôn bị bão táp tàn phá và những con sóng thần cộng sản xô đẩy, bóp nghẹt bằng mọi đường kể cả tinh thần cũng như vật chất. Tưởng như thế mọi sự đều tan tành hết. Nhưng dù có sóng to gió lớn của thế gian cũng chẳng làm được gì, vì có bàn tay quan phòng của Thiên Chúa và Mẫu Tâm mẹ Maria. Với sức mạnh siêu nhiên thúc đẩy từ bên trong, Đức Cha Tĩnh và Cha giám đốc Michael vững tay chèo lái, đến ngày 08/12/1963 tại Đền Thành Phú Nhai (nay là Vương Cung Thánh Đường), một phép lạ cả thể đã xảy ra làm chấn động Giáo Hội miền Bắc lúc bấy giờ: 29 bông hoa tân Linh Mục non trẻ của vườn hoa CVMT đã trổ sinh trong lúc nước sôi lửa bỏng, trong bóng đêm dày đặc của chủ nghĩa cộng sản. Đây là cột mốc, là nòng cốt sức sống và rường cột cho giáo phận sau này.

Số tu sĩ còn lại, bão táp cộng sản vẫn không buông tha tiếp tục đánh tả tơi một lần nữa. Ngày 20/10/1964 Cha giám đốc Michael vĩnh biệt đoàn con M.T mà không bao giờ trở lại. Sau những ngày tháng Cha giám đốc vĩnh biệt, số còn lại, kẻ bị cộng sản ép buộc về nhà, người bị bỏ tù mà không hề được xét xử công khai. Tưởng chừng mọi hy vọng đều chấm hết. Đám mây đen che phủ cả bầu trời Bùi Chu thật là ảm đạm lúc bấy giờ.

Thời gian lặng lẽ trôi 12 năm trời, bàn tay quan phòng của Thiên Chúa lại can thiệp thương xem Giáo phận. Ngày 06/06/1976 Đức Cha Đa Minh Lê Hữu Cung đã thầm lặng truyền chức linh mục cho một lớp 11 anh em tu sĩ. Tiếp tục sau 3 năm sau Đức Cha Cung lại âm thầm truyền chức thêm 2 tu sĩ nữa vào ngày 16/06/1979 tại Toà Giám mục Bùi Chu là Cha Giuse Phạm Xuân Thi và Cha Giuse Đinh Xuân An.

Bốn năm sau, ngày 28/06/1983. Đức Cha Giuse Vũ Duy Nhất cũng âm thầm truyền chức 2 tu sĩ: Cha Paulo Nguyễn Hoà Kiên và Cha Đ.M Phạm Kim Tiền. Và lần cuối cùng ngày 18/08/1988 Đức Cha Nhất cũng âm thầm truyền chức cho 2 thầy giảng là Cha Augustino Trần Ngọc Phan và Cha Augustino Vũ Quốc Toàn.

Trong số 18 Linh mục do Đ.C Cung và Đ.C Nhất truyền chức và 29 Linh mục do Đ.C Tĩnh truyền chức, có nhiều Linh mục đã bị cộng sản bắt bớ, giam cầm, tù tội từ 3 đến hơn 20 năm tù mà không hề được xét xử công khai hoặc không có bản án cụ thể; chẳng hạn như Cha Phạm Xuân Thi bị cầm tù 21 năm, Cha Vinh sơn Nguyễn Tốt Nghiệp 20 năm, Cha Đa Minh Ngô Văn Viễn 17 năm, Cha Toàn 20 năm v.v. Một số đông anh em khác cũng đã phải trả giá quá đắt cùng ra tù vào tội nhà tù cộng sản, hoặc bị đi đày từ 01-10 năm vì mang trên minh hai chữ: “Mẫu Tâm”. Trong số bị tù, bị đày, có những Cha, những thầy và những anh em đã phải gửi nắm xương nơi rừng xanh nước độc hoặc chết trong nhà tù cộng sản như: Cha giám đốc, Cha Dương Huy Hân, thầy Đăng, anh Thật…

Tổng số hoa trái do vườn hoa M.T sinh ra là được 01 Giám Mục và 52 Linh Mục. Một bông hoa gốc Giáo Phận Thái Bình, học ở CVMT bị trục xuất về quê là Cha Giuse Vũ Công Phước. Cha Phước được Đ.C Đa Minh Đinh Đức Trụ truyền chức âm thầm ngày 13/08/1972. Cha Giuse Mai Quang Bao truyền chức trong miền Nam. Còn Cha Vinh Sơn Nguyễn Xuân Thái đi bộ đội, sang Đức nhập dòng Xi-Tô (T.Alphonso) và chịu chức Linh mục ngày 21/10/2001 tại Thuỵ Sĩ. Đến nay, số đã chết là 10 Linh mục và 01 Giám Mục. Hiện còn sống 39 đang phục vụ Giáo Phận. Ngoài ra, hiện còn 4 Thầy đang phục vụ trong Giáo phận: Thầy Tư, Thầy Tuýnh ở T.G.M,Thầy Trị,Thầy Phán ở Hải Hậu.

Còn biết bao nhiêu anh em trở về đời sống gia đình cũng đã bị “thế gian” chèn ép và gây bao khó khăn, nhưng anh em vẫn trung thành với Chúa và tham gia mọi công việc truyền giáo ở tất cả các Gíao xứ, Giáo họ và trong Giáo phận như: Chánh trương, trùm trưởng, ca trưởng, trưởng hội tây nhạc, huynh đoàn Đa Minh, giáo lý viên, thành viên các hội từ thiện, hội cầu nguyện, các nhóm, tổ chức văn hoá nghệ thuật và các ban ngành quan trọng chủ chốt trong các giáo hạt, giáo xứ, giáo họ và đã có mặt trên khắp các nẻo đường trong và ngoài Giáo Phận, từ đồng bằng đến rừng núi hẻo lánh trên khắp dải đất Việt Nam. Trong số này có cả những anh em người dân tộc Tày, Nùng ở biên ải Việt – Trung, Đồng Đăng Kỳ Lừa (Lạng Sơn) để truyền giáo như anh Hứa Vĩnh Kỳ, anh Nguyễn Văn Ngọc và anh Tô Văn Đang từ Nghĩa Hưng chuyển lên (hiện giờ gọi là Tô Hà Lâm).

Ở phía Nam tổ quốc, những anh em M.T đi làm kinh tế mới, đến đây xây dựng giáo xứ mới, làm trùm xứ, trùm họ, phụ trách huynh đoàn và các ban ngành tới 17 năm và hiện nay còn đang phục vụ tiếp tục như anh Trịnh Văn Thuật (Kiên Lao), anh Lê Sĩ Đông, anh Trần Văn Cán, anh Đinh Quang Thiết (Đại Đồng)….

Ngoài Bắc những anh em M.T tham gia công việc truyền giáo ở các xứ họ, có anh phục vụ tới 45 năm, 40 năm, 30 năm và trên 20 chục năm, ít nhất cũng một khoá từ 04-06 năm và kiêm từ 04-05 nhiệm vụ. Có rất nhiều xứ, họ, anh em tham gia 100% công việc. Tính tỷ lệ có tới 98% con cái M.T tham gia vào công việc truyền giáo tuỳ điều kiền hoàn cảnh và khả năng của mỗi người mà Chúa đã trao ban.

Đây là một di sản vô cùng to lớn, một lực lượng hùng hậu của con cái M.T mà các vị tiền bối của CVMT để lại và phối hợp nhịp nhàng để giữ gìn, bảo tồn Giáo phận châu báu. Giáo phận Bùi Chu về cơ cấu và mọi mặt còn được như hiện nay là nhờ sự quan phòng của Thiên Chúa và M.T Maria. Nhưng về tự nhiên mà nói và tự đặt câu hỏi: nếu như không có CVMT đào tạo thì lấy đâu ra nhân sự 01 Giám mục, 48 Linh mục và số rất đông anh em M.T khắp cả Giáo phận để nối dõi tông đường cho Giáo phận như hiện nay.

Vậy chính con cái nhà M.T đã điểm son cho Giáo phận được tốt đẹp, tươi trẻ và làm nên những trang sử vẻ vang cho Giáo phận như ngày hôm nay là nhờ công ơn của các vị tiền bối của CVMT. Mặc dù ở vào giai đoạn lịch sử lạc hậu và vô cùng khó khăn gian khổ, thiếu thốn mọi sự cấm cách và bao vây mọi mặt. Học hành phải học chui, học rúc, thầy dạy cũng phải chui rúc, không có điều kiện học hành chính quy và đầy đủ như hiện nay nhưng các anh em Mẫu Tâm đã có nghị lực, có ý chí gang thép như lửa thử vàng, gian nan thử sức. Cũng như thời gian Minh Mạng - Tự Đức cấm đạo nên mới có 117 vị Thánh anh hùng tử đạo Việt Nam mà Giáo phận Bùi Chu có nhiều các Thánh tử đạo nhất.

Những thành quả riêng của anh em nhà Mẫu Tâm toàn giáo phận trong 10 năm (1995 đến 2005) kể từ ngày Đ.C kính yêu Vũ Duy Nhất làm hồi sinh (quy tụ lại) Đoàn Cựu chủng sinh Mẫu Tâm:

1- Về nhân số:

LM của nhà Mẫu Tâm hiện còn: 39 Linh mục

Chết: 01 Giám Mục và 10 Linh mục: Tổng 11

Tu sĩ nhà Mẫu Tâm còn: 4

Tổng sổ nhà anh em C.C.S.M.T có: 730 người

(Còn một số đi làm ăn xa chưa thống kê được)

Tổng số đã về với Chúa: 80 người

Hiện còn sống: 650

2- Về cơ cấu tổ chức:

Cấp giáo phận có Ban điều hành gồm 3 người.

Cấp Miền có Ban điều hành của miền gồm 2 người.

Toàn giáo phận có 5 huyện. Huyện lớn đông anh em chia làm 2 miền để dễ sinh hoạt.

Đơn vị xứ và họ lẻ: 1 người. Khi có công việc sẽ thông tin từ từ trên xuống hoặc từ dưới lên tuỳ theo công việc.

3- Về sinh hoạt: Hàng năm mỗi miền có sinh hoạt một lần tuỳ ý, lựa chọn ngày cho thích hợp với miền của mình.

4- Mỗi miền, mỗi xứ có quỹ riêng dùng để thăm viếng anh em ốm đau, bệnh tật, gặp rủi ro, hoa hương nến, cầu nguyện, thăm viếng người quá cố.

5- Công tác từ thiện về tinh thần.

Hầu hết anh em toàn giáo phận đều có tinh thần và rất nhiệt tình mỗi khi trong miền có người ốm đau, gặp rủi ro bất hạnh về thể xác cũng như tâm hồn. Đoàn đến thăm hỏi, động viên, an ủi tinh thân lẫn vật chất. Đặc biệt khi có anh em trong đoàn, hoặc cha mẹ đôi bên qua đời, không kể mưa nắng, xa gần. Anh em trong toàn miền đến chia buồn, cầu nguyện và tiễn đưa rất tận tình và chu đáo, thể hiện tình sâu đậm anh em con một Cha, một Mẹ trên trời mà ít những đám tang khác ở ngoài có được.

6- Việc từ thiện bác ái bằng Vật chất: Có miền đã thành lập hội từ thiện Mẫu Tâm để giúp đỡ người nghèo, neo đơn, tàn tật, tai nạn, rủi ro và những em học sinh nghèo vượt khó, hỗ trợ khám bệnh, phát thuốc miễn phí cho người cao tuổi khó khăn.

7- Về công việc truyền giáo: Hầu hết anh em M.T trở về cuộc sống đời thường ngoài xã hội ở khắp mọi nơi, từ Nam chí Bắc, miền xuôi đến miền ngược, rừng núi hẻo lánh kể cả những anh em người dân tộc Tày- Nùng ở Biên ải Việt – Trung Đồng Đăng Kỳ Lừa (Lạng Sơn) anh em đều phục vụ mọi công việc trong các giáo xứ, giáo họ rất nhiệt tình và tích cực, thể hiện bằng những con số cụ thể như sau: có 11 anh đã phục vự từ 40 năm đến 45 năm, 16 anh phục vụ từ 30 – 40 năm, còn đai bộ phận từ 10 năm trở lên đến 29 năm. Có những anh em trong Huynh Đoàn Đa Minh, quanh năm ngày tháng gần như bỏ hết công việc gia đình, hàng tháng, hàng quý, hàng năm đi họp từ Nam ra Bắc và đi khắp giáo phận để hướng dẫn luật Huynh đoàn cho các giáo xứ mà không một đồng lương và cũng không đòi hỏi một sự gì. Thời gian đã thế xăng dầu chạy xe! Tổng hợp lại, tất cả những anh em khác phục vụ công việc truyền giáo ở các giáo xứ, giáo họ cũng như thế. Thực sự anh em đã hy sinh hết mình với Chúa với Giáo Hội và Giáo phận trong công cuộc truyền giáo. Đánh giá tổng quát trong toàn Giáo phận có tới 98% anh em C.C.S.M.T tham gia phục vụ các công việc truyền giáo ở các giáo xứ.

8- Về ơn gọi tu trì và kiến thức văn hoá của con cái anh em MẫuTâm:

Nói chung các anh em Mẫu Tâm đã rất coi trọng và rất quan tâm đến mặt ơn gọi và kiến thức văn hoá cho con cái, coi văn hoá là chìa khoá mở các kho tàng trong mọi lãnh vực, tu trì cũng như ngoài đời. Nhận thức đúng đắn, anh em đã đầu tư cho con cái học hành đứng hàng đầu trong mọi lĩnh vực. Hạn chế những sắm sửa tiện nghi trong gia đình; sắm cho con có bộ óc có chất xám hơn là sắm của cải, vườn đất, nhà cửa. Có bộ óc tốt sẽ có tất cả. Chính vì thế đã có những gia đình có 7 người con mà có đến 6 người con có trình độ đại học/cử nhân. Mặc dầu đặc điểm của Giáo phận Bùi Chu không nằm vào một thành phố lớn nào của tỉnh, mà hoàn toàn nằm vào địa danh 100% là nông thôn, nông nghiệp nghèo nàn, đời sống còn thiếu thốn nhiều mặt, giáo dân đều phải dựa vào cây lúa là chính, tuy thế anh em vẫn phải hy sinh rất lớn, quyết tâm thật cao để con cái được học hành. Thực hiện khẩu hiệu: “Hy sinh đời bố, củng cố đời con”.

Kết quả ơn gọi tu trì và vốn kiến thức văn hoá con cái của anh em C.C.S.M.Tâm trong giáo phận đã đạt những con số cụ thể như sau:

Linh Mục: 17 Cha – Phó tế (thầy 6): 13 Thầy

Đại Chủng Viện: 15 thầy

Dòng Tu: 183 đan sĩ/tu sĩ.

Cử nhân/Kỹ Sư: 270 người; đang theo học Đại học: 150 người

Cao đẳng và trung cấp: 51 người

Tốt nghiệp PTTH: 202 người; đang theo học Cấp III hơn 300 người.

Lời Kết

Nhờ sự quan phòng đầy yêu thương của Thiên Chúa và hồng ân đặc biệt của Mẫu Tâm Mẹ Maria đã thương ban và dẫn dắt Đoàn chủng sinh Mẫu Tâm trong suốt 54 năm qua, mặc dù trong bão táp, thăng trầm của thế gian, trong tình trạng cấm cách, tù đày, chết chóc với ma lực và nanh vuốt của thế lực vô thần, nhưng Đoàn chủng sinh vẫn lớn lên và trổ sinh hoa trái.

Bên cạnh những anh em vẫn tiếp tục dấn thân trên con đường tận hiến làm giám mục, linh mục và tu sĩ, phần lớn anh em CSMT bị cộng sản buộc phải về nhà sống đời sống gia đình. Những anh em này đã tích cực tham gia vào các hoạt động của Giáo Hội và xã hội, làm chứng cho Đức Ky-tô giữa lòng đời, làm tông đồ giáo dân đầy nhiệt huyết, cộng tác với các Đấng bậc Chủ chăn trong việc phụng thờ Thiên Chúa và phục vụ cộng đoàn Dân Thánh và đồng loại. Thực sự, các anh em Đoàn CSMT đã trở thành là tầng lớp tinh hoa của Địa phận Bùi Chu.

Các anh em đã sống đời sống gia đình theo gương Thánh gia, giáo dục con cái thành những người tín hữu, công dân tốt và hữu ích cho Giáo Hội và xã hội. Nhiều vị chủ chăn, tu sĩ xuất thân từ những mái ấm gia đình của anh em Đoàn CSMT; nhiều anh tài, cử nhân, kỹ sư v.v. cũng xuất thân từ mái ấm gia đình của các anh em Đoàn CSMT.

Có được những gì như đã nói ở trên, tất cả anh em Đoàn CSMT đều thốt lên rằng: Tất cả là hồng ân Thiên Chúa và Mẫu Tâm Mẹ Maria.