Tưởng nhớ Đức Cố Hồng Y Phạm Đình Tụng: BỐ ĐI DỌN CHỖ CHO CHÚNG CON
Lúc 10g30 ngày 22 tháng 02 năm 2009, tôi nhận một cuộc điện thoại, anh bạn Nhà Gioan nghẹn ngào đưa tin: “Bố đi rồi”. Vẫn ý thức về ngày ra đi của Bố chẳng còn xa, nhưng tim tôi sao sững sờ, đau nhói vì nó đột ngột quá. Hình ảnh hơn 50 anh chị em đến gặp Bố chiều 30 Tết vừa qua hiện lên trong tâm trí tôi. Bố vui vẻ chia kẹo, chia tiền “lì xì” cho từng người. Nét mặt rạng rỡ, đôi mắt ngời sáng, miệng tủm tỉm cười và đôi tay run run chúc lành cho chúng tôi. Thế mà…
Nhớ Bố lắm Bố ơi, muốn nói với Bố nhiều điều, muốn kể về Bố nhiều chuyện, vậy mà khi được phân công chia sẻ tâm tình với Bố, con vẫn lúng túng, đầu óc cứ lộn xộn, quay cuồng. Những thước phim về cuộc đời Bố cứ ào ào lướt trong tâm trí con.
Chiều nay lúc 15g00, đoàn con Giáo phận Bắc Ninh nô nức đến Nhà Thờ Chính Toà Hà Nội gặp Bố. Và đêm nay, con dành một giờ canh thức để cùng Bố gặp gỡ Chúa Giêsu Thánh Thể.
31 năm, chính xác hơn 30 năm 11 tháng 23 ngày trong trách nhiệm Mục tử, làm “cô dâu” của Giáo phận Bắc Ninh, Bố đã hết lòng với gia đình Giáo phận Bắc Ninh, với từng đứa con cứng cỏi của Bố.
Bao nhiêu hình ảnh, bao nhiêu chuyện được gợi lên trong tâm trí con. Con và Bố đã dừng lại thật lâu về một câu chuyện, một câu chuyện để đời mà hôm nay nhớ lại trong tiếng nấc nghẹn ngào bên Chúa Giêsu Thánh Thể.
Tháng 6 năm 1974, Toà Giám Mục Bắc Ninh náo nức khác thường để chuẩn bị cho ngày Lễ Ngân Khánh Linh Mục của Bố. Đã gần một tháng Bố dành thời gian, sức lực để gặp gỡ từng đoàn, từng đoàn con cái trong cũng như ngoài Giáo phận đến chúc mừng. Vì làm việc quá tải ngày 7 tháng 9 năm 1974 Bố kiệt sức. Bác sĩ cho biết Bố bị suy tim trầm trọng trong tình trạng bất tỉnh, mê man. Cả Giáo phận lo lắng. Các bác sĩ và y tá được mời đến túc trực ngày đêm. Việc điều trị được khẩn trương và tối đa trong điều kiện có thể. Sau 9 ngày điều trị, Bố gắng gượng chỗi dậy lập cập đi lại để con cháu đỡ lo. Thêm vào đó là những tin tức từ chiến trường miền Nam dồn dập đưa đến làm Bố nghĩ ngợi nhiều. Chiều 15 tháng 9, Bố cho gọi 7 anh em Chủng sinh lớn tuổi hơn tập trung về Toà Giám Mục (TGM). Cha Tổng Đại diện thông báo: Đức Cha quyết định truyền chức Phó tế và Linh mục cho anh em lúc 0g00 đêm nay. Anh em chuẩn bị tâm hồn và hoàn tất hồ sơ… Những gì còn thiếu Đức Cha miễn chuẩn… Anh em chúng tôi bồi hồi lo lắng, chẳng lẽ tình hình đã khẩn cấp như vậy rồi sao?
Đúng giờ đã định, Lễ phục chỉnh tề, Bố lập cập bước vào Phòng Nguyện chật chội chưa đầy 8 mét vuông, tay vịn vai một linh mục giúp lễ. Đến phần Nghi lễ Phong chức, Bố đã mệt lắm. Đọc xong “mô thức” tấn phong, Bố quay sang hỏi cha Tổng Đại diện: “Tôi đọc có đúng không” ? Con nghe được những tiếng sụt sùi xúc động, những tiếng nấc nghẹn ngào.
Buổi sáng hôm đó, lần đầu tiên 7 anh em chúng con được cùng ăn sáng với Bố và Cha Tổng Đại Diện. Một mâm đặc sản bỏng gạo tẩm đường ép thành từng phong như quân bài, dầy khoảng nửa tấc. Bố còn rất mệt, nhưng cố ra ăn sáng cùng chúng con. (Bố thường ăn với cả gia đình Tòa giám mục hai bữa trưa và chiều, còn bữa sáng và sau bữa cơm chiều, là thời gian Bố dành để gặp gỡ riêng Cha Tổng Đại Diện. Ít ai cản trở được hai khoảnh khắc riêng tư ấy).
Sau ngày anh em chúng con thụ phong khoảng một tháng, Bố gọi con đến. Nằm trên giường, giọng khàn khàn, run rẩy, Bố nói với con: “Con sang Hà Nội gặp Đức Tổng, đưa cho Ngài bức thư này. Đây chỉ là thư giới thiệu, còn nội dung con trình bày với Ngài về tình hình sức khoẻ của Cha và Cha muốn phong chức Giám mục cho Cha Tổng Đại diện, con nói Cha xin ý kiến của Đức Tổng”.
Đức Tổng Giám Mục Giuse Maria Trịnh Như Khuê ân cần tiếp đón con. Sau khi xem thư, Ngài hỏi con về tình hình sức khoẻ của Bố. Con trình bày vắn tắt và thưa với Đức Tổng về nội dung sự việc mà Bố đã căn dặn. Đức Tổng yên lặng giây lát, rồi tiếp tục hỏi con về tình trạng sức khoẻ của Bố, Ngài chăm chú lắng nghe. Thế rồi Ngài đột ngột nói: “Toà thánh không muốn việc phong chức “chui”, nhưng khi vì những lý do đặc biệt quan trọng, Đức Cha có thể tự quyết định”.
Con về tới TGM đã hơn 12 giờ trưa, cửa sổ phòng Bố vẫn hé mở. Chú giúp việc xuống mở cửa TGM và bảo con lên gặp Đức Cha. Vào phòng con thấy Bố đã ngồi chờ ở bàn làm việc. Bố không quên hỏi han chuyện đi đường rồi hỏi con: “Ý kiến Đức Tổng thế nào” ? Con thưa lại câu nói của Đức Tổng mà con đã nhiều lần suy đi, nghĩ lại khi ngồi trên xe khách: “Thưa Đức Cha, Đức Tổng nói: Toà Thánh không muốn việc phong chức chui, nhưng khi vì những lý do đặc biệt quan trọng, Đức Cha có thể tự quyết định”. Nghe xong, Bố trầm ngâm hồi lâu rồi bảo con xuống ăn cơm kẻo đói. Con thưa: Đức Tổng đã cho con “tiền ăn đường” con đã ăn khi chờ xe và xin phép rút lui để Bố nghỉ.
Con âm thầm cầu nguyện và hy vọng điều bất ngờ lại xẩy ra.
Sức khoẻ Bố dần dần hồi phục.
Biến cố 30 tháng Tư năm 1975 xẩy ra đúng như Bố suy nghĩ và thường chia sẻ với chúng con.
Đột ngột có tin Cha Tổng Đại Diện bị trục xuất khỏi Toà Giám Mục với lý do xây bệ cột cờ trước sân Nhà thờ chính toà như một ngôi mộ với ý đồ xấu. Con hiểu rằng, việc như vậy nhưng chắc chắn không phải vậy. Con lên gặp Cha Tổng Đại diện và hỏi xem tin đồn thật hư thế nào. Ngài rút ra một tấm ảnh cài sách, lật mặt sau ghi chép gì đó rồi đưa cho con. Con đọc những hàng chữ ngài viết:
“Đức mến tha thứ tất cả,
tin tưởng tất cả,
hy vọng tất cả,
chịu đựng tất cả” (1Cr 13,7)
Ghi nhớ ngày Thụ phong G.m
Bắc Ninh 7.5.1975
Đaminh Đinh Huy Quảng
Tạ ơn Chúa. Điều con hy vọng và chờ đợi đã xẩy ra. Ngài cho biết, sáng mai Công an sẽ cho xe vào đưa ngài về Nhà thờ Bâm (Lục Nam, Bắc Giang) và “quản chế” tại đó.
Ngày 28.01.1991, đức cha Đaminh Quảng qua đời tại Giáo xứ Đại Lãm. Ngài âm thầm ra đi sau gần 20 năm bị quản chế.
Chúa ơi, Bố của chúng con như vậy đó. Bao nhiêu năm làm Giám Mục Bắc Ninh là bấy nhiêu năm lo lắng. Chẳng lo cho bản thân mình mà chỉ quan tâm lo lắng cho Giáo Hội, cho Giáo phận, cho chúng con và cho mọi người.
Lễ an táng Bố sẽ được cử hành long trọng, nhưng con tin rằng Bố chẳng nghĩ đến những vinh quang thế gian, Bố vẫn lo lắng cho Đức Tổng, Người kế nhiệm của Bố đang phải đứng mũi chịu sào, lựa thuyền lựa sóng. Lo cho Hội đồng Giám mục và Giáo Hội Việt Nam đang phải vượt qua những thách thức mới. Lo cho dân tộc Việt Nam làm sao có thể hiên ngang đồng hành với nhân loại tiến bộ. Bên tai con vẫn văng vẳng tiếng Bố: Cứ tin vào Tình yêu Thiên Chúa. Cứ hy vọng vào Chúa Kitô Vượt Qua cuộc tử nạn để đi tới vinh quang Phục Sinh.
Ngoài trời lúc này đang mưa nặng hạt, nhưng con tin rằng ngày mai trời sẽ tạnh.
Bố đi dọn chỗ cho chúng con với Bố nhé.
Lễ Tro năm 2009
Đứa con nhỏ của Nhà Gioan
Lúc 10g30 ngày 22 tháng 02 năm 2009, tôi nhận một cuộc điện thoại, anh bạn Nhà Gioan nghẹn ngào đưa tin: “Bố đi rồi”. Vẫn ý thức về ngày ra đi của Bố chẳng còn xa, nhưng tim tôi sao sững sờ, đau nhói vì nó đột ngột quá. Hình ảnh hơn 50 anh chị em đến gặp Bố chiều 30 Tết vừa qua hiện lên trong tâm trí tôi. Bố vui vẻ chia kẹo, chia tiền “lì xì” cho từng người. Nét mặt rạng rỡ, đôi mắt ngời sáng, miệng tủm tỉm cười và đôi tay run run chúc lành cho chúng tôi. Thế mà…
Nhớ Bố lắm Bố ơi, muốn nói với Bố nhiều điều, muốn kể về Bố nhiều chuyện, vậy mà khi được phân công chia sẻ tâm tình với Bố, con vẫn lúng túng, đầu óc cứ lộn xộn, quay cuồng. Những thước phim về cuộc đời Bố cứ ào ào lướt trong tâm trí con.
Chiều nay lúc 15g00, đoàn con Giáo phận Bắc Ninh nô nức đến Nhà Thờ Chính Toà Hà Nội gặp Bố. Và đêm nay, con dành một giờ canh thức để cùng Bố gặp gỡ Chúa Giêsu Thánh Thể.
31 năm, chính xác hơn 30 năm 11 tháng 23 ngày trong trách nhiệm Mục tử, làm “cô dâu” của Giáo phận Bắc Ninh, Bố đã hết lòng với gia đình Giáo phận Bắc Ninh, với từng đứa con cứng cỏi của Bố.
Bao nhiêu hình ảnh, bao nhiêu chuyện được gợi lên trong tâm trí con. Con và Bố đã dừng lại thật lâu về một câu chuyện, một câu chuyện để đời mà hôm nay nhớ lại trong tiếng nấc nghẹn ngào bên Chúa Giêsu Thánh Thể.
Tháng 6 năm 1974, Toà Giám Mục Bắc Ninh náo nức khác thường để chuẩn bị cho ngày Lễ Ngân Khánh Linh Mục của Bố. Đã gần một tháng Bố dành thời gian, sức lực để gặp gỡ từng đoàn, từng đoàn con cái trong cũng như ngoài Giáo phận đến chúc mừng. Vì làm việc quá tải ngày 7 tháng 9 năm 1974 Bố kiệt sức. Bác sĩ cho biết Bố bị suy tim trầm trọng trong tình trạng bất tỉnh, mê man. Cả Giáo phận lo lắng. Các bác sĩ và y tá được mời đến túc trực ngày đêm. Việc điều trị được khẩn trương và tối đa trong điều kiện có thể. Sau 9 ngày điều trị, Bố gắng gượng chỗi dậy lập cập đi lại để con cháu đỡ lo. Thêm vào đó là những tin tức từ chiến trường miền Nam dồn dập đưa đến làm Bố nghĩ ngợi nhiều. Chiều 15 tháng 9, Bố cho gọi 7 anh em Chủng sinh lớn tuổi hơn tập trung về Toà Giám Mục (TGM). Cha Tổng Đại diện thông báo: Đức Cha quyết định truyền chức Phó tế và Linh mục cho anh em lúc 0g00 đêm nay. Anh em chuẩn bị tâm hồn và hoàn tất hồ sơ… Những gì còn thiếu Đức Cha miễn chuẩn… Anh em chúng tôi bồi hồi lo lắng, chẳng lẽ tình hình đã khẩn cấp như vậy rồi sao?
Đúng giờ đã định, Lễ phục chỉnh tề, Bố lập cập bước vào Phòng Nguyện chật chội chưa đầy 8 mét vuông, tay vịn vai một linh mục giúp lễ. Đến phần Nghi lễ Phong chức, Bố đã mệt lắm. Đọc xong “mô thức” tấn phong, Bố quay sang hỏi cha Tổng Đại diện: “Tôi đọc có đúng không” ? Con nghe được những tiếng sụt sùi xúc động, những tiếng nấc nghẹn ngào.
Buổi sáng hôm đó, lần đầu tiên 7 anh em chúng con được cùng ăn sáng với Bố và Cha Tổng Đại Diện. Một mâm đặc sản bỏng gạo tẩm đường ép thành từng phong như quân bài, dầy khoảng nửa tấc. Bố còn rất mệt, nhưng cố ra ăn sáng cùng chúng con. (Bố thường ăn với cả gia đình Tòa giám mục hai bữa trưa và chiều, còn bữa sáng và sau bữa cơm chiều, là thời gian Bố dành để gặp gỡ riêng Cha Tổng Đại Diện. Ít ai cản trở được hai khoảnh khắc riêng tư ấy).
Sau ngày anh em chúng con thụ phong khoảng một tháng, Bố gọi con đến. Nằm trên giường, giọng khàn khàn, run rẩy, Bố nói với con: “Con sang Hà Nội gặp Đức Tổng, đưa cho Ngài bức thư này. Đây chỉ là thư giới thiệu, còn nội dung con trình bày với Ngài về tình hình sức khoẻ của Cha và Cha muốn phong chức Giám mục cho Cha Tổng Đại diện, con nói Cha xin ý kiến của Đức Tổng”.
Đức Tổng Giám Mục Giuse Maria Trịnh Như Khuê ân cần tiếp đón con. Sau khi xem thư, Ngài hỏi con về tình hình sức khoẻ của Bố. Con trình bày vắn tắt và thưa với Đức Tổng về nội dung sự việc mà Bố đã căn dặn. Đức Tổng yên lặng giây lát, rồi tiếp tục hỏi con về tình trạng sức khoẻ của Bố, Ngài chăm chú lắng nghe. Thế rồi Ngài đột ngột nói: “Toà thánh không muốn việc phong chức “chui”, nhưng khi vì những lý do đặc biệt quan trọng, Đức Cha có thể tự quyết định”.
Con về tới TGM đã hơn 12 giờ trưa, cửa sổ phòng Bố vẫn hé mở. Chú giúp việc xuống mở cửa TGM và bảo con lên gặp Đức Cha. Vào phòng con thấy Bố đã ngồi chờ ở bàn làm việc. Bố không quên hỏi han chuyện đi đường rồi hỏi con: “Ý kiến Đức Tổng thế nào” ? Con thưa lại câu nói của Đức Tổng mà con đã nhiều lần suy đi, nghĩ lại khi ngồi trên xe khách: “Thưa Đức Cha, Đức Tổng nói: Toà Thánh không muốn việc phong chức chui, nhưng khi vì những lý do đặc biệt quan trọng, Đức Cha có thể tự quyết định”. Nghe xong, Bố trầm ngâm hồi lâu rồi bảo con xuống ăn cơm kẻo đói. Con thưa: Đức Tổng đã cho con “tiền ăn đường” con đã ăn khi chờ xe và xin phép rút lui để Bố nghỉ.
Con âm thầm cầu nguyện và hy vọng điều bất ngờ lại xẩy ra.
Sức khoẻ Bố dần dần hồi phục.
Biến cố 30 tháng Tư năm 1975 xẩy ra đúng như Bố suy nghĩ và thường chia sẻ với chúng con.
Đột ngột có tin Cha Tổng Đại Diện bị trục xuất khỏi Toà Giám Mục với lý do xây bệ cột cờ trước sân Nhà thờ chính toà như một ngôi mộ với ý đồ xấu. Con hiểu rằng, việc như vậy nhưng chắc chắn không phải vậy. Con lên gặp Cha Tổng Đại diện và hỏi xem tin đồn thật hư thế nào. Ngài rút ra một tấm ảnh cài sách, lật mặt sau ghi chép gì đó rồi đưa cho con. Con đọc những hàng chữ ngài viết:
“Đức mến tha thứ tất cả,
tin tưởng tất cả,
hy vọng tất cả,
chịu đựng tất cả” (1Cr 13,7)
Ghi nhớ ngày Thụ phong G.m
Bắc Ninh 7.5.1975
Đaminh Đinh Huy Quảng
Tạ ơn Chúa. Điều con hy vọng và chờ đợi đã xẩy ra. Ngài cho biết, sáng mai Công an sẽ cho xe vào đưa ngài về Nhà thờ Bâm (Lục Nam, Bắc Giang) và “quản chế” tại đó.
Ngày 28.01.1991, đức cha Đaminh Quảng qua đời tại Giáo xứ Đại Lãm. Ngài âm thầm ra đi sau gần 20 năm bị quản chế.
Chúa ơi, Bố của chúng con như vậy đó. Bao nhiêu năm làm Giám Mục Bắc Ninh là bấy nhiêu năm lo lắng. Chẳng lo cho bản thân mình mà chỉ quan tâm lo lắng cho Giáo Hội, cho Giáo phận, cho chúng con và cho mọi người.
Lễ an táng Bố sẽ được cử hành long trọng, nhưng con tin rằng Bố chẳng nghĩ đến những vinh quang thế gian, Bố vẫn lo lắng cho Đức Tổng, Người kế nhiệm của Bố đang phải đứng mũi chịu sào, lựa thuyền lựa sóng. Lo cho Hội đồng Giám mục và Giáo Hội Việt Nam đang phải vượt qua những thách thức mới. Lo cho dân tộc Việt Nam làm sao có thể hiên ngang đồng hành với nhân loại tiến bộ. Bên tai con vẫn văng vẳng tiếng Bố: Cứ tin vào Tình yêu Thiên Chúa. Cứ hy vọng vào Chúa Kitô Vượt Qua cuộc tử nạn để đi tới vinh quang Phục Sinh.
Ngoài trời lúc này đang mưa nặng hạt, nhưng con tin rằng ngày mai trời sẽ tạnh.
Bố đi dọn chỗ cho chúng con với Bố nhé.
Lễ Tro năm 2009
Đứa con nhỏ của Nhà Gioan