Trích đoạn Sách Thánh giúp người đi viếng Đất Thánh
Lời mở đầu
Hoàn cảnh xã hội và kinh tế cùng với sự tiến bộ và thuận lợi của phương tiện giao thông giúp cho người tìn hữu Việt Nam tại quê hương cũng như tản mác khắp thế giới có thể đi viếng các nơi Thánh tại miền đất nơi Chúa Giê-su đã sinh ra, đã sống, đã rao giảng Tin Mừng, đã hoàn tất công trình cứu độ bằng màu nhiệm chết và phục sinh, đã lên trời vinh hiển và gởi Thánh Thần xuống, làm cho Hội Thánh của Chúa bắt đầu vươn lên thành cây lớn bao trùm khắp thế giới loài người.
Cái đêm bi đát nhất lịch sử của ơn cứu độ và của Hội Thánh, là đêm mà Mười Hai vị tông đồ đã được tuyển chọn làm bạn thân tín nhất của Chúa, thì một ông bán Thầy, một ông chối Thầy nhanh hơn gà gáy, mười ông bỏ chạy khi Thầy bị bắt. Còn chính Con Thiên Chúa đã làm người thì bất lực, đơn thân đi qua nhục hình thập giá mà vào cõi chết. Nhưng đó là đêm hạt giống được vùi xuống đất rồi trỗi dậy như mầm cây mọc lên từ trong lòng đất.
Hai ngàn năm đã trôi qua với bao thăng trầm. Bao âm mưu đen tối không ngừng tìm cách tiêu diệt Hội Thánh của Chúa. Cõi chết không ngừng giơ nanh vuốt, banh họng toan nuốt chửng Hội Thánh của Chúa, như đã nuốt được Chúa một lần trong cái đêm bi đát. Nhưng bao nhiêu nanh vuốt cõi chết giơ ra – từ bên ngoài và cả từ bên trong Hội Thánh - đều lần lượt bị bẻ gãy, và Hội Thánh của Chúa vẫn lớn lên, được nuôi dưỡng bởi Mình và Máu của Chúa, được củng cố bằng máu tử đạo, bằng gương sống đức tin truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác, từ dân tộc này sang dân tộc khác. Đúng như lời Chúa Giê-su đã phán hứa với ông Simon-Phêrô: "Này anh Si-môn con ông Giô-na, anh thật là người có phúc, vì không phải phàm nhân mặc khải cho anh điều ấy, nhưng là Cha của Thầy, Đấng ngự trên trời.18 Còn Thầy, Thầy bảo cho anh biết: anh là Phê-rô, nghĩa là Tảng Đá, trên tảng đá này, Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy, và quyền lực tử thần sẽ không thắng nổi” (Mt 16, 17-18).
Hành hương là một cách trở về nguồn.
Nguồn sống động của đức tin của chúng ta là Lời Chúa luôn nuôi dưỡng chúng ta trong phụng vụ và qua lời rao giảng của Hội Thánh, và Sách Thánh mà ngày nay chúng ta dễ dàng mang theo mình ngay trong điện thoại cầm tay, nếu muốn đọc…
Trở về nguồn gốc địa dư, về những nơi đã mang dấu vết cuộc sống của các tổ phụ Áp-ra-ham, I-xa-ác và Gia-cóp, của Chúa Giê-su, Đức Mẹ, Thánh Giuse, các Tông Đồ và cộng đoàn tin hữu ban đầu, để thấy mình ở trong một dòng chảy không ngừng, như đi tới nguồn của một dòng sông. Ở đây chúng ta được cảm nghiệm mình đang uống chung nguồn nước đã tuôn chảy từ khi tổ phụ Áp-ra-ham được Thiên Chúa mời gọi đã tin vào Thiên Chúa, đã rời quê cha đất tổ mà tới làm kẻ ngụ cư ở đây, rồi dân của giao ước Xi-nai được Thiên Chúa đưa vào đây tiếp tục cảm nghiệm lòng yêu thương thành tín của Thiên Chúa, đón nhận các lời hứa ơn cứu độ, và thành cái nôi cho Con Thiên Chúa sinh làm người để thực hiện mọi lời hứa. Về đây, chúng ta được ngắm bầu trời Con Thiên Chúa làm người đã nhìn ngắm, uống chung nguồn nước Người đã uống, ăn những sản phẩm của mảnh đất đã nuôi Người, bước đi trên những con đường Người đã đi, bồng bềnh trên mặt hồ nơi Người đã từng qua lại trên thuyền cùng với các môn đệ, đã dẹp yên sóng gió, đã ngồi trên thuyền dạy dỗ các môn đệ và dân chúng… Đặc biệt là thấy những nơi Người đã cầu nguyện, đã bị bắt, bị xét xử, bị hành hạ, bị đóng đinh thập giá, đã trút hơi thở cuối cùng, đã được mai táng và đã từ cõi chết trỗi dậy, đã lên trời, đã gởi Thánh Thần xuống cho các tông đồ khởi sự loan báo Tin Mừng và quy tụ cộng đoàn Hội Thánh của Chúa.
Những cạm bẫy cho người hành hương
Người đọc có thể nhíu mày trợn mắt khi tôi nói đến cạm bẫy. Tôi không muốn nói đến những cạm bẫy quen thuộc ở những nơi du lịch tại nhiều nước, như bị móc túi, bị mua hớ đồ lưu niệm, bị xí gạt về phẩm chất nhà trọ, đồ ăn… Đó là phần hướng dẫn viên du lịch phải lo bảo vệ cho khách hàng.
Tôi muốn nói đến những cạm bẫy riêng cho người hành hương
1/ Lẫn lộn hành hương với du lịch.
Du lịch là đi ngoạn cảnh để thỏa mãn tò mò, giải trí. Có người đi hành hương chỉ lo mang vali cho to để đựng quà mang về, mang máy chụp hình, quay phim cho tối tân để ghi hình cho nhiều, cho đẹp, đưa về cho bạn bè, con cháu được chung phần vui vẻ. Cũng tốt thôi, nhưng đó là chuyện bên lề, không phải chính yếu của một cuộc hành hương. Thêm vào đó, nhiều khi người hướng dẫn được thuê mướn chỉ là chuyên viên hướng dẫn du lịch, nên cũng chẳng thể chờ đợi nhiều hơn ở họ, và cũng không thể trách móc họ vì không thỏa mãn chờ đợi của người hành hương...
Còn hành hương là về nguồn của đức tin, để củng cố lòng tin nhờ được đắm mình trong cùng một dòng sông, với bao thế hệ tín hữu đã và đang tuyên xưng đức tin xuất phát từ nơi đây suốt từ thời tổ phụ Áp-ra-ham tới nay. Đây không phải là dòng sông Tương của chia ly: “Quân tại Tương Giang đầu, thiếp tại Tương Giang Vĩ, cộng ẩm Tương Giang thủy, tương cố bất tương kiến” (Chàng ở đầu song Tương, thiếp ở cuối sông Tương, cùng uống nước sông Tương, cùng ngoảnh lại nhìn mà chẳng thấy được nhau). Đây là dòng sông hội ngộ, làm cho mọi tín hữu gặp nhau, vì thấy mình cùng ở trong Chúa Ki-tô, Đấng đã sinh ra, đã sống, đã chết và đã sống lại ở đây, để cho chúng ta chung một hơi thở Người đã trao lại và tiếp tục đi với Người cho đến tận cùng thế giới, tận cùng thời gian. Chúng ta được cảm nghiệm rõ hơn mình đang đi trong đoàn hành hương xuyên không gian, xuyên thời gian tiến vào quê hương vĩnh cửu trên trời.
2/ Lẫn lộn Nơi Thánh với bùa ngải.
Người đeo bùa, ngậm ngải… tin rằng bùa ngải tự nó hiệu nghiệm, mình chẳng cần làm gì cả. Nơi Thánh không tự nó hiệu nghiệm, nhưng là hoàn cảnh thuận lợi giúp chúng ta gặp gỡ với Chúa trong cầu nguyện và trong sự hiệp thông với cả Hội Thánh. Hàng tỉ tín hữu chẳng bao giờ có dịp hành hương đến đây, thậm chí chẳng có điều kiện đến được những nơi hành hương ngay ở trong nước. Ngược lại có những người hành hương hết nơi này đến nơi khác trên khắp thế giới, nghe ở đâu có Đức Mẹ hiện ra, có phép lạ… là đi cho bằng được, làm như cứ đi hành hương cho nhiều là thành thánh to! Nhưng cuộc sống của họ vẫn “trước sau như một”. Chúa ban ơn xuống tâm hồn nào khao khát đợi chờ, khiêm tốn cầu xin và sẵn sàng đón nhận, sẵn sàng để Chúa biến đổi cuộc đời mình.
3/ Ngộ nhận về tính chính xác của Nơi Thánh.
Một ngộ nhận thông thường nên biết để tránh là ngây ngô tưởng rằng chỗ này đây chính xác là nơi Chúa đã ngồi, đã đứng, đã nằm… Thực tế hai ngàn năm lịch sử, “vật đổi sao dời”, miền đất này không ngừng thay ngôi đổi chủ từ thời tổ phụ Áp-ra-ham tới nay. Vị trí hành lang giữa một bên là Địa trung Hải và một bên là sa mạc phía Đông, dùng làm đường giao thông cho mọi cuộc giao thương cũng như giao tranh giữa Bắc – Nam, Đông - Tây khiến giải đất phì nhiêu mảnh mai này qua tay hết đế quốc này đến đế quốc khác, bị chiến tranh, động đất tàn phá không biết bao nhiêu lần. Mặt đất không ngừng thay đổi. Hãy lấy một thí dụ: làng Bết-xai-đa, sinh quán của hai anh em Si-mon và An-rê, xưa là một làng chài bên hồ, bị động đất đưa lên núi; cửa nước thượng nguồn sông Gio-đan chảy vào hồ Ga-li-lê xưa ở bên phải làng Bết-xai-đa nay ở bên trái. Thành Giê-ru-sa-lem cũng đã bị phá bình địa rồi xây lại không biết mấy lần từ thời vua Đa-vít tới nay. Đến viếng nơi hồ nước Bê-thét-đa, nơi Chúa Giê-su chữa người bất toại đã 38 năm nằm chờ, sẽ thấy mặt nước nằm sâu 20 mét dưới mặt đất hiện nay.
Lời Chúa đem ý nghĩa và ơn ích cho cuộc hành hương viếng các Nơi Thánh
Nơi Thánh có ý nghĩa, có giá trị khi giúp chúng ta cầu nguyện, giúp chúng ta nghe Lời Chúa đã từng vang lên ở đây, từng được chép lại để kể cho chúng ta những gì đã xảy ra ở đây, hầu giúp chúng ta biết Chúa hơn, yêu mến Chúa hơn và theo Chúa sát hơn.
Vì thế mà hành trang quan trọng nhất của người hành hương viếng các nơi thánh là sách Thánh và việc chính cần làm ở mỗi nơi Thánh là đọc và suy gẫm những đoạn Sách Thánh liên hệ tới nơi ấy.
Đó là lý do khiến tôi cất công soạn tập sách nhỏ này để giúp người hành hương có trong tay “đồ ăn liền” tại mỗi nơi, vì phần đông người hành hương không quen mở sách Thánh, cũng không biết nơi này liên quan tới chuyện gì trong sách Thánh. Tôi sẽ dẫn nhập vắn tắt vào mỗi nơi, rồi trích sẵn những đoạn Sách Thánh nên đọc tại mỗi nơi.
Bản dịch tôi dùng để trích dẫn là bản của Nhóm Phiên Dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ, in năm 2011, với sự đồng ý của Nhóm.
(Còn tiếp...: Lần sau trình bày về: Nhà thờ kính Đức Me Hòm Bia Giao Ước tại Kyriat Yearim - Điểm hẹn mới cho người Việt-Nam viếng Đất Thánh...)
LM Giuse Nguyễn Công Đoan, SJ
 |
Hoàn cảnh xã hội và kinh tế cùng với sự tiến bộ và thuận lợi của phương tiện giao thông giúp cho người tìn hữu Việt Nam tại quê hương cũng như tản mác khắp thế giới có thể đi viếng các nơi Thánh tại miền đất nơi Chúa Giê-su đã sinh ra, đã sống, đã rao giảng Tin Mừng, đã hoàn tất công trình cứu độ bằng màu nhiệm chết và phục sinh, đã lên trời vinh hiển và gởi Thánh Thần xuống, làm cho Hội Thánh của Chúa bắt đầu vươn lên thành cây lớn bao trùm khắp thế giới loài người.
Cái đêm bi đát nhất lịch sử của ơn cứu độ và của Hội Thánh, là đêm mà Mười Hai vị tông đồ đã được tuyển chọn làm bạn thân tín nhất của Chúa, thì một ông bán Thầy, một ông chối Thầy nhanh hơn gà gáy, mười ông bỏ chạy khi Thầy bị bắt. Còn chính Con Thiên Chúa đã làm người thì bất lực, đơn thân đi qua nhục hình thập giá mà vào cõi chết. Nhưng đó là đêm hạt giống được vùi xuống đất rồi trỗi dậy như mầm cây mọc lên từ trong lòng đất.
Hai ngàn năm đã trôi qua với bao thăng trầm. Bao âm mưu đen tối không ngừng tìm cách tiêu diệt Hội Thánh của Chúa. Cõi chết không ngừng giơ nanh vuốt, banh họng toan nuốt chửng Hội Thánh của Chúa, như đã nuốt được Chúa một lần trong cái đêm bi đát. Nhưng bao nhiêu nanh vuốt cõi chết giơ ra – từ bên ngoài và cả từ bên trong Hội Thánh - đều lần lượt bị bẻ gãy, và Hội Thánh của Chúa vẫn lớn lên, được nuôi dưỡng bởi Mình và Máu của Chúa, được củng cố bằng máu tử đạo, bằng gương sống đức tin truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác, từ dân tộc này sang dân tộc khác. Đúng như lời Chúa Giê-su đã phán hứa với ông Simon-Phêrô: "Này anh Si-môn con ông Giô-na, anh thật là người có phúc, vì không phải phàm nhân mặc khải cho anh điều ấy, nhưng là Cha của Thầy, Đấng ngự trên trời.18 Còn Thầy, Thầy bảo cho anh biết: anh là Phê-rô, nghĩa là Tảng Đá, trên tảng đá này, Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy, và quyền lực tử thần sẽ không thắng nổi” (Mt 16, 17-18).
Hành hương là một cách trở về nguồn.
Nguồn sống động của đức tin của chúng ta là Lời Chúa luôn nuôi dưỡng chúng ta trong phụng vụ và qua lời rao giảng của Hội Thánh, và Sách Thánh mà ngày nay chúng ta dễ dàng mang theo mình ngay trong điện thoại cầm tay, nếu muốn đọc…
Trở về nguồn gốc địa dư, về những nơi đã mang dấu vết cuộc sống của các tổ phụ Áp-ra-ham, I-xa-ác và Gia-cóp, của Chúa Giê-su, Đức Mẹ, Thánh Giuse, các Tông Đồ và cộng đoàn tin hữu ban đầu, để thấy mình ở trong một dòng chảy không ngừng, như đi tới nguồn của một dòng sông. Ở đây chúng ta được cảm nghiệm mình đang uống chung nguồn nước đã tuôn chảy từ khi tổ phụ Áp-ra-ham được Thiên Chúa mời gọi đã tin vào Thiên Chúa, đã rời quê cha đất tổ mà tới làm kẻ ngụ cư ở đây, rồi dân của giao ước Xi-nai được Thiên Chúa đưa vào đây tiếp tục cảm nghiệm lòng yêu thương thành tín của Thiên Chúa, đón nhận các lời hứa ơn cứu độ, và thành cái nôi cho Con Thiên Chúa sinh làm người để thực hiện mọi lời hứa. Về đây, chúng ta được ngắm bầu trời Con Thiên Chúa làm người đã nhìn ngắm, uống chung nguồn nước Người đã uống, ăn những sản phẩm của mảnh đất đã nuôi Người, bước đi trên những con đường Người đã đi, bồng bềnh trên mặt hồ nơi Người đã từng qua lại trên thuyền cùng với các môn đệ, đã dẹp yên sóng gió, đã ngồi trên thuyền dạy dỗ các môn đệ và dân chúng… Đặc biệt là thấy những nơi Người đã cầu nguyện, đã bị bắt, bị xét xử, bị hành hạ, bị đóng đinh thập giá, đã trút hơi thở cuối cùng, đã được mai táng và đã từ cõi chết trỗi dậy, đã lên trời, đã gởi Thánh Thần xuống cho các tông đồ khởi sự loan báo Tin Mừng và quy tụ cộng đoàn Hội Thánh của Chúa.
Những cạm bẫy cho người hành hương
Người đọc có thể nhíu mày trợn mắt khi tôi nói đến cạm bẫy. Tôi không muốn nói đến những cạm bẫy quen thuộc ở những nơi du lịch tại nhiều nước, như bị móc túi, bị mua hớ đồ lưu niệm, bị xí gạt về phẩm chất nhà trọ, đồ ăn… Đó là phần hướng dẫn viên du lịch phải lo bảo vệ cho khách hàng.
Tôi muốn nói đến những cạm bẫy riêng cho người hành hương
1/ Lẫn lộn hành hương với du lịch.
Du lịch là đi ngoạn cảnh để thỏa mãn tò mò, giải trí. Có người đi hành hương chỉ lo mang vali cho to để đựng quà mang về, mang máy chụp hình, quay phim cho tối tân để ghi hình cho nhiều, cho đẹp, đưa về cho bạn bè, con cháu được chung phần vui vẻ. Cũng tốt thôi, nhưng đó là chuyện bên lề, không phải chính yếu của một cuộc hành hương. Thêm vào đó, nhiều khi người hướng dẫn được thuê mướn chỉ là chuyên viên hướng dẫn du lịch, nên cũng chẳng thể chờ đợi nhiều hơn ở họ, và cũng không thể trách móc họ vì không thỏa mãn chờ đợi của người hành hương...
Còn hành hương là về nguồn của đức tin, để củng cố lòng tin nhờ được đắm mình trong cùng một dòng sông, với bao thế hệ tín hữu đã và đang tuyên xưng đức tin xuất phát từ nơi đây suốt từ thời tổ phụ Áp-ra-ham tới nay. Đây không phải là dòng sông Tương của chia ly: “Quân tại Tương Giang đầu, thiếp tại Tương Giang Vĩ, cộng ẩm Tương Giang thủy, tương cố bất tương kiến” (Chàng ở đầu song Tương, thiếp ở cuối sông Tương, cùng uống nước sông Tương, cùng ngoảnh lại nhìn mà chẳng thấy được nhau). Đây là dòng sông hội ngộ, làm cho mọi tín hữu gặp nhau, vì thấy mình cùng ở trong Chúa Ki-tô, Đấng đã sinh ra, đã sống, đã chết và đã sống lại ở đây, để cho chúng ta chung một hơi thở Người đã trao lại và tiếp tục đi với Người cho đến tận cùng thế giới, tận cùng thời gian. Chúng ta được cảm nghiệm rõ hơn mình đang đi trong đoàn hành hương xuyên không gian, xuyên thời gian tiến vào quê hương vĩnh cửu trên trời.
2/ Lẫn lộn Nơi Thánh với bùa ngải.
Người đeo bùa, ngậm ngải… tin rằng bùa ngải tự nó hiệu nghiệm, mình chẳng cần làm gì cả. Nơi Thánh không tự nó hiệu nghiệm, nhưng là hoàn cảnh thuận lợi giúp chúng ta gặp gỡ với Chúa trong cầu nguyện và trong sự hiệp thông với cả Hội Thánh. Hàng tỉ tín hữu chẳng bao giờ có dịp hành hương đến đây, thậm chí chẳng có điều kiện đến được những nơi hành hương ngay ở trong nước. Ngược lại có những người hành hương hết nơi này đến nơi khác trên khắp thế giới, nghe ở đâu có Đức Mẹ hiện ra, có phép lạ… là đi cho bằng được, làm như cứ đi hành hương cho nhiều là thành thánh to! Nhưng cuộc sống của họ vẫn “trước sau như một”. Chúa ban ơn xuống tâm hồn nào khao khát đợi chờ, khiêm tốn cầu xin và sẵn sàng đón nhận, sẵn sàng để Chúa biến đổi cuộc đời mình.
3/ Ngộ nhận về tính chính xác của Nơi Thánh.
Một ngộ nhận thông thường nên biết để tránh là ngây ngô tưởng rằng chỗ này đây chính xác là nơi Chúa đã ngồi, đã đứng, đã nằm… Thực tế hai ngàn năm lịch sử, “vật đổi sao dời”, miền đất này không ngừng thay ngôi đổi chủ từ thời tổ phụ Áp-ra-ham tới nay. Vị trí hành lang giữa một bên là Địa trung Hải và một bên là sa mạc phía Đông, dùng làm đường giao thông cho mọi cuộc giao thương cũng như giao tranh giữa Bắc – Nam, Đông - Tây khiến giải đất phì nhiêu mảnh mai này qua tay hết đế quốc này đến đế quốc khác, bị chiến tranh, động đất tàn phá không biết bao nhiêu lần. Mặt đất không ngừng thay đổi. Hãy lấy một thí dụ: làng Bết-xai-đa, sinh quán của hai anh em Si-mon và An-rê, xưa là một làng chài bên hồ, bị động đất đưa lên núi; cửa nước thượng nguồn sông Gio-đan chảy vào hồ Ga-li-lê xưa ở bên phải làng Bết-xai-đa nay ở bên trái. Thành Giê-ru-sa-lem cũng đã bị phá bình địa rồi xây lại không biết mấy lần từ thời vua Đa-vít tới nay. Đến viếng nơi hồ nước Bê-thét-đa, nơi Chúa Giê-su chữa người bất toại đã 38 năm nằm chờ, sẽ thấy mặt nước nằm sâu 20 mét dưới mặt đất hiện nay.
Lời Chúa đem ý nghĩa và ơn ích cho cuộc hành hương viếng các Nơi Thánh
Nơi Thánh có ý nghĩa, có giá trị khi giúp chúng ta cầu nguyện, giúp chúng ta nghe Lời Chúa đã từng vang lên ở đây, từng được chép lại để kể cho chúng ta những gì đã xảy ra ở đây, hầu giúp chúng ta biết Chúa hơn, yêu mến Chúa hơn và theo Chúa sát hơn.
Vì thế mà hành trang quan trọng nhất của người hành hương viếng các nơi thánh là sách Thánh và việc chính cần làm ở mỗi nơi Thánh là đọc và suy gẫm những đoạn Sách Thánh liên hệ tới nơi ấy.
Đó là lý do khiến tôi cất công soạn tập sách nhỏ này để giúp người hành hương có trong tay “đồ ăn liền” tại mỗi nơi, vì phần đông người hành hương không quen mở sách Thánh, cũng không biết nơi này liên quan tới chuyện gì trong sách Thánh. Tôi sẽ dẫn nhập vắn tắt vào mỗi nơi, rồi trích sẵn những đoạn Sách Thánh nên đọc tại mỗi nơi.
Bản dịch tôi dùng để trích dẫn là bản của Nhóm Phiên Dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ, in năm 2011, với sự đồng ý của Nhóm.
(Còn tiếp...: Lần sau trình bày về: Nhà thờ kính Đức Me Hòm Bia Giao Ước tại Kyriat Yearim - Điểm hẹn mới cho người Việt-Nam viếng Đất Thánh...)
LM Giuse Nguyễn Công Đoan, SJ