Ngày xưa ở các 'Địa Phận Đàng Trong' cuả Việt Nam, ngoài tôm cá ra, các đức 'Vít Vồ' (ĐGM) còn liệt kê thêm một danh sách 42 con vật có thể ăn trong ngày thứ Sáu, đó là:
(bài vè trích từ Lịch Địa Phận Đàng Trong bên Tây, J.M.J Tân Định, 1904)
Đặt làm một bổn ra đây,
Những ngày kiêng thịt chim này “ nên ” ăn,
Ai ơi chớ khá siêng năng,
Học cho thuộc lẩu kẻo ăn mà lầm.
Đức Cha truyền chỉ mấy năm,
Song người bổn đạo còn lầm chưa thông.
Già đảy, lảo nhược, chó đồng,
Dang ốc, khoan cổ, bồng bồng, dang sen.
Bạc má, thằng cộc, cù đèn,
Diệc mốc, diệc lữa, quẳm đen, cò ngà.
Cò trâu, cò rảng, cò ma,
Cò xanh, điên điển, cùng là te te.
Thằng nông, quắm trắng, thằng bè,
Vịt nước, ba kiến, le le, thằng chày.
Gà nước, cúm núm một loài,
So đũa cùng quốc giò dài cả hai.
Vạc cứ ăn đêm hoài hoài,
Mỏ nhác chàng nghịch có tài lủi mau.
Học trò, bánh ít, ốc cao,
Chim nhạn, con cót nối sau cho liền.
Choi choi, tu hít theo liên,
Mấy con kể đó, ngày kiêng nên dùng.
Những đồng bào sống ở bên Mỹ ngày nay, có thể thay câu vè cuối cùng như sau:
Và con cá sấu, ngày kiêng nên dùng.
Bởi vì, theo lệnh cuả đức Tổng Gregory M. Aymond cuả News Orleans thì cá sấu thuộc loài cá, không kể là thịt, cho nên ăn được.
Ai không tin thì xin xem bức hình chụp văn thư trả lời cuả đức Tổng cho ông Piculas vào năm 2010 thì rõ.
...
Lấy vài sự việc lịch sử để mà nói đuà như vậy cho vui mà thôi, chứ thực ra luật lệ cuả Hội Thánh cũng đã thay đổi khá nhiều, cho nên dù cho quí độc giả nào mà đang sống ở miệt Hậu Giang ngày nay, nếu muốn ăn những con cò như 'Cò trâu, cò rảng, cò ma'...thì xin quí vị cũng nên 'hội ý' với cha Sở cho rõ ràng trước đã.
Riêng ở bên Mỹ, Hội Đồng Các Giám Mục Hoa Kỳ đã đồng thuận với đức Tổng News Orleans và cho phép chúng ta tự đo ăn thịt cá sấu thoải mái, nhưng xin nhớ lời đức Tổng ghi chú thêm rằng, "tuy được coi là cá, nhưng cá sấu cũng là một sinh vật tuyệt vời đã đóng một vai trò quan trọng đối với Tiểu Bang Louisiana"
Một cách nghiêm chỉnh hơn, Bộ Giáo Luật (Canon) viết rằng "Việc kiêng thịt, hoặc kiêng một số thực phẩm khác theo quyết định của Hội Đồng Giám Mục, phải được tuân thủ vào các ngày thứ Sáu, trừ khi một lễ trọng trùng hợp vào ngày thứ sáu ấy."
"việc kiêng thịt ràng buộc mọi người sau khi lên mười bốn tuổi," luật viết tiếp.
Quy tắc kiêng thịt này đưa tới một câu hỏi khác, đó là thế nào thì kể là thịt.
Hội nghị Hoa Kỳ Đồng Giám Mục Công Giáo trên trang web "Lent and Lenten Practices" ("Mùa Chay và những thực hành") đã giải đáp câu hỏi đó như sau.
"liệt kê là thịt những 'thịt' xuất phát từ những động vật như gà, bò, cừu và lợn - tất cả đều sống trên đất. Chim cũng được coi là thịt. .. Còn các loại vật không bị coi là 'thịt' là: các loài cá, dù là cá nuớc ngọt hay cá nước mặn, các loài lưỡng cư (vừa sống trên đất và dưới nước), các loài bò sát, (động vật máu lạnh) và động vật có vỏ. "
Vì cá sấu là loài bò sát và máu lạnh, thịt của nó không được tính là "thịt".
Các loài bò sát có thể được dùng trong thứ Sáu bao gồm rùa và rắn. Các giám mục cũng cho phép dùng các loại thực phẩm biến chế như các loại nước dùng (nước gà, xương, thịt), nước xốt thịt hoặc nước sốt, "và những gia vị làm từ mỡ động vật."
Tại Mỹ, việc kiêng thịt áp dụng vào các ngày Thứ Sáu Mùa Chay, còn các ngày thứ sáu khác thì các tín hữu được tự do lựa chọn một cách đền tội nào khác.
Tuy nhiên, đã có nhiều phong trào đang cổ võ cho việc kiêng thịt thứ sáu được áp dụng quanh năm giống như trước. Chính Đức Hồng Y Timothy M. Dolan của New York cũng đã gợi ý như vậy tại Đại hội đồng Giám Mục Hoa Kỳ trong năm 2012, ngài nói:
"Công việc của Hội Đồng trong những năm tới bao gồm các suy tư về việc dùng ngày thứ Sáu làm một ngày đặc biệt cho sự sám hối, bao gồm cả khả năng tái lập việc kiêng thịt thứ Sáu quanh năm, chứ không chỉ trong mùa Chay."
Mặc dù sau đó HDGMHK đã không bắt buộc kiêng thịt thứ sáu quanh năm, HDGMHK sau đó đã phát hành một tuyên bố khuyến khích mọi người Mỹ tự nguyện kiêng thịt vào tất cả mọi ngày thứ Sáu để cầu nguyện cho sự sống, hôn nhân và tự do tôn giáo tại Hoa Kỳ.
Tuy nhiên ở bên Anh và xứ Wales, thì kể từ ngày 16 Tháng chín 2011, việc kiêng thịt đã được tái lập cho cả năm.
"Các giám mục muốn thiết lập lại việc thực hành sám hối vào ngày thứ Sáu, như là một dấu ấn rõ ràng và đặc biệt của căn tính Công Giáo của mình," theo tuyên bố của các giám mục Anh giải thích về quyết định ấy.
"Các GM nhận ra rằng những thói quen tốt nhất đạ được phát xuất ra từ những việc làm chung như là một phần của một quyết tâm chung và làm chứng nhân chung. Điều quan trọng là tất cả các tín hữu được hiệp nhất trong một cử hành sám hối chung vào mỗi thứ sáu. "
Việc sám hối ngày thứ sáu là một cách để người Công Giáo kỷ niệm cái chết của Chúa Kitô và kết hợp với sự thương khó cuả Người.
Đức Hồng Y Dolan đã khen ngợi các giám mục Anh, và viết trên blog rằng "nhiều người hoan nghênh sáng kiến của các giám mục Anh như là một bước đi đúng hướng. Khôi phục lại một cảm giác thân thuộc, một dấu hiệu bên ngoài của các thành viên, trên con đường trôi dạt mà Giáo Hội đang phải trải qua"
(bài vè trích từ Lịch Địa Phận Đàng Trong bên Tây, J.M.J Tân Định, 1904)
Đặt làm một bổn ra đây,
Những ngày kiêng thịt chim này “ nên ” ăn,
Ai ơi chớ khá siêng năng,
Học cho thuộc lẩu kẻo ăn mà lầm.
Đức Cha truyền chỉ mấy năm,
Song người bổn đạo còn lầm chưa thông.
Già đảy, lảo nhược, chó đồng,
Dang ốc, khoan cổ, bồng bồng, dang sen.
Bạc má, thằng cộc, cù đèn,
Diệc mốc, diệc lữa, quẳm đen, cò ngà.
Cò trâu, cò rảng, cò ma,
Cò xanh, điên điển, cùng là te te.
Thằng nông, quắm trắng, thằng bè,
Vịt nước, ba kiến, le le, thằng chày.
Gà nước, cúm núm một loài,
So đũa cùng quốc giò dài cả hai.
Vạc cứ ăn đêm hoài hoài,
Mỏ nhác chàng nghịch có tài lủi mau.
Học trò, bánh ít, ốc cao,
Chim nhạn, con cót nối sau cho liền.
Choi choi, tu hít theo liên,
Mấy con kể đó, ngày kiêng nên dùng.
 |
Những đồng bào sống ở bên Mỹ ngày nay, có thể thay câu vè cuối cùng như sau:
Và con cá sấu, ngày kiêng nên dùng.
Bởi vì, theo lệnh cuả đức Tổng Gregory M. Aymond cuả News Orleans thì cá sấu thuộc loài cá, không kể là thịt, cho nên ăn được.
Ai không tin thì xin xem bức hình chụp văn thư trả lời cuả đức Tổng cho ông Piculas vào năm 2010 thì rõ.
...
Lấy vài sự việc lịch sử để mà nói đuà như vậy cho vui mà thôi, chứ thực ra luật lệ cuả Hội Thánh cũng đã thay đổi khá nhiều, cho nên dù cho quí độc giả nào mà đang sống ở miệt Hậu Giang ngày nay, nếu muốn ăn những con cò như 'Cò trâu, cò rảng, cò ma'...thì xin quí vị cũng nên 'hội ý' với cha Sở cho rõ ràng trước đã.
Riêng ở bên Mỹ, Hội Đồng Các Giám Mục Hoa Kỳ đã đồng thuận với đức Tổng News Orleans và cho phép chúng ta tự đo ăn thịt cá sấu thoải mái, nhưng xin nhớ lời đức Tổng ghi chú thêm rằng, "tuy được coi là cá, nhưng cá sấu cũng là một sinh vật tuyệt vời đã đóng một vai trò quan trọng đối với Tiểu Bang Louisiana"
Một cách nghiêm chỉnh hơn, Bộ Giáo Luật (Canon) viết rằng "Việc kiêng thịt, hoặc kiêng một số thực phẩm khác theo quyết định của Hội Đồng Giám Mục, phải được tuân thủ vào các ngày thứ Sáu, trừ khi một lễ trọng trùng hợp vào ngày thứ sáu ấy."
"việc kiêng thịt ràng buộc mọi người sau khi lên mười bốn tuổi," luật viết tiếp.
Quy tắc kiêng thịt này đưa tới một câu hỏi khác, đó là thế nào thì kể là thịt.
Hội nghị Hoa Kỳ Đồng Giám Mục Công Giáo trên trang web "Lent and Lenten Practices" ("Mùa Chay và những thực hành") đã giải đáp câu hỏi đó như sau.
"liệt kê là thịt những 'thịt' xuất phát từ những động vật như gà, bò, cừu và lợn - tất cả đều sống trên đất. Chim cũng được coi là thịt. .. Còn các loại vật không bị coi là 'thịt' là: các loài cá, dù là cá nuớc ngọt hay cá nước mặn, các loài lưỡng cư (vừa sống trên đất và dưới nước), các loài bò sát, (động vật máu lạnh) và động vật có vỏ. "
Vì cá sấu là loài bò sát và máu lạnh, thịt của nó không được tính là "thịt".
Các loài bò sát có thể được dùng trong thứ Sáu bao gồm rùa và rắn. Các giám mục cũng cho phép dùng các loại thực phẩm biến chế như các loại nước dùng (nước gà, xương, thịt), nước xốt thịt hoặc nước sốt, "và những gia vị làm từ mỡ động vật."
Tại Mỹ, việc kiêng thịt áp dụng vào các ngày Thứ Sáu Mùa Chay, còn các ngày thứ sáu khác thì các tín hữu được tự do lựa chọn một cách đền tội nào khác.
Tuy nhiên, đã có nhiều phong trào đang cổ võ cho việc kiêng thịt thứ sáu được áp dụng quanh năm giống như trước. Chính Đức Hồng Y Timothy M. Dolan của New York cũng đã gợi ý như vậy tại Đại hội đồng Giám Mục Hoa Kỳ trong năm 2012, ngài nói:
"Công việc của Hội Đồng trong những năm tới bao gồm các suy tư về việc dùng ngày thứ Sáu làm một ngày đặc biệt cho sự sám hối, bao gồm cả khả năng tái lập việc kiêng thịt thứ Sáu quanh năm, chứ không chỉ trong mùa Chay."
Mặc dù sau đó HDGMHK đã không bắt buộc kiêng thịt thứ sáu quanh năm, HDGMHK sau đó đã phát hành một tuyên bố khuyến khích mọi người Mỹ tự nguyện kiêng thịt vào tất cả mọi ngày thứ Sáu để cầu nguyện cho sự sống, hôn nhân và tự do tôn giáo tại Hoa Kỳ.
Tuy nhiên ở bên Anh và xứ Wales, thì kể từ ngày 16 Tháng chín 2011, việc kiêng thịt đã được tái lập cho cả năm.
"Các giám mục muốn thiết lập lại việc thực hành sám hối vào ngày thứ Sáu, như là một dấu ấn rõ ràng và đặc biệt của căn tính Công Giáo của mình," theo tuyên bố của các giám mục Anh giải thích về quyết định ấy.
"Các GM nhận ra rằng những thói quen tốt nhất đạ được phát xuất ra từ những việc làm chung như là một phần của một quyết tâm chung và làm chứng nhân chung. Điều quan trọng là tất cả các tín hữu được hiệp nhất trong một cử hành sám hối chung vào mỗi thứ sáu. "
Việc sám hối ngày thứ sáu là một cách để người Công Giáo kỷ niệm cái chết của Chúa Kitô và kết hợp với sự thương khó cuả Người.
Đức Hồng Y Dolan đã khen ngợi các giám mục Anh, và viết trên blog rằng "nhiều người hoan nghênh sáng kiến của các giám mục Anh như là một bước đi đúng hướng. Khôi phục lại một cảm giác thân thuộc, một dấu hiệu bên ngoài của các thành viên, trên con đường trôi dạt mà Giáo Hội đang phải trải qua"