VINH - Sáng ngày 15.3.2014, tại nhà thờ Chính toà Xã Đoài, hình ảnh một Giáo Hội duy nhất, hiệp thông trong yêu thương của đại gia đình Giáo phận Vinh đã được diễn tả cách linh thánh, sống động và sâu xa khi đầy đủ mọi thành phần dân Chúa đã quy tụ bên quý Đức Cha trong ngôi thánh đường mẹ của Giáo phận, để sống bầu khí ấm cúng gia đình quanh bàn tiệc thánh, trong thánh lễ dầu - thánh lễ biểu trưng của mối hiệp thông, như Đức Cha chủ tế Phaolô Nguyễn Thái Hợp nhấn mạnh trong thánh lễ.

Hình ảnh

Đó là trở về nguồn sống mối hiệp thông sâu xa cá vị với Thiên Chúa, mà các tư tế của Người được mời gọi tái xác tín và canh tân. Chính ý nghĩa của thánh lễ hôm nay nhắc nhớ cho mọi người rằng, các ngài được chia sẻ cùng một chức tư tế của Chúa Giêsu, vị Thượng Tế duy nhất đích thực. Chính vì thế, một khi trở về với "Cội Nguồn", họa nơi chính mình hình ảnh sống động của "Nguồn"... thì khi đó sứ vụ được mặc lấy từ đó sẽ diễn tả cách trung thực và ý nghĩa hơn. Qua đây, Đức Cha chủ chăn Giáo phận mời gọi các linh mục của Chúa thẩm định lại mối tương giao cá vị của mỗi cá nhân với Người, mối tương giao vốn phát sinh và làm nên căn tính của ơn gọi linh mục cũng như là nguyên lý nền tảng của sứ vụ linh mục. Điều đó thôi thúc các ngài kiếm tìm Thiên Chúa luôn luôn trong mọi hoàn cảnh với toàn thể mọi quan năng, một sự kiếm tìm luôn làm dao động và biến đổi trọn vẹn con người vốn đã được thánh hiến cho Thiên Chúa qua việc xức dầu.

Chính mối hiệp thông này đưa dẫn tới một mối hiệp thông khác, là hiệp thông trong ơn gọi và sứ vụ mà chính việc các linh mục lặp lại những lời thiêng liêng khi chịu thánh chức như một thúc bách. Ơn gọi và sứ vụ linh mục phát xuất từ Chúa Kitô mời gọi các ngài trở thành một Chúa Kitô thứ hai (Alter Christus), nghĩa là sống và thi hành sứ vụ như chính Người, Đấng đã luôn thuộc về Chúa Cha, Đấng đến không phải để được phục vụ nhưng là để phục vụ và hiến mạng sống (Mt 20,28), Đấng đến để quy tụ đàn chiên, và đến để cho chiên được sống và sống dồi dào (Ga 10,10). Chính vì thế, nơi con người, cuộc sống và sứ vụ của các ngài được mời gọi diễn tả sống động lòng thương xót của Vị Mục Tử Nhân Lành Giêsu; "ra khỏi mình" để đến với con người hôm nay, mở lòng ra bao dung lấy những mảnh đời giữa vô vàn cảnh huống của cuộc sống bằng tất cả sự cảm thương và lòng nhân ái của Chúa; là "thấm vào mình mùi của chiên" (ĐGH Phanxicô) để 'vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo lắng của con người hôm nay cũng là vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo lắng của chính môn đệ Chúa Kitô' (Gaudium Et Spes,số 1)

Thánh lễ hôm nay còn diễn tả mối hiệp thông sống động giữa linh mục đoàn với Đức Giám Mục của mình, mà nghi thức lặp lại lời tuyên hứa trong ngày lãnh nhận tác vụ thánh của các linh mục với quyết tâm trung thành, vâng phục, phụng sự Chúa và Giáo Hội; cũng như cộng tác với ngài trong việc thánh hiến dầu thánh diễn tả. Đây là giây phút đặc biệt mời gọi các linh mục diễn tả sống động dấu chỉ của đức tin, dấu chỉ của ơn gọi mà các ngài đã và đang dấn bước. Cùng với đó, mối hiệp thông sinh động khác nữa cũng được làm nổi bật đó là giữa đoàn chiên và các vị chủ chăn, giữa các thành phần dân Chúa trong giáo phận. Tất cả ấm lên bầu khí của một gia đình.

Thánh lễ Dầu còn là dịp quan trọng để mọi tín hữu tái khám phá ý nghĩa của các loại dầu được làm phép và thánh hiến, nhất là dầu thánh, biểu tượng cho Chúa Thánh Thần và quy chiếu về Chúa Kitô, Đấng Được Xức Dầu của Thiên Chúa. Qua bí tích Rửa tội, mọi người đã được thánh hiến để trở thành dân riêng của Thiên Chúa, được thuộc về Đức Kitô. Nhờ đó các Kitô hữu được hiệp nhất trong cùng một đức tin và một phép rửa. Đây chính là nền tảng căn bản cho mọi sự hiệp thông khác trong đời sống Giáo Hội. Như thế, Kitô hữu có nghĩa là “những người được xức dầu”, thuộc về Chúa Kitô. Ý thức sâu xa bổn phận làm người Kitô hữu, dân được xức dầu, được kín múc sức mạnh từ Chúa Thánh Thần, để ra đi rao truyền sứ điệp cứu độ. Điều này mời gọi các Kitô hữu trở nên dân tư tế cho thế giới, nỗ lực làm cho Thiên Chúa Hằng Sống trở thành hữu hình đối với thế giới hôm nay, làm chứng cho Người và dẫn đưa thế giới đến với Người. Ước gì ý nghĩa đó luôn thường trực trong đời sống đức tin của chúng ta.

"Xin cha lấy sự thật mà thánh hiến họ" (Ga 17,17), Lời Chúa Giêsu cầu nguyện cho các môn đệ trước khi Ngài về trời, cũng là tâm tình mà Đức Cha Phaolô mời gọi cộng đoàn dân Chúa nguyện cầu cho quý Đức Cha, quý cha trong Giáo phận. Để chính ơn thánh của Người giải phóng các ngài ra khỏi những "tham sân si" của nhân sinh, vượt lên trên những thách đố của thời đại mới, vượt thắng những trở ngại khó khăn nơi một giáo phận nghèo.... để sống cho những thực tại cao cả, đáp lại triệt để tiếng gọi từ Trời Cao, làm triển nở ơn thánh và mang lại sức sống dồi dào cho dân Chúa.

Bài giảng trong Thánh lễ làm phép Dầu Nhà thờ Chính tòa Xã Đoài

+ GM Nguyễn Thái Hợp, OP

Anh chị em rất thân mến,

Cũng như mỗi năm, năm nay gia đình giáo phận chúng ta qui tụ về Nhà thờ Chính tòa để kỷ niệm sự kiện Đức Kitô chia sẻ chức vụ tư tế cho các Tông đồ, rồi ngang qua các vị cho tất cả các giám mục và linh mục. Đây là cơ hội hồng phúc để cùng nhau suy niệm về chương trình yêu thương của Thiên Chúa, cũng như sứ vụ chứng nhân tình yêu của chúng ta giữa xã hội nhiễu nhương này.

Trong bài đọc thứ I, tác giả của sách Isaia phần thứ III trình bày hình ảnh tuyệt vời về ơn gọi ngôn sứ và lý do hiện hữu của người được xức dầu. Chúng ta biết rằng, vào thời điểm đó, nhiều người Do Thái lưu đày đã bắt đầu trở về để tái thiết quê hương. Tuy nhiên, khi đoàn lưu đày trở về cố hương, họ không nhìn thấy hình ảnh đẹp của một quê hương tuyệt vời, quê hương vĩnh cửu, mà sách Isaia phần II đã loan báo. Trái lại, họ phải đối diện với muôn ngàn khó khăn của một cộng đoàn nghèo khổ phải gồng mình lên để tái thiết quê hương hoang tàn đổ nát và nhất là để có thể sinh tồn trên chính mảnh đất tổ đang bị các nhóm người khác chiếm chỗ. Ngỏ lời với những người hồi hương âu lo, nhọc nhằn, hoang mang, nản chí ấy, ngôn sứ động viên họ:

Thần khí của Đức Chúa ngự trên tôi
vì Ngài đã xức dầu tấn phong tôi
sai đi loan báo Tin Mừng cho người nghèo khổ
băng bó những tấm lòng tan nát,
công bố lệnh ân xá cho kẻ bị giam cầm
ngày phóng thích cho các tù nhân,
công bố năm hồng ân của Đức Chúa
(Is 61,1-2).

Sau này, trong chuyến về thăm quê hương Nazareth, khi vào hội đường như Người vẫn quen làm trong ngày sabat, Đức Giêsu đã long trọng đọc lại bản văn trên của ngôn sứ Isaia. Đọc xong, Người ngồi xuống và dõng dạc tuyên bố: “Hôm nay đã ứng nghiệm lời Kinh Thánh quý vị vừa nghe”. Thật vậy, sứ điệp mà ngôn sứ loan báo đã trở thành chương trình hành động của Đức Kitô. Chính Ngài là Đấng được xức dầu và tấn phong để đem Tin Mừng cứu độ cho muôn dân, cách riêng cho những người nghèo khổ, bị cầm tù, bị áp bức, bị bỏ rơi… Người đến để khai mở thời đại mới, trong đó con người được giao hòa với Thiên Chúa và với anh chị em đồng loại. Trong suốt ba năm truyền đạo, Ngài luôn nhắc đi nhắc lại là Ngài được xức dầu không phải để được ăn trên, ngồi trốc, được thiên hạ cung phụng, mà trái lại để hiến thân phục vụ mọi người, đặc biệt những người nghèo hèn, bệnh tật, cô thân cô thế, bị tù tội, bị áp bức, bị gạt ra bên lề xã hội.

Đức Giêsu tuyên bố: “Tôi chính là Mục Tử nhân lành. Mục Tử nhân lành hy sinh mạng sống mình cho đoàn chiên. Người làm thuê, vì không phải là mục tử và vì chiên không thuộc về anh ta, nên khi thấy sói đến, anh ta bỏ chiên mà chạy (...). Tôi chính là Mục Tử nhân lành. Tôi biết chiên của tôi và chiên của tôi biết tôi, như Chúa Cha biết tôi và tôi biết Chúa Cha, và tôi hy sinh mạng sống mình cho đoàn chiên. Tôi còn có những chiên khác không thuộc ràn này. Tôi cũng phải đưa chúng về. Chúng sẽ nghe tiếng tôi” (Ga 10, 11-16).

Kính thưa cộng đoàn phụng vụ. Lễ Dầu năm nay, toàn thể gia đình Dân Chúa thuộc giáo phận Vinh được mời gọi để dâng lên Thiên Chúa Cha “lời nguyện thánh hiến” của Chúa Kitô trong đêm từ biệt linh thiêng ấy: “Xin Cha lấy sự thật mà thánh hiến họ” (Ga 17,17). Qua lời nguyện này, Đức Kitô không xin Chúa Cha đưa các Tông đồ ra khỏi trần thế, mà xin Ngài kéo họ ra khỏi con người tham sân si, khỏi toan tính thường tình, phản ứng theo bản năng hay động lực trần tục, để dâng hiến trọn vẹn cho Thiên Chúa và toàn tâm toàn ý vì sứ vụ loan báo Tin Mừng.

Chúng ta biết rằng Đức Kitô không chỉ cầu nguyện cho các Tông đồ, nhưng còn cho tất cả những ai nhờ lời các vị mà tin vào Ngài (Ga 17,20), đặc biệt cho các tư tế. Thật vậy, “do bí tích Truyền chức thánh, một số Kitô hữu được đặt làm thừa tác viên có chức thánh (...), như thế họ được thánh hiến và được chỉ định, mỗi người tùy theo cấp bậc của mình, để hướng dẫn đoàn dân Chúa, bằng cách chu toàn các nhiệm vụ giáo huấn, thánh hóa và lãnh đạo nhân danh Đức Kitô là Đầu” (Gl 1008).

Chính vì vậy, thánh lễ hôm nay mang một ý nghĩa hiệp thông và biểu tượng rất đặc biệt đối với linh mục đoàn trong giáo phận. Thật vậy, qua lời tuyên hứa mà các linh mục sẽ công khai lặp lại trong thánh lễ hôm nay, Hội Thánh muốn tất cả các mục tử tái khẳng định quyết tâm bước theo Đức Kitô trên con đường phục vụ cộng đồng Dân Chúa. Với tư cách chủ tế, giám mục sẽ long trọng kêu mời các linh mục công khai lặp lại lời hứa khi lãnh nhận chức linh mục: “Ngày chúng ta lãnh nhận chức thánh vì yêu mến Chúa Kitô và để phục vụ Hội Thánh Người, chúng ta đã vui lòng chấp nhận trách nhiệm phục vụ cộng đoàn được giao phó cho chúng ta. Vậy, anh em có muốn ngày càng gắn bó hơn với Chúa Giêsu và cố gắng noi gương Người mà từ bỏ bản thân và trung thành giữ lời chúng ta đã cam kết không? Theo gương Chúa Kitô..., anh em có muốn thi hành chức vụ của mình một cách nhiệt thành và vô vị lợi không?”

Năm ngoái vào độ này, khi cử hành Thánh Lễ Làm Phép Dầu đầu tiên trong cương vị Giám Mục Rôma, Đức Thánh Cha Phanxicô đã yêu cầu hàng tư tế ra khỏi chính mình và đi đến những “vùng ngoại ô”, những vùng nghèo khổ, nơi có đau khổ, nơi có đổ máu, nơi có sự mù lòa, có thù hận, bạo động, bất công... Theo ngài, “ai không đi ra khỏi chính mình, thì, thay vì làm người trung gian, sẽ từng bước trở thành một người môi giới và một người quản trị. Tất cả chúng ta đều biết sự khác biệt: người môi giới và người quản trị “đã lãnh thù lao của mình rồi”, và bởi lẽ họ không đem chính mạng sống và chính trái tim mình ra để đánh cược” cho sứ vụ. Vì vậy, Ngài ước mong các tư tế biết đem chính mạng sống và chính trái tim mình để đánh cược cho sứ vụ, trở thành những mục tử chấp nhận dấn thân, lăn lộn, đồng vui cộng khổ với đoàn chiên, đến độ “thấm vào mình mùi chiên”.

Ngày 6 tháng 3 vừa qua, trong cuộc gặp gỡ với các linh mục thuộc Tổng Giáo phận Roma, Đức Thánh Cha đã suy niệm đặc biệt về đề tài lòng thương xót. Ngài cho rằng, “với tư cách là mục tử, chúng ta phải xót thương rất nhiều, rất nhiều”. Dựa trên đoạn Tin Mừng trình bày sự kiện Chúa Giêsu chạnh lòng thương khi chứng kiến dân chúng mệt mỏi và kiệt lực như đoàn chiên không có mục tử chăm sóc, ngài giải thích: "Chúa Giêsu có tấm lòng của Thiên Chúa, nghĩa là đầy dịu dàng đối với dân chúng, nhất là với những người bị loại trừ, các tội nhân, những bệnh nhân không ai chăm sóc… Vì thế, theo hình ảnh vị Mục Tử Nhân Lành, linh mục phải là người từ bi và thương xót, gần gũi dân chúng và phục vụ tất cả mọi người. Bất cứ ai bị thương tổn trong cuộc sống một cách nào đó, có thể tìm thấy nơi linh mục sự quan tâm và thái độ lắng nghe. Đặc biệt linh mục cần chứng tỏ lòng từ bi qua việc ban bí tích Hòa Giải; biểu lộ tâm tình ấy trong thái độ, trong cách thức đón tiếp, lắng nghe, khuyên bảo và ban phép xá giải...”.

Tôi nghĩ rằng, hơn bao giờ hết và hơn bất cứ nơi nào, Thiên Chúa đang mời gọi chúng ta trở thành mục tử từ bi nhân hậu, can đảm dấn thân phục vụ anh chị em của mình tại giáo phận Vinh này. Thật vậy, xét về địa lý, đây là vùng đất nghèo, lại luôn bị thiên tai lụt lội. Về kinh tế, đây là vùng đất nhiều người ít của và chậm phát triển, thiếu hụt trầm trọng công ăn việc làm. Biết bao người trẻ bị bó buộc phải “tha phương cầu thực”! Về phương diện xã hội, nơi chiếc nôi của cách mạng này vẫn là vùng đất nặng giáo điều và ít sáng tạo nhất. Đại đa số giáo dân giáo phận Vinh sinh sống ở miền quê, thất học và ít cơ hội thăng tiến, vì vậy là thành phần nghèo và thiệt thòi nhất trong xã hội. Thêm vào đó, vì niềm tin Kitô giáo, vô hình trung họ phải gánh chịu thêm một số thiệt thòi và phân biệt đối xử khác. Nhưng, bất chấp tất cả, họ vẫn rất kiên cường và trung tín với Giáo Hội. Nếu hôm nay Đức Giêsu phải chứng kiến tình trạng nghèo đói, thiệt thòi, nhọc nhằn, khổ đau, bị hiểu lầm, bị tổn thương, bị nạt nộ và đang còng lưng dưới gánh nặng cuộc đời… của giáo dân Vinh, chắc chắn Chúa không thể không chạnh lòng xót thương.

Anh em linh mục thân mến, trong tư cách là các thừa tác viên của Giáo Hội tại Nghệ-Tĩnh-Bình này, chúng ta có nhiệm vụ giữ cho sứ điệp tình yêu và lòng thương xót của Chúa được luôn sinh động, trong các bài giảng, các quyết định mục vụ cũng như trong cách đối xử, tiếp xúc giữa cha Quản xứ với giáo dân. Làm sao giảm thiểu tối đa những tiếng thở dài, nài van, buồn tủi, than khóc nơi đàn chiên của Đức Kitô tại mảnh đất này. Nếu chúng ta yêu mến Thiên Chúa, chúng ta phải có trách nhiệm về nỗi vui, nỗi buồn, âu lo và hy vọng của anh chị em chúng ta.

Lúc này đây, hơn bao giờ hết, lời nhắn nhủ của thánh Phaolô như đang văng vẳng bên tai chúng ta: “Nếu quả thật sự liên kết với Đức Kitô đem lại cho chúng ta một niềm an ủi, nếu tình bác ái khích lệ chúng ta, nếu chúng ta được hiệp thông trong Thần Khí, nếu chúng ta sống thân tình và biết cảm thương nhau, thì xin anh em hãy làm cho niềm vui của tôi được trọn vẹn, là hãy có cùng một cảm nghĩ, một lòng mến, một tâm hồn, một ý hướng như nhau… Mỗi người đừng tìm lợi ích cho riêng mình, nhưng hãy tìm lợi ích cho người khác. Giữa anh em với nhau, anh em hãy có những tâm tình như chính Đức Giêsu Kitô” (Pl 2,1-5). Amen.