1. Sứ điệp Mùa Chay của Đức Thánh Cha: Hãy tập trung vào ‘sinh thái toàn diện’

Đức Thánh Cha Phanxicô viết trong Thông điệp Mùa Chay năm 2024: “Nếu việc cử hành Mùa Chay của chúng ta phải cụ thể, thì bước đầu tiên là mong muốn mở rộng tầm mắt nhìn vào thực tế”.

Thông điệp của Đức Thánh Cha, có tựa đề “Xuyên qua sa mạc, Thiên Chúa dẫn chúng ta đến tự do”, được công bố vào ngày 1 tháng 2, với một cuộc họp báo ở Vatican giới thiệu tài liệu và thảo luận về các chủ đề chính của nó.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô ví Mùa Chay sám hối – bắt đầu vào Thứ Tư Lễ Tro, ngày 14 tháng 2 – với cuộc hành trình của người Do Thái băng qua sa mạc, từ sự áp bức ở Ai Cập đến tự do ở Thánh Địa. Ngài nói với các tín hữu rằng “ngay cả ngày nay chúng ta vẫn ở dưới sự cai trị của Pharaoh”.

Đức Thánh Cha tiếp tục, quy tắc đó là “một mô hình tăng trưởng gây chia rẽ và cướp đi tương lai của chúng ta. Đất, không khí và nước bị ô nhiễm, nhưng tâm hồn chúng ta cũng vậy.” Sự cai trị của Pharaoh, như ngài giải thích, cũng mở rộng đến một “vị vua bị thu hút bởi sự an toàn của những thứ quen thuộc, gây phương hại đến sự tự do của chúng ta”.

Để thoát khỏi quy luật này, Đức Giáo Hoàng nói, Mùa Chay đưa các tín hữu băng qua sa mạc. Ngài đưa ra tuyên bố nghịch lý: “Đã đến lúc phải hành động, và trong Mùa Chay, hành động cũng có nghĩa là tạm dừng. Dừng lại để cầu nguyện.”

Đức Thánh Cha Phanxicô không tập trung vào việc đền tội trong thông điệp của mình, ngoại trừ việc lên án việc đền tội công khai của những kẻ đạo đức giả – “loại đền tội đã khiến Chúa Giêsu thất vọng”. Tuy nhiên, ngài khuyến khích các Kitô hữu “suy nghĩ lại về lối sống của mình”.

Mùa Chay cũng là thời gian của những quyết định mang tính cộng đồng, những quyết định lớn nhỏ trái ngược nhau. Những quyết định có khả năng thay đổi cuộc sống hàng ngày của các cá nhân và toàn bộ khu vực lân cận, chẳng hạn như cách chúng ta có được hàng hóa, chăm sóc tạo vật và cố gắng thu hút những người không được nhìn thấy hoặc bị coi thường.

Để thể hiện sự tập trung của Đức Thánh Cha vào hành động xã hội, cuộc họp báo tại Vatican giới thiệu thông điệp của Đức Thánh Cha được dẫn dắt bởi Đức Hồng Y Michael Czerny, SJ, Bộ trưởng Bộ Phát triển Con người Toàn diện. Đức Hồng Y nhận xét rằng Thông điệp Mùa Chay lặp lại các chủ đề trong các thông điệp xã hội của Đức Thánh Cha, Laudato Si’ và Fratelli Tutti. Ngài nói: “Ở đây chúng ta thấy các mô hình mục vụ về sinh thái toàn diện, tình huynh đệ và tình bạn xã hội đang định hình lại việc truyền giáo”.

Emilia Palladino, giáo sư khoa học xã hội tại Đại học Grêgôriô, tiếp tục trích dẫn số liệu thống kê về số người trên thế giới không được chăm sóc sức khỏe đầy đủ, số thanh niên bị bóc lột, lao động trẻ em và số người bị cuốn vào nạn buôn người..

Mauro Pallotta, một nghệ sĩ được biết đến với tên gọi “Maupal,” đã kết thúc buổi thuyết trình ở Vatican bằng cách nói rằng ông sẽ thực hiện một bức vẽ hàng tuần để minh họa một thông điệp trong thông điệp của Đức Giáo Hoàng. Ông nhận xét rằng thông điệp Mùa Chay là “một cách ưu tiên để vươn xa, phá bỏ các rào cản và bằng cách nào đó đồng hành cùng mọi người vượt qua sa mạc để đạt được mục tiêu tự do mong muốn”.

2. Bộ Giáo Lý Đức Tin đưa ra chỉ dẫn về việc phân định giá trị thành sự của các bí tích

Bộ Giáo lý Đức tin của Vatican đã đưa ra một chỉ dẫn vào hôm thứ Bảy về việc biện phân giá trị pháp lý của các bí tích.

Tài liệu mới được Đức Thánh Cha Phanxicô và Hồng Y Tổng trưởng Bộ Giáo Lý Đức Tin Victor Fernández ký có tựa đề “Gestis Verbisque” hay “Việc làm và Lời nói”.

Fernández đã viết trong phần giới thiệu bản văn rằng ghi chú về các bí tích được viết “để giúp các giám mục trong nhiệm vụ của các ngài với tư cách là người thúc đẩy và giám sát đời sống phụng vụ của các Giáo hội cụ thể được ủy thác cho các vị”.

Ngài viết: “Bộ Giáo lý Đức tin có ý định đưa ra trong Bản ghi chú này một số yếu tố có tính chất giáo lý liên quan đến việc phân định tính thành sự của việc cử hành các Bí tích, đồng thời chú ý đến một số hàm ý kỷ luật và mục vụ”.

Văn bản dài 11 trang chỉ được xuất bản bằng tiếng Ý vào ngày 3 tháng 2 nhắc lại rằng đối với tất cả các bí tích trong Giáo Hội Công Giáo, “việc tuân giữ cả vật chất và hình thức luôn được yêu cầu để việc cử hành được thành sự”.

“Cả vấn đề và hình thức, được tóm tắt trong Bộ Giáo luật, đều được thiết lập trong các sách phụng vụ do cơ quan có thẩm quyền ban hành, do đó phải tuân thủ một cách trung thành, không 'thêm, bớt hay thay đổi bất cứ điều gì'“.

Tài liệu cho biết thêm rằng những thay đổi tùy tiện về chất liệu hoặc hình thức “gây nguy hiểm cho việc ban ân sủng bí tích một cách hiệu quả, gây bất lợi rõ ràng cho các tín hữu” và “mức độ nghiêm trọng và sức mạnh gây vô hiệu của những thay đổi đó phải được xác định tùy theo từng trường hợp.”

“Gestis Verbisque” thường đề cập đến ghi chú giáo lý năm 2020 của Bộ về việc sửa đổi công thức bí tích của phép rửa, trong đó làm rõ rằng việc thay đổi các từ ngữ trong công thức rửa tội “Ta rửa tội cho con” thành “Chúng tôi rửa tội cho con” sẽ làm vô hiệu phép rửa tội, và bất kỳ ai đã được rửa tội bằng công thức này đều được coi là chưa lãnh nhận bí tích.

Hồng Y Fernández viết rằng vào năm 2022, các Hồng Y và giám mục tham gia hội nghị toàn thể vào Tháng Giêng của Bộ Giáo Lý Đức Tin đã bày tỏ lo ngại về “sự gia tăng của các tình huống mà họ buộc phải lưu ý đến tính vô hiệu của các Bí tích được cử hành”.

Các ví dụ cụ thể, được Đức Hồng Y liệt kê, bao gồm việc sử dụng “Ta rửa tội cho con nhân danh Đấng Tạo Hóa…” hoặc “Nhân danh cha mẹ bạn … chúng tôi rửa tội cho con,” thay vì công thức rửa tội đã được thiết lập.

Vị Hồng Y Tổng trưởng nói: “Trong khi ở các lĩnh vực khác của hoạt động mục vụ của Giáo hội có rất nhiều chỗ cho sự sáng tạo, thì sự sáng tạo như vậy trong bối cảnh cử hành các Bí tích lại biến thành một ‘ý chí lôi kéo’ và do đó không thể được viện dẫn”.

Hồng Y Fernández nói thêm: “Do đó, chúng ta được yêu cầu phải có sức mạnh để vượt qua cám dỗ muốn cảm thấy mình là chủ sở hữu của Giáo hội”.

Đức Hồng Y sau đó nhận xét rằng khi linh mục hành động “in Persona Christi capitis”, điều đó không có nghĩa là linh mục là “ông chủ” với khả năng thực thi quyền lực tùy tiện, nhưng chỉ có Chúa Kitô là “'đầu của thân thể, Hội Thánh,” trích dẫn Côlôsê 1:18.

Hồng Y Fernández nói: “Dường như ngày càng cấp bách phải trưởng thành một nghệ thuật cử hành, trong đó vừa tránh xa những chữ đỏ cứng nhắc cũng như tránh xa trí tưởng tượng không kiềm chế, dẫn đến một kỷ luật phải được tôn trọng, chính xác là để trở thành những môn đệ đích thực”.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã phê chuẩn văn bản của ghi chú Bộ Giáo Lý Đức Tin trong buổi tiếp kiến riêng với Hồng Y Fernández vào ngày 31 Tháng Giêng sau khi ghi chú này được thảo luận và đồng thanh phê chuẩn bởi các Hồng Y và giám mục tham dự phiên họp toàn thể gần đây của thánh bộ vào Tháng Giêng.

Hồng Y Fernández và Đức ông Armando Matteo, thư ký phụ trách bộ phận giáo lý của thánh bộ, đã ký vào bản hướng dẫn vào ngày 2 tháng 2, ngày Lễ Dâng Chúa Giêsu vào đền thánh.

Bản hướng dẫn cho biết: “Chính bằng cách thiết lập Giáo hội như Nhiệm thể của Ngài, Chúa Kitô làm cho các tín hữu trở nên những người tham dự vào sự sống của chính Ngài, kết hợp họ với cái chết và sự phục sinh của Ngài một cách thực sự và huyền nhiệm thông qua các bí tích”.

“Thật vậy, quyền năng thánh hóa của Chúa Thánh Thần tác động nơi các tín hữu qua các dấu chỉ bí tích, biến họ thành những viên đá sống động của một tòa nhà thiêng liêng, được xây dựng trên đá tảng góc tường là Chúa Kitô, và biến họ thành một dân tư tế, những người tham gia vào chức tư tế duy nhất của Chúa Kitô.”