RIYADH - Cựu độc tài của Uganda, Idi Amin, đã qua đời, các quan chức bệnh viện tại Arab Saudi cho biết

Amin, khoảng 78-80 tuổi, đã bị hôn mê tại Bệnh viện chuyên khoa King Faisal tại thành phố cảng Jeddah trên bờ biển Đỏ từ ngày 18/7.

Nhân viên bệnh viện nói ông Amin đã bị hư thận.

Ông Amin bị lính Tanzania và những người Uganda lưu vong buộc phải rời bỏ quyền lực tại Uganda vào năm 1979, sau khi ông ta có thời gian cai trị đẫm máu nhất trong lịch sử châu Phi.

Các nhóm nhân quyền cho biết có tới 400.000 người bị giết chết dưới thời ông ta cai trị.

Amin bỏ chạy tới Libya, sau đó tới Iraq, trước khi vào Arab Saudi, nơi ông được người ta cho phép ở tại đó với điều kiện không được dính dáng gì tới chính trị.

Gia đình của ông Amin gần đây đã xin chính phủ Uganda cho phép ông ta được trở về.

Tuy nhiên, Tổng thống Yoweri Museveni nói ông Amin sẽ bị buộc tội vi phạm nhân quyền nếu ông ta trở về Uganda khi còn sống.

Chế độ tàn bạo

Là con trai của một người tự xưng là thầy phù thủy, ông Amin hầu như không được giáo dục, và khi còn trẻ đã tham gia vào quân đội thực dân do Anh cầm đầu.

Dưới thời Tổng thống Milton Obote năm 1966, Amin được bổ nhiệm là tổng chỉ huy quân đội và hải quân.

Vào năm 1971, Amin lật đổ ông Obote trong khi ông này đang ở nước ngoài, và tuyên bố mình là tổng thống.

Tám năm cai trị sau đó chứng kiến những hành vi tàn bạo và quái gở của ông ta.

Là một người cải đạo sang theo Hồi giáo, ông Amin có năm người vợ, là cha của 33 người con, và luôn muốn được gọi là "Big Daddy".

Năm 1972, ông ta trục xuất toàn bộ số người châu Á tại Uganda, cáo buộc họ kiểm soát nền kinh tế vì mục đích riêng của mình.

Manzoor Moghul, một người châu Á bị ông Amin trục xuất, nói: "Ông ta là một kẻ độc tài tàn bạo, tuy nhiên, lại là một con người đáng chú ý".

Ném nạn nhân cho cá sấu ăn thịt

Uganda đã rơi vào tình trạng hỗn loạn kinh tế do việc trục xuất hàng loạt người đi như vậy, và do việc quản lý kém cùng với nạn tham nhũng lan tràn.(bbc)

Amin đã giết hàng trăm ngàn người thực sự phản đối cũng như bị ông ta coi là phản đối dưới thời cai trị của mình.

Được biết, ông ta còn ăn thịt cả một số nạn nhân của mình, và ném các xác nạn nhân của mình xuống cho cá sấu ăn thịt.

Hoa Kỳ và Anh quốc đã bỏ quan hệ với Uganda. Cựu Tổng thống Mỹ Jimmy Carter nói chế độ cai trị của Amin "làm cho toàn thế giới văn minh kinh tởm".

Năm 1976, Amin rõ ràng cấu kết với một nhóm Palestine bắt cóc một chiếc máy bay phản lực của Hàng không Pháp Air France, và bắt giữ các hành khách Israel làm con tin tại sân bay Entebbe.

Thế nhưng lính đặc nhiệm Israel đã cứu được hầu hết con tin, chỉ sót một người, trong một trận đột kích vào ban đêm và mang họ trở lại Israel.

Amin bị lật đổ vào tháng Tư năm 1979, sau khi quân lính Tanzania và những người lưu vong Uganda chiếm lại thủ đô Kampala, đẩy Amin phải đi sống lưu vong.(bbc)