SAIGON – Lúc 8 giờ 15 ngày 17-4-2012, buổi Hội thảo Thánh nhạc Toàn quốc lần thứ 30 đã diễn ra tại Hội trường P.X. Nguyễn Văn Thuận, thuộc Trung tâm Mục vụ TGP Saigon (6 Bis Tôn Đức Tháng, P. Bến Nghé, TPHCM).
Chủ tịch đoàn là ĐGM Vincent Nguyễn Văn Bản (Giám mục GP Ban Mê Thuột, đặc trách UB Thánh nhạc trực thuộc HĐGM Việt Nam), và LmNs Roch Nguyễn Duy (Tổng thư ký Ủy ban Thánh nhạc toàn quốc – UBTNTQ),
Hiện diện tại buổi hội thảo có Ban thường vụ UBTNTQ, các linh mục đặc trách Thánh nhạc của 7 chủng viện, các trưởng Ban Thánh nhạc của 26 giáo phận, các nhạc sĩ, các ca trưởng, tổng cộng có gần 100 tham dự viên. Trong đó có các Nhạc sĩ “gạo cội” như LmNs Phêrô Kim Long, LmNs Gioan Nguyễn Văn Minh,…
8 giờ 30, LmNs Roch Nguyễn Duy nói về văn bản Hướng dẫn Mục vụ Thánh nhạc. 9 giờ tới 10 giờ 30, các tham dự viên được chia thành 3 tổ thảo luận về những vấn đề liên quan Thánh nhạc: Mục vụ Thánh nhạc, bản văn Phụng vụ, sáng tác Thánh ca, cách hát, cách chọn bài phù hợp phụng vụ,…
Các hội thảo viên đã đưa ra nhiều góp ý, chẳng hạn:
– Trong việc thúc đẩy, quan tâm và nhắc nhở lại chỉ nhắc đến các cha xứ mà không nhắc đến các Bề trên của các tu viện.
– Nên khuyến khích các ca trưởng học hỏi về Phụng vụ và chuyên môn (xướng âm, hòa âm, điều khiển,…), nhờ đó có thể chọn bài cho phù hợp Phụng vụ và giúp ca đoàn hát hay để giúp cộng đoàn nâng tâm hồn lên tới Chúa. Có thể “trả lương” để khuyến khích ca trưởng hoạt động ca đoàn cho hiệu quả, vì ca trưởng phải hy sinh nhiều…
– Nên “trao giải” cho các bài Thánh ca hay để khuyến khích nhạc sĩ sáng tác.
– Nên dùng bản văn Kinh thánh của Lm Giuse Nguyễn Thế Thuấn (DCCT, 1922-1975) hay của Nhóm Phiên dịch các Giờ kinh? Vì có “đụng chạm” vấn đề tác quyền.
– Đáp ca nên được soạn nhạc và được hát những bài Thánh ca được soạn nhạc theo sát bản văn Phụng vụ.
Sau khi giải lao 15 phút, mọi người tiếp tục hội thảo. LM Roch Nguyễn Duy nói rằng đôi khi rất “khó” trong việc hướng dẫn Thánh nhạc, vì có linh mục khi còn học ở chủng viện thì “ngoan ngoãn” vâng lời, nhưng mới làm linh mục được vài năm thì như “cha toàn năng”, như “đấng toàn quyền”, không chịu nghe ai. Có những ca đoàn hát rất hoành tráng nhưng hoàn toàn sai Phụng vụ.
Lm Ns Phêrô Trương Huy Hoàng, trưởng Ban Thánh nhạc GP Phú Cường, nói về chủ đề của CLB Sáng tác Thánh ca: Bộ lễ và Thánh ca cho thiếu nhi, và các bài Thánh ca theo chủ đề Kinh thánh để hát phù hợp chủ đề Thánh lễ.
Nhạc sĩ là người sinh ra “những đứa con tinh thần” nhưng thường bị quên lãng. Có lẽ thông cảm với nỗi cô-đơn-bị-bỏ-rơi đó nên Lm Giuse Nguyễn Hữu An đã chia sẻ đề tài “Nhạc sĩ, người làm chứng cho Thiên Chúa, Đấng Tuyệt Mỹ” thế này: “Có thể diễn tả nét đặc trưng: các Giám mục, Linh mục là những chứng nhân cho chân lý, những người làm việc bác ái xã hội làm chứng cho sự thiện, thì Nhạc sĩ làm chứng cho cái đẹp”. Thật là niềm an ủi cho các nhạc sĩ!
Thật vậy, “Hiến chế Thánh nhạc trong Phụng vụ” (số 121) cũng đề cập vai trò các nhạc sĩ Công giáo. Giáo hội đòi hỏi các nhạc sĩ phải có kiến thức chuyên môn, những tiêu chuẩn cơ bản để là nhạc sĩ, đồng thời phải có đời sống Kitô hữu đích thực thể hiện qua đức tin mạnh mẽ, đời sống đạo đức và tinh thần cầu nguyện. Nhạc sĩ sáng tác khi cầu nguyện, không chỉ trong nhà thờ mà mọi nơi mọi lúc, nhạc sĩ chân chính có thể cầu nguyện để viết Thánh ca. Thánh GH Piô X dạy: “Thánh nhạc phải thánh, phải loại bỏ những gì là phàm tục, không phải chỉ nơi bản chất thánh nhạc mà cả nơi người sáng tác và cách thể hiện”.
Lm Giuse Nguyễn Hữu An nhận xét: “Ơn gọi làm nhạc sĩ rất cao đẹp vì đón nhận từ Thần lực Chúa Thánh Thần. Sứ vụ nhạc sĩ nặng nề lắm, bởi vì vừa phải chu toàn trách vụ với gia đình vừa chăm lo phục vụ Dân Chúa. Ơn gọi càng cao đẹp, nhạc sĩ càng thấy mình bất xứng. Sứ vụ càng phức tạp, nhạc sĩ càng thấy mình giới hạn. Chính vì thế, nhạc sĩ càng cần đến lời cầu nguyện của mọi người. Vậy để làm chứng cho Thiên ChúaĐấng Tuyệt Mỹ, nhạc sĩ cần nhiều ơn Chúa Thánh Thần. Nhạc sĩ múc lấy sức mạnh nơi Chúa Kitô Thánh Thể, Đấng tràn đầy Thánh Thần, và không ngừng chia sẻ Sự sống, Thần lực, Thần khí, Tình yêu của Ngài qua những bài Thánh ca. Chúa Kitô Thánh Thể là sự bình an và là niềm vui thánh thiện cho cuộc đời nhạc sĩ”.
Hôm nay, LmNs Phêrô Kim Long chính thức từ chức Phó chủ tịch Ủy ban Thánh nhạc (UBTN) vì lý do sức khỏe và tuổi tác (72 tuổi). Ngài “giã từ sân cỏ” nhưng không bỏ Thánh nhạc, và vẫn hoạt động với vai trò cố vấn. Ngài nói rằng ngài đã viết di chúc để lại căn nhà và thư viện Thánh nhạc (ở Saigon) cho UBTN, gởi 15.000 USD để lấy tiền lời trao giải Thánh ca: giải nhất 50%, giải nhì 30%, và giải ba 20%. Mọi người “ngậm ngùi” nhưng vẫn đứng lên vỗ tay cảm ơn Ngài về những đóng góp lớn cho nền Thánh nhạc Việt Nam suốt hơn nửa thế kỷ qua. UBTNTQ đã trao ngài một số CD Thánh ca làm món quà lưu niệm.
11 giờ 30 cơm trưa và chia tay, cùng nhau hẹn gặp lại tại Hội thảo Thánh nhạc Toàn quốc lần thứ 31, sẽ tổ chức vào Thứ Ba, ngày 16-10-2012, cũng tại TTMV TGP Saigon.
 |
Hiện diện tại buổi hội thảo có Ban thường vụ UBTNTQ, các linh mục đặc trách Thánh nhạc của 7 chủng viện, các trưởng Ban Thánh nhạc của 26 giáo phận, các nhạc sĩ, các ca trưởng, tổng cộng có gần 100 tham dự viên. Trong đó có các Nhạc sĩ “gạo cội” như LmNs Phêrô Kim Long, LmNs Gioan Nguyễn Văn Minh,…
8 giờ 30, LmNs Roch Nguyễn Duy nói về văn bản Hướng dẫn Mục vụ Thánh nhạc. 9 giờ tới 10 giờ 30, các tham dự viên được chia thành 3 tổ thảo luận về những vấn đề liên quan Thánh nhạc: Mục vụ Thánh nhạc, bản văn Phụng vụ, sáng tác Thánh ca, cách hát, cách chọn bài phù hợp phụng vụ,…
Các hội thảo viên đã đưa ra nhiều góp ý, chẳng hạn:
– Trong việc thúc đẩy, quan tâm và nhắc nhở lại chỉ nhắc đến các cha xứ mà không nhắc đến các Bề trên của các tu viện.
– Nên khuyến khích các ca trưởng học hỏi về Phụng vụ và chuyên môn (xướng âm, hòa âm, điều khiển,…), nhờ đó có thể chọn bài cho phù hợp Phụng vụ và giúp ca đoàn hát hay để giúp cộng đoàn nâng tâm hồn lên tới Chúa. Có thể “trả lương” để khuyến khích ca trưởng hoạt động ca đoàn cho hiệu quả, vì ca trưởng phải hy sinh nhiều…
– Nên “trao giải” cho các bài Thánh ca hay để khuyến khích nhạc sĩ sáng tác.
– Nên dùng bản văn Kinh thánh của Lm Giuse Nguyễn Thế Thuấn (DCCT, 1922-1975) hay của Nhóm Phiên dịch các Giờ kinh? Vì có “đụng chạm” vấn đề tác quyền.
– Đáp ca nên được soạn nhạc và được hát những bài Thánh ca được soạn nhạc theo sát bản văn Phụng vụ.
Sau khi giải lao 15 phút, mọi người tiếp tục hội thảo. LM Roch Nguyễn Duy nói rằng đôi khi rất “khó” trong việc hướng dẫn Thánh nhạc, vì có linh mục khi còn học ở chủng viện thì “ngoan ngoãn” vâng lời, nhưng mới làm linh mục được vài năm thì như “cha toàn năng”, như “đấng toàn quyền”, không chịu nghe ai. Có những ca đoàn hát rất hoành tráng nhưng hoàn toàn sai Phụng vụ.
Lm Ns Phêrô Trương Huy Hoàng, trưởng Ban Thánh nhạc GP Phú Cường, nói về chủ đề của CLB Sáng tác Thánh ca: Bộ lễ và Thánh ca cho thiếu nhi, và các bài Thánh ca theo chủ đề Kinh thánh để hát phù hợp chủ đề Thánh lễ.
Nhạc sĩ là người sinh ra “những đứa con tinh thần” nhưng thường bị quên lãng. Có lẽ thông cảm với nỗi cô-đơn-bị-bỏ-rơi đó nên Lm Giuse Nguyễn Hữu An đã chia sẻ đề tài “Nhạc sĩ, người làm chứng cho Thiên Chúa, Đấng Tuyệt Mỹ” thế này: “Có thể diễn tả nét đặc trưng: các Giám mục, Linh mục là những chứng nhân cho chân lý, những người làm việc bác ái xã hội làm chứng cho sự thiện, thì Nhạc sĩ làm chứng cho cái đẹp”. Thật là niềm an ủi cho các nhạc sĩ!
Thật vậy, “Hiến chế Thánh nhạc trong Phụng vụ” (số 121) cũng đề cập vai trò các nhạc sĩ Công giáo. Giáo hội đòi hỏi các nhạc sĩ phải có kiến thức chuyên môn, những tiêu chuẩn cơ bản để là nhạc sĩ, đồng thời phải có đời sống Kitô hữu đích thực thể hiện qua đức tin mạnh mẽ, đời sống đạo đức và tinh thần cầu nguyện. Nhạc sĩ sáng tác khi cầu nguyện, không chỉ trong nhà thờ mà mọi nơi mọi lúc, nhạc sĩ chân chính có thể cầu nguyện để viết Thánh ca. Thánh GH Piô X dạy: “Thánh nhạc phải thánh, phải loại bỏ những gì là phàm tục, không phải chỉ nơi bản chất thánh nhạc mà cả nơi người sáng tác và cách thể hiện”.
Lm Giuse Nguyễn Hữu An nhận xét: “Ơn gọi làm nhạc sĩ rất cao đẹp vì đón nhận từ Thần lực Chúa Thánh Thần. Sứ vụ nhạc sĩ nặng nề lắm, bởi vì vừa phải chu toàn trách vụ với gia đình vừa chăm lo phục vụ Dân Chúa. Ơn gọi càng cao đẹp, nhạc sĩ càng thấy mình bất xứng. Sứ vụ càng phức tạp, nhạc sĩ càng thấy mình giới hạn. Chính vì thế, nhạc sĩ càng cần đến lời cầu nguyện của mọi người. Vậy để làm chứng cho Thiên ChúaĐấng Tuyệt Mỹ, nhạc sĩ cần nhiều ơn Chúa Thánh Thần. Nhạc sĩ múc lấy sức mạnh nơi Chúa Kitô Thánh Thể, Đấng tràn đầy Thánh Thần, và không ngừng chia sẻ Sự sống, Thần lực, Thần khí, Tình yêu của Ngài qua những bài Thánh ca. Chúa Kitô Thánh Thể là sự bình an và là niềm vui thánh thiện cho cuộc đời nhạc sĩ”.
Hôm nay, LmNs Phêrô Kim Long chính thức từ chức Phó chủ tịch Ủy ban Thánh nhạc (UBTN) vì lý do sức khỏe và tuổi tác (72 tuổi). Ngài “giã từ sân cỏ” nhưng không bỏ Thánh nhạc, và vẫn hoạt động với vai trò cố vấn. Ngài nói rằng ngài đã viết di chúc để lại căn nhà và thư viện Thánh nhạc (ở Saigon) cho UBTN, gởi 15.000 USD để lấy tiền lời trao giải Thánh ca: giải nhất 50%, giải nhì 30%, và giải ba 20%. Mọi người “ngậm ngùi” nhưng vẫn đứng lên vỗ tay cảm ơn Ngài về những đóng góp lớn cho nền Thánh nhạc Việt Nam suốt hơn nửa thế kỷ qua. UBTNTQ đã trao ngài một số CD Thánh ca làm món quà lưu niệm.
11 giờ 30 cơm trưa và chia tay, cùng nhau hẹn gặp lại tại Hội thảo Thánh nhạc Toàn quốc lần thứ 31, sẽ tổ chức vào Thứ Ba, ngày 16-10-2012, cũng tại TTMV TGP Saigon.