VATICAN -. Sáng ngày 22-1-2011, ĐTC đã tiếp kiến các thẩm phán, luật sư và nhân viên tòa Thượng Thẩm Rota ở Roma, nhân dịp khai mạc năm tư pháp. Ngài kêu gọi chú ý hơn đến khía cạnh giáo luật trong việc chuẩn bị hôn nhân.
Tòa Thượng Thẩm Rota có nhiệm vụ xét xử các vụ án từ cấp hai trở lên được đệ trình về Tòa Thánh cũng như xử những vụ do giáo luật và ĐTC ủy nhiệm. Hiện nay, đoàn thẩm phán của tòa này gồm hơn 20 vị thuộc nhiều quốc tịch khác nhau, dưới sự hướng dẫn của vị niên trưởng là Đức Cha Antoni Stankiewicz, người Ba Lan. Các phán quyết của Tòa này được coi là án lệ cho các tòa án hôn phối trong Giáo Hội và diễn văn của ĐTC dành cho Tòa Rota cũng được coi là chỉ dẫn cho tất cả các tòa án hôn phối của Giáo Hội.
Trong buổi tiếp kiến, ĐTC nói về quan hệ giữa giáo luật và mục vụ. Ngài bác bỏ quan niệm sai lầm cho rằng hai chiều kích này trái nghịch nhau, hoặc quan niệm coi nhẹ chiều kích giáo luật. Ngài nói: ”Thực tế là trong các khóa chuẩn bị hôn nhân, các vấn đề giáo luật chỉ chiếm một chỗ rất khiêm nhượng, nếu không muốn nói là không có gì quan trọng, vì người ta có xu hướng nghĩ rằng các đôi vợ chồng tương lai chỉ quan tâm rất ít tới những vấn đề dành cho các chuyên gia”.
ĐTC cũng phê bình não trạng theo đó việc sát hạch các đôi vợ chồng sắp cưới, việc rao hôn phối cũng như những phương thế khác để điều tra cần thiết trước hôn phối (Xc GL 1067) chỉ là những thủ tục hình thức, và vì thế, người ta quan niệm rằng các vị mục tử phải tiến hành một cách rộng rãi vì phải tôn trọng quyền tự nhiên của con người là quyền kết hôn.
ĐTC mạnh mẽ bác bỏ quan niệm sai trái này và nhấn mạnh rằng: ”Khía cạnh pháp lý gắn liền nội tại với yếu tính của hôn phối.. và quyền kết hôn, jus connubii, cần phải được nhìn trong viễn tượng đó. Đây không phải là một đòi hỏi chủ quan mà các vị mục tử phải thỏa mãn, qua việc chứng nhận theo hình thức để họ kết hôn, bất chấp nội dung thực sự của sự kết hôn giữa hai người. Quyền kết hôn giả thiết người ta có thể và muốn cử hành hôn phối đích thực, trong sự thật về bản chất hôn phối như Giáo Hội đã dạy. Không ai có thể đòi hỏi quyền được một lễ cưới. Quyền kết hôn ở đây có nghĩa là quyền được cử hành một hôn phối đích thực”.
ĐTC nhắc lại điều ngài đã viết trong Tông Huấn về phép Thánh Thể, dựa trên đề nghị số 40 của các nghị phụ, theo đó ”Cần chăm sóc rất kỹ lưỡng về mục vụ trong việc huấn luyện những người sắp kết hôn và trong việc kiẩm chứng trước những xác tín của họ về các nghĩa vụ hôn nhân để bí tích hôn phối được hữu hiệu” (Tông huấn Sacramentum caritaris, 22, 2-2007).
Tóm lại, ĐTC kêu gọi kiểm chứng làm sao để nơi các đôi chuẩn bị hôn nhân, không có gì chống lại việc cử hành hôn phối một cách hữu hiệu và hợp pháp. ”Khía cạnh pháp lý ở đây không phải chỉ là một hình thức, như thể phải qua một thủ tục bàn giấy, điền một mẫu đơn dựa trên những câu hỏi hình thức.. Vị mục tử cần tìm cách giúp đương sự nghiêm túc đặt mình trước sự thật về chính bản thân cũng như về ơn gọi của họ tiến tới hôn nhân, như một con người và như một Kitô hữu”. (SD 22-1-2011)
Tòa Thượng Thẩm Rota có nhiệm vụ xét xử các vụ án từ cấp hai trở lên được đệ trình về Tòa Thánh cũng như xử những vụ do giáo luật và ĐTC ủy nhiệm. Hiện nay, đoàn thẩm phán của tòa này gồm hơn 20 vị thuộc nhiều quốc tịch khác nhau, dưới sự hướng dẫn của vị niên trưởng là Đức Cha Antoni Stankiewicz, người Ba Lan. Các phán quyết của Tòa này được coi là án lệ cho các tòa án hôn phối trong Giáo Hội và diễn văn của ĐTC dành cho Tòa Rota cũng được coi là chỉ dẫn cho tất cả các tòa án hôn phối của Giáo Hội.
Trong buổi tiếp kiến, ĐTC nói về quan hệ giữa giáo luật và mục vụ. Ngài bác bỏ quan niệm sai lầm cho rằng hai chiều kích này trái nghịch nhau, hoặc quan niệm coi nhẹ chiều kích giáo luật. Ngài nói: ”Thực tế là trong các khóa chuẩn bị hôn nhân, các vấn đề giáo luật chỉ chiếm một chỗ rất khiêm nhượng, nếu không muốn nói là không có gì quan trọng, vì người ta có xu hướng nghĩ rằng các đôi vợ chồng tương lai chỉ quan tâm rất ít tới những vấn đề dành cho các chuyên gia”.
ĐTC cũng phê bình não trạng theo đó việc sát hạch các đôi vợ chồng sắp cưới, việc rao hôn phối cũng như những phương thế khác để điều tra cần thiết trước hôn phối (Xc GL 1067) chỉ là những thủ tục hình thức, và vì thế, người ta quan niệm rằng các vị mục tử phải tiến hành một cách rộng rãi vì phải tôn trọng quyền tự nhiên của con người là quyền kết hôn.
ĐTC mạnh mẽ bác bỏ quan niệm sai trái này và nhấn mạnh rằng: ”Khía cạnh pháp lý gắn liền nội tại với yếu tính của hôn phối.. và quyền kết hôn, jus connubii, cần phải được nhìn trong viễn tượng đó. Đây không phải là một đòi hỏi chủ quan mà các vị mục tử phải thỏa mãn, qua việc chứng nhận theo hình thức để họ kết hôn, bất chấp nội dung thực sự của sự kết hôn giữa hai người. Quyền kết hôn giả thiết người ta có thể và muốn cử hành hôn phối đích thực, trong sự thật về bản chất hôn phối như Giáo Hội đã dạy. Không ai có thể đòi hỏi quyền được một lễ cưới. Quyền kết hôn ở đây có nghĩa là quyền được cử hành một hôn phối đích thực”.
ĐTC nhắc lại điều ngài đã viết trong Tông Huấn về phép Thánh Thể, dựa trên đề nghị số 40 của các nghị phụ, theo đó ”Cần chăm sóc rất kỹ lưỡng về mục vụ trong việc huấn luyện những người sắp kết hôn và trong việc kiẩm chứng trước những xác tín của họ về các nghĩa vụ hôn nhân để bí tích hôn phối được hữu hiệu” (Tông huấn Sacramentum caritaris, 22, 2-2007).
Tóm lại, ĐTC kêu gọi kiểm chứng làm sao để nơi các đôi chuẩn bị hôn nhân, không có gì chống lại việc cử hành hôn phối một cách hữu hiệu và hợp pháp. ”Khía cạnh pháp lý ở đây không phải chỉ là một hình thức, như thể phải qua một thủ tục bàn giấy, điền một mẫu đơn dựa trên những câu hỏi hình thức.. Vị mục tử cần tìm cách giúp đương sự nghiêm túc đặt mình trước sự thật về chính bản thân cũng như về ơn gọi của họ tiến tới hôn nhân, như một con người và như một Kitô hữu”. (SD 22-1-2011)