SAN JOSE - Costa Rica có nghĩa là “bờ đại dương giầu có” là tên quốc gia ở Trung Mỹ Châu La Tinh. Một quốc gia độc lập và dân chủ sớm và lâu đời nhất tại lục địa này.
Costa Rica như nhiều người vẫn quảng cáo là một nước có phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, những rừng mưa nhiệt đới, thác nước xinh đẹp, núi lửa và động vật hoang dã, những bãi biển nước trong như thạch bích… Có người đã nói đây chính là vườn địa đàng nơi trần thế.
Tuy nhiên tôi đến thăm Costa Rica không phải chỉ muốn thưởng lãm phong cảnh đẹp nhưng cốt ý để thăm một người Việt Nam rất nổi tiếng và được qúi trọng và yêu mến ở quốc gia này, đó là Đức TGM Pierre Nguyễn Văn Tốt, hiện từ hơn một năm rưỡi nay đang làm Sứ Thần Tòa Thánh, đại diện cho Đức Thánh Cha tại Costa Rica thanh bình và phong cảnh rất đẹp.
Tôi đến phi trường Santamaria của San Jose, thủ đô của Costa Rica vào chiều ngày mồng 2 Tết và tôi hân hạnh được Đức Tổng ra đón tại phi trường đưa về Tòa Khâm Sứ của Ngài nghỉ ngơi. Tuy tôi mới gặp Ngài năm ngoái tại Washington DC khi được mời làm điều hợp viên cho cuộc thuyết trình của Ngài, nhưng tôi vẫn náo nức muốn đến tận nơi Ngài làm việc để chứng kiến xem một vị đại sứ Tòa Thánh thì phải làm những công tác ra sao và cũng nhân tiện trong khi có chút thì giờ nghỉ ngơi, tôi muốn thăm lại người mà tôi hân hạnh được biết rất nhiều vì trong nhiều năm, chúng tôi cùng học chung một mái trường Giáo hoàng Học viện tại Roma.
Về đến Tòa Khâm Sứ trước bữa ăn chiều, tôi đã mang theo vài món ăn mùi vị quê hương đến với Trung Mỹ để cùng ăn Tết, có cả bánh téc, giò lụa, thịt chà bông… vì biết rằng chắc ở phương trời xa xôi này "người đại diện Việt Nam" của chúng ta sẽ rất nhớ nó. Trong bữa ăn Tết muộn màng tối hôm qua, tôi thật bỡ ngỡ vì hai nữ tu giúp việc ở đây cũng biết nấu món miến gà, trên bàn không thiếu món nước mắn của dân tộc. Tôi có hỏi thì đưọc biết Đức Tổng đã chỉ họ họ làm, và trên bàn có đủ loại hoa trái thơm ngon miền nhiệt đới. Đức Tổng và đức ông Julien Kaboré thuộc Tòa Khâm sứ, và linh mục bí thư cùng thưởng thức món ăn Việt Nam.
Sáng hôm nay tôi cùng đồng tế với Đức Tổng và lại bỡ ngỡ thêm là có chừng 50 giáo dân đến Tòa Khâm Sứ tham dự thánh lễ rất sốt sắng. Sau tôi được biết từ khi Đức Tổng về làm Khâm Sứ tại đây Ngài đã mở toang cánh cửa đón tiếp mọi người, ngày nào cũng có đông người ngồi chật nhà nguyện tham dự thánh lễ và cầu nguyện với vị Khâm Sứ Tòa Thánh.
Tiếp theo là bữa ăn sáng có vài vị khách qúi mà như Đức Tổng giới thiệu một người thiện nguyện thường đến Tòa Khâm Sứ để lo trang trí “khu nhà và góc vườn Việt Nam” trong khuôn viên Tòa Khâm Sứ.
Bà chính là một người thành đạt và giờ đây chuyên vẽ kiểu trang trí cao cấp. Vì cảm mến tấm lòng Đức Tổng thân thiện dành cho người Costa Rica, nên bà cũng muốn tạo nên một phong cách đưa một chút hương sắc và hồn quê hương vào khung cảnh Tòa Khâm Sứ ở Costa Rica.
Thật là xúc động khi ghé thăm ngôi vườn Việt Nam với đầy đủ cổng chào, dậu tre, lồng đèn, hoa cúc, lan, mão gà và nhiều hình ảnh cũng như nét đặc trưng được thể hiện nơi khung trời dấu yêu này. Đặc biệt nữa có cả một “vườn trồng rau” ngay tại Tòa Khâm Sứ.
Khi tôi hỏi bà, làm sao bà biết được những nét đặc biệt Việt Nam đó để tạo nên khung cảnh mến yêu thân thương này cho Đức Tổng? Bà nói bà phải mất nhiều giờ khảo sát tìm tòi tài liệu, rồi kiếm chất liệu và nhiều công sức mới tạo nên cảnh trí này và bà rất hãnh diện đã làm được như thế. Bà nói thêm: Đức Khâm Sứ rất thích thiên nhiên, thích hoa và chim muông, Ngài cũng có một tâm hồn bình dân và thanh thản nên tôi tạo nên một chút gì đưa thiên nhiên vào trong khung viên Tòa Khâm Sứ để ngài thưởng ngoạn và được gần với thiên nhiên.
Sau khi viếng khu “Vườn Việt Nam”, Đức Tổng đã dàn xếp để tôi có cuộc thăm chớp nhoáng một vòng thành phố cho biết qua cảnh sắc và con người Costa Rica. Thủ đô San Jose là một thành an bình, không có nhiều xe cộ và người ở đây vũng không bon chen hay tấp nập như nhiều nơi tôi đã thăm viếng.
Thành phố có nhiều kiến trúc cổ cả 150 năm và mang rất nhiều ảnh hưởng kiến trúc của Tây Ban Nha: duyên dáng, bề thế và cân đối: nhà hát lớn, thư viện quốc gia, bảo tàng viện, nhà thờ chính tòa… tất cà thể hiện sự uy nghi nhưng không lộng lẫy mà khiêm tốn. Điểm đặc biệt là có rất nhiều công viên cho dân chúng đến giải trí và vui chơi.
Costa Rica từ năm 1949 quyết định là không có quân đội, dân chúng sống trong thanh bình không muốn tranh chấp và đối với toàn cõi Trung và Nam Mỹ thì đây quốc gia dân chủ lâu đời nhất, và chính quyền được dân cử. Họ mới vừa có nữ Tổng thống đầu tiên.
Với dân số trên 4 triệu người, trong đó Công giáo chiếm 80% và như lời Đức Tổng cho biết: lòng đạo của dân chúng còn rất tốt. Các trường công lập vẫn có lớp dậy giáo lý cho các học sinh để cho các em được Rước Lễ lần đầu và Thêm Sức. Hiện tại có 8 giáo phận và số linh mục chừng 1000 vị. Có rất nhiều Dòng tu ngoại quốc còn phục vụ trong công tác giáo dục và bệnh viện nơi đây là chính đó cũng là 2 mối quan tâm hàng đầu của Giáo hội sau việc giúp thăng tiếng sống đức tin.
Tôi được dịp nói chuyện với một số vị làm việc tại Tòa Khâm Sứ và một vài giáo dân, họ cho biết họ rất ngưỡng mộ và qúi mến Vị Khâm Sứ người Việt Nam của chúng ta. Ngài dành hết tấm lòng và hết mình với họ. Từ ngày Ngài về làm việc tại đây Ngài đã mở tung cánh cửa tiếp đón mọi người. Ai muốn đến thăm hay hỏi công việc gì cũng đều được Ngài tiếp đón hết, dù là đến đề bàn việc linh hồn, xưng tội, hay chỉ là thăm và muốn chụp hình với Ngài, hay là muốn nói chuyện này chuyện kia Ngài đều tiếp họ hết.
Mà thực vậy trước khi tôi đi Tour thăm thành phố thì đã thấy 2 Soeurs Dòng Mẹ Têrêsa đang chờ gặp Ngài, sau khi đi phố về, tôi lại thấy mấy người đang chờ gặp Ngài.
Tôi có dịp hỏi Ngài, bất kì ai gọi muốn gặp thì Đức Tổng cũng tiếp hay sao? Ngài nói: Đúng vậy, nếu có giờ tôi tiếp họ tất cả. Tôi cũng thấy vui gặp họ và họ cũng được vui vì thổ lộ được công truyện của mình.
Tôi hỏi Ngài tiếp vậy thường thì Đức Tổng ra ngoài thăm các giáo phận hay giáo xứ thường xuyên ra sao?
Ngài nói có tuần đi 2 hay 3 lần, có khi chỉ là đi dâng thánh lễ, xứ này xứ kia mời, hay đi làm phép rửa tội cho con cái bổn đạo, đi cho Rước Lễ lần đầu hay đi làm phép Thêm Sức. Ngài cũng nói đùa rằng “tôi bây giờ có khi làm như giám mục phụ tá giúp cho các giám mục ở dây, giúp họ các công việc như vậy nên các vị cũng rất thích, và tôi cũng thấy gần dân chúng và được phục vụ cho họ hơn là chỉ ngồi bàn giấy…”
Ngài giải thích thêm: chính một số giám mục thấy tôi không từ nan giúp dân chúng như vậy nên các Ngài khuyến khích các cha sở họ đạo và giáo dân khi có việc gì cứ mời Khâm Sứ.
Tôi ôn lại với Đức Tổng năm cùng chung ở Tiểu chủng viện Saigòn và nói rằng khi đó may chăng một năm mới có một lần thấy Vị Khâm Sứ ngồi uy nghi tại nhà thờ chính tòa Saigòn chứ có bao giờ được gặp đâu. Ai cũng nghĩ vai trò và chức vị Khâm Sứ cao sang… làm sao mà có giờ cho dân chúng. Nhưng không vị Khâm Sứ người Việt Nam của chúng ta rất gần gũi và thân tình với giáo dân, coi ai cũng như trong gia đình. Tôi nói với Ngài chắc Đức Tổng rất hãnh diện vì có thể sống cuộc sống vừa là Khâm Sứ nhưng cũng là Vị Mục Tử thật sự thường xuyên làm mục vụ gần kề với giáo dân. Ngài đã nở nụ cười hiền từ và đắc ý.
Tôi gợi ý: Thưa Đức Tổng gần kề đây sắp sửa có nhiều vị sẽ được phong làm hồng y, với kinh nghiệm đã phục vụ trong ngành ngoại giao trong 25 năm qua và từng phục vụ 10 nhiệm sở trên khắp thế giới, với kinh nghiệm qúi hóa đó chắc lần này Đức Thánh Cha sẽ gọi Đức Tổng về lại Roma trao mũ và đặt Ngài làm việc trong thánh bộ nào đó chứ? Ngài tâm sự rằng Ngài thực sự yêu mến làm việc với dân chúng và có dịp tiêp xúc với giáo dân linh mục và mọi người hơn là phải về đó lo việc bàn giấy và công tác nội bộ…
Ngày mai thứ Tư Lễ Tro đài truyền hình Công giáo thời danh Hoa kỳ là EWTN của Mẹ Angelica sẽ đến Tòa Khâm Sứ phỏng vấn Đức Tổng Giám Mục, trong đó có mục đọc kinh tiếng Việt Nam và Đức Tổng có mời tôi cùng đọc kinh.
Kế đến thứ Năm, Ngài sẽ chủ sự Lễ tại Đại Chủng Viện San Jose và có cuộc tôn kính Đức Mẹ có giám mục địa phương và đông đảo giáo dân tham dự. Ngài mời tôi đồng tế và tôi rất vui mừng được dịp chứng kiến lòng sùng mộ và đức tin của giáo dân nơi đây.
VietCatholic cũng sẽ cuộc phỏng vấn video với Đức Tổng trong một này gần đây và trong thời gian ở Trung Mỹ, tôi sẽ tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm và cảm nhận về Giáo hội nơi đây. Tạm thời xin được ngưng và sẽ tái ngộ qúi độc giả lần sau.
(còn tiếp)
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Tôi đến phi trường Santamaria của San Jose, thủ đô của Costa Rica vào chiều ngày mồng 2 Tết và tôi hân hạnh được Đức Tổng ra đón tại phi trường đưa về Tòa Khâm Sứ của Ngài nghỉ ngơi. Tuy tôi mới gặp Ngài năm ngoái tại Washington DC khi được mời làm điều hợp viên cho cuộc thuyết trình của Ngài, nhưng tôi vẫn náo nức muốn đến tận nơi Ngài làm việc để chứng kiến xem một vị đại sứ Tòa Thánh thì phải làm những công tác ra sao và cũng nhân tiện trong khi có chút thì giờ nghỉ ngơi, tôi muốn thăm lại người mà tôi hân hạnh được biết rất nhiều vì trong nhiều năm, chúng tôi cùng học chung một mái trường Giáo hoàng Học viện tại Roma.
Về đến Tòa Khâm Sứ trước bữa ăn chiều, tôi đã mang theo vài món ăn mùi vị quê hương đến với Trung Mỹ để cùng ăn Tết, có cả bánh téc, giò lụa, thịt chà bông… vì biết rằng chắc ở phương trời xa xôi này "người đại diện Việt Nam" của chúng ta sẽ rất nhớ nó. Trong bữa ăn Tết muộn màng tối hôm qua, tôi thật bỡ ngỡ vì hai nữ tu giúp việc ở đây cũng biết nấu món miến gà, trên bàn không thiếu món nước mắn của dân tộc. Tôi có hỏi thì đưọc biết Đức Tổng đã chỉ họ họ làm, và trên bàn có đủ loại hoa trái thơm ngon miền nhiệt đới. Đức Tổng và đức ông Julien Kaboré thuộc Tòa Khâm sứ, và linh mục bí thư cùng thưởng thức món ăn Việt Nam.
Sáng hôm nay tôi cùng đồng tế với Đức Tổng và lại bỡ ngỡ thêm là có chừng 50 giáo dân đến Tòa Khâm Sứ tham dự thánh lễ rất sốt sắng. Sau tôi được biết từ khi Đức Tổng về làm Khâm Sứ tại đây Ngài đã mở toang cánh cửa đón tiếp mọi người, ngày nào cũng có đông người ngồi chật nhà nguyện tham dự thánh lễ và cầu nguyện với vị Khâm Sứ Tòa Thánh.
Tiếp theo là bữa ăn sáng có vài vị khách qúi mà như Đức Tổng giới thiệu một người thiện nguyện thường đến Tòa Khâm Sứ để lo trang trí “khu nhà và góc vườn Việt Nam” trong khuôn viên Tòa Khâm Sứ.
Bà chính là một người thành đạt và giờ đây chuyên vẽ kiểu trang trí cao cấp. Vì cảm mến tấm lòng Đức Tổng thân thiện dành cho người Costa Rica, nên bà cũng muốn tạo nên một phong cách đưa một chút hương sắc và hồn quê hương vào khung cảnh Tòa Khâm Sứ ở Costa Rica.
Thật là xúc động khi ghé thăm ngôi vườn Việt Nam với đầy đủ cổng chào, dậu tre, lồng đèn, hoa cúc, lan, mão gà và nhiều hình ảnh cũng như nét đặc trưng được thể hiện nơi khung trời dấu yêu này. Đặc biệt nữa có cả một “vườn trồng rau” ngay tại Tòa Khâm Sứ.
Khi tôi hỏi bà, làm sao bà biết được những nét đặc biệt Việt Nam đó để tạo nên khung cảnh mến yêu thân thương này cho Đức Tổng? Bà nói bà phải mất nhiều giờ khảo sát tìm tòi tài liệu, rồi kiếm chất liệu và nhiều công sức mới tạo nên cảnh trí này và bà rất hãnh diện đã làm được như thế. Bà nói thêm: Đức Khâm Sứ rất thích thiên nhiên, thích hoa và chim muông, Ngài cũng có một tâm hồn bình dân và thanh thản nên tôi tạo nên một chút gì đưa thiên nhiên vào trong khung viên Tòa Khâm Sứ để ngài thưởng ngoạn và được gần với thiên nhiên.
Sau khi viếng khu “Vườn Việt Nam”, Đức Tổng đã dàn xếp để tôi có cuộc thăm chớp nhoáng một vòng thành phố cho biết qua cảnh sắc và con người Costa Rica. Thủ đô San Jose là một thành an bình, không có nhiều xe cộ và người ở đây vũng không bon chen hay tấp nập như nhiều nơi tôi đã thăm viếng.
Thành phố có nhiều kiến trúc cổ cả 150 năm và mang rất nhiều ảnh hưởng kiến trúc của Tây Ban Nha: duyên dáng, bề thế và cân đối: nhà hát lớn, thư viện quốc gia, bảo tàng viện, nhà thờ chính tòa… tất cà thể hiện sự uy nghi nhưng không lộng lẫy mà khiêm tốn. Điểm đặc biệt là có rất nhiều công viên cho dân chúng đến giải trí và vui chơi.
 |
 |
 |
 |
Với dân số trên 4 triệu người, trong đó Công giáo chiếm 80% và như lời Đức Tổng cho biết: lòng đạo của dân chúng còn rất tốt. Các trường công lập vẫn có lớp dậy giáo lý cho các học sinh để cho các em được Rước Lễ lần đầu và Thêm Sức. Hiện tại có 8 giáo phận và số linh mục chừng 1000 vị. Có rất nhiều Dòng tu ngoại quốc còn phục vụ trong công tác giáo dục và bệnh viện nơi đây là chính đó cũng là 2 mối quan tâm hàng đầu của Giáo hội sau việc giúp thăng tiếng sống đức tin.
Tôi được dịp nói chuyện với một số vị làm việc tại Tòa Khâm Sứ và một vài giáo dân, họ cho biết họ rất ngưỡng mộ và qúi mến Vị Khâm Sứ người Việt Nam của chúng ta. Ngài dành hết tấm lòng và hết mình với họ. Từ ngày Ngài về làm việc tại đây Ngài đã mở tung cánh cửa tiếp đón mọi người. Ai muốn đến thăm hay hỏi công việc gì cũng đều được Ngài tiếp đón hết, dù là đến đề bàn việc linh hồn, xưng tội, hay chỉ là thăm và muốn chụp hình với Ngài, hay là muốn nói chuyện này chuyện kia Ngài đều tiếp họ hết.
Mà thực vậy trước khi tôi đi Tour thăm thành phố thì đã thấy 2 Soeurs Dòng Mẹ Têrêsa đang chờ gặp Ngài, sau khi đi phố về, tôi lại thấy mấy người đang chờ gặp Ngài.
Tôi có dịp hỏi Ngài, bất kì ai gọi muốn gặp thì Đức Tổng cũng tiếp hay sao? Ngài nói: Đúng vậy, nếu có giờ tôi tiếp họ tất cả. Tôi cũng thấy vui gặp họ và họ cũng được vui vì thổ lộ được công truyện của mình.
Tôi hỏi Ngài tiếp vậy thường thì Đức Tổng ra ngoài thăm các giáo phận hay giáo xứ thường xuyên ra sao?
Ngài nói có tuần đi 2 hay 3 lần, có khi chỉ là đi dâng thánh lễ, xứ này xứ kia mời, hay đi làm phép rửa tội cho con cái bổn đạo, đi cho Rước Lễ lần đầu hay đi làm phép Thêm Sức. Ngài cũng nói đùa rằng “tôi bây giờ có khi làm như giám mục phụ tá giúp cho các giám mục ở dây, giúp họ các công việc như vậy nên các vị cũng rất thích, và tôi cũng thấy gần dân chúng và được phục vụ cho họ hơn là chỉ ngồi bàn giấy…”
Ngài giải thích thêm: chính một số giám mục thấy tôi không từ nan giúp dân chúng như vậy nên các Ngài khuyến khích các cha sở họ đạo và giáo dân khi có việc gì cứ mời Khâm Sứ.
Tôi ôn lại với Đức Tổng năm cùng chung ở Tiểu chủng viện Saigòn và nói rằng khi đó may chăng một năm mới có một lần thấy Vị Khâm Sứ ngồi uy nghi tại nhà thờ chính tòa Saigòn chứ có bao giờ được gặp đâu. Ai cũng nghĩ vai trò và chức vị Khâm Sứ cao sang… làm sao mà có giờ cho dân chúng. Nhưng không vị Khâm Sứ người Việt Nam của chúng ta rất gần gũi và thân tình với giáo dân, coi ai cũng như trong gia đình. Tôi nói với Ngài chắc Đức Tổng rất hãnh diện vì có thể sống cuộc sống vừa là Khâm Sứ nhưng cũng là Vị Mục Tử thật sự thường xuyên làm mục vụ gần kề với giáo dân. Ngài đã nở nụ cười hiền từ và đắc ý.
Tôi gợi ý: Thưa Đức Tổng gần kề đây sắp sửa có nhiều vị sẽ được phong làm hồng y, với kinh nghiệm đã phục vụ trong ngành ngoại giao trong 25 năm qua và từng phục vụ 10 nhiệm sở trên khắp thế giới, với kinh nghiệm qúi hóa đó chắc lần này Đức Thánh Cha sẽ gọi Đức Tổng về lại Roma trao mũ và đặt Ngài làm việc trong thánh bộ nào đó chứ? Ngài tâm sự rằng Ngài thực sự yêu mến làm việc với dân chúng và có dịp tiêp xúc với giáo dân linh mục và mọi người hơn là phải về đó lo việc bàn giấy và công tác nội bộ…
Ngày mai thứ Tư Lễ Tro đài truyền hình Công giáo thời danh Hoa kỳ là EWTN của Mẹ Angelica sẽ đến Tòa Khâm Sứ phỏng vấn Đức Tổng Giám Mục, trong đó có mục đọc kinh tiếng Việt Nam và Đức Tổng có mời tôi cùng đọc kinh.
Kế đến thứ Năm, Ngài sẽ chủ sự Lễ tại Đại Chủng Viện San Jose và có cuộc tôn kính Đức Mẹ có giám mục địa phương và đông đảo giáo dân tham dự. Ngài mời tôi đồng tế và tôi rất vui mừng được dịp chứng kiến lòng sùng mộ và đức tin của giáo dân nơi đây.
VietCatholic cũng sẽ cuộc phỏng vấn video với Đức Tổng trong một này gần đây và trong thời gian ở Trung Mỹ, tôi sẽ tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm và cảm nhận về Giáo hội nơi đây. Tạm thời xin được ngưng và sẽ tái ngộ qúi độc giả lần sau.
(còn tiếp)