HOA KỲ, 20-01-2010 (AP) -- Ứng viên Đảng Cộng Hòa Scott Philip Brown đã thực sự làm shock chính trường Mỹ và làm tươi mới Thượng viện khi ông thắng lợi vẻ vang trong cuộc đua giành chức Thượng Nghị Sĩ liên bang của tiểu bang Massachusetts.
Với chiến thắng của mình, ông đã giúp Đảng Cộng Hòa cân bằng quyền lực tại Điện Capitol. Đây còn là "thông điệp vô cùng mạnh mẽ" mà các cử tri muốn gửi đến chính quyền đa số Đảng Dân Chủ của Obama tại Washington.
Kết quả bầu cử là một đòn không những mạnh mà còn choáng đối với tổng thống Barack Obama. Theo đó, chương trình cải tổ y tế của ông Obama qua dự luật liên bang được đem ra bỏ phiếu chung cuộc vào tháng này có thể sẽ khó được thông qua tại Thượng viện, vì Scott Brown là người mạnh mẽ chống lại dự luật này. Y tế được coi là mục tiêu hàng đầu trong chương trình hành động nhiệm kỳ tổng thống năm đầu của Obama.
Ngoài ra, những vấn đề hoạch định chính sách đối nội của Đảng Dân Chủ giờ đây có thể vấp phải trở ngại lớn. Các thành viên Đảng Cộng Hòa đã ăn mừng chiến thắng quan trọng của họ.
Ghế thượng nghị sĩ đại diện cho tiểu bang Massachusetts bị bỏ trống từ năm ngoái do cái chết của Thượng Nghị Sĩ Đảng Dân Chủ, Edward Kennedy. Kennedy đã nắm chiếc ghế quyền lực này 46 năm cho tới khi mất vào tháng 08-2009 vì bệnh ung thư não. Thắng lợi này của Đảng Cộng Hòa đã lấy mất thế đa số 60 ghế của Đảng Dân Chủ tại Thượng viện và làm cho cán cân quyền lực tại đây được cân bằng.
Ứng viên Đảng Dân Chủ cùng chạy đua với ông Scott Brown là bà Martha Coakley thừa nhận thua cuộc khi kết quả kiểm phiếu cho thấy ông Brown dẫn trước ngay từ những lá phiếu đầu.
Đêm qua, tổng thống Obama đã gọi điện thoại cho cả hai ứng cử viên và chúc mừng ông Brown về chiến thắng xuất sắc. Obama nói rằng ông nóng lòng muốn được hợp tác với ông Brown về các vấn đề khẩn thiết mà cử tri Massachusetts cũng như toàn dân Mỹ đang quan tâm.
Một trong những vấn đề khẩn thiết đầu tiên Đảng Dân chủ sẽ phải đương đầu là làm sao giải thích được một thất bại chính trị hiển nhiên như thế và làm cách nào để thông qua dự luật cải tổ bảo hiểm y tế toàn diện được sự hậu thuẫn của tổng thống Obama, nhưng lại vấp phải sự chống đối mãnh liệt của các nhà lập pháp Cộng Hòa ở cả Thượng lẫn Hạ viện Quốc Hội Hoa Kỳ, trong đó Thượng Nghị Sĩ tân cử Scott Brown là một trong số những người chỉ trích dự luật mãnh liệt nhất.
Một đòn chí tử
Theo BBC, việc bà Martha Coakley thua phiếu là đòn chí tử đối với Đảng Dân Chủ của tổng thống và chương trình nghị sự quốc nội của đảng này. Kết quả bầu cử này xem ra chẳng vui vẻ gì trong dịp kỷ niệm một năm ngày Tổng thống Obama nhậm chức. Ông Brown đã đánh bại đối thủ Coakley với số phiếu cách biệt là 52% so với 47%. Đây là thắng lợi mà nhiều chuyên gia phân tích coi như một trở ngại rất đáng kể cho Tổng thống Barack Obama và chương trình lập pháp của ông với sự yểm trợ của Đảng Dân Chủ trước đó chiếm đa số tại lưỡng viện Quốc hội.
Đây quả là một trong các bất ngờ chính trị lớn nhất trong những năm gần đây. Đó là sự thất bại của phe Dân Chủ tại địa hạt cử tri mà đảng này liên tục nắm giữ suốt 50 năm qua bởi "người khổng lồ" Edward (Ted) Kennedy. Ông Brown sẽ điền vào 2 năm còn khuyết lại trong nhiệm kỳ của cố Thượng Nghị Sĩ Edward Kennedy cho đến năm 2012 rồi tiến hành bầu cử lại.
Chiến thắng của ông Brown là cao điểm của làn sóng ủng hộ tăng vọt một cách ngoạn mục trong những cuộc thăm dò dư luận tuần qua. Ông đã vượt qua mức dẫn điểm mạnh của Bộ trưởng Tư pháp Bang, bà Martha Coakley, để thắng trong cuộc chạy đua ở một tiểu bang mà số cử tri ủng hộ Đảng Dân Chủ luôn luôn cao hơn hẳn số cử tri ủng hộ Đảng Cộng Hòa. Sung sướng trước thắng lợi này, Thượng Nghị Sĩ tân cử Scott Brown đã đánh đi một thông điệp đến các ủng hộ viên của mình tại đại bản doanh ở Boston.
Trong bài diễn văn, ông Brown nói: “Cử tri Massachusetts đã mang lại một thắng lợi to lớn. Tôi sẽ mãi ghi nhớ rằng, tuy vinh dự thuộc về tôi, nhưng chiếc ghế Thượng viện này không thuộc về bất cứ một cá nhân nào, một chính đảng nào, như tôi đã nói trước đây và quý vị nghe điều đó hôm nay. Quý vị sẽ còn nghe rất rõ ràng rằng đây là cái ghế của nhân dân. Hôm nay, tiếng nói độc lập của người Massachusetts đã vang lên. Cử tri Massachusetts đã bất chấp mọi dự đoán của các chuyên gia phân tích.”
Ông Brown chỉ trích dự luật cải tổ y tế của Obama, ông nói rằng các đề nghị đó sẽ tăng thuế, triệt tiêu công ăn việc làm, khiến nhiều người mắc nợ và nhiều phạm trù đạo đức khác. Scott Brown đã làm nên lịch sử dù trong chiến dịch tranh cử ông chỉ đi một chiếc xe tải loại nhỏ. Ông giành được ủng hộ của các cử tri bất mãn trước tỷ lệ thất nghiệp ngày càng gia tăng, tình hình khủng hoảng kinh tế tồi tệ vẫn tiếp diễn bất chấp một số dấu hiệu phục hồi và cách mà chính quyền tại Washington chi tiêu các gói tiền khổng lồ.
Đối thủ của ông Brown trong bài diễn văn thừa nhận thất bại, bà Coakley công nhận rằng nhiều cử tri đã phẫn nộ. Bà nói bà "cảm thấy đau đớn trước kết quả kiểm phiếu."
Cựu thống đốc bang Massachusetts của Đảng Cộng Hòa là ông Mitt Romney cho rằng chiến thắng của ông Brown "đã làm thay đổi toàn cục diện" chính trị, ông Romney tự hào trước chiến thắng của đảng mình dù khi tranh cử bà Coakley đã được chính tổng thống Obama đi vận động cùng. Romney còn nói: "Chiến thắng của ông Brown là một phát súng cả thế giới nghe thấy" làm méo mặt những ông bà nghị Đảng Dân Chủ ngồi tại Washington D.C.
Lãnh tụ Đảng Dân Chủ tại Thượng viện, Harry Reid nói ông sẽ chào đón ông Brown vào phòng họp. Và còn nói thêm, chỗ ngồi của Brown sẽ được sửa soạn ngay khi Thượng viện nhận được giấy xác nhận từ các giới chức bầu cử ở Massachusetts.
Chiến thắng của ông Brown dẫn đến nguy cơ rõ ràng đối với một số mục tiêu lập pháp chính của tổng thống Obama, trong đó có dự luật cải tổ y tế. Điều hài hước là cố TNS Edward Kennedy tại Massachusetts vốn là người dành cả đời vận động để thông qua chủ trương đem lại bảo hiểm y tế cho mọi công dân Mỹ.
Đến hôm nay, các đảng viên Dân Chủ và hai đảng viên độc lập thường bỏ phiếu theo phe Dân Chủ đã nắm giữ 60 trong số 100 ghế tại Thượng viện Hoa Kỳ. 60 cũng là con số vừa tròn để vượt qua các cố gắng trì hoãn việc thông qua những dự luật hay tu chính án gây tranh cãi, ví dụ như dự luật cải tổ y tế do tổng thống Obama đề xuất.
Tuy Đảng Dân Chủ vẫn giữ được thế đa số tại lưỡng viện Quốc hội sau chiến thắng của ông Brown, nhưng giờ đây cán cân đã đổi sang chiều của phe Cộng Hòa, và sẽ là không thể nếu tổng thống Obama và Đảng Dân Chủ của ông muốn thông qua bất cứ điều gì mà không cần sự ủng hộ của Đảng Cộng Hòa như trước đây nữa.
Các đảng viên Dân Chủ vẫn cố gắng vớt vát phút cuối khi tuyên bố: "Đảng Dân Chủ làm mọi việc vì người dân, còn phe Cộng Hòa chỉ lo cho Wall Street". Phe Dân Chủ còn thề là sẽ thúc đẩy cho dự luật y tế được thông qua bất chấp chiến thắng của ông Brown. Nhưng tuyên bố ấy dường như quá muộn khi các chuyên gia sau khi bị bất ngờ đều nhận định rằng: Mọi nỗ lực của Obama đã không thành, có thể tổng thống phải dừng chân.
Peter Nguyễn Minh Trung
 |
| Tân nghị sĩ Scott Brown |
Kết quả bầu cử là một đòn không những mạnh mà còn choáng đối với tổng thống Barack Obama. Theo đó, chương trình cải tổ y tế của ông Obama qua dự luật liên bang được đem ra bỏ phiếu chung cuộc vào tháng này có thể sẽ khó được thông qua tại Thượng viện, vì Scott Brown là người mạnh mẽ chống lại dự luật này. Y tế được coi là mục tiêu hàng đầu trong chương trình hành động nhiệm kỳ tổng thống năm đầu của Obama.
Ngoài ra, những vấn đề hoạch định chính sách đối nội của Đảng Dân Chủ giờ đây có thể vấp phải trở ngại lớn. Các thành viên Đảng Cộng Hòa đã ăn mừng chiến thắng quan trọng của họ.
Ghế thượng nghị sĩ đại diện cho tiểu bang Massachusetts bị bỏ trống từ năm ngoái do cái chết của Thượng Nghị Sĩ Đảng Dân Chủ, Edward Kennedy. Kennedy đã nắm chiếc ghế quyền lực này 46 năm cho tới khi mất vào tháng 08-2009 vì bệnh ung thư não. Thắng lợi này của Đảng Cộng Hòa đã lấy mất thế đa số 60 ghế của Đảng Dân Chủ tại Thượng viện và làm cho cán cân quyền lực tại đây được cân bằng.
Ứng viên Đảng Dân Chủ cùng chạy đua với ông Scott Brown là bà Martha Coakley thừa nhận thua cuộc khi kết quả kiểm phiếu cho thấy ông Brown dẫn trước ngay từ những lá phiếu đầu.
Đêm qua, tổng thống Obama đã gọi điện thoại cho cả hai ứng cử viên và chúc mừng ông Brown về chiến thắng xuất sắc. Obama nói rằng ông nóng lòng muốn được hợp tác với ông Brown về các vấn đề khẩn thiết mà cử tri Massachusetts cũng như toàn dân Mỹ đang quan tâm.
Một trong những vấn đề khẩn thiết đầu tiên Đảng Dân chủ sẽ phải đương đầu là làm sao giải thích được một thất bại chính trị hiển nhiên như thế và làm cách nào để thông qua dự luật cải tổ bảo hiểm y tế toàn diện được sự hậu thuẫn của tổng thống Obama, nhưng lại vấp phải sự chống đối mãnh liệt của các nhà lập pháp Cộng Hòa ở cả Thượng lẫn Hạ viện Quốc Hội Hoa Kỳ, trong đó Thượng Nghị Sĩ tân cử Scott Brown là một trong số những người chỉ trích dự luật mãnh liệt nhất.
Một đòn chí tử
Theo BBC, việc bà Martha Coakley thua phiếu là đòn chí tử đối với Đảng Dân Chủ của tổng thống và chương trình nghị sự quốc nội của đảng này. Kết quả bầu cử này xem ra chẳng vui vẻ gì trong dịp kỷ niệm một năm ngày Tổng thống Obama nhậm chức. Ông Brown đã đánh bại đối thủ Coakley với số phiếu cách biệt là 52% so với 47%. Đây là thắng lợi mà nhiều chuyên gia phân tích coi như một trở ngại rất đáng kể cho Tổng thống Barack Obama và chương trình lập pháp của ông với sự yểm trợ của Đảng Dân Chủ trước đó chiếm đa số tại lưỡng viện Quốc hội.
Đây quả là một trong các bất ngờ chính trị lớn nhất trong những năm gần đây. Đó là sự thất bại của phe Dân Chủ tại địa hạt cử tri mà đảng này liên tục nắm giữ suốt 50 năm qua bởi "người khổng lồ" Edward (Ted) Kennedy. Ông Brown sẽ điền vào 2 năm còn khuyết lại trong nhiệm kỳ của cố Thượng Nghị Sĩ Edward Kennedy cho đến năm 2012 rồi tiến hành bầu cử lại.
Chiến thắng của ông Brown là cao điểm của làn sóng ủng hộ tăng vọt một cách ngoạn mục trong những cuộc thăm dò dư luận tuần qua. Ông đã vượt qua mức dẫn điểm mạnh của Bộ trưởng Tư pháp Bang, bà Martha Coakley, để thắng trong cuộc chạy đua ở một tiểu bang mà số cử tri ủng hộ Đảng Dân Chủ luôn luôn cao hơn hẳn số cử tri ủng hộ Đảng Cộng Hòa. Sung sướng trước thắng lợi này, Thượng Nghị Sĩ tân cử Scott Brown đã đánh đi một thông điệp đến các ủng hộ viên của mình tại đại bản doanh ở Boston.
Trong bài diễn văn, ông Brown nói: “Cử tri Massachusetts đã mang lại một thắng lợi to lớn. Tôi sẽ mãi ghi nhớ rằng, tuy vinh dự thuộc về tôi, nhưng chiếc ghế Thượng viện này không thuộc về bất cứ một cá nhân nào, một chính đảng nào, như tôi đã nói trước đây và quý vị nghe điều đó hôm nay. Quý vị sẽ còn nghe rất rõ ràng rằng đây là cái ghế của nhân dân. Hôm nay, tiếng nói độc lập của người Massachusetts đã vang lên. Cử tri Massachusetts đã bất chấp mọi dự đoán của các chuyên gia phân tích.”
Ông Brown chỉ trích dự luật cải tổ y tế của Obama, ông nói rằng các đề nghị đó sẽ tăng thuế, triệt tiêu công ăn việc làm, khiến nhiều người mắc nợ và nhiều phạm trù đạo đức khác. Scott Brown đã làm nên lịch sử dù trong chiến dịch tranh cử ông chỉ đi một chiếc xe tải loại nhỏ. Ông giành được ủng hộ của các cử tri bất mãn trước tỷ lệ thất nghiệp ngày càng gia tăng, tình hình khủng hoảng kinh tế tồi tệ vẫn tiếp diễn bất chấp một số dấu hiệu phục hồi và cách mà chính quyền tại Washington chi tiêu các gói tiền khổng lồ.
Đối thủ của ông Brown trong bài diễn văn thừa nhận thất bại, bà Coakley công nhận rằng nhiều cử tri đã phẫn nộ. Bà nói bà "cảm thấy đau đớn trước kết quả kiểm phiếu."
Cựu thống đốc bang Massachusetts của Đảng Cộng Hòa là ông Mitt Romney cho rằng chiến thắng của ông Brown "đã làm thay đổi toàn cục diện" chính trị, ông Romney tự hào trước chiến thắng của đảng mình dù khi tranh cử bà Coakley đã được chính tổng thống Obama đi vận động cùng. Romney còn nói: "Chiến thắng của ông Brown là một phát súng cả thế giới nghe thấy" làm méo mặt những ông bà nghị Đảng Dân Chủ ngồi tại Washington D.C.
Lãnh tụ Đảng Dân Chủ tại Thượng viện, Harry Reid nói ông sẽ chào đón ông Brown vào phòng họp. Và còn nói thêm, chỗ ngồi của Brown sẽ được sửa soạn ngay khi Thượng viện nhận được giấy xác nhận từ các giới chức bầu cử ở Massachusetts.
Chiến thắng của ông Brown dẫn đến nguy cơ rõ ràng đối với một số mục tiêu lập pháp chính của tổng thống Obama, trong đó có dự luật cải tổ y tế. Điều hài hước là cố TNS Edward Kennedy tại Massachusetts vốn là người dành cả đời vận động để thông qua chủ trương đem lại bảo hiểm y tế cho mọi công dân Mỹ.
Đến hôm nay, các đảng viên Dân Chủ và hai đảng viên độc lập thường bỏ phiếu theo phe Dân Chủ đã nắm giữ 60 trong số 100 ghế tại Thượng viện Hoa Kỳ. 60 cũng là con số vừa tròn để vượt qua các cố gắng trì hoãn việc thông qua những dự luật hay tu chính án gây tranh cãi, ví dụ như dự luật cải tổ y tế do tổng thống Obama đề xuất.
Tuy Đảng Dân Chủ vẫn giữ được thế đa số tại lưỡng viện Quốc hội sau chiến thắng của ông Brown, nhưng giờ đây cán cân đã đổi sang chiều của phe Cộng Hòa, và sẽ là không thể nếu tổng thống Obama và Đảng Dân Chủ của ông muốn thông qua bất cứ điều gì mà không cần sự ủng hộ của Đảng Cộng Hòa như trước đây nữa.
Các đảng viên Dân Chủ vẫn cố gắng vớt vát phút cuối khi tuyên bố: "Đảng Dân Chủ làm mọi việc vì người dân, còn phe Cộng Hòa chỉ lo cho Wall Street". Phe Dân Chủ còn thề là sẽ thúc đẩy cho dự luật y tế được thông qua bất chấp chiến thắng của ông Brown. Nhưng tuyên bố ấy dường như quá muộn khi các chuyên gia sau khi bị bất ngờ đều nhận định rằng: Mọi nỗ lực của Obama đã không thành, có thể tổng thống phải dừng chân.
Peter Nguyễn Minh Trung