Sáng thứ Tư Lễ Tro 26 tháng Hai, Ðức Thánh Cha Phanxicô đã tiếp kiến chung khoảng hơn 10,000 tín hữu hành hương tại quảng trường Thánh Phêrô. Tuy số tín hữu không đông lắm, nhưng các giới chức y tế của Vatican khuyên dời địa điểm tiếp kiến ra Quảng trường, trước tình trạng Italia đang bị dịch Corona đe dọa, nhất là ở miền bắc nước này. Italia đứng thứ ba trong số những nước có nhiều người bị nhiễm Coronavirus.
Ðầu buổi tiếp kiến, mọi người đã lắng nghe một đoạn Lời Chúa, trích từ Tin Mừng theo thánh Luca (4,1) kể lại: “Chúa Giêsu, đầy Thánh Linh, rời sông Giordan và được Thánh Linh hướng dẫn vào hoang địa, trong 40 ngày, chịu ma quỉ cám dỗ. Ngài không ăn gì trong những ngày ấy”.
Vì đúng vào Thứ Tư Lễ Tro, nên trong bài huấn giáo, Ðức Thánh Cha đã tạm gác loạt bài về các Mối Phúc, để trình bày về ý nghĩa Mùa Chay.
Ðức Thánh Cha nói:
“Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
“Hôm nay chúng ta bắt đầu hành trình Mùa Chay, hành trình 40 ngày tiến về Lễ Phục Sinh, hướng về trọng tâm của năm phụng vụ và đức tin. Ðó là một con đường đi theo Chúa Giêsu, là Ðấng, vào đầu sứ vụ, đã lui vào hoang địa 40 ngày để cầu nguyện và ăn chay, chịu ma quỉ cám dỗ. Hôm nay, tôi muốn nói với anh chị em về ý nghĩa thiêng liêng của hoang địa.
“Chúng ta hãy tưởng tượng mình đang ở trong một hoang địa, một sa mạc. Cảm tưởng đầu tiên là cảm giác bị thinh lặng lớn lao bao trùm: không có những tiếng ồn, ngoài gió và hơi thở của chúng ta. Vì thế, hoang địa là nơi được tách rời khỏi những tiếng ồn ào huyên náo bao quanh. Ðó là sự vắng bóng của lời nói để nhường chỗ cho một Lời khác, Lời Chúa, như gió nhẹ mơn trớn con tim (Xc. 1 V 19,12). Hoang địa là nơi của Lời Chúa. Thực vậy, trong Kinh Thánh, Chúa thích nói với chúng ta trong hoang địa. Trong hoang địa Chúa trao cho Ông Môsê 10 giới răn. Và khi dân Chúa xa lìa Ngài, Thiên Chúa phán: “Này đây Ta sẽ quyến rũ nó, đưa nó vào hoang địa và nói với con tim nó. Nó sẽ trả lời Ta, như trong những ngày nó còn trẻ” (Hs 2,16-17). Trong hoang địa có sự thân mật với Thiên Chúa, tình yêu của Chúa. Mỗi ngày, Chúa Giêsu thích lui vào nơi thanh vắng để cầu nguyện (Xc. Lc 5,16). Chúa dạy chúng ta cách tìm Chúa Cha, Ðấng nói với chúng ta trong hoang địa.”
Ðức Thánh Cha khẳng định rằng: “Mùa Chay là thời điểm thuận tiện để dành chỗ cho Lời Chúa. Ðó là thời điểm tắt tivi và mở Kinh Thánh ra. Ðó là mùa rời bỏ điện thoại di động để nối chúng ta với Tin Mừng. Ðó là thời gian từ bỏ những lời nói vô ích, những chuyện tầm phào, ngồi lê đôi mách, kể chuyện người khác, để thân thưa thân mật với Chúa. Ðó là thời điểm để dấn thân thực hiện một sự thanh tẩy lành mạnh cho tâm hồn. Chúng ta sống trong một môi trường bị ô nhiễm vì quá nhiều những lời nói bạo lực, bao nhiêu lời nói xúc phạm và tai hại, mà các mạng càng phóng lớn hơn. Chúng ta chìm đắm trong những lời trống rỗng, quảng cáo, những sứ điệp lén lút. Chúng ta quen nghe mọi sự về mọi người và có nguy cơ lâm vào tình trạng trần tục bóp nghẹt con tim. Chúng ta khó phân biệt được tiếng Chúa nói với chúng ta, tiếng nói của lương tâm, của sự thiện. Chúa Giêsu, khi kêu gọi chúng ta vào hoang địa, Ngài mời gọi chúng ta hãy lắng nghe những gì đáng kể. Chúa trả lời ma quỉ cám dỗ Ngài: “Con người không phải chỉ sống bằng cơm bánh, nhưng bằng mọi lời xuất phát từ miệng Thiên Chúa” (Mt 4,4).
“Chúng ta cần lời Chúa như cơm bánh, và hơn cả cơm bánh nữa, giúp chúng ta nói với Thiên Chúa: cầu nguyện. Vì chỉ khi một mình trước Thiên Chúa, chúng ta mới thấy rõ những xu hướng của tâm hồn và từ bỏ thái độ nước đôi của tâm hồn. Ðó là hoang địa, nơi sự sống, chứ không phải là nơi chết chóc, vì đối thoại trong thinh lặng với Chúa, tái mang lại cho chúng ta sự sống.”
Ðức Thánh Cha nói thêm rằng: “Chúng ta hãy thử nghĩ lại một nơi hoang địa. Hoang địa là nơi chỉ có những điều thiết yếu. Chúng ta hãy nhìn cuộc sống của mình: bao nhiêu điều vô ích quanh chúng ta! Chúng ta theo đuổi hàng ngàn sự vật có vẻ cần thiết, nhưng thực tế chúng không cần. Thật là tốt nếu chúng ta giải tỏa được bao nhiêu điều dư thừa, để tái khám phá những điều quan trọng, đáng kể, để tìm lại khuôn mặt của người ở bên cạnh chúng ta! Và Chúa Giêsu cũng nêu gương cho chúng ta về điều đó qua việc ăn chay. Ăn chay là biết từ bỏ những điều phù du, dư thừa, để đi vào điều cốt yếu. Ðó là tìm kiếm vẻ đẹp của một cuộc sống đơn sơ hơn.”
“Sau cùng, hoang địa là nơi cô tịch. Cả ngày nay, gần chúng ta có bao nhiêu hoang địa. Ðó là những người cô độc và bị bỏ rơi. Bao nhiêu người nghèo và người già ở cạnh chúng ta và sống trong thinh lặng, không gây ồn ào, bị gạt ra ngoài lề, bị gạt bỏ! Nói về họ không phải là điều ăn khách. Nhưng hoang địa dẫn chúng ta đến với họ, tới bao nhiêu người phải im tiếng, họ đang âm thầm xin chúng ta trợ giúp. Hành trình hoang địa Mùa Chay là một hành trình bác ái đối với những người yếu thế nhất.”
Và Ðức Thánh Cha kết luận rằng: “Cầu nguyện, chay tịnh, làm việc bác ái: đó chính là hành trình trong hoang địa Mùa Chay.
“Anh chị em thân mến, với lời ngôn sứ Isaia, Thiên Chúa đã hứa thế này: “Này đây Ta sẽ thực hiện một điều mới mẻ, Ta sẽ mở một con đường trong hoang địa” (Is 43, 19). Trong hoang địa, một con đường được mở ra dẫn chúng ta từ sự chết đến sự sống. Chúng ta hãy cùng Chúa Giêsu tiến vào hoang địa, và chúng ta sẽ đi ra, được nếm hưởng Phục Sinh, quyền năng tình thương của Thiên Chúa đổi mới cuộc sống. Sẽ xảy ra cho chúng ta, như cho các hoang địa, nở hoa vào mùa xuân, làm nảy mầm bất chợt, từ “không gì cả”, những mầm non và những cây cối. Hãy can đảm lên, chúng ta hãy theo Chúa Giêsu vào trong hoang địa: nơi Chúa, các hoang địa của chúng ta sẽ nở hoa.”
Sau bài giáo lý bằng tiếng Ý trên đây, như thường lệ, sáu linh mục lần lượt tóm lược trong các ngôn ngữ chính cùng với lời nhắn nhủ và chào thăm của Ðức Thánh Cha.
Khi chào nhóm tín hữu nói tiếng Arập, Ðức Thánh Cha nhận thấy có nhiều người đến từ Iraq. Ngài ứng khẩu cho biết ngài đã cầu nguyện cho nhân dân Iraq, cho hòa bình tại nước này. Nhân dân Iraq đã chịu bao nhiêu đau khổ và Ðức Thánh Cha nhắc đến sự kiện trong chương trình của ngài có dự án viếng thăm Iraq.
Sau cùng, Ðức Thánh Cha nói bằng tiếng Ý:
“Tôi muốn tái bày tỏ sự gần gũi của tôi với các bệnh nhân bị nhiễm Coronavirus và các nhân viên y tế đang săn sóc, cũng như với các chính quyền dân sự và tất cả những người đang dấn thân giúp đỡ các bệnh nhân và chặn đứng bệnh dịch này.”
Ðức Thánh Cha chào thăm các thành viên phong trào Focolare Tổ Ấm, các nữ tu dòng Thừa sai Nữ tỳ Chúa Thánh Linh. Ngài cũng nhắc đến các nhân viên hãng hàng không Air Italy bị phá sản, và cầu mong tình trạng công ăn việc làm của họ có thể tìm được giải pháp công bằng, trong niềm tôn trọng các quyền của mọi người, đặc biệt của các gia đình.
Với các bạn trẻ, người già, các bệnh nhân và các đôi tân hôn, Ðức Thánh Cha nhắn nhủ rằng: “Hôm nay Thứ Tư Lễ Tro, Chúa chỉ cho chúng ta con đường đức tin cần theo. Anh chị em hãy để cho mình được Thánh Linh hướng dẫn trong con đường hoán cải này, để tái khám phá niềm vui của đức cậy trông Kitô giáo.
Ðầu buổi tiếp kiến, mọi người đã lắng nghe một đoạn Lời Chúa, trích từ Tin Mừng theo thánh Luca (4,1) kể lại: “Chúa Giêsu, đầy Thánh Linh, rời sông Giordan và được Thánh Linh hướng dẫn vào hoang địa, trong 40 ngày, chịu ma quỉ cám dỗ. Ngài không ăn gì trong những ngày ấy”.
Vì đúng vào Thứ Tư Lễ Tro, nên trong bài huấn giáo, Ðức Thánh Cha đã tạm gác loạt bài về các Mối Phúc, để trình bày về ý nghĩa Mùa Chay.
Ðức Thánh Cha nói:
“Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
“Hôm nay chúng ta bắt đầu hành trình Mùa Chay, hành trình 40 ngày tiến về Lễ Phục Sinh, hướng về trọng tâm của năm phụng vụ và đức tin. Ðó là một con đường đi theo Chúa Giêsu, là Ðấng, vào đầu sứ vụ, đã lui vào hoang địa 40 ngày để cầu nguyện và ăn chay, chịu ma quỉ cám dỗ. Hôm nay, tôi muốn nói với anh chị em về ý nghĩa thiêng liêng của hoang địa.
“Chúng ta hãy tưởng tượng mình đang ở trong một hoang địa, một sa mạc. Cảm tưởng đầu tiên là cảm giác bị thinh lặng lớn lao bao trùm: không có những tiếng ồn, ngoài gió và hơi thở của chúng ta. Vì thế, hoang địa là nơi được tách rời khỏi những tiếng ồn ào huyên náo bao quanh. Ðó là sự vắng bóng của lời nói để nhường chỗ cho một Lời khác, Lời Chúa, như gió nhẹ mơn trớn con tim (Xc. 1 V 19,12). Hoang địa là nơi của Lời Chúa. Thực vậy, trong Kinh Thánh, Chúa thích nói với chúng ta trong hoang địa. Trong hoang địa Chúa trao cho Ông Môsê 10 giới răn. Và khi dân Chúa xa lìa Ngài, Thiên Chúa phán: “Này đây Ta sẽ quyến rũ nó, đưa nó vào hoang địa và nói với con tim nó. Nó sẽ trả lời Ta, như trong những ngày nó còn trẻ” (Hs 2,16-17). Trong hoang địa có sự thân mật với Thiên Chúa, tình yêu của Chúa. Mỗi ngày, Chúa Giêsu thích lui vào nơi thanh vắng để cầu nguyện (Xc. Lc 5,16). Chúa dạy chúng ta cách tìm Chúa Cha, Ðấng nói với chúng ta trong hoang địa.”
Ðức Thánh Cha khẳng định rằng: “Mùa Chay là thời điểm thuận tiện để dành chỗ cho Lời Chúa. Ðó là thời điểm tắt tivi và mở Kinh Thánh ra. Ðó là mùa rời bỏ điện thoại di động để nối chúng ta với Tin Mừng. Ðó là thời gian từ bỏ những lời nói vô ích, những chuyện tầm phào, ngồi lê đôi mách, kể chuyện người khác, để thân thưa thân mật với Chúa. Ðó là thời điểm để dấn thân thực hiện một sự thanh tẩy lành mạnh cho tâm hồn. Chúng ta sống trong một môi trường bị ô nhiễm vì quá nhiều những lời nói bạo lực, bao nhiêu lời nói xúc phạm và tai hại, mà các mạng càng phóng lớn hơn. Chúng ta chìm đắm trong những lời trống rỗng, quảng cáo, những sứ điệp lén lút. Chúng ta quen nghe mọi sự về mọi người và có nguy cơ lâm vào tình trạng trần tục bóp nghẹt con tim. Chúng ta khó phân biệt được tiếng Chúa nói với chúng ta, tiếng nói của lương tâm, của sự thiện. Chúa Giêsu, khi kêu gọi chúng ta vào hoang địa, Ngài mời gọi chúng ta hãy lắng nghe những gì đáng kể. Chúa trả lời ma quỉ cám dỗ Ngài: “Con người không phải chỉ sống bằng cơm bánh, nhưng bằng mọi lời xuất phát từ miệng Thiên Chúa” (Mt 4,4).
“Chúng ta cần lời Chúa như cơm bánh, và hơn cả cơm bánh nữa, giúp chúng ta nói với Thiên Chúa: cầu nguyện. Vì chỉ khi một mình trước Thiên Chúa, chúng ta mới thấy rõ những xu hướng của tâm hồn và từ bỏ thái độ nước đôi của tâm hồn. Ðó là hoang địa, nơi sự sống, chứ không phải là nơi chết chóc, vì đối thoại trong thinh lặng với Chúa, tái mang lại cho chúng ta sự sống.”
Ðức Thánh Cha nói thêm rằng: “Chúng ta hãy thử nghĩ lại một nơi hoang địa. Hoang địa là nơi chỉ có những điều thiết yếu. Chúng ta hãy nhìn cuộc sống của mình: bao nhiêu điều vô ích quanh chúng ta! Chúng ta theo đuổi hàng ngàn sự vật có vẻ cần thiết, nhưng thực tế chúng không cần. Thật là tốt nếu chúng ta giải tỏa được bao nhiêu điều dư thừa, để tái khám phá những điều quan trọng, đáng kể, để tìm lại khuôn mặt của người ở bên cạnh chúng ta! Và Chúa Giêsu cũng nêu gương cho chúng ta về điều đó qua việc ăn chay. Ăn chay là biết từ bỏ những điều phù du, dư thừa, để đi vào điều cốt yếu. Ðó là tìm kiếm vẻ đẹp của một cuộc sống đơn sơ hơn.”
“Sau cùng, hoang địa là nơi cô tịch. Cả ngày nay, gần chúng ta có bao nhiêu hoang địa. Ðó là những người cô độc và bị bỏ rơi. Bao nhiêu người nghèo và người già ở cạnh chúng ta và sống trong thinh lặng, không gây ồn ào, bị gạt ra ngoài lề, bị gạt bỏ! Nói về họ không phải là điều ăn khách. Nhưng hoang địa dẫn chúng ta đến với họ, tới bao nhiêu người phải im tiếng, họ đang âm thầm xin chúng ta trợ giúp. Hành trình hoang địa Mùa Chay là một hành trình bác ái đối với những người yếu thế nhất.”
Và Ðức Thánh Cha kết luận rằng: “Cầu nguyện, chay tịnh, làm việc bác ái: đó chính là hành trình trong hoang địa Mùa Chay.
“Anh chị em thân mến, với lời ngôn sứ Isaia, Thiên Chúa đã hứa thế này: “Này đây Ta sẽ thực hiện một điều mới mẻ, Ta sẽ mở một con đường trong hoang địa” (Is 43, 19). Trong hoang địa, một con đường được mở ra dẫn chúng ta từ sự chết đến sự sống. Chúng ta hãy cùng Chúa Giêsu tiến vào hoang địa, và chúng ta sẽ đi ra, được nếm hưởng Phục Sinh, quyền năng tình thương của Thiên Chúa đổi mới cuộc sống. Sẽ xảy ra cho chúng ta, như cho các hoang địa, nở hoa vào mùa xuân, làm nảy mầm bất chợt, từ “không gì cả”, những mầm non và những cây cối. Hãy can đảm lên, chúng ta hãy theo Chúa Giêsu vào trong hoang địa: nơi Chúa, các hoang địa của chúng ta sẽ nở hoa.”
Sau bài giáo lý bằng tiếng Ý trên đây, như thường lệ, sáu linh mục lần lượt tóm lược trong các ngôn ngữ chính cùng với lời nhắn nhủ và chào thăm của Ðức Thánh Cha.
Khi chào nhóm tín hữu nói tiếng Arập, Ðức Thánh Cha nhận thấy có nhiều người đến từ Iraq. Ngài ứng khẩu cho biết ngài đã cầu nguyện cho nhân dân Iraq, cho hòa bình tại nước này. Nhân dân Iraq đã chịu bao nhiêu đau khổ và Ðức Thánh Cha nhắc đến sự kiện trong chương trình của ngài có dự án viếng thăm Iraq.
Sau cùng, Ðức Thánh Cha nói bằng tiếng Ý:
“Tôi muốn tái bày tỏ sự gần gũi của tôi với các bệnh nhân bị nhiễm Coronavirus và các nhân viên y tế đang săn sóc, cũng như với các chính quyền dân sự và tất cả những người đang dấn thân giúp đỡ các bệnh nhân và chặn đứng bệnh dịch này.”
Ðức Thánh Cha chào thăm các thành viên phong trào Focolare Tổ Ấm, các nữ tu dòng Thừa sai Nữ tỳ Chúa Thánh Linh. Ngài cũng nhắc đến các nhân viên hãng hàng không Air Italy bị phá sản, và cầu mong tình trạng công ăn việc làm của họ có thể tìm được giải pháp công bằng, trong niềm tôn trọng các quyền của mọi người, đặc biệt của các gia đình.
Với các bạn trẻ, người già, các bệnh nhân và các đôi tân hôn, Ðức Thánh Cha nhắn nhủ rằng: “Hôm nay Thứ Tư Lễ Tro, Chúa chỉ cho chúng ta con đường đức tin cần theo. Anh chị em hãy để cho mình được Thánh Linh hướng dẫn trong con đường hoán cải này, để tái khám phá niềm vui của đức cậy trông Kitô giáo.