Trong lịch phụng vụ chỉ có Thánh Phaolô được mừng với danh hiệu “Trở lại”, lễ kính Thánh Phaolô “Trở Lại.” Sỡ dĩ Ngài được mang tước hiệu này vì có nhiều lý do. Bài đọc 1, trích sách Công vụ Tông đồ tường thuận lại biến cố Ngài được ơn trở lại đạo Công Giáo phần nào cho chúng ta thấy được điều đó. Thật vậy, biến cố trở lại của Thánh Phaolô làm thay đổi cả cuộc đời của Ngài và làm thay đổi cả sinh hoạt của cả cộng đoàn kitô hữu đầu tiên.

Phaolô hay còn gọi là Saolô. Trước khi trở lại đạo Công Giáo, Saolô là một người thanh niên theo đạo Do Thái, nhiệt thành với truyền thống của cha ông. Sau khi thụ huấn kiến thức từ một thầy Rabbi nổi tiếng là ông Gamaliêl, Saolô đã xung phong đi bắt bớ những người theo đạo Kitô mà anh cho là Tà Đạo, vì đi ngược lại với đạo Do thái. Chính Ngài đã kể lại một cách rõ ràng trong sách công vụ Tông đồ mà chúng ta vừa nghe: “Tôi là người Dothái, sinh tại Tarsê xứ Cilicia, đã được nuôi nấng trong thành này, đã được đào tạo theo chân lý lề luật cha ông dưới chân ông Gamaliêl. Tôi nhiệt thành với lề luật cũng như hết thảy quý vị hôm nay. Tôi đã bắt bớ giết chóc đạo này, xiềng xích và bỏ tù cả đàn ông lẫn đàn bà. Như thầy thượng tế và toàn thể hội đồng kỳ lão đã làm chứng điều đó. Các ngài đã trao cho tôi chứng minh thư để tôi đến kiếm anh em ở Ðamas, bắt trói họ và điệu về Giêrusalem để trừng phạt.” (Cv 22,3-5).

Một hôm, trên đường hăng say đang đi Đamát để bắt bớ các kitô hữu, Đức Giêsu hiện ra với Saolô và biến cố này đã làm thay đổi cả cuộc đời của ông. Ngài kể tiếp: Xảy đến lúc đó khoảng trưa, tôi đang trên đường gần đến Ðamas, thình lình một luồng ánh sáng chan hoà từ trời chói rạng quanh tôi. Tôi ngã xuống đất và nghe tiếng phán bảo tôi: “Saolô, Saolô, sao ngươi bắt bớ Ta?” Tôi đáp: “Thưa Ngài, Ngài là ai?” Người trả lời: “Ta là Giêsu Nadarét mà ngươi đang bắt bớ.” Và những người cùng ở đó với tôi lúc ấy, cũng thấy ánh sáng, nhưng không nghe tiếng Ðấng nói với tôi. Tôi hỏi: “Lạy Chúa, con phải làm gì?” Chúa liền nói với tôi: “Hãy chỗi dậy, vào thành Ðamas, ở đó sẽ nói cho ngươi tất cả những gì ngươi phải làm.” Nhưng vì ánh sáng chói loà kia, tôi không còn thấy được, nên các bạn tôi cầm tay dẫn tôi vào thành Ðamas. Có một người kia tên là Anania, người đạo đức, sống theo Lề luật, và được mọi người Do-thái ở đó kính phục, đến tìm tôi và đứng gần tôi mà nói: “Hỡi anh Saolô, anh hãy nhìn!” Ngay lúc đó tôi nhìn thấy ông.

Và ông nói: “Thiên Chúa cha ông chúng ta đã tiền định cho anh biết thánh ý Người, thấy Ðấng Công Chính và nghe tiếng Người nói. Vậy anh phải làm chứng cho Người trước mặt mọi người về điều anh đã thấy và đã nghe. Và bây giờ, anh còn chần chừ gì nữa? Hãy chỗi dậy và cầu khẩn danh Người mà chịu thanh tẩy và gột rửa mình cho sạch tội lỗi.” (Cv 22,6-18).

Saolô trở về Giêrusalam. Ông kể tiếp: Khi trở về Giêrusalem, đang lúc tôi cầu nguyện trong Đền Thờ, thì tôi xuất thần và thấy Chúa bảo tôi: “Mau lên, hãy rời khỏi Giêrusalem gấp, vì chúng sẽ không nhận lời anh làm chứng về Thầy đâu. Tôi thưa: “Lạy Chúa, chính họ biết rõ con đây đã đến từng hội đường bắt giam và đánh đòn những kẻ tin Chúa. Khi người ta đổ máu ông Têphanô, chứng nhân của Chúa, thì chính con cũng có mặt, con tán thành và giữ áo cho những kẻ giết ông ấy. Chúa bảo tôi: “Hãy đi, vì Thầy sẽ sai anh đến với các dân ngoại ở phương xa.” (Cv 22, 17-21).

Saolô đã làm theo lời Chúa phán cùng ông. Mặc dầu, thời gian đầu Ngài không được các kitô hữu chấp nhận, họ phản đối Ngài ra mặt, khi nghe ông rao giảng, đám đông hét lên rằng: “Hãy bứng khỏi mặt đất loại người như thế! Nó không đáng sống!” (Cv 22,22). Khi Ngài đến Giêrusalem để tìm cách nhập đoàn với các môn đệ “Nhưng mọi người vẫn còn sợ, vì họ không tin Ngài là một môn đệ” (x. Cv 9,26). Nhưng dần dần Ngài đã lấy được lòng tin của các kitô hữu nhất là của các Tông đồ. Ngài trở thành Tông đồ loan báo Tin mừng cho dân ngoại.

Đó là lý do Giáo hội mừng Ngài với tước hiệu độc nhất mà không thánh nào có, tước hiệu “Trở lại”. Nhưng đó không phải là lần duy nhất Thánh Phaolô “Trở lại.” Sau khi đã “Trở lại” thực sự, Thánh nhân còn liên lỉ trở lại hằng giây, hằng phút, hằng giờ, hằng ngày…trong suốt cuộc đời của Ngài. Bởi lẽ, như có lần Ngài nói: “sự thiện tôi muốn thì tôi không làm, nhưng sự ác tôi không muốn, tôi lại cứ làm.”(Rm 7,19). Ngài còn khẳng định: “Tôi thật là một người khốn nạn ! Ai sẽ giải thoát tôi khỏi thân xác phải chết này? Tạ ơn Thiên Chúa, nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta !” (Rm 7, 24).

Và không chỉ Thánh Phaolô mới trở lại nhưng có thể nói vị thánh nào cũng đã được ơn trở lại. Chẳng hạn, thánh Phêrô, vị tông đồ trưởng, sau khi chối Chúa ba lần, đã ăn năn khóc lóc mỗi khi nghe tiếng gà gáy. Như Lêvi, khi nghe tiếng Chúa gọi, ngài đã từ bỏ nghề thu thuế để trở thành Mathêu Tông đồ, tác giả sách Tin mừng. Hầu hết các Thánh Tông đồ khi mới theo Đức Giêsu cũng đã có những tư tưởng phàm tục: Tranh dành chức quyền “ai lớn ai bé” trong nước của Ngài; Khi dân làng Samari không đón tiếp Đức Giêsu, Thánh Giacôbê và Gioan đã thưa với Thầy rằng: Thưa Thầy, Thầy có muốn chúng con khiến lửa từ trời xuống thiêu huỷ chúng nó không? (x. Lc 9,51-56). Rồi, Maria Mađalêna là vị thánh đầu tiên được vinh hạnh loan báo Tin mừng Phục sinh, nhưng trước đó Ngài là người đàn bà “trắc nết.” Trong cựu ước, vua Đavít là vị vua đã phạm những tội ác như ngoại tình, giết người…Thế mà sau này ngài được gọi là vua thánh Đavít, vì nhờ lời nhắc nhở của tiên tri Nathan nên Ngài đã trở lại. Lịch sử Giáo hội cũng cho chúng ta biết có nhiều vị thánh được ơn trở lại một cách đặc biệt: Thánh Augustinô trở lại nhờ lời cầu nguyện của Mẹ thánh Monica; Thánh Inhatiô được ơn trở lại nhờ đọc sách thiêng liêng; chính Thánh Têrêxa Hài Đồng Giêsu được coi là vị Thánh không mắc bất cứ một tội trọng nào, vậy mà trong cuốn nhật ký một tâm hồn Ngài viết rằng: “Chính đêm 25 tháng 12 năm 1886, con được lãnh nhận hồng-ân thoát-ly tuổi trẻ, đúng ra là ơn trở lại hoàn toàn.”

Đúng như bài giảng trong thánh lễ sáng thứ ba, ngày 19.01. 2016, tại nhà nguyện thánh Marta, Đức Thánh Cha Phanxicô đã khẳng định rằng: “Chẳng vị thánh nào không có một quá khứ, cũng chẳng tội nhân nào không có một tương lai. Thiên Chúa không bao giờ dừng lại ở dáng vẻ bề ngoài mà luôn nhìn sâu vào tận tâm tư cõi lòng của con người.”

Các vị thánh đã như thế, còn chúng ta thì sao? Chắc chắn ai trong chúng ta cũng đã có kinh nghiệm về sự trở lại. Chúng ta cần trở lại vì biết bao nhiêu lần chúng ta đã lỗi lời thề ngày chúng ta lãnh nhận Bí tích Rửa tội. Chúng ta cần trở lại vì bao nhiêu lần chúng ta lỗi lời thề hứa với Chúa, với Giáo hội và anh chị em mình. Những người chồng người vợ cần phải trở lại vì những lần lỗi lời thề hứa ngày lãnh nhận Bí tích Hôi Phối. Các linh mục, tu sĩ phải trở lại vì đã lỗi lời khấn hứa nghèo khó, vâng lời, khiết tịnh. Những người cha người mẹ trong gia đình phải trở lại vì không chu toàn bổn phận sinh sản, giáo dục con cái theo tinh thần của Chúa và của Giáo hội. Những đứa con phải trở lại vì không vâng lời cha mẹ, bất hiếu với ông bà, không hòa thuận với anh chị em. Những người học trò phải trở lại vì không chăm chỉ học hành, thậm chí còn coi khinh những người thầy người cô. Những người kitô hữu phải trở lại vì không chu toàn bổn phận đối với Chúa và Giáo hội, nhất là bổn phận truyền giáo. Những người tội lỗi như “đứa con hoang đàng” cần phải trở lại đã đành mà những “người anh cả” đang sống trong gia đình, sống gần người cha người mẹ cũng cần phải trở lại vì đã nhiều lần quên mất tình mẹ tình cha.

Đó là chưa nói đến những người đang thù ghét Giáo hội, đang dã tâm phá Giáo hội, làm hại người kitô hữu…họ cần phải nhìn phải trở lại theo gương của Thánh Phaolô.

Nói tóm lại, ai trong chúng ta cũng cần phải trở lại, cần cố gắng bắt đầu lại mỗi ngày, nhất là khi có sự sai lỗi với Chúa, với Giáo hội và anh chị em. Ước gì, chúng ta có được tâm tình nội dung bài hát “xin giữ con” của tác giả Mi Trầm: “Nguyện xin Chúa giúp con bắt đầu rồi lại bắt đầu…”. Khi đã trở lại, hãy bắt chước Thánh Phaolô dấn thân không mệt mỏi để phục vụ Chúa và Giáo hội, nhất là dấn thân để chu toàn bổn phận loan báo Tin mừng mà Đức Giêsu mời gọi chúng ta trong bài Tin mừng hôm nay: “Anh em hãy đi khắp tứ phương thiên hạ, loan báo Tin Mừng cho mọi loài thọ tạo.” (Mc 16,15).

Lạy Chúa, nhờ lời chuyển cầu của Thánh Phaolô Trở lại, xin soi sáng cho mỗi người chúng con biết can đảm nhận ra tội lỗi của mình để sám hối, trở lại với Chúa. Xin cho mỗi chúng con biết “bắt đầu” và “lại bắt đầu” mỗi ngày trong suốt cuộc sống của chúng con. Amen.

Lm. Anthony Trung Thành