Chúa xuống thế làm người là thể hiện lòng thương xót
Vì thương nhân loại, Chúa Giêsu xuống thế làm người để thể hiện Lòng Thương Xót. Sau khi con người sa phạm, cần cứu chuộc, cần thương xót, bằng sai Con Một xuống thế làm người.
Mùa Giáng Sinh, Giáo Hội đón nhận Thiên Chúa làm người : Ngôi Lời trở nên người phàm và cư ngụ giữa chúng (Ga, 1,14).
Thánh Phaolô cho biết rõ hơn :
Đức Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất thiết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần (Pl 2, 6-7)
Nên Giáng Sinh đem đến : Tin mừng trọng đại, cũng là niềm vui cho toàn dân : Hôm nay, một Đấng Cứu Độ đã được sinh ra cho anh em, trong thành Đavid, Ngài là Đấng Kitô Đức Chúa. (Lc 2, 10-11)
Chúa Giêsu xuống Thế làm người là thể hiện Lòng Thương Xót
Chính Chúa Giêsu, bản tính là tình yêu Thương Xót của Chúa Cha. Do đó mục đích nhập thể và vượt qua của Chúa Kitô là để ‘‘tỏ Cha ra’’ (Ga 1,18). Nhờ đó, con người biết được Cha là Tình Yêu Thương Xót. ‘’Cha Thày yêu Thày thế nào Thày cũng yêu các con như vậy’’(Ga 14, 9). Như môn đệ Chúa yêu thương viết: ’’ Người yêu thương những người thuộc về Người ở trên
Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolo II viết : Nơi Đức Giêsu Kitô, Thiên Chúa chẳng những nói với loài người mà còn tìm kiếm họ nữa. Việc Con Thiên Chúa nhập thể chứng tỏ là Thiên Chúa đã đi tìm loài người. Đó là một tìm kiếm mà khởi điểm bắt đầu từ cõi lòng của Thiên Chúa và đích điểm ở nơi việc nhập thể của Ngôi Lời. (Tt. Ngàn Năm Thứ Ba Đang Đến, 10.11. 1994)
Nhập Thể Con Thiên Chúa làm người mục đích tìm chiên lạc. Như trong hai dụ ngôn Lòng Thương Xót :
- Tìm chiên lạc (Lc 15, 4-7). Bỏ 99 con, đi tìm một con là loài người trên trần thế.
- Và người cha ở nhà chờ đứa con hoang đàng phung phá trở về (Lc 15, 11-31). Người cha ám chỉ Người Con nhập thể Giáng Sinh.
Trong tông sắc ‘‘Miresicordiae Vultus’’ (Khuôn Mặt Thương Xót), mở Năm Thánh, ĐGH Phanxicô đã cảm nhận Thiên Chúa có bản tính tỏ hiện nơi Chúa Giêsu nhập thể, cứu thế, viết : Chúa Giêsu là dung nhan của tình thương Chúa Cha. Những lời này có thể tóm lại rõ ràng mầu nhiệm đức tin Kitô giáo. Tình thương đã trở nên sống động và hữu hình nơi Đức Giêsu Nazareth, đạt đến tột đỉnh của mình nơi Người...Đức Giêsu Nazareth là Đấng mạc khải cho thấy tình thương của Thiên Chúa, bằng lời nói của Người, hành động và toàn thể bản thân người. (số 1) 1)
Tình yêu này giờ đây trở thành hữu hình và khả giác nơi tất cả cuộc đời trần thế của Chúa Giêsu. Bản thân của Người chẳng khác hơn là tình yêu, một tình yêu được tặng ban nhưng không... Hết mọi sự nơi Người đều nói về tình thương. Không một sự gì nơi Người mà lại trống rỗng lòng cảm thương. (số 8)
NHÂN CHỨNG CHO CHÚA KITÔ
Quan trọng nhất trong mục vụ là làm cho người tín hữu là khí cụ bình an của Chúa (Mt. 1, 12 ; Rm 12, 18). Ai cũng cảm nghiệm được Thiên Chúa đang ở với chúng ta và chia sẻ tình yêu đó với người chung quanh (1Tx 2,8)
Bằng tình yêu tha thiết, Chúa muốn các Môn Đệ các ngài cảm nghiệm niềm vui và bình an trong đời sống. (Lc 34, 39)
Sách Tông Đồ Công Vụ là cuốn sách truyền giáo. Tường thuật về sự phát triển khai sinh, sứ mạng Giáo Hội. Chúa Giêsu mời gọi các Tông Đồ đóng vai trỏ nhân chứng khi đi rao giảng. Chính Chúa sửa soạn cho các ông ra đi làm chứng nhân của Ngài. Ngài có mặt bên các ông, giảng dạy... để tạo thành Giáo Hội truyền giáo (x. Cv 1, 3-5)
Khi rao giảng cho dân ngoại, Thánh Phêrô chẳng nói : Còn chúng tôi đây, xin làm chứng về mọi sự Người đã làm trong cả vùng Do Thái và Giêrusalem. (Cv 10,39). Không gì làm chứng nhân bằng chính cuộc sống của mình.
Tông huấn Evangeli Nuntiandi của Chân Phước Giáo Hoàng Phaolô VI đã nói lên vai trò nhân chứng trong đời sống : Chính với phẩm cách và đời sống mình, mà Giáo Hội sẽ Phúc Âm hóa thế giới. Bằng chứng tá sống động về lòng trung thành với Chúa Giêsu. Chứng tá về khó nghèo và siêu thoát, tự do khi phải đối đầu với quyền Iực trần gian. (số 41)
Bs Bernie Siegal, tác giả cuốn ‘‘Love, Medecine and Miracles’’ một người tận hiến cả đời cho trẻ em tàn tật, bị bệnh nan y đã nói : Tất cả bệnh tật đều liên hệ đến tình yêu. Tình yêu có thể chữa lành. Khoa học chứng minh rõ ràng thái độ bác ái yêu thương ảnh hưởng tới sức khỏe. Khoa học khẳng định rằng gắn bó chặt chẽ niềm tin tông giáo giúp cho sức khỏe hồi phục nhanh và tốt hơn. (ns. HN số 281. 5.2016, tr. 8)
Thiên Chúa muốn chúng ta khám phá chính chúng ta là nhân chứng cho Chúa Kitô, mang lại nguồn bình an cho mọi người. (1Ga 3, 16-18).
Một thời gian ngắn trước khi chết, Tom Dooley, vị bác sỹ truyền giáo nổi tiếng ở Mỹ, đã trở lại Hoa Kỳ để cổ động gây qũi cho bệnh nhân bên Đông Nam Á. Ông bác sỹ này bị ung thư, biết mình sẽ chết. nhưng trong hoàn cảnh này có nên về quê hương hay bệnh viện Đông Nam Á, nơi dân chúng cần ông. Đang suy tính, thì ông nhận được điện tín: Chúng tôi cần bác sỹ ở đây...(ns. HN số 281. 5.2016, tr. 9)
Chúa Giêsu cũng hứa ban Chúa Thánh Thần. Chúa Thánh Thần đến làm vui tươi và bình an như Tin Mừng công bố : bình an cho các con (Ga 20, 19). Chúa Thánh Thần là món quà vô giá (x. 1Cr 1, 4-9). Thế giới cần Chúa Thánh Thần hướng dẫn mang đến hoàn thành công trình sáng tạo và cứu rỗi. (x. Ep 1, 3-14)
ĐGH Phanxicô, dịp thăm Thụy Điển 31.10.2016 đã ký thông cáo chung với giám mục Mounib Youman, chủ tịch Liên Hiệp Tin Lành Luther thế giới. Mở đầu thông cáo bằng câu:
Hãy ở lại trong Thày
như Thày ở lại trong anh em.
Cũng như cành nho không thể
tự mình sinh hoa trái,
nếu không gắn liền với cây nho,
anh em cũng thế nếu không ở lại trong Thày. (Ga 15, 4)
Và trong thông cáo có mục ‘‘Chúng tôi dấn thân cùng chung làm chứng’’. Chúng tôi tình nguyện làm chứng cho ân sủng lòng thương xót của Thiên Chúa, được thấy rõ nơi Chúa Giêsu bị đóng đinh và sống lại. Chúa Kitô muốn chúng tôi nên Một, để cho thế gian có thể tin (x. Ga 17, 21). Cầu nguyện cho Công Giáo, Tin Lành cùng nhau làm chứng cho Phúc Âm mời gọi mọi người lắng nghe Lời Chúa và phục vụ tha nhân.
LÀM NGƯỜI HOÀN THIỆN GIỮA ĐỜI
Thiên Chúa dựng con người giống hình ảnh Thiên Chúa (St 1, 26-27) và được gọi nên hoàn thiện như Cha trên Trời.
Làm người hoàn thiện giữa đời không dễ. Con người từ đầu muốn thành ‘’thần’’ như Evà muốn(x. St 2,4), và con cháu sau nay cũng muốn hơn ai. Trong khi đó, Chúa nói muốn nên thánh thiện phải giống như trẻ nhỏ (x. Mt 19, 13-15). Chúa Giêsu làm người trước, tự xưng là ‘’Con Người’’ (x. Mc 2,10) và trở nên giống con người mọi sự ’’đã chịu thử thách về mọi phương diện cũng như ta, nhưng không phạm tội’’ (x. Dt 4, 5).
Nên Chúa mới kêu gọi : Hãy học với tôi, vì tôi hiền lành và khiêm nhường (Mt 11,29) và Anh em hãy yêu thương nhau như tôi đã yêu anh em. (Ga 13,34)
Nhập thể, Chúa Giêsu không muốn ưu tiên. Muốn đóng vai trò tôi tớ, phục vụ : Đến để hầu hạ và hiến dâng mạng sống mình làm giá chuộc muôn dân. (Mt 20,28)
Thiên Chúa cứu độ, nghĩa là tha thứ hòa giải. Chúa tha thứ để chúng ta hòa giải với Người : Khi chúng ta còn là thù địch mà Con Thiên Chúa đã chết để hòa giải chúng ta với Thiên Chúa (Rm 5,10). Đễ hòa giải với chúng ta, như Thánh Phêrô xác nhận : Bao nhiêu tội chúng ta, chính Người đã mang vào thân thế mà đưa lên cây thập giá, để một khi đã chết với tội, chúng ta sống đời công chính. (1Pr 2, 24)
Mầu nhiệm Giáng Sinh là Thiên Chúa hạ mình làm người, ngang hàng với mọi người, chia sẻ cho con người trong địa vị con cái Thiên Chúa. Mầu nhiệm mời gọi đồng hành như anh em trong xã hội. Cùng nhau thực hiện làm con Thiên Chúa, yêu thương nhau.
Kết bài, chúng ta cùng hát lên ca tụng mừng Đấng Cứu Độ trần gian :
1. Hát lên mừng Chúa một bài ca mới
vì Chúa làm nên bao việc lạ lùng,
Người chiến thắng bởi cánh tay hùng mạnh
bởi cánh tay thần thánh của Người
2. Chúa biểu dương ơn Người cứu độ
mạc khải đức công binh trước chư dân
Người nhớ lại ân nghĩa tín thành
Dành cho tổ phụ Israel
3. Khắp cõi đất này đã từng xem thấy ơn cứu độ của Chúa chúng ta
tung hô Chúa bởi toàn thể địa cầu
Hãy vui lên reo hò mà đàn hát
4. Nào dâng lên Chúa khúc hạc cầm dìu dặt
Nương khúc hạc cầm réo rắt giọng ca
Kèn thổi vang lên, xen tiếng tù và
tung hô Chúa là vị Quân vương. (TV.97)
Mầu nhiệm nhập thể là Thiên Chúa lấp khoảng cách giữa Tạo Hóa và tạo vật, giữa Thánh Thiện và tội lỗi, giữa Trời Cao và đất thấp. Từ đáy lòng, dâng lên Chúa Hài Nhi niềm khao khát mong chờ :
Trời cao hãy đổ xương xuống
và ngàn mây hãy mưa Đấng chuộc tội
Trời Cao hãy đổ sương xuống
và ngàn mây, hãy mưa Đấng cứu đời
Trong đêm u tối, chúng con mong ngày mau tới.
Như nai đang khát ước mong mau tìm thấy suối
Chúa ôi ! Dừng cơn giận Chúa lại thôi.
Chúa ôi ! Đoàn con đã hối tội rồi.
Vì thương nhân loại, Chúa Giêsu xuống thế làm người để thể hiện Lòng Thương Xót. Sau khi con người sa phạm, cần cứu chuộc, cần thương xót, bằng sai Con Một xuống thế làm người.
Mùa Giáng Sinh, Giáo Hội đón nhận Thiên Chúa làm người : Ngôi Lời trở nên người phàm và cư ngụ giữa chúng (Ga, 1,14).
Thánh Phaolô cho biết rõ hơn :
Đức Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất thiết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần (Pl 2, 6-7)
Nên Giáng Sinh đem đến : Tin mừng trọng đại, cũng là niềm vui cho toàn dân : Hôm nay, một Đấng Cứu Độ đã được sinh ra cho anh em, trong thành Đavid, Ngài là Đấng Kitô Đức Chúa. (Lc 2, 10-11)
Chúa Giêsu xuống Thế làm người là thể hiện Lòng Thương Xót
Chính Chúa Giêsu, bản tính là tình yêu Thương Xót của Chúa Cha. Do đó mục đích nhập thể và vượt qua của Chúa Kitô là để ‘‘tỏ Cha ra’’ (Ga 1,18). Nhờ đó, con người biết được Cha là Tình Yêu Thương Xót. ‘’Cha Thày yêu Thày thế nào Thày cũng yêu các con như vậy’’(Ga 14, 9). Như môn đệ Chúa yêu thương viết: ’’ Người yêu thương những người thuộc về Người ở trên
Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolo II viết : Nơi Đức Giêsu Kitô, Thiên Chúa chẳng những nói với loài người mà còn tìm kiếm họ nữa. Việc Con Thiên Chúa nhập thể chứng tỏ là Thiên Chúa đã đi tìm loài người. Đó là một tìm kiếm mà khởi điểm bắt đầu từ cõi lòng của Thiên Chúa và đích điểm ở nơi việc nhập thể của Ngôi Lời. (Tt. Ngàn Năm Thứ Ba Đang Đến, 10.11. 1994)
Nhập Thể Con Thiên Chúa làm người mục đích tìm chiên lạc. Như trong hai dụ ngôn Lòng Thương Xót :
- Tìm chiên lạc (Lc 15, 4-7). Bỏ 99 con, đi tìm một con là loài người trên trần thế.
- Và người cha ở nhà chờ đứa con hoang đàng phung phá trở về (Lc 15, 11-31). Người cha ám chỉ Người Con nhập thể Giáng Sinh.
Trong tông sắc ‘‘Miresicordiae Vultus’’ (Khuôn Mặt Thương Xót), mở Năm Thánh, ĐGH Phanxicô đã cảm nhận Thiên Chúa có bản tính tỏ hiện nơi Chúa Giêsu nhập thể, cứu thế, viết : Chúa Giêsu là dung nhan của tình thương Chúa Cha. Những lời này có thể tóm lại rõ ràng mầu nhiệm đức tin Kitô giáo. Tình thương đã trở nên sống động và hữu hình nơi Đức Giêsu Nazareth, đạt đến tột đỉnh của mình nơi Người...Đức Giêsu Nazareth là Đấng mạc khải cho thấy tình thương của Thiên Chúa, bằng lời nói của Người, hành động và toàn thể bản thân người. (số 1) 1)
Tình yêu này giờ đây trở thành hữu hình và khả giác nơi tất cả cuộc đời trần thế của Chúa Giêsu. Bản thân của Người chẳng khác hơn là tình yêu, một tình yêu được tặng ban nhưng không... Hết mọi sự nơi Người đều nói về tình thương. Không một sự gì nơi Người mà lại trống rỗng lòng cảm thương. (số 8)
NHÂN CHỨNG CHO CHÚA KITÔ
Quan trọng nhất trong mục vụ là làm cho người tín hữu là khí cụ bình an của Chúa (Mt. 1, 12 ; Rm 12, 18). Ai cũng cảm nghiệm được Thiên Chúa đang ở với chúng ta và chia sẻ tình yêu đó với người chung quanh (1Tx 2,8)
Bằng tình yêu tha thiết, Chúa muốn các Môn Đệ các ngài cảm nghiệm niềm vui và bình an trong đời sống. (Lc 34, 39)
Sách Tông Đồ Công Vụ là cuốn sách truyền giáo. Tường thuật về sự phát triển khai sinh, sứ mạng Giáo Hội. Chúa Giêsu mời gọi các Tông Đồ đóng vai trỏ nhân chứng khi đi rao giảng. Chính Chúa sửa soạn cho các ông ra đi làm chứng nhân của Ngài. Ngài có mặt bên các ông, giảng dạy... để tạo thành Giáo Hội truyền giáo (x. Cv 1, 3-5)
Khi rao giảng cho dân ngoại, Thánh Phêrô chẳng nói : Còn chúng tôi đây, xin làm chứng về mọi sự Người đã làm trong cả vùng Do Thái và Giêrusalem. (Cv 10,39). Không gì làm chứng nhân bằng chính cuộc sống của mình.
Tông huấn Evangeli Nuntiandi của Chân Phước Giáo Hoàng Phaolô VI đã nói lên vai trò nhân chứng trong đời sống : Chính với phẩm cách và đời sống mình, mà Giáo Hội sẽ Phúc Âm hóa thế giới. Bằng chứng tá sống động về lòng trung thành với Chúa Giêsu. Chứng tá về khó nghèo và siêu thoát, tự do khi phải đối đầu với quyền Iực trần gian. (số 41)
Bs Bernie Siegal, tác giả cuốn ‘‘Love, Medecine and Miracles’’ một người tận hiến cả đời cho trẻ em tàn tật, bị bệnh nan y đã nói : Tất cả bệnh tật đều liên hệ đến tình yêu. Tình yêu có thể chữa lành. Khoa học chứng minh rõ ràng thái độ bác ái yêu thương ảnh hưởng tới sức khỏe. Khoa học khẳng định rằng gắn bó chặt chẽ niềm tin tông giáo giúp cho sức khỏe hồi phục nhanh và tốt hơn. (ns. HN số 281. 5.2016, tr. 8)
Thiên Chúa muốn chúng ta khám phá chính chúng ta là nhân chứng cho Chúa Kitô, mang lại nguồn bình an cho mọi người. (1Ga 3, 16-18).
Một thời gian ngắn trước khi chết, Tom Dooley, vị bác sỹ truyền giáo nổi tiếng ở Mỹ, đã trở lại Hoa Kỳ để cổ động gây qũi cho bệnh nhân bên Đông Nam Á. Ông bác sỹ này bị ung thư, biết mình sẽ chết. nhưng trong hoàn cảnh này có nên về quê hương hay bệnh viện Đông Nam Á, nơi dân chúng cần ông. Đang suy tính, thì ông nhận được điện tín: Chúng tôi cần bác sỹ ở đây...(ns. HN số 281. 5.2016, tr. 9)
Chúa Giêsu cũng hứa ban Chúa Thánh Thần. Chúa Thánh Thần đến làm vui tươi và bình an như Tin Mừng công bố : bình an cho các con (Ga 20, 19). Chúa Thánh Thần là món quà vô giá (x. 1Cr 1, 4-9). Thế giới cần Chúa Thánh Thần hướng dẫn mang đến hoàn thành công trình sáng tạo và cứu rỗi. (x. Ep 1, 3-14)
ĐGH Phanxicô, dịp thăm Thụy Điển 31.10.2016 đã ký thông cáo chung với giám mục Mounib Youman, chủ tịch Liên Hiệp Tin Lành Luther thế giới. Mở đầu thông cáo bằng câu:
Hãy ở lại trong Thày
như Thày ở lại trong anh em.
Cũng như cành nho không thể
tự mình sinh hoa trái,
nếu không gắn liền với cây nho,
anh em cũng thế nếu không ở lại trong Thày. (Ga 15, 4)
Và trong thông cáo có mục ‘‘Chúng tôi dấn thân cùng chung làm chứng’’. Chúng tôi tình nguyện làm chứng cho ân sủng lòng thương xót của Thiên Chúa, được thấy rõ nơi Chúa Giêsu bị đóng đinh và sống lại. Chúa Kitô muốn chúng tôi nên Một, để cho thế gian có thể tin (x. Ga 17, 21). Cầu nguyện cho Công Giáo, Tin Lành cùng nhau làm chứng cho Phúc Âm mời gọi mọi người lắng nghe Lời Chúa và phục vụ tha nhân.
LÀM NGƯỜI HOÀN THIỆN GIỮA ĐỜI
Thiên Chúa dựng con người giống hình ảnh Thiên Chúa (St 1, 26-27) và được gọi nên hoàn thiện như Cha trên Trời.
Làm người hoàn thiện giữa đời không dễ. Con người từ đầu muốn thành ‘’thần’’ như Evà muốn(x. St 2,4), và con cháu sau nay cũng muốn hơn ai. Trong khi đó, Chúa nói muốn nên thánh thiện phải giống như trẻ nhỏ (x. Mt 19, 13-15). Chúa Giêsu làm người trước, tự xưng là ‘’Con Người’’ (x. Mc 2,10) và trở nên giống con người mọi sự ’’đã chịu thử thách về mọi phương diện cũng như ta, nhưng không phạm tội’’ (x. Dt 4, 5).
Nên Chúa mới kêu gọi : Hãy học với tôi, vì tôi hiền lành và khiêm nhường (Mt 11,29) và Anh em hãy yêu thương nhau như tôi đã yêu anh em. (Ga 13,34)
Nhập thể, Chúa Giêsu không muốn ưu tiên. Muốn đóng vai trò tôi tớ, phục vụ : Đến để hầu hạ và hiến dâng mạng sống mình làm giá chuộc muôn dân. (Mt 20,28)
Thiên Chúa cứu độ, nghĩa là tha thứ hòa giải. Chúa tha thứ để chúng ta hòa giải với Người : Khi chúng ta còn là thù địch mà Con Thiên Chúa đã chết để hòa giải chúng ta với Thiên Chúa (Rm 5,10). Đễ hòa giải với chúng ta, như Thánh Phêrô xác nhận : Bao nhiêu tội chúng ta, chính Người đã mang vào thân thế mà đưa lên cây thập giá, để một khi đã chết với tội, chúng ta sống đời công chính. (1Pr 2, 24)
Mầu nhiệm Giáng Sinh là Thiên Chúa hạ mình làm người, ngang hàng với mọi người, chia sẻ cho con người trong địa vị con cái Thiên Chúa. Mầu nhiệm mời gọi đồng hành như anh em trong xã hội. Cùng nhau thực hiện làm con Thiên Chúa, yêu thương nhau.
Kết bài, chúng ta cùng hát lên ca tụng mừng Đấng Cứu Độ trần gian :
1. Hát lên mừng Chúa một bài ca mới
vì Chúa làm nên bao việc lạ lùng,
Người chiến thắng bởi cánh tay hùng mạnh
bởi cánh tay thần thánh của Người
2. Chúa biểu dương ơn Người cứu độ
mạc khải đức công binh trước chư dân
Người nhớ lại ân nghĩa tín thành
Dành cho tổ phụ Israel
3. Khắp cõi đất này đã từng xem thấy ơn cứu độ của Chúa chúng ta
tung hô Chúa bởi toàn thể địa cầu
Hãy vui lên reo hò mà đàn hát
4. Nào dâng lên Chúa khúc hạc cầm dìu dặt
Nương khúc hạc cầm réo rắt giọng ca
Kèn thổi vang lên, xen tiếng tù và
tung hô Chúa là vị Quân vương. (TV.97)
Mầu nhiệm nhập thể là Thiên Chúa lấp khoảng cách giữa Tạo Hóa và tạo vật, giữa Thánh Thiện và tội lỗi, giữa Trời Cao và đất thấp. Từ đáy lòng, dâng lên Chúa Hài Nhi niềm khao khát mong chờ :
Trời cao hãy đổ xương xuống
và ngàn mây hãy mưa Đấng chuộc tội
Trời Cao hãy đổ sương xuống
và ngàn mây, hãy mưa Đấng cứu đời
Trong đêm u tối, chúng con mong ngày mau tới.
Như nai đang khát ước mong mau tìm thấy suối
Chúa ôi ! Dừng cơn giận Chúa lại thôi.
Chúa ôi ! Đoàn con đã hối tội rồi.