□ Nguyễn Trung Tây
Chuyện Bác Chuyện Em: Thằng Mõ-Bà Góa
□ Chuyện Bác Chuyện Em bối cảnh xảy ra ở khắp nơi, Việt Nam, Mỹ, Úc, Do Thái… Em đi tu mà em cũng có thể là một nhân vật đã lập gia đình.
Gặp em, Bác mặt nhăn nhăn như khỉ ăn nhầm phải mắm tôm,
— Kinh Thánh có nhiều đoạn đến là khó hiểu. Gặp tớ chậm lụt, đi lễ nghe đọc bài Phúc Âm mà cứ ù ù cạc cạc y như vịt nghe sấm. Tỷ như cái đoạn nói về cái bà góa với 2 đồng xu tiền đó (Mark 12:41-44, Luke 21:1-4). Cũng thấy đến là lạ, tự nhiên bà ấy quẳng vào hòm tiền cúng có hai đồng xu chả mua được cốc nước vối quán bà Cả Nha, thế mà Chúa mở miệng khen bà ấy không tiếc nhời.
Em táo tợn, uống mật gấu, mở miệng cự nự,
— Quan bác ăn nói chữ nghĩa đến là táo tợn. Dâng cúng thì lại nói là quẳng vào. Sáng đã làm một điếu thuốc lào chửa mà ăn nói vớ vẩn đến thế?
Bác chép miệng,
— Rồi! Sáng dậy một cái là tung chăn mền nhào xuống rít liền một hơi thuốc Cái Sắn từ trong Nam gửi ra. Lúc nãy buồn chân đi ngang qua quán nước của bà Cả, lại ghé vào bắn thêm mấy phát nữa, nhưng thấy miệng nó vẫn cứ nhàn nhạt sao đấy.
Em nhìn bác,
— Khổ! Trời rét tợn mà quan bác cứ áo sống phong phanh như thằng mõ thế kia, hỏi sao mà miệng không nhàn nhạt. Không khéo quan bác lại ốm rồi. Có cần cạo gió hay không? Ghé vào quán bà Cả Nha mượn cái đồng tiền xu Khải Định để em cạo cho…
Bác mắng em mấy mắng,
— Ông rõ là cám lợn dở hơi, cứ vớ vẩn như thằng mõ. Đang nói chuyện này thì lại vẹo sang chuyện khác.
Em cười cầu hòa,
— Em mới nói đùa chơi có mấy câu mà quan bác đã lại cau có gắt gỏng mắm tôm rồi. Thì thôi, yên, bác đang nói về cái vụ bà góa…
Bác quay lại chuyện cũ,
— Đúng rồi, đang nói dở cái chuyện bà góa...
Em góp ý,
— Cái bà góa ở trong Kinh Thánh thì cũng không giống như bà góa ở làng mình đâu. Cái bà Cả Nha ở trong làng dù có là gái góa, nhưng vẫn có quán nước đầu làng để cho quan viên trăm họ ghé vào mua cốc nước vối bắn vài nỏ thuốc lào. Chứ cái bà góa ở trong Kinh Thánh có mà được như thế. Đã là gái góa ở nước Do Thái thuả xưa thì chỉ còn có nước cầm cái mõ mà đi rao khắp làng…
Bác nhăn mặt,
— Sao lại nói người ta nặng nhời như thế…
Em thanh minh,
— Gượm hẵng quan bác. Em đã nói xong đâu mà quan bác đã mắng em sa sả như thế. Thì bác cứ nom đi, ở cái làng mình, nguyên cả huyện rồi kéo theo mấy tổng, người có danh có phận vẫn là cụ bá Tiên nhà có mấy mẫu ruộng thượng đẳng điền. Chứ ai như cái nhà anh Thìn, một miếng đất, em xin lỗi, chó ỉa cũng không có mà cắm sào, cho nên trong làng người ta mới coi khinh, bắt làm thằng mõ.
Bác gật đầu,
— Thì chuyện, chẳng thế mà vua chúa thời xưa, khi phong thưởng cho công thần, họ cũng cứ thưởng toàn là đạc điền ruộng nương.
Em ra vẻ hiểu biết,
— Ấy, cái người ở bên Do Thái cũng thế. Ai mà không có cơ ngơi điền thổ là cầm chắc cái phận thằng mõ trong thôn, tha hồ mà bị người làng coi thường ăn hiếp. Mà cái người Do Thái họ cũng lạ lắm. Đất đai là chỉ truyền từ đời cha sang đời con trai, rồi là sang đời cháu trai, chắt, chít, cũng tinh là con trai. Cho nên gặp ngay cái nhà nào mà ông bố chết sớm để lại có một cái giống, mà lỡ cái giống đó vắn số, là cái bà góa đó đi đời nhà ma. Vừa mất chồng, vừa mất con, lại vừa mất ruộng. Ruộng mà mất rồi thì tự nhiên hóa ra cùng đinh khố chuối như thằng mõ ở trong làng ta mà thôi.
Bác tròn mắt,
— Hãi nhỉ!
Em gật đầu,
— Ấy, cho nên quan bác mới thấy cái bà góa thành Nain hồi đó thiệt tình là mệt. Đã mất chồng, giờ lại mất thằng con trai, mà lại là cái thằng con trai duy nhất. Rõ là khổ! Cho nên người trong thành mới đi theo đông như kiến để mà khóc thương cho cái phận mất ruộng hóa ra thằng mõ của bà ấy đấy (Luke 7:11-17).
Bác như vỡ nhẽ,
— À! Thì ra là thế.
Em như hứng chí,
— Mà em nói cho quan bác nghe. Nói tới cái chữ thằng mõ-bà góa ai mà chẳng hiểu người đó là người cùng rốt trong thôn. Thế mà Chúa còn nhấn mạnh thêm một cái chữ nghèo trước chữ bà góa (Luke 21:3, Mark 12:43). Vậy thì quan bác đủ hiểu là cái bà góa này nghèo gấp đôi, nghèo hơn những bà góa thường, nghèo hết nước nói. Ấy thế mà người ta vẫn dám dâng tặng hết tất tật số tiền bé con con. Đàn bà dễ có mấy tay!
Bác như đã hiểu chuyện,
— Hèn chi Chúa cất tiếng khen không tiếc nhời.
Em kết luận,
— Ấy, giờ là đã ba năm rõ mười rồi nhé. Mà này, em nhớ hồi xưa khi còn nhỏ bu em cứ hay kể là làng ta thời mới xây nhà thờ, cha xứ sai ông trùm lên tới tận kinh đô thỉnh ông thợ bạc về đúc một cái chuông bằng đồng. Nhiều người trong làng kéo tới dâng tặng cho Chúa bạc vàng để đúc chuông lắm, có cả cái bà góa trong làng cũng ghé vào dâng hai đồng trinh. Bu em nói hai đồng trinh thời đó thì cũng chẳng bõ dính răng, may ra thì mua được cây kẹo bé bằng cái mắt muỗi. Bởi thế, ông trùm chép miệng khánh vàng còn chưa ăn nổi ai, tiện tay quẳng bỏ. Có thế thôi mà đúc mãi nhưng chuông vẫn không thành. Chuông gõ mà tiếng nghe nó cứ chõm chọe như tiếng phèng la. Mãi sau người ta mới chợt nhớ, quay lại chỗ hòm tiền tìm kiếm hai đồng xu. May phúc cho ông trùm là hai đồng trinh còn nằm tênh hênh ở ngay góc cột. Lúc đó việc đúc chuông mới thành đấy, chuông gõ nghe tiếng boong boong đi xa tới tận mấy tổng lận.
Lời Chúa
11 Sau đó Ngài đến thăm một thành gọi là Naim. Có môn đồ và dân chúng đông đảo cùng đi với Ngài. 12 Khi Ngài đến gần cửa thành, thì này người ta đang khiêng đi chôn một người chết, đứa con ruột của mẹ nó, và là một bà góa; và có đông dân chúng trong thành đi với bà. 13 Thấy bà ấy, Chúa chạnh lòng thương và nói với bà: "Ðừng khóc nữa!" 14 Tiến lại. Rồi Ngài nói: "Thanh niên! Ta bảo ngươi: hãy chỗi dạy!" 15 Và người chết ngồi chồm dậy và lên tiếng nói. Và Ngài trao lại cho mẹ nó, 16 Mọi người phát kinh hãi, và tôn vinh Thiên Chúa rằng: "Một tiên tri cao cả đã chỗi dậy giữa chúng ta, và Thiên Chúa đã viếng thăm dân của Người!" 17 Và tiếng đồn ấy đã lan ra về Ngài trong toàn cõi Yuđê, và khắp cả vùng lân cận (Luca 7:11-17).
Đường về âm phủ lối bạt ngàn.
Lá vàng rơi phủ đậy áo quan,
Mộ khúc bi ca sầu ly biệt,
Một cõi trời buồn trắng khăn tang.
Khói trắng nhang thơm hay khói sương?
Bạch lạp nến cháy ảo thiên đường?
Khói cay mắt mẹ hay mẹ khóc?
Lệ nào thương mẹ? Lệ khóc con?
Sỏi đá hai bên lệ hai hàng,
Sỏi buồn sỏi khóc ướt khăn tang,
Đá buồn đá khóc khô nước mắt,
Trời đông nhỏ lệ buồn mênh mang.
Góa phụ khăn tang sầu tuổi xanh,
Lá vàng héo úa buồn lá xanh,
Sầu tủi duyên mẹ, duyên góa phụ.
Buồn thương phận mẹ, phận độc hành.
Cõi tang ma,
Góa phụ khóc,
Người người khóc,
Sỏi đá khóc,
Lệ che tối
Bóng một người!
Đang bước tới.
Tiếng chân Chúa bước đất rộn ràng.
Trời xanh nín thở gió ngừng ngang,
Thiên đàng đất thấp yên lặng ngắm,
Giây phút tay Trời đụng áo quan.
Dế mèn rũ cánh ngưng sầu ca,
Cỏ úa kinh ngạc mở mắt ra,
Trời xanh thầm thì vào tai gió,
"Sao lại ngạc nhiên? Đó, Chúa ta”.
"Chúa đã chết!” (1), nếu Chúa đã chết,
Trần gian đen đặc tối tang ma.
Trời đông tái xám màu ly biệt.
Nếu không có Chúa, đời mộ ca!
Bước chân Chúa tới,
trần gian đổi mới,
màu trắng tang ma hóa màu hồng,
Mùa Xuân tươi!
Bàn tay Chúa chạm,
Xác chết thôi xám,
Khóc ngưng thôi khóc, hạt lệ khô.
Cõi thiên đàng!
(1). Nietzsche
□ Nguyễn Trung Tây
www.nguyentrungtay.webs.com
Chuyện Bác Chuyện Em: Thằng Mõ-Bà Góa
□ Chuyện Bác Chuyện Em bối cảnh xảy ra ở khắp nơi, Việt Nam, Mỹ, Úc, Do Thái… Em đi tu mà em cũng có thể là một nhân vật đã lập gia đình.
Gặp em, Bác mặt nhăn nhăn như khỉ ăn nhầm phải mắm tôm,
— Kinh Thánh có nhiều đoạn đến là khó hiểu. Gặp tớ chậm lụt, đi lễ nghe đọc bài Phúc Âm mà cứ ù ù cạc cạc y như vịt nghe sấm. Tỷ như cái đoạn nói về cái bà góa với 2 đồng xu tiền đó (Mark 12:41-44, Luke 21:1-4). Cũng thấy đến là lạ, tự nhiên bà ấy quẳng vào hòm tiền cúng có hai đồng xu chả mua được cốc nước vối quán bà Cả Nha, thế mà Chúa mở miệng khen bà ấy không tiếc nhời.
Em táo tợn, uống mật gấu, mở miệng cự nự,
— Quan bác ăn nói chữ nghĩa đến là táo tợn. Dâng cúng thì lại nói là quẳng vào. Sáng đã làm một điếu thuốc lào chửa mà ăn nói vớ vẩn đến thế?
Bác chép miệng,
— Rồi! Sáng dậy một cái là tung chăn mền nhào xuống rít liền một hơi thuốc Cái Sắn từ trong Nam gửi ra. Lúc nãy buồn chân đi ngang qua quán nước của bà Cả, lại ghé vào bắn thêm mấy phát nữa, nhưng thấy miệng nó vẫn cứ nhàn nhạt sao đấy.
Em nhìn bác,
— Khổ! Trời rét tợn mà quan bác cứ áo sống phong phanh như thằng mõ thế kia, hỏi sao mà miệng không nhàn nhạt. Không khéo quan bác lại ốm rồi. Có cần cạo gió hay không? Ghé vào quán bà Cả Nha mượn cái đồng tiền xu Khải Định để em cạo cho…
Bác mắng em mấy mắng,
— Ông rõ là cám lợn dở hơi, cứ vớ vẩn như thằng mõ. Đang nói chuyện này thì lại vẹo sang chuyện khác.
Em cười cầu hòa,
— Em mới nói đùa chơi có mấy câu mà quan bác đã lại cau có gắt gỏng mắm tôm rồi. Thì thôi, yên, bác đang nói về cái vụ bà góa…
Bác quay lại chuyện cũ,
— Đúng rồi, đang nói dở cái chuyện bà góa...
Em góp ý,
— Cái bà góa ở trong Kinh Thánh thì cũng không giống như bà góa ở làng mình đâu. Cái bà Cả Nha ở trong làng dù có là gái góa, nhưng vẫn có quán nước đầu làng để cho quan viên trăm họ ghé vào mua cốc nước vối bắn vài nỏ thuốc lào. Chứ cái bà góa ở trong Kinh Thánh có mà được như thế. Đã là gái góa ở nước Do Thái thuả xưa thì chỉ còn có nước cầm cái mõ mà đi rao khắp làng…
Bác nhăn mặt,
— Sao lại nói người ta nặng nhời như thế…
Em thanh minh,
— Gượm hẵng quan bác. Em đã nói xong đâu mà quan bác đã mắng em sa sả như thế. Thì bác cứ nom đi, ở cái làng mình, nguyên cả huyện rồi kéo theo mấy tổng, người có danh có phận vẫn là cụ bá Tiên nhà có mấy mẫu ruộng thượng đẳng điền. Chứ ai như cái nhà anh Thìn, một miếng đất, em xin lỗi, chó ỉa cũng không có mà cắm sào, cho nên trong làng người ta mới coi khinh, bắt làm thằng mõ.
Bác gật đầu,
— Thì chuyện, chẳng thế mà vua chúa thời xưa, khi phong thưởng cho công thần, họ cũng cứ thưởng toàn là đạc điền ruộng nương.
Em ra vẻ hiểu biết,
— Ấy, cái người ở bên Do Thái cũng thế. Ai mà không có cơ ngơi điền thổ là cầm chắc cái phận thằng mõ trong thôn, tha hồ mà bị người làng coi thường ăn hiếp. Mà cái người Do Thái họ cũng lạ lắm. Đất đai là chỉ truyền từ đời cha sang đời con trai, rồi là sang đời cháu trai, chắt, chít, cũng tinh là con trai. Cho nên gặp ngay cái nhà nào mà ông bố chết sớm để lại có một cái giống, mà lỡ cái giống đó vắn số, là cái bà góa đó đi đời nhà ma. Vừa mất chồng, vừa mất con, lại vừa mất ruộng. Ruộng mà mất rồi thì tự nhiên hóa ra cùng đinh khố chuối như thằng mõ ở trong làng ta mà thôi.
Bác tròn mắt,
— Hãi nhỉ!
Em gật đầu,
— Ấy, cho nên quan bác mới thấy cái bà góa thành Nain hồi đó thiệt tình là mệt. Đã mất chồng, giờ lại mất thằng con trai, mà lại là cái thằng con trai duy nhất. Rõ là khổ! Cho nên người trong thành mới đi theo đông như kiến để mà khóc thương cho cái phận mất ruộng hóa ra thằng mõ của bà ấy đấy (Luke 7:11-17).
Bác như vỡ nhẽ,
— À! Thì ra là thế.
Em như hứng chí,
— Mà em nói cho quan bác nghe. Nói tới cái chữ thằng mõ-bà góa ai mà chẳng hiểu người đó là người cùng rốt trong thôn. Thế mà Chúa còn nhấn mạnh thêm một cái chữ nghèo trước chữ bà góa (Luke 21:3, Mark 12:43). Vậy thì quan bác đủ hiểu là cái bà góa này nghèo gấp đôi, nghèo hơn những bà góa thường, nghèo hết nước nói. Ấy thế mà người ta vẫn dám dâng tặng hết tất tật số tiền bé con con. Đàn bà dễ có mấy tay!
Bác như đã hiểu chuyện,
— Hèn chi Chúa cất tiếng khen không tiếc nhời.
Em kết luận,
— Ấy, giờ là đã ba năm rõ mười rồi nhé. Mà này, em nhớ hồi xưa khi còn nhỏ bu em cứ hay kể là làng ta thời mới xây nhà thờ, cha xứ sai ông trùm lên tới tận kinh đô thỉnh ông thợ bạc về đúc một cái chuông bằng đồng. Nhiều người trong làng kéo tới dâng tặng cho Chúa bạc vàng để đúc chuông lắm, có cả cái bà góa trong làng cũng ghé vào dâng hai đồng trinh. Bu em nói hai đồng trinh thời đó thì cũng chẳng bõ dính răng, may ra thì mua được cây kẹo bé bằng cái mắt muỗi. Bởi thế, ông trùm chép miệng khánh vàng còn chưa ăn nổi ai, tiện tay quẳng bỏ. Có thế thôi mà đúc mãi nhưng chuông vẫn không thành. Chuông gõ mà tiếng nghe nó cứ chõm chọe như tiếng phèng la. Mãi sau người ta mới chợt nhớ, quay lại chỗ hòm tiền tìm kiếm hai đồng xu. May phúc cho ông trùm là hai đồng trinh còn nằm tênh hênh ở ngay góc cột. Lúc đó việc đúc chuông mới thành đấy, chuông gõ nghe tiếng boong boong đi xa tới tận mấy tổng lận.
Lời Chúa
11 Sau đó Ngài đến thăm một thành gọi là Naim. Có môn đồ và dân chúng đông đảo cùng đi với Ngài. 12 Khi Ngài đến gần cửa thành, thì này người ta đang khiêng đi chôn một người chết, đứa con ruột của mẹ nó, và là một bà góa; và có đông dân chúng trong thành đi với bà. 13 Thấy bà ấy, Chúa chạnh lòng thương và nói với bà: "Ðừng khóc nữa!" 14 Tiến lại. Rồi Ngài nói: "Thanh niên! Ta bảo ngươi: hãy chỗi dạy!" 15 Và người chết ngồi chồm dậy và lên tiếng nói. Và Ngài trao lại cho mẹ nó, 16 Mọi người phát kinh hãi, và tôn vinh Thiên Chúa rằng: "Một tiên tri cao cả đã chỗi dậy giữa chúng ta, và Thiên Chúa đã viếng thăm dân của Người!" 17 Và tiếng đồn ấy đã lan ra về Ngài trong toàn cõi Yuđê, và khắp cả vùng lân cận (Luca 7:11-17).
Đường về âm phủ lối bạt ngàn.
Lá vàng rơi phủ đậy áo quan,
Mộ khúc bi ca sầu ly biệt,
Một cõi trời buồn trắng khăn tang.
Khói trắng nhang thơm hay khói sương?
Bạch lạp nến cháy ảo thiên đường?
Khói cay mắt mẹ hay mẹ khóc?
Lệ nào thương mẹ? Lệ khóc con?
Sỏi đá hai bên lệ hai hàng,
Sỏi buồn sỏi khóc ướt khăn tang,
Đá buồn đá khóc khô nước mắt,
Trời đông nhỏ lệ buồn mênh mang.
Góa phụ khăn tang sầu tuổi xanh,
Lá vàng héo úa buồn lá xanh,
Sầu tủi duyên mẹ, duyên góa phụ.
Buồn thương phận mẹ, phận độc hành.
Cõi tang ma,
Góa phụ khóc,
Người người khóc,
Sỏi đá khóc,
Lệ che tối
Bóng một người!
Đang bước tới.
Tiếng chân Chúa bước đất rộn ràng.
Trời xanh nín thở gió ngừng ngang,
Thiên đàng đất thấp yên lặng ngắm,
Giây phút tay Trời đụng áo quan.
Dế mèn rũ cánh ngưng sầu ca,
Cỏ úa kinh ngạc mở mắt ra,
Trời xanh thầm thì vào tai gió,
"Sao lại ngạc nhiên? Đó, Chúa ta”.
"Chúa đã chết!” (1), nếu Chúa đã chết,
Trần gian đen đặc tối tang ma.
Trời đông tái xám màu ly biệt.
Nếu không có Chúa, đời mộ ca!
Bước chân Chúa tới,
trần gian đổi mới,
màu trắng tang ma hóa màu hồng,
Mùa Xuân tươi!
Bàn tay Chúa chạm,
Xác chết thôi xám,
Khóc ngưng thôi khóc, hạt lệ khô.
Cõi thiên đàng!
(1). Nietzsche
□ Nguyễn Trung Tây
www.nguyentrungtay.webs.com