Luke Coppen của The Pillard, ngày 7 tháng 8 năm 2024 cho rằng Đức Phanxicô sẽ bắt đầu chuyến đi dài nhất trong triều giáo hoàng của mình vào tháng tới — và có lẽ cũng là một trong những chuyến đi nguy hiểm nhất của ngài.
Chuyến thăm Indonesia, Papua New Guinea, Đông Timor và Singapore từ ngày 2 đến ngày 13 tháng 9 của ngài có thực sự nguy hiểm hơn các chuyến đi của ngài đến Cộng hòa Trung Phi và Iraq không?
Thật khó nói, nhưng chuyến đi dài hơn 20,000 dặm qua hai châu lục của vị giáo hoàng 87 tuổi này đầy rẫy những thách thức về an ninh, bao gồm khủng bố, bạo lực bộ lạc và thậm chí là các cuộc đụng độ giữa các nhóm võ thuật đối địch.
Sau đây là một cái nhìn ngắn gọn về những mối quan tâm chính trước chuyến đi vào tháng 9.
ID Indonesia
Đức Phanxicô sẽ bắt đầu chuyến thăm của mình vào ngày 3 tháng 9 tại Jakarta, thủ đô của Indonesia, quốc gia lớn nhất Đông Nam Á. Ngài sẽ là vị giáo hoàng thứ ba đặt chân đến đất nước Indonesia sau Đức Phaolô VI vào năm 1970 và Đức Gioan Phaolô II vào năm 1989.
Indonesia là quốc gia có dân số Hồi giáo lớn nhất thế giới. Ước tính 87% trong số hơn 270 triệu người dân của quốc gia này là người Hồi giáo. Các Ki-rô hữu, nhóm tôn giáo thiểu số lớn nhất, chiếm khoảng 11%.
Theo Đức Hồng Y Ignatius Suharyo Hardjoatmodjo của Jakarta, hai tổ chức Hồi giáo lớn nhất của Indonesia, Muhammadiyah và Nahdlatul Ulama, "rất cởi mở và khoan dung".
Nhưng Indonesia đã phải hứng chịu hàng chục vụ tấn công khủng bố trong những thập niên đầu tiên của thế kỷ 21. Đôi khi những kẻ tấn công tập trung vào nhóm thiểu số Ki-tô hữu. Ví dụ, vào năm 2021, những kẻ đánh bom liều chết đã nhắm vào những người đi lễ bên ngoài Nhà thờ Thánh Tâm ở Makassar, Nam Sulawesi. (Không có ai thiệt mạng ngoài những kẻ gây án.)
Chính quyền Indonesia sẽ trong tình trạng báo động cao trong chuyến thăm của Đức Phanxicô từ ngày 3 đến ngày 6 tháng 9. Nỗi sợ hãi của họ có thể đã tăng lên sau một biến cố vào ngày 31 tháng 7, khi một đội chống khủng bố bắt giữ một thanh niên 19 tuổi bị tình nghi có kế hoạch đánh bom các địa điểm thờ phượng ở Malang, tỉnh Đông Java.
Một ngày sau, vào ngày 1 tháng 8, các thành viên của Cơ quan Chống khủng bố Quốc gia Indonesia đã kiểm tra Nhà thờ Jakarta, nơi Đức Giáo Hoàng dự kiến sẽ gặp gỡ các thành viên của cộng đồng Công Giáo vào ngày 4 tháng 9.
Stanislaus Riyanta, một nhà nghiên cứu về tình báo, an ninh và khủng bố tại Đại học Indonesia, nói với UCA News rằng chính phủ cần theo dõi khả năng xảy ra các cuộc tấn công của những kẻ đơn độc. Nhưng nhìn chung, ông bày tỏ sự tin tưởng vào bộ máy an ninh của Indonesia.
“Tôi tin rằng lực lượng an ninh và tình báo có khả năng thực hiện điều đó”, ông nói.
PG Papua New Guinea
Nước láng giềng của Indonesia, Papua New Guinea, đã có khởi đầu khó khăn vào năm 2024. Vào ngày 10 tháng 1, các cuộc bạo loạn đã nổ ra tại thủ đô Port Moresby, nơi máy bay chở Đức Giáo Hoàng Phanxicô sẽ hạ cánh vào ngày 6 tháng 9.
Đức Phanxicô sẽ là vị giáo hoàng thứ hai đến thăm Papua New Guinea, nơi có khoảng một phần tư trong số khoảng 10 triệu dân theo đạo Công Giáo, sau Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II vào năm 1984 và 1995.
Bạo lực vào tháng 1, bùng phát do việc cắt giảm lương của các nhân viên an ninh và đề xuất thay đổi thuế, đã lan sang các thành phố khác trong quốc gia có khoảng 10 triệu dân này, khiến khoảng 22 người thiệt mạng. Thủ tướng James Marape đã ban bố tình trạng khẩn cấp trong 14 ngày, khi đất nước đang chao đảo vì sự kiện được gọi là "Thứ Tư Đen".
Suy gẫm về vụ bạo lực, Đức Hồng Y John Ribat, người Papua New Guinea đầu tiên nhận mũ đỏ, cho biết: "Những gì chúng tôi đã xây dựng cùng các nhà lãnh đạo của mình trong suốt 49 năm giành độc lập đã bị phá hủy chỉ trong một ngày".
Rắc rối tiếp tục diễn ra vào tháng 2, khi ít nhất 26 người thiệt mạng trong một cuộc đấu súng giữa các bộ lạc ở vùng cao nguyên xa xôi của đất nước, nơi giàu tài nguyên thiên nhiên, bao gồm cả vàng. Sự cố này nhấn mạnh rằng các cuộc xung đột bộ lạc kéo dài của đất nước đang trở nên chết chóc hơn do sự gia tăng của vũ khí hiện đại.
Đức Phanxicô ban đầu hy vọng sẽ đến thăm đất nước này vào năm 2020, trước khi đại dịch COVID-19 phá vỡ kế hoạch của ngài. Nhưng khi chuyến đi cuối cùng được chú ý vào đầu năm nay, chức vụ sứ thần tòa thánh tại Papua New Guinea — một vai trò quan trọng trong bất cứ chuyến thăm nào của giáo hoàng — vẫn còn bỏ trống. Một sứ thần, Tổng giám mục Mauro Lalli, chỉ được bổ nhiệm vào tháng 3 năm nay.
Cuộc điều tra dân số quốc gia gần đây nhất, vào năm 2011, cho thấy 98% người Papua New Guinea tự nhận là Ki-tô hữu. Năm nay, đã có một động thái nhằm thay đổi hiến pháp của đất nước để xác định Papua New Guinea là một quốc gia Ki-tô giáo. Nhưng động thái này, do các nhóm Thệ Phản thúc đẩy, đã vấp phải sự phản đối của Giáo Hội Công Giáo, mô tả động thái này là "lỗi thời và gây rối loạn".
Một lá thư chỉ trích từ hội đồng giám mục gửi đến ủy ban cải cách hiến pháp và luật pháp của đất nước cho biết: “Mặc dù Papua New Guinea đã có Kinh thánh phiên bản Vua James tại Hạ viện từ năm 2015 và tự hào về việc có hơn 90% người theo Ki-tô giáo, chúng tôi không thấy tình trạng tham nhũng, bạo lực, vô luật pháp và hành vi xúc phạm trong cuộc tranh luận của quốc hội giảm đi”.
Một nhóm tiền trạm của Vatican đã thực hiện chuyến thăm thứ hai và cũng là chuyến thăm cuối cùng tới Port Moresby vào tháng 6. Các nhà tổ chức hy vọng sẽ không có thêm bất ổn nào trước chuyến thăm của Đức Giáo Hoàng.
TL Đông Timor
Đông Timor, còn được gọi là Timor-Leste, nổi bật trong bốn điểm dừng chân trong chuyến thăm của Đức Phanxicô. Dân số 1.3 triệu người của quốc gia này chiếm 97% theo đạo Công Giáo. Khoảng 700,000 người — hơn một nửa dân số — dự kiến sẽ tham dự Thánh lễ của Đức Giáo Hoàng vào ngày 10 tháng 9 tại thủ đô Dili.
Với diện tích nhỏ, Đông Timor được cho là đang nhận được sự hỗ trợ về an ninh cho chuyến thăm của Đức Giáo Hoàng từ nước láng giềng Indonesia và liên minh tình báo Five Eyes gồm Úc, Canada, New Zealand, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ.
An ninh sẽ được thắt chặt đáng kể trong chuyến thăm của Đức Giáo Hoàng từ ngày 9 đến ngày 11 tháng 9. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm việc gia hạn lệnh cấm đào tạo võ thuật trên toàn quốc. Theo Thủ tướng Xanana Gusmão của nước này, việc gia hạn không nhằm mục đích trừng phạt mà là để ngăn chặn các cuộc ẩu đả trên đường phố nổ ra giữa các học viên của các nhóm võ thuật đối lập.
SG Singapore
Đảo quốc Singapore được coi là một trong những quốc gia ổn định về chính trị nhất thế giới. Nhưng ngay cả ở đây, tại điểm dừng chân cuối cùng của chuyến thăm của Đức Giáo Hoàng, vẫn có những rủi ro.
Mối đe dọa chính không đến từ bên trong thành phố thịnh vượng với khoảng năm triệu dân này, mà từ khu vực rộng lớn hơn.
Tại quốc gia láng giềng Malaysia, nơi có phần lớn dân số theo đạo Hồi, các nhóm chiến binh dự kiến sẽ tổ chức các cuộc biểu tình phản đối chuyến thăm của Đức Giáo Hoàng từ ngày 11 đến 13 tháng 9. Quốc gia này được cho là đã chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ trong tình cảm chống Israel trong bối cảnh chiến tranh ở Gaza.
Aruna Gopinath, từng là giáo sư tại Đại học Quốc phòng Malaysia, đã thẳng thắn nói với UCA News rằng "Giáo hoàng đã chọn sai thời điểm để đến [Singapore]".
"Với việc Singapore được coi là ủng hộ Israel, chuyến thăm của Đức Giáo Hoàng chắc chắn sẽ kích động các nhóm ủng hộ Hồi giáo cực đoan", bà nói. "Cần phải có sự giám sát toàn diện ở Malaysia".
Các chuyên gia khác nhấn mạnh khả năng xảy ra một cuộc tấn công đơn độc, giống như ở Indonesia, do những cá nhân lấy cảm hứng từ các nhóm như Nhà nước Hồi giáo hoặc al-Qaeda.
Một báo cáo đánh giá mối đe dọa được công bố trong năm nay cho biết "mặc dù không có dấu hiệu nào cho thấy một cuộc tấn công sắp xảy ra, nhưng mối đe dọa khủng bố đối với Singapore vẫn ở mức cao".