Tướng Trà được bộ trưởng Donald Rumsfeld tiếp đón tại Ngũ Giác Đài

Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phạm Văn Trà đã gặp người tương nhiệm Donald Rumsfeld trong ngày làm việc chính thức đầu tiên của chuyến thăm từ ngày 9-12 tháng này.

Chuyến thăm này mang đầy tính suy tư và biểu tượng.

Lần đầu tiên gần 30 năm sau khi Hoa Kỳ bại trận tại Việt Nam, một bộ trưởng quốc phòng của chính nước đó được đưa vào phòng đại sảnh của Ngũ giác đài.

Tuy nhiên, người tiền nhiệm của ông Rumsfeld là William Cohen đã tới Việt Nam 3 năm trước đây.

Theo quan chức của bộ Quốc phòng Hoa kỳ thì chuyến thăm của ông Phạm Văn Trà là dấu hiệu của tiến bộ trong quan hệ quốc phòng giữa hai nước trong thời gian gần đây.

Tuyên bố của Ngũ giác đàI

Sau khi hai bộ trưởng gặp nhau, Ngũ giác đài đã cho công bố một tuyên bố ngắn, trong đó nói rằng Donald Rumsfeld và người tương nhiệm phía Việt Nam đã bàn luận về các vấn đề an ninh khu vực và an ninh toàn cầu.

Cạnh đó họ cũng bàn về cách thức thúc đẩy hợp tác an ninh giữa hai nước.

Theo Ngũ giác đài, ông Donald Rumsfeld đã thừa nhận tầm quan trọng của của việc Việt Nam tiếp tục hợp tác trong việc xác nhận các binh lính Mỹ bị mất tích trong chiến tranh.

Hai phía đã bàn về hợp tác liên quan đến các chủ đề như rà xóa mìn, cứu trợ thiên tai, và trợ giúp y tế.

Tuy nhiên trước cuộc gặp tại Ngũ giác đài, Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam đã tới Bộ Ngoại giao Hoa kỳ, mà theo phía Mỹ, thì Hoa kỳ đã nhắc tới chủ đề tự do tôn giáo tại Việt Nam, trong khi Bộ trưởng Việt Nam phản đối nghị quyết của Quốc hội hoa kỳ lên án vi phạm nhân quyền tại VN.

Đánh giá của giới phân tích

Các phân tích gia cho rằng chuyến thăm của tướng Trà đánh dấu quan hệ song phương đã đi đến chỗ hoàn toàn vì từ nay hai bên có thể trao đổi về tất cả các vấn đề liên quan, từ chính trị, kinh tế, xã hội cho đến quân sự.

Thế nhưng liệu Hoa Kỳ có thể đưa ra những đòi hỏi gì về mặt quân sự đối với Việt Nam? Giáo sư quan hệ quốc tế Nguyễn Mạnh Hùng của đại học George Mason nói rằng Hoa Kỳ sẽ tiến từ từ trong lĩnh vực hợp tác quân sự.

Ông nói rằng mục tiêu hàng đầu của Hoa Kỳ hiện nay là có sự hợp tác của các nước trong cuộc chiến chống khủng bố.

Theo ông, vấn đề mà nhiều người nói tới nhiều là cảng Cam Ranh, không phải là quá quan trọng đối với Hoa Kỳ.

Bình luận về bước tiến tiếp theo trong quan hệ quân sự ông nói: "Cái sự hợp tác quân sự phải từ từ. Việt Nam bây giờ còn chưa tham gia tập trận chung với Hoa Kỳ thì làm sao bàn tới hợp tác chặt chẽ hơn được."

Theo lịch trình, ngoài cuộc gặp với ông Donald Rumsfeld, ông Trà cũng gặp Cố vấn An ninh của tổng thống Hoa Kỳ, bà Condoleeza Rice và Bộ trưởng Ngoại giao Colin Powell.

Ý nghĩa chuyến đi

Các chuyên gia quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ, cho rằng bản thân thời điểm của chuyến viếng thăm tự nó đã có ý nghĩa nhất định.

Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia quân sự về Việt nam, thuộc Học viện quốc phòng Úc tin rằng 'Thời điểm của chuyến viếng thăm này nói rằng Việt Nam đã sẵn sàng quan hệ nhiều mặt với Hoa Kỳ'.

Ông nói: 'Trong quá khứ, Việt nam thấy rằng Hoa Kỳ ném bom Belgrade, rồi cuộc chiến vùng Vịnh, là những điều không thể chấp nhận được, mà Việt nam vốn là nạn nhân của chính sách hiếu chiến của Mỹ trong quá khứ nên không thể để bị xem là hợp tác với Mỹ trong bối cảnh đó. Nay thì Việt nam nhận thấy rằng trong thế giới đơn cực lúc này, Mỹ thống lĩnh thế giới, Trung Quốc đang làm việc với Hoa Kỳ, nếu Việt nam không có hành động thì sẽ bị cô lập. Do vậy Việt Nam đã chủ động quyết định đây là lúc thúc đẩy quan hệ giữa hai nước'.

Trong bài trả lời phỏng vấn báo Vietnamnet, tướng Trà khá dè dặt trong việc trình bày những đề tài sẽ được bàn thảo. Chính thức mà nói, hai bên sẽ chỉ trao đổi về vấn đề nhân đạo như quân Mỹ mất tích trong chiến tranh, việc tháo gỡ mìn, và Việt Nam nói là sẽ bàn cả về vấn đề chất độc màu da cam.

Nhưng những diễn biến trên thực tế có vẻ như chứng minh lời bình luận của giáo sư Carl Thayer rằng Việt Nam đã có một chính sách rõ ràng hơn trong quan hệ với Hoa Kỳ.

Tháng trước, trong một bước triển chưa từng có, Việt Nam đồng ý cho phép cựu nhân viên tình báo Việt Nam giúp rà soát các tài liệu mật của Việt nam tìm các thông tin về MIA.

Trong tháng tới, một chiến hạm của Mỹ sẽ được phép cập cảng Sàigon lần đầu tiên kể từ khi cuộc chiến kết thúc.

Trong bài trả lời phỏng vấn của Vietnamnet, tướng Trà còn nói ông sẵn sàng thảo luận với Bộ trưởng Ngoại giao Colin Powell về vấn đề nhân quyền nếu được nêu lên. Điều này cho thấy một thái độ khác hẳn trước của phía Việt Nam trong quan hệ với Hoa Kỳ.

Thậm chí mới đây Việt Nam cũng tỏ ý muốn tham gia cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ. Theo các phân tích gia về Việt nam thì rõ ràng đây là những tín hiệu cho thấy Việt Nam sẵn sàng hợp tác đa dạng hơn với Mỹ.

Và nếu quả thực không chỉ Bộ trưởng Quốc phòng mà cả Ngoại trưởng và cố vấn an ninh Mỹ sẽ tiếp đón ông Trà trong chuyến viếng thăm này thì đây cũng là một tín hiệu cho thấy chính quyền Bush hoan nghênh sự hợp tác của Việt Nam và cũng chờ đợi nhiều hơn nữa từ phía Việt nam trong chuyến đi này.(BBC)