Tướng Phạm Văn Trà sớm thăm Hoa Kỳ

Tướng Phạm Văn Trà đón ông William Cohen năm 2000

CANBERRA - Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về quốc phòng Việt Nam, từ Học viện Quân sự Úc, cho hay ông được biết Bộ trưởng Quốc phòng Hoa kỳ Donald Rumsfeld gửi lời mời chính thức và Tướng Phạm Văn Trà tỏ ý muốn thăm Hoa Kỳ.

Trên thực tế, lời mời này đã có kể từ chuyến thăm của cựu Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ William Cohen tới thăm Việt Nam hồi tháng Ba năm 2000.

Tuy nhiên kể từ chuyến viếng thăm của ông William Cohen, hợp tác quân sự giữa hai nước không có tiến bộ đáng kể ngoài hoạt động hợp tác nhằm tìm kiếm hài cốt quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong cuộc chiến Việt Nam cũng như hợp tác đào tạo y tế và gỡ mìn.

Giới quan sát cho rằng vụ máy bay do thám Hoa Kỳ đụng chiến đấu cơ của Trung Quốc gần đảo Hải Nam hồi tháng Ba năm 2001 cũng như cuộc chiến tại Iraq do Hoa Kỳ dẫn đầu năm nay là vài yếu tố chính khiến Việt Nam ngần ngại.

Tuy nhiên giáo sư Carl Thayer nói rằng thực tế cho thấy một mặt Việt Nam trong những năm gần đây đã qua thời hợp quân sự trong khuôn khổ khối Sô Viết cũ và mặt khác là các sỹ quan quân đội trẻ của cả hai phía thấy cần phải gạt bỏ đi cái gọi là hội chứng chiến tranh Việt Nam.

Giáo sư Carl Thayer cũng cho rằng kể từ khi chính quyền Bush nắm quyền, những nhà hoạch định chiến lược đầu não tại Washington cho rằng rốt cùng thì Việt Nam và Hoa Kỳ có cùng mối quan tâm nhằm khống chế Trung Quốc tại vùng Biển Đông.

Từ trước tới nay, việc có thể tiếp cận khu vực Biển Đông là điều Hoa Kỳ để tâm ở góc độ chiến lược.

Tuy nhiên Giáo sư Carl Thayer cho rằng cảng Cam Ranh hiện không phải ‘quân cờ’ trong ván bài quân sự của Hoa Kỳ lúc này mặc dù Hoa Kỳ từng bày tỏ mối quan tâm.

Trong khi đó ông Robert Karniol, Tổng biên Tập Vùng Đông Á của Tạp chí Quốc phòng của Anh Jane Defence Weekly nói rằng quan hệ quân sự giữa Việt Nam và Hoa Kỳ không đồng bộ với các hợp tác song phương về ngoại giao và kinh tế.

Tuy nhiên, ông Karniol cho rằng khai thông đáng kể nhất đối với quan hệ quân sự hai nước là vào năm ngoái khi Việt Nam gửi quan sát viên quân sự tới cuộc tập trận chung tại Vịnh Thái Lan của các nước ASEAN mang tên “Rắn Hổ Mang Vàng” trong đó có Hoa Kỳ tham gia.

Ông cho biết điều này tái diễn vào năm nay và việc có chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam sang Hoa kỳ nếu có sẽ là bước tốt trong diễn biến cải thiện quan hệ quân sự song phương.

Giới quan sát cho rằng dường như lịch làm việc của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa kỳ Donald Rumsfeld thưa thớt hơn từ nay tới cuối năm bất chấp cuộc chiến chống khủng bố đang diễn ra từng ngày và đó có thể đó là khoảng thời gian để ông Rumsfeld xếp lịch tiếp ông Trà.

Và điều đó có nghĩa là mặc dù Hà nội có muốn hay không muốn được xem là có quan hệ gần gũi với Washington thì cơ hội cho Tướng Phạm Văn Trà gặp ông Donald Rumsfled cũng khá hạn chế.