Lm Nguyễn Trung Tây
Người Công Giáo Viếng Mộ Tổ Tiên, 2/11
Bên cạnh việc thờ Ông Trời, Việt giáo cũng đề cao việc tôn kính linh hồn tổ tiên. Người Việt thường gọi đạo thờ Ông Bà hay đạo Ông Bà.
Cốt lõi của đạo Ông Bà là đạo hiếu. Đây cũng là đức tính mà mỗi người Việt Nam phải có. Bởi thế, làm người Việt Nam cũng đồng nghĩa với việc phải tôn kính cha mẹ trong khi hai đấng sinh thành còn sống và ngay cả sau khi họ qua đời. "Tôn kính Ông Bà đã tạo nên căn tính của người Việt." Nói ngắn gọn, tôn kính tổ tiên là cốt lõi của Việt giáo. "Lòng hiếu thảo là căn bản của đời sống đạo đức và đời sống tôn giáo của người Việt." Lòng hiếu thảo là "bổn phận của mỗi thành viên trong gia đình" phải có đối với đấng bậc sinh thành.
Lòng hiếu thảo trong xã hội Việt Nam đòi hỏi con cháu phải hoàn thành nghĩa vụ của mình ở nhiều cấp độ khác nhau. Hai trong những cấp độ này là chăm sóc cha mẹ, đặc biệt khi họ trở nên già yếu, và tôn kính cha mẹ sau khi họ qua đời. Không hoàn thành hai nghĩa vụ thiêng liêng này, người con sẽ bị coi là bất hiếu. Một người bị xã hội kết tội là bất hiếu không chỉ mang lấy ô nhục tới cá nhân, nhưng còn tới cả con cháu của người đó. Việt Nam là một xã hội trọng danh dự, những người bất hiếu với cha mẹ vì thế mất chỗ đứng trong xã hội. Họ bị mọi người trong xã hội tẩy chay!
Người Việt Nam bày tỏ lòng tôn kính tổ tiên bằng cách cúi đầu trước bài vị [hoặc hình ảnh của người quá cố] đặt trên bàn thờ tổ tiên. Thông thường, họ cầm vài cây nhang đã được đốt, để chúng trước ngực. Rồi họ giơ cao quá đỉnh đầu hai bàn tay chắp lại với những cây nhang cháy đỏ, sau đó hạ nhang xuống trước ngực. Sau cùng, họ cúi đầu vái lạy ba hoặc nhiều lần trước bài vị của tổ tiên hay của cha mẹ. Nghi thức tôn kính này có thể được thực hiện vào mỗi sáng sớm trước khi con cái rời khỏi nhà đi làm. Nghi thức kính nhớ này cũng được thực hiện trong ngày cưới khi cô dâu sửa soạn từ biệt gia đình bố mẹ về nhà chồng. Nghi thức này cũng được thực hiện trong đêm Giao Thừa. Ngay vào giây phút nửa đêm, người cha đại diện cho gia đình trang trọng mời tổ tiên quay về sum vầy với gia đình để ăn Tết, ngày lễ văn hóa quan trọng nhất trong năm của người Việt.
Bàn thờ tổ tiên được đặt ở chính giữa ngôi nhà. Bàn thờ và vị trí trung tâm nhắc nhở tất cả các thành viên của gia đình về sự hiện diện thiêng liêng và sự che chở phù hộ của ông bà tổ tiên tới tất cả mọi thành viên trong gia đình.
Ngoài những ngày trước Tết, ngày 2 tháng 11 hằng năm cũng ngày Lễ cầu cho các Linh Hồn trong lịch Công Giáo. Bởi thế, người Công Giáo Việt Nam còn đi ra nghĩa trang, thăm viếng mộ tổ tiên ông bà cha mẹ và những người có công với đất nước.
Ngày 2 tháng 11 là ngày người Công Giáo Việt Nam đốt nến nhang cầu nguyện cho anh linh của tổ tiên và anh hùng dân tộc chóng về cõi thiên đàng.
(Trích LM Nguyễn Trung Tây, "Âm Hưởng Truyền Giáo trong Văn Hóa Việt Nam của Tin Mừng Hóa Bánh Mì Ra Nhiều trong Gioan 6," Hà Nội: NXB Tôn Giáo, 2021, 78-80)
Người Công Giáo Viếng Mộ Tổ Tiên, 2/11
Bên cạnh việc thờ Ông Trời, Việt giáo cũng đề cao việc tôn kính linh hồn tổ tiên. Người Việt thường gọi đạo thờ Ông Bà hay đạo Ông Bà.
Cốt lõi của đạo Ông Bà là đạo hiếu. Đây cũng là đức tính mà mỗi người Việt Nam phải có. Bởi thế, làm người Việt Nam cũng đồng nghĩa với việc phải tôn kính cha mẹ trong khi hai đấng sinh thành còn sống và ngay cả sau khi họ qua đời. "Tôn kính Ông Bà đã tạo nên căn tính của người Việt." Nói ngắn gọn, tôn kính tổ tiên là cốt lõi của Việt giáo. "Lòng hiếu thảo là căn bản của đời sống đạo đức và đời sống tôn giáo của người Việt." Lòng hiếu thảo là "bổn phận của mỗi thành viên trong gia đình" phải có đối với đấng bậc sinh thành.
Lòng hiếu thảo trong xã hội Việt Nam đòi hỏi con cháu phải hoàn thành nghĩa vụ của mình ở nhiều cấp độ khác nhau. Hai trong những cấp độ này là chăm sóc cha mẹ, đặc biệt khi họ trở nên già yếu, và tôn kính cha mẹ sau khi họ qua đời. Không hoàn thành hai nghĩa vụ thiêng liêng này, người con sẽ bị coi là bất hiếu. Một người bị xã hội kết tội là bất hiếu không chỉ mang lấy ô nhục tới cá nhân, nhưng còn tới cả con cháu của người đó. Việt Nam là một xã hội trọng danh dự, những người bất hiếu với cha mẹ vì thế mất chỗ đứng trong xã hội. Họ bị mọi người trong xã hội tẩy chay!
Người Việt Nam bày tỏ lòng tôn kính tổ tiên bằng cách cúi đầu trước bài vị [hoặc hình ảnh của người quá cố] đặt trên bàn thờ tổ tiên. Thông thường, họ cầm vài cây nhang đã được đốt, để chúng trước ngực. Rồi họ giơ cao quá đỉnh đầu hai bàn tay chắp lại với những cây nhang cháy đỏ, sau đó hạ nhang xuống trước ngực. Sau cùng, họ cúi đầu vái lạy ba hoặc nhiều lần trước bài vị của tổ tiên hay của cha mẹ. Nghi thức tôn kính này có thể được thực hiện vào mỗi sáng sớm trước khi con cái rời khỏi nhà đi làm. Nghi thức kính nhớ này cũng được thực hiện trong ngày cưới khi cô dâu sửa soạn từ biệt gia đình bố mẹ về nhà chồng. Nghi thức này cũng được thực hiện trong đêm Giao Thừa. Ngay vào giây phút nửa đêm, người cha đại diện cho gia đình trang trọng mời tổ tiên quay về sum vầy với gia đình để ăn Tết, ngày lễ văn hóa quan trọng nhất trong năm của người Việt.
Bàn thờ tổ tiên được đặt ở chính giữa ngôi nhà. Bàn thờ và vị trí trung tâm nhắc nhở tất cả các thành viên của gia đình về sự hiện diện thiêng liêng và sự che chở phù hộ của ông bà tổ tiên tới tất cả mọi thành viên trong gia đình.
Ngoài những ngày trước Tết, ngày 2 tháng 11 hằng năm cũng ngày Lễ cầu cho các Linh Hồn trong lịch Công Giáo. Bởi thế, người Công Giáo Việt Nam còn đi ra nghĩa trang, thăm viếng mộ tổ tiên ông bà cha mẹ và những người có công với đất nước.
Ngày 2 tháng 11 là ngày người Công Giáo Việt Nam đốt nến nhang cầu nguyện cho anh linh của tổ tiên và anh hùng dân tộc chóng về cõi thiên đàng.
(Trích LM Nguyễn Trung Tây, "Âm Hưởng Truyền Giáo trong Văn Hóa Việt Nam của Tin Mừng Hóa Bánh Mì Ra Nhiều trong Gioan 6," Hà Nội: NXB Tôn Giáo, 2021, 78-80)