1. Tượng đài Mẹ Quê hương của Kyiv /ki-díp/ được trang điểm - nhưng với giá nào?

Ký giả Veronika Melkozerova của tờ Politico có trụ sở ở Washington DC có bài tường trình nhan đề “Kyiv’s Motherland monument gets a makeover — but at what cost?”, nghĩa là “Tượng đài Mẹ Quê hương của Kyiv /ki-díp/ được trang điểm - nhưng với giá nào?”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Bích Ngọc.

Chính quyền Ukraine đang thay thế hình ảnh búa liềm của tượng đài bằng một cây đinh ba. Không phải ai cũng hài lòng.

Người Ukraine luôn tìm cách này cách khác để bày tỏ sự tức giận đối với Nga. Nhưng nhiều người dân địa phương hiện đang hỏi liệu việc thay đổi hoàn toàn tượng đài Mẹ Tổ quốc mang tính biểu tượng bằng cách loại bỏ biểu tượng búa liềm có phải là cách tốt nhất để sử dụng các nguồn lực thời chiến của đất nước hay không.

Bức tượng một người phụ nữ cao 62 mét - được người dân địa phương gọi thân mật là Baba - đã đứng trên đỉnh một ngọn đồi ở hữu ngạn Kyiv từ năm 1981. Nhìn nghiêm nghị về phía đông, bà cầm một thanh kiếm dài 16 mét trong tay phải và một tấm khiên dài tám mét ở bên trái. Nhưng có một vấn đề đối với một quốc gia đang có chiến tranh: trên tấm khiên có hình búa liềm, là biểu tượng của công nhân công nghiệp và nông dân được sử dụng làm biểu tượng của Liên Xô cũ.

Hôm Chúa Nhật, các công nhân bắt đầu tháo dỡ biểu tượng của Liên Xô - từng mảnh một.

“Chúng tôi muốn xem, nhưng họ không cho phép chúng tôi đến gần vì lý do an ninh,” Viktoria Andrienko, một phụ nữ Ukraine đến xem quá trình tháo dỡ cùng gia đình hôm thứ Hai, nói với POLITICO. “Bức tượng này là một biểu tượng. Tôi ủng hộ quyết định này, nhưng nó đã quá hạn từ lâu. Lẽ ra họ nên làm điều đó từ lâu rồi.”

Đầu tháng 7, chính phủ Ukraine quyết định đã đến lúc thay đổi biểu tượng khổng lồ của sự cai trị của Liên Xô đối với Ukraine và thay thế búa liềm bằng quốc huy Ukraine, là một cây đinh ba.

Oleksandr Tkachenko, hiện là cựu Bộ trưởng Văn hóa Ukraine, cho biết: “Có nhu cầu nghiêm túc của công chúng đối với quá trình khắc phục hậu quả của quá trình Xô viết hóa, Nga hóa Ukraine.”

Ông nói thêm: “Chúng tôi đã làm việc với dự án này từ năm ngoái khi 85% người Ukraine ủng hộ sự thay đổi thông qua bỏ phiếu trực tuyến. Tkachenko đã từ chức hồi đầu tháng 7 sau lời kêu gọi hạn chế chi tiêu của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiyy. Tkachenko là người đề xuất một số dự án nổi tiếng và tốn kém.

Tuy nhiên, không phải tất cả người Ukraine đều nghĩ rằng chi tiền cho hành động chống Nga là một ý tưởng hay khi Mạc Tư Khoa tăng cường sản xuất máy bay không người lái và vũ khí.

Bác sĩ Quân y Ukraine Viktor Prylypenko cho biết công việc thay đổi tượng đài Tổ quốc “chắc chắn là không thực tế” vì “quân đội thiếu hụt đáng kể máy bay không người lái tấn công và trinh sát. Chi tiêu như vậy cũng có ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần của binh lính. Đây không phải là việc đổi tên đường chỉ tốn một xu “ mà là “tiêu tốn hàng triệu hryvnia”.

Quan điểm từ tiền tuyến, Prylypenko nói, là việc thay đổi bức tượng là “một sự lãng phí tiền bạc.”

Ông nói thêm: “Đó cũng là một dấu hiệu của việc thiếu tạo ra một chiến lược quân sự nhà nước cho chi tiêu dân sự. Chúng tôi thấy cách các chính khách thường ra nước ngoài để xin không chỉ vũ khí mà còn cả hỗ trợ tài chính, và ngay lập tức, chúng tôi thấy sự lãng phí tiền thuế của người dân. Nếu có một chiến lược, chúng tôi sẽ thấy tin tức trên các kênh của chúng ta về những phát minh của các nhà khoa học của chúng ta cho quân đội, ra mắt dây chuyền sản xuất thiết bị quân sự trong nước, xây dựng những nơi trú ẩn đáng tin cậy … sự tham gia của các doanh nghiệp vào việc xây dựng những nơi trú ẩn trong khu dân cư các khu phức hợp, việc mở các dây chuyền sản xuất tại địa phương cho những thứ cơ bản như mặt nạ vẫn được dệt bởi bàn tay của các tình nguyện viên, việc tạo ra các mô-đun độc mộc lắp đặt nhanh, các nữ kỹ sư, v.v.”

Bộ Văn hóa và Chính sách Thông tin đã nhiều lần cho biết nhà nước đã không chi một đồng hryvnia nào cho dự án, ước tính trị giá 28 triệu hryvnia (khoảng 700.000 euro) và số tiền đó đến từ các doanh nghiệp lớn.

Điều đó đã làm giảm bớt sự phẫn nộ, nhưng mới chỉ một chút.

“Nếu đó không phải là tiền từ ngân sách thì có nghĩa là bạn có thể tiêu nó theo bất kỳ cách nào bạn muốn? Đây là 700.000 Euro. Nghiã là hơn 2.000 máy bay không người lái hoặc 240 súng bắn tỉa, 350 thiết bị tạo ảnh nhiệt có phẩm chất tốt, hoặc nhiều hơn nữa. Tại sao việc thay đổi quốc huy của Liên Xô thành hình cây đinh ba ngay bây giờ lại là một nhu cầu cấp thiết hơn là tăng cường hỗ trợ kỹ thuật cho quân đội là một điều bí ẩn đối với tôi,” Diana Stavska, một nha sĩ từ Kyiv, người cũng mua đồ từ các tình nguyện viên cho Quân đội Ukraine, đã viết.