Đức Hồng Y Công Giáo Rôma thẳng thắn Giuse Trần Nhật Quân của Hương Cảng đã được phép rời thành phố phía nam Trung Quốc để tỏ lòng kính trọng với Đức cố Giáo hoàng danh dự Bênêđíctô XVI tại Thành phố Vatican, thư ký của Đức Bênêđíctô cho biết hôm thứ Ba.

Đức Hồng Y Quân, một giám mục đã nghỉ hưu 90 tuổi, sẽ tham dự Thánh lễ an táng do Đức Thánh Cha Phanxicô chủ tế tại Quảng trường Thánh Phêrô vào thứ Năm và trở về Hương Cảng vào ngày thứ Bảy.

Đức Hồng Y Quân được Đức Bênêđictô nâng lên hàng Hồng Y vào năm 2006, mà theo ngài, điều này báo hiệu sự tập trung của Đức Thánh Cha vào Trung Quốc.

Trong những năm gần đây, vị Hồng Y ủng hộ dân chủ đã bất đồng gay gắt với Đức Phanxicô về thỏa thuận của Vatican với chính quyền Trung Quốc về việc bổ nhiệm giám mục. Đức Hồng Y Quân cho rằng thỏa thuận này phản bội những người Công Giáo thân Vatican ở Trung Quốc và các giáo sĩ đã bị đàn áp ở đó.

Thư ký của Đức Hồng Y cho biết ngài đã ra tòa hôm thứ Ba để xin rời khỏi thành phố. Hộ chiếu của ngài đã bị chính quyền tịch thu sau vụ bắt giữ gây tranh cãi vào năm 2022.

“Chúng ta đang ở trong một tình thế cảnh giác, lo lắng và đối mặt với khó khăn, nhưng hãy tin tưởng vào Chúa” Đức Hồng Y Quân, 90 tuổi, đã nói như trên với đàn chiên của mình tại Nhà thờ Thánh Giá như ngài đã nói vào hồi tháng 5 vừa qua. “Có rất nhiều người trong chúng ta trong suốt lịch sử đã bị bức hại vì đức tin của họ. Chúng ta đặc biệt cầu nguyện cho họ ngày hôm nay.”

Đức Hồng Y Quân đã bị bắt vài ngày sau đó bởi các viên chức cảnh sát từ Cục An ninh Quốc gia của thành phố - cùng với bốn ủy viên khác của Quỹ Cứu trợ Nhân đạo 612 hiện đã không còn tồn tại, bao gồm ngôi sao nhạc pop Canada-Hương Cảng Hà Vận Thi (Denise Ho, 何韻詩), học giả Hứa Bảo Cường (Hui Po Keung, 许宝强), và các nhà lập pháp đối lập cũ Ngô Ái Nghi (Margaret Ng, 吳靄儀) và Hà Tú Lan (Cyd Ho, 何秀蘭))

Năm người được ủy thác, cũng như thư ký của quỹ, đã bị buộc tội vì không ghi danh quỹ này với tư cách là một hiệp hội. Tất cả đều không nhận tội.

Quỹ đã hỗ trợ hàng trăm người biểu tình trong thời kỳ bất ổn chống dự luật dẫn độ năm 2019 bằng cách cung cấp hỗ trợ pháp lý, quỹ tư vấn tâm lý, điều trị y tế và cứu trợ khẩn cấp.

Vị Hồng Y 90 tuổi và cựu giám mục Hương Cảng đã bị phạt khoảng 4.000 đô la Hương Cảng, hay 500 Mỹ Kim. Mỗi người trong số những người được ủy thác khác của Quỹ Cứu trợ Nhân đạo 612, cũng bị phạt số tiền tương tự.

Đức Hồng Y là một nhân vật nổi bật trong cộng đồng Công Giáo Rôma gồm 400,000 người ở Hương Cảng và việc bắt giữ ngài đã gây ra làn sóng chấn động cả trong thành phố và nước ngoài. Vatican bày tỏ lo ngại trong khi các nhóm nhân quyền và chính phủ nước ngoài thẳng thắn hơn trong những lời chỉ trích của họ.

Việc bắt giữ Đức Hồng Y Quân diễn ra vào thời điểm nhạy cảm, khi Vatican tìm cách gia hạn một thỏa thuận gây tranh cãi với Bắc Kinh. Thỏa thuận này cho phép các giám mục trung thành với Đảng Cộng sản Trung Quốc được lựa chọn bởi bọn cầm quyền và sau đó được Vatican chấp thuận. Đổi lại, Trung Quốc công nhận thẩm quyền của Tòa thánh trong cộng đồng Công Giáo của mình.

Những người chỉ trích tin rằng thỏa thuận này phản bội người Công Giáo trong Giáo Hội hầm trú của Trung Quốc, là những người phải đối mặt với cái giá cá nhân rất lớn để trung thành với Tòa thánh. Việc tiếp tục thỏa thuận cũng có thể dẫn đến việc Vatican cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan.

Chính thức là một quốc gia vô thần và Cộng sản, Trung Quốc vẫn duy trì mức độ kiểm soát cao đối với tất cả các hình thức tôn giáo có tổ chức. Năm 1957, chính phủ Trung Quốc đã thành lập Giáo Hội Công Giáo do nhà nước phê chuẩn, bổ nhiệm các giám mục của riêng mình và khẳng định ảnh hưởng của cộng sản đối với thần học của họ. Hàng triệu người Công Giáo ở đại lục, vẫn trung thành với Tòa thánh, buộc phải thờ phượng dưới sự đe dọa sách nhiễu và bỏ tù của chính quyền.

Giáo phận Công Giáo Hương Cảng hoạt động như một thực thể riêng biệt với các nhà thờ của Trung Quốc theo khuôn khổ Một quốc gia, Hai hệ thống, trong khi Vatican hiện không có quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh.

Sinh năm 1932 tại Thượng Hải trong một gia đình Công Giáo, Đức Hồng Y Quân đến Hương Cảng năm 1948 với tư cách là người tị nạn trong Nội chiến Trung Quốc. Khi còn trẻ, ngài gia nhập Dòng Salêdiêng và được thụ phong linh mục năm 1961 tại Turin, bên Ý.

Đức Hồng Y Quân bắt đầu sự nghiệp của mình tại giáo phận Hương Cảng và cuối cùng trở thành giám mục sau cái chết của vị tiền nhiệm ngài là Đức Hồng Y Gioan Baotixita Hồ Chấn Trung (John Wu, 胡振中). Đức Cha Trần Nhật Quân được Đức Bênêđíctô thăng Hồng Y vào năm 2006.
Source:AP