Bụi Tro bụi Đất
Phạm Bá Nha
Bụi Tro và Bụi Đất của người quá cố là chất liệu trăng trắng. Đối với người ngoài cuộc là bình thường, nhưng với Công Giáo hay gia đình người ra đi mang nhiều ý nghĩa đặc biệt sâu sắc. Bản thánh ca ‘‘Hỡi Người’’ được hát trong lễ Tro, đơn sơ da diết, buồn mênh mang, ray rứt và thấm thía lâu dài. Mỗi khi nhớ đến, nhìn kỷ vật hay di ảnh.
Người ơi hãy nhớ mình là bụi tro Một mai người sẽ trở về bụi tro
1. Ôi thân phận con người tựa bông hoa nở tươi
Một làn gió nhẹ lay, biến tan sắc mầu.
2. Ôi muôn sự đều hão huyền giả trá và đảo điên
Một điều vững bền thiên thu, đức kính yêu Chúa Trời
3. Mau quay về cùng Chúa Trời, lòng hân hoan nhảy vui
Đường tội lỗi nguyện lui xa. Chúa sẽ thương, Chúa hải hà. (Lm Kim Long)
Trong sách Sáng Thế, nhắc thân xác được được tạo thành bởi bùn đất, rồi con người sẽ trở về với đất vì từ đất mà ra.
Đức Chúa là Thiên Chúa lấy bụi từ đất nặn ra con người thổi sinh khí vào lỗ mũi và con người trở thành một sinh vật. (St 2, 7)
Xót thương người Ra Đi
Đã từng một lần chứng kiến người thân từ giã vội vã hay có chuẩn bị, đều xót thương, không tả được. Giữa sống và chết. Vô cùng đau xót.
Chính Chúa Giêsu cũng buồn, thổn thức, xúc động, khóc, bỏ công việc về thăm tang quyến hai chị em có Lazaro qua đời. Quá thương Chúa đã chữa lành anh (Ga 11,32-45). Chúa chạnh lòng nói với người mẹ khóc và chữa lành con bà goá ở Nain (Lc 7, 11-15). Chúa chữa lành người đầy tới quan đội trưởng, không cần đến nhà, vì ông khẩn khoản đặt tin tưởng vào quyền năng của Ngài (Lc 7, 4-9). Chúa hứa dọn sẵn Nước Trời cho những ai sống theo Đường lối Ngài (x. Ga 14, 1-6). Chúa lau sạch nước mắt họ. Sự chết không còn nữa, cũng không còn than khóc, không còn kêu la, không còn đau khổ, bởi vì việc cũ đã qua đi. (Kh 21, 1-4)
Nhắc nhở Nggười còn sống
Đức tin và giáo lý Công Giáo hướng dẫn thân xác mỏng dòn, linh hồn trường tồn. Sách Khôn Ngoan cho biết qua thời kỳ thanh luyện, người chết sẽ được diễm phúc bình an. Sau khi chịu sửa phạt chút ít, các ngài được hưởng muôn vàn ân phúc.Vì Chúa đã thử thách các ngài như thử vàng trong lửa.Và chấp nhận các ngài như của lễ toàn thiêu (Kn 3, 5-6)
Thời Cựu Ước, Ông Gióp muốn cho mọi người hiểu rõ : Cuối cùng tôi sẽ đứng dậy trên bụi đất. Sau khi lớp da tôi bị tan nát. Từ xác này tôi sẽ được ngắm nhìn Thiên Chúa. Chính tôi sẽ thấy Ngài, mắt tôi sẽ nhìn Ngài, và nhận ra Ngài chứ không phải ai khác (G 19, 25-27)
Và tiên tri Daniel loan báo : Giữa những kẻ an nghỉ trong bụi đất, nhiều người sẽ thức dậy cho nhiều người biết sống công chính sẽ giống như những vì sao tồn mãi muôn đời (Dn 12, 2-3)
Nghĩ đến kẻ chết bằng lời cầu nguyện và xin lễ : Những người đã an nghỉ với lòng đạo đức sẽ nhận được phần thưởng riêng, một quà tặng của ân sủng. Đó là tư tưởng thánh thiện và đạo đức Vì thế ông xin lễ xá tội cho người quá cố, để họ được tha thứ tội lỗi. (2Mcb 12, 45-46)
Công Đức Danh Thơm Để lại
Của cải vật chất nhờ việc làm do tài năng, trí thông minh Chúa ban để hưởng dùng làm tôi Chúa và phục vụ người khác. Chết không mang theo. Vào các nhà quàn hay nghĩa trang khu đặt các hũ tro... Không hũ nào ghi chức tước, địa vị mà chỉ thấy tên, năm sinh và qua đời :
Thánh Phaolô xác nhận :
Chúng ta tin tưởng và có ý muốn tốt lành là lìa xa thân xác và được bên Chúa. VÌ thế, dù ở trong xác hay ra khỏi, chúng ta cố gắng sống đẹp lòng Chúa...mỗi người lãnh phần thưởng tương xứng với việc tốt hay xấu đã làm khi còn trong thân xác. (2Cr 5, 8-10)
Thánh nhân còn cho hay : Tôi nói cho anh em một mầu nhiệm : Thật ra, mọi người chúng ta sẽ chết, nhưng sẽ biến đổi...Người chết sống lại không hư nát...mặc lấy sự bất tử (1Cr 15, 51-54)
Người an ủi những người còn sống : Dựa vào Lời Chúa, nói với anh em : Chúng ta là người sống, còn lại. Khi Chúa đến, chúng ta không đi trước người đã an nghỉ...Khi có lệnh của Tổng lãnh Thiên Thần, thì chính Chúa từ trời ngự xuống...những người còn lại...sẽ được ở cùng Chúa luôn mãi (1Ts 4, 14-17)
Nếu sống và giữ đạo tốt, Chúa sẽ biến đổi thân xác hèn hạ chúng ta nên giống thân xác vinh hiển của Người (x. Pl 3, 20-21). Và nếu chúng ta cùng chết với Người, thì chúng ta cùng sống với Người (x. 2Tm 2, 8-13)
Thánh Gioan Tông Đồ cắt nghĩa : Chúng ta từ cõi chết đến cõi sống, vì chúng ta yêu nhau. Ai không yêu thương thì còn trong cõi chết. Bất cứ ai ghét anh em là kẻ sát nhân. Anh em biết kẻ sát nhân Không có sự sống đời đời. (1Ga 3, 14-15)
Thánh Tông Đồ chúc phúc : Chúc cho,những ai chết trong Chúa. Họ nghỉ ngơi khỏi vất vả vÀ gian lao. Vì các việc họ làm đều theo họ (Kh 14, 13)
Sau khi chết, Thánh nhân mô tả : Thiên Chúa lau sạch nước mắt họ. Sự chết không còn nữa. Cũng không còn than khóc, kêu la, đau khổ, bởi vì các việc cũ đã qua đi...Thiên Chúa đổi mới mọi sự, cho kẻ khát được uống từ mạch nước sự sống, không trả tiền. (Kh 21, 4-5)
Cuối cùng, ai chết cũng bị xét xử tùy theo tùy theo công việc mình làm, thưởng hay phạt (x. Kh 20, 11-21)
Người Việt Nam chân thành tin tưởng nếp sống nhân bản, nên có câu : Hổ chết để da, người chết để tiếng
Dân ưa thích và qúi mến:
Ở hiền thì gặp lành
Những người nhân đức trời dành phúc cho
- Tốt gỗ hơn tốt nước sơn
Xấu người đẹp nết, còn hơn đẹp người
- Trăm năm bia đá thì mòn
Ngàn năm bia miệng hãy còn trơ trơ
- Thức lâu mới biết đêm dài
Ở lậu mới biết là người có nhân
Có vất vả mới thành nhân
Không dưng ai dễ cầm tàn che cho.
- Thương người, người lại thương ta
Ghét người, người lại hóa ra ghét mình.
- Làm người phải đắn phải đo
Phải cân nặng nhẹ, phải dò nông sâu
Những từ tiếng, đẹp, bia, nhân, thương, là lòng nhân hậu, đạo hạnh con người. Một người sống tốt lành, mưu ích công ích. Tên tuổi còn lưu mãi cho hậu thế. Như Thánh Giáo Hoàng Jean Paul II (tên Karol Wojtyla), Chân Phước Mẹ Teresa Calcutta (tên Agnès Gonxha Bojaxhiu), L’Abbé Pierre (tên Henri Grouès), TinTin, (tên Hergé). Restos du Coeur (người sáng lập : Coluche)...Nước Pháp đã dành điện Pantéon để chôn cất những danh nhân như ông bà bác sỹ Pierre Marie Curie.
Nhớ đến những người Bụi Đất và Bụi Tro
Trước kia, họ đẹp, thế lực, giàu có, sức khỏe tốt...Trở thành tro rất nhanh. Chỉ sau hơn tiếng đồng hồ, từ khi liệm. Bây giờ họ không là gì. Chỉ còn ngước mắt lên :
Chúa từ bi và công chính
Thiên Chúa chúng ta đầy lòng thương xót
Chúa gìn giữ những ai bé mọn
Tôi yếu hèn, Ngài đã cứu tôi. (Tv 114, 5)
- Từ vực sâu, con kêu lên Ngài, lạy Chúa
Lạy Chúa, xin thương nghe tiếng con
Dám xin Chúa lắng tai
Nhậm lời con van nài
Lạy Chúa, nếu Chúa chấp tội
Chúa ôi, nào ai đứng vững
Nhưng Chúa vẫn rộng lòng tha thứ
Để chúng con luôn kính sợ Ngài
Lạy Chúa, con trông cậy vào Chúa
Hồn con trông cậy ở Lời Ngài
Hồn con mong đợi Chúa
Hơn lính gác mong đợi trời rạng đông (Tv 129, 1-6)
Nhìn vào những việc của người thân đã làm khi còn sống.
Và nhất là tin vào lời Chúa hứa, chúng ta đêm ngày mong chờ :
Ai đã làm việc lành thì sống lại để được sống. Còn ai đã làm việc dữ thì sống lại để bị xét xử (x. Ga 5, 29)
Hỡi những người Cha Ta chúc phúc, hãy đến nhận Nước Trời đã chuẩn bị cho các ngươi từ khi tạo dựng vũ trụ (Mt 25, 34)
Đây là ý của Cha Tôi, là tất những ai tin vào Người Con, thì được sống đời đời, và Tôi sẽ cho họ sống lại trong ngày sau hết (Ga 6,40)
Hãy vui mừng hoan hỷ, vì phần thưởng sung mãn dành cho các con trên trời
Phạm Bá Nha
Bụi Tro và Bụi Đất của người quá cố là chất liệu trăng trắng. Đối với người ngoài cuộc là bình thường, nhưng với Công Giáo hay gia đình người ra đi mang nhiều ý nghĩa đặc biệt sâu sắc. Bản thánh ca ‘‘Hỡi Người’’ được hát trong lễ Tro, đơn sơ da diết, buồn mênh mang, ray rứt và thấm thía lâu dài. Mỗi khi nhớ đến, nhìn kỷ vật hay di ảnh.
Người ơi hãy nhớ mình là bụi tro Một mai người sẽ trở về bụi tro
1. Ôi thân phận con người tựa bông hoa nở tươi
Một làn gió nhẹ lay, biến tan sắc mầu.
2. Ôi muôn sự đều hão huyền giả trá và đảo điên
Một điều vững bền thiên thu, đức kính yêu Chúa Trời
3. Mau quay về cùng Chúa Trời, lòng hân hoan nhảy vui
Đường tội lỗi nguyện lui xa. Chúa sẽ thương, Chúa hải hà. (Lm Kim Long)
Trong sách Sáng Thế, nhắc thân xác được được tạo thành bởi bùn đất, rồi con người sẽ trở về với đất vì từ đất mà ra.
Đức Chúa là Thiên Chúa lấy bụi từ đất nặn ra con người thổi sinh khí vào lỗ mũi và con người trở thành một sinh vật. (St 2, 7)
Xót thương người Ra Đi
Đã từng một lần chứng kiến người thân từ giã vội vã hay có chuẩn bị, đều xót thương, không tả được. Giữa sống và chết. Vô cùng đau xót.
Chính Chúa Giêsu cũng buồn, thổn thức, xúc động, khóc, bỏ công việc về thăm tang quyến hai chị em có Lazaro qua đời. Quá thương Chúa đã chữa lành anh (Ga 11,32-45). Chúa chạnh lòng nói với người mẹ khóc và chữa lành con bà goá ở Nain (Lc 7, 11-15). Chúa chữa lành người đầy tới quan đội trưởng, không cần đến nhà, vì ông khẩn khoản đặt tin tưởng vào quyền năng của Ngài (Lc 7, 4-9). Chúa hứa dọn sẵn Nước Trời cho những ai sống theo Đường lối Ngài (x. Ga 14, 1-6). Chúa lau sạch nước mắt họ. Sự chết không còn nữa, cũng không còn than khóc, không còn kêu la, không còn đau khổ, bởi vì việc cũ đã qua đi. (Kh 21, 1-4)
Nhắc nhở Nggười còn sống
Đức tin và giáo lý Công Giáo hướng dẫn thân xác mỏng dòn, linh hồn trường tồn. Sách Khôn Ngoan cho biết qua thời kỳ thanh luyện, người chết sẽ được diễm phúc bình an. Sau khi chịu sửa phạt chút ít, các ngài được hưởng muôn vàn ân phúc.Vì Chúa đã thử thách các ngài như thử vàng trong lửa.Và chấp nhận các ngài như của lễ toàn thiêu (Kn 3, 5-6)
Thời Cựu Ước, Ông Gióp muốn cho mọi người hiểu rõ : Cuối cùng tôi sẽ đứng dậy trên bụi đất. Sau khi lớp da tôi bị tan nát. Từ xác này tôi sẽ được ngắm nhìn Thiên Chúa. Chính tôi sẽ thấy Ngài, mắt tôi sẽ nhìn Ngài, và nhận ra Ngài chứ không phải ai khác (G 19, 25-27)
Và tiên tri Daniel loan báo : Giữa những kẻ an nghỉ trong bụi đất, nhiều người sẽ thức dậy cho nhiều người biết sống công chính sẽ giống như những vì sao tồn mãi muôn đời (Dn 12, 2-3)
Nghĩ đến kẻ chết bằng lời cầu nguyện và xin lễ : Những người đã an nghỉ với lòng đạo đức sẽ nhận được phần thưởng riêng, một quà tặng của ân sủng. Đó là tư tưởng thánh thiện và đạo đức Vì thế ông xin lễ xá tội cho người quá cố, để họ được tha thứ tội lỗi. (2Mcb 12, 45-46)
Công Đức Danh Thơm Để lại
Của cải vật chất nhờ việc làm do tài năng, trí thông minh Chúa ban để hưởng dùng làm tôi Chúa và phục vụ người khác. Chết không mang theo. Vào các nhà quàn hay nghĩa trang khu đặt các hũ tro... Không hũ nào ghi chức tước, địa vị mà chỉ thấy tên, năm sinh và qua đời :
Thánh Phaolô xác nhận :
Chúng ta tin tưởng và có ý muốn tốt lành là lìa xa thân xác và được bên Chúa. VÌ thế, dù ở trong xác hay ra khỏi, chúng ta cố gắng sống đẹp lòng Chúa...mỗi người lãnh phần thưởng tương xứng với việc tốt hay xấu đã làm khi còn trong thân xác. (2Cr 5, 8-10)
Thánh nhân còn cho hay : Tôi nói cho anh em một mầu nhiệm : Thật ra, mọi người chúng ta sẽ chết, nhưng sẽ biến đổi...Người chết sống lại không hư nát...mặc lấy sự bất tử (1Cr 15, 51-54)
Người an ủi những người còn sống : Dựa vào Lời Chúa, nói với anh em : Chúng ta là người sống, còn lại. Khi Chúa đến, chúng ta không đi trước người đã an nghỉ...Khi có lệnh của Tổng lãnh Thiên Thần, thì chính Chúa từ trời ngự xuống...những người còn lại...sẽ được ở cùng Chúa luôn mãi (1Ts 4, 14-17)
Nếu sống và giữ đạo tốt, Chúa sẽ biến đổi thân xác hèn hạ chúng ta nên giống thân xác vinh hiển của Người (x. Pl 3, 20-21). Và nếu chúng ta cùng chết với Người, thì chúng ta cùng sống với Người (x. 2Tm 2, 8-13)
Thánh Gioan Tông Đồ cắt nghĩa : Chúng ta từ cõi chết đến cõi sống, vì chúng ta yêu nhau. Ai không yêu thương thì còn trong cõi chết. Bất cứ ai ghét anh em là kẻ sát nhân. Anh em biết kẻ sát nhân Không có sự sống đời đời. (1Ga 3, 14-15)
Thánh Tông Đồ chúc phúc : Chúc cho,những ai chết trong Chúa. Họ nghỉ ngơi khỏi vất vả vÀ gian lao. Vì các việc họ làm đều theo họ (Kh 14, 13)
Sau khi chết, Thánh nhân mô tả : Thiên Chúa lau sạch nước mắt họ. Sự chết không còn nữa. Cũng không còn than khóc, kêu la, đau khổ, bởi vì các việc cũ đã qua đi...Thiên Chúa đổi mới mọi sự, cho kẻ khát được uống từ mạch nước sự sống, không trả tiền. (Kh 21, 4-5)
Cuối cùng, ai chết cũng bị xét xử tùy theo tùy theo công việc mình làm, thưởng hay phạt (x. Kh 20, 11-21)
Người Việt Nam chân thành tin tưởng nếp sống nhân bản, nên có câu : Hổ chết để da, người chết để tiếng
Dân ưa thích và qúi mến:
Ở hiền thì gặp lành
Những người nhân đức trời dành phúc cho
- Tốt gỗ hơn tốt nước sơn
Xấu người đẹp nết, còn hơn đẹp người
- Trăm năm bia đá thì mòn
Ngàn năm bia miệng hãy còn trơ trơ
- Thức lâu mới biết đêm dài
Ở lậu mới biết là người có nhân
Có vất vả mới thành nhân
Không dưng ai dễ cầm tàn che cho.
- Thương người, người lại thương ta
Ghét người, người lại hóa ra ghét mình.
- Làm người phải đắn phải đo
Phải cân nặng nhẹ, phải dò nông sâu
Những từ tiếng, đẹp, bia, nhân, thương, là lòng nhân hậu, đạo hạnh con người. Một người sống tốt lành, mưu ích công ích. Tên tuổi còn lưu mãi cho hậu thế. Như Thánh Giáo Hoàng Jean Paul II (tên Karol Wojtyla), Chân Phước Mẹ Teresa Calcutta (tên Agnès Gonxha Bojaxhiu), L’Abbé Pierre (tên Henri Grouès), TinTin, (tên Hergé). Restos du Coeur (người sáng lập : Coluche)...Nước Pháp đã dành điện Pantéon để chôn cất những danh nhân như ông bà bác sỹ Pierre Marie Curie.
Nhớ đến những người Bụi Đất và Bụi Tro
Trước kia, họ đẹp, thế lực, giàu có, sức khỏe tốt...Trở thành tro rất nhanh. Chỉ sau hơn tiếng đồng hồ, từ khi liệm. Bây giờ họ không là gì. Chỉ còn ngước mắt lên :
Chúa từ bi và công chính
Thiên Chúa chúng ta đầy lòng thương xót
Chúa gìn giữ những ai bé mọn
Tôi yếu hèn, Ngài đã cứu tôi. (Tv 114, 5)
- Từ vực sâu, con kêu lên Ngài, lạy Chúa
Lạy Chúa, xin thương nghe tiếng con
Dám xin Chúa lắng tai
Nhậm lời con van nài
Lạy Chúa, nếu Chúa chấp tội
Chúa ôi, nào ai đứng vững
Nhưng Chúa vẫn rộng lòng tha thứ
Để chúng con luôn kính sợ Ngài
Lạy Chúa, con trông cậy vào Chúa
Hồn con trông cậy ở Lời Ngài
Hồn con mong đợi Chúa
Hơn lính gác mong đợi trời rạng đông (Tv 129, 1-6)
Nhìn vào những việc của người thân đã làm khi còn sống.
Và nhất là tin vào lời Chúa hứa, chúng ta đêm ngày mong chờ :
Ai đã làm việc lành thì sống lại để được sống. Còn ai đã làm việc dữ thì sống lại để bị xét xử (x. Ga 5, 29)
Hỡi những người Cha Ta chúc phúc, hãy đến nhận Nước Trời đã chuẩn bị cho các ngươi từ khi tạo dựng vũ trụ (Mt 25, 34)
Đây là ý của Cha Tôi, là tất những ai tin vào Người Con, thì được sống đời đời, và Tôi sẽ cho họ sống lại trong ngày sau hết (Ga 6,40)
Hãy vui mừng hoan hỷ, vì phần thưởng sung mãn dành cho các con trên trời