Hoa kỳ nói họ sẽ vấn ý với các nước đồng minh về tin Bắc Hàn thừa nhận vẫn theo đuổi chương trình vũ khí nguyên tử một cách bí mật. Bộ ngoại giao Hoa Kỳ nói họ muốn tìm một giải pháp hòa hoãn cho vấn đề.

Nam Hàn và Nhật Bản bày tỏ quan ngại sâu sắc và thúc dục Bình Nhưỡng hãy tuân thủ những thỏa hiệp quốc tế. Nước Nga nói họ sẽ nói chuyện với Bắc Hàn và sẽ lên tiếng sau khi có thêm thông tin cần thiết.

Washington cho biết trong chuyến viếng thăm Bình Nhưỡng gần đây của trợ lý ngoại trưởng James Kelly đã đưa ra bằng chứng và Bắc Hàn nói họ không cảm thấy cần phải tuân theo thỏa hiệp 1994 nữa.

Phản ứng Trung Quốc

Sự tiết lộ này xảy ra vào lúc Bắc Kinh đang tiếp một phái đoàn cao cấp của Bắc Hàn. Nó cho thấy sự tế nhị trong quan hệ với một người bạn láng giềng khó đoán trước được.

Bắc Kinh gần đây đang làm những gì có thể để khuyến khích Bình Nhưỡng cải cách kinh tế. Kết quả có thể nhìn thấy là tiền lương ở Bắc Hàn đã tăng đáng kể. Mới đây chủ tịch Kim Chính Nhất quyết định thành lập một khu kinh tế tự do giáp ranh với Trung Quốc.

Bắc Kinh nay sẽ cảm thấy khó xử hơn khi mà họ đã không muốn thấy Washington đơn phương tấn công Iraq.

Phản ứng Nam Hàn

Chính phủ Nam Hàn bày tỏ quan ngại. Tổng thống Kim Dae Jung nói không thể để Bắc Hàn chế tạo vũ khí nguyên tử. Nhưng phụ tá của tổng thống về ngoại vụ và an ninh Lim Sung-joon nhấn mạnh Hoa Kỳ, Nhật Bản và Nam Hàn sẽ vấn ý nhau để giải quyết vấn đề bằng con đường ngoại giao.

Cả Nam Hàn và Nhật Bản đều thúc dục Bắc Hàn hãy tôn trọng các thỏa hiệp quốc tế. Có quan sát viên nhận xét Bắc Hàn như vậy là thành khẩn, nhưng giới chức Nam Hàn nói việc Bình Nhưỡng vi phạm thỏa hiệp 1994 là chuyện không thể bỏ qua và có thể làm ảnh hưởng đến quá trình cải thiện quan hệ giữa hai miền.


Thỏa hiệp 1994

Năm 1994 Hoa Kỳ đã đe dọa sử dụng đến quân sự nếu Bắc Hàn không chịu từ bỏ chương trình vũ khí nguyên tử. Bình Nhưỡng đồng ý và đổi lại Hoa Kỳ cung cấp lương thực và nhiên liệu cho Bắc Hàn.
Thỏa hiệp này cũng nói đến việc Hoa Kỳ và Nam Hàn giúp xây các lò phản ứng hạch tâm làm nguội bằng nước nhẹ cho Bắc Hàn. Bắc Hàn lâu nay vẫn không để cho bên ngoài vào kiểm tra vũ khí. Hoa Kỳ nghi Bình Nhưỡng đã có đủ plutonium cho một hoặc hai vũ khí nguyên tử.

Nếu suốt tám năm qua Bình Nhưỡng vẫn theo đuổi mục tiêu đó thì chương trình vũ khí nguyên tử của họ đã có nhiều tiến bộ. Và đó là một thách thức trực tiếp cho chính phủ tổng thống Bush. (BBC)