Vào Chúa Nhật thứ nhất mùa Vọng ngày 27 tháng 11 sắp tới, các thánh lễ cử hành bằng tiếng Anh (Mỷ, Anh, Gia Nả Đại, Úc, Tân Tây lan...) sẽ sử dụng Sách Lễ mới là bản kinh đã được các ủy ban của các gíao phận nói tiếng Anh trên tòan thế giới dịch lại cho đúng với bản gốc từ tiếng La tinh.
Một trong những thay đổi quan trọng liên quan đến lời truyền phép Thánh Thể. Trong khi đọc lời truyền phép, theo văn bản của Việt Nam, vị chủ tế có lời nguyện như thế này:
"...vì nầy là chén máu ta, máu tân ước vĩnh cửu, sẽ đổ ra cho các con và nhiều người được tha tội..."
Văn bản của Việt Nam ta đã dịch sát chữ "Pro Multis" (nhiều người, muôn người) của La Tinh thành ra là "nhiều người", nhưng văn bản của Mỹ, họ đã dịch như thế này:
"..sẽ đổ ra cho các con và mọi người (for all) đựơc tha tội",
Cho nên bây giờ họ phải đổi lại là
" sẽ đổ ra cho các con và nhiều người (for many) được tha tội".
Ý nghĩa rất là khác nhau giữa hai cụm từ "mọi người" và "nhiều người", và nhiều tranh luận đã gây không it hoang mang trong những cộng đòan Công Giáo nói tiếng Anh.
Hội đồng các giám mục Hoa Kỳ đã chính thức trả lời 6 câu hỏi liên quan đến vấn đề trên như sau:
1- Quyết định liên quan đến việc dịch lại cụm từ "Pro Multis" đến từ đâu?
Theo thông tư của Đức Hồng Y Francis Arinze, Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục, Ngày 17 Tháng Mười 2006, thì sau khi tham khảo ý kiến với Hội nghị của các Giám Mục trên toàn thế giới, Đức Giáo Hoàng Benedict XVI đã xác định rằng câu "qui pro vobis et pro multis effundtur in remissinem peccatrum" sẽ được dùng lảm căn bản.
Bản dịch hiện nay của chúng ta là "...sẽ được đổ ra cho các con và cho mọi người được tha tội," trong Sách Lễ Rôma mới sẽ được thay đổi thành ra "...cho nhiếu người được tha tội" .
2- Tại sao Đức Thánh Cha lại chọn chữ "Pro Multis" với ý nghĩa là "cho nhiều người" chứ không phải là "cho tất cả mọi người"?
Việc dùng cụm từ "cho nhiều người" (for many) thì chính xác hơn với cụm từ tiếng Latin "Pro Multis". Đây là những từ đã được sử dụng trong những đọan trong Tân Ước kể lại Bữa Tiệc Ly của hai thánh Matheo và thánh Marco:
Theo Tin Mừng thánh Matheo : "Rồi người cầm lấy chén, dâng lời tạ ơn, trao cho môn đệ và nói 'Tất cả anh em hãy uống chén này, vì đây là máu Thầy, máu Giao Ước, đổ ra cho muôn người được tha tội'" (Mt 26 : 28) (bản dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ, Tòa TGM, TP HCM, 1998).
Theo Tin Mừng Thánh Marco: "Và Người cầm chén rượu, dâng lời tạ ơn, rồi trao cho các ông, và tất cả đều uống chén này. Người bảo các ông :'Đây là máu Thầy, máu Giao Ước, đổ ra vì muôn người' " (Mc 14:24) (bản dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ, Tòa TGM, TP HCM, 1998).
3- Điều này có nghĩa rằng Chúa Kitô đã không chết cho tất cả mọi người?
Không phải như vậy. Giáo điều của Giáo Hội là Chúa Kitô đã chết trên thập giá cho tất cả mọi người dù đàn ông hay phụ nữ (x. Gioan 11:52; 2 Cô-rinh-tô 5:14-15, Tít 2:11, 1 John 2:02). Cụm từ 'cho nhiều người, cho muôn người', trong khi vẫn bao gồm ý nghĩa cho từng người một, còn phản ánh một thực tế rằng ơn cứu độ không tự động đến một cách máy móc, mà không có sự sẵn sàng tham gia. Vậy, mọi tín hữu, qua đức tin, được mời gọi để nhận lãnh món quà cứu chuộc đang được trao ban và nhận được sự sống siêu nhiên được trao cho những người tham gia mầu nhiệm này, sống cuộc sống nhân chứng và để được là một trong số nhiều người mà văn bản đã gới ý.
4- Vậy ý nghĩa quan trọng của cụm từ 'nhiều người' trong bối cảnh của Tin Mừng là gì?
Với những lời này, Chúa Giêsu xác định sứ mệnh của mình là mang lại ơn cứu rỗi qua Cuộc Khổ Nạn và cái chết của Người, ngài liều mạng sống mình cho những người khác. Một cách đặc biệt, Ngài thực hiện lời tiên tri của Isaia trong đọan ' Người Tôi Tớ đau khổ' , là người hứng chịu và cất đi những tội lỗi của nhiều người khác (Is 53:12).
5- Sự thay đổi sẽ tạo ra những vấn đề gì khi áp dụng Phụng Vụ theo Sách Lễ Rôma, ấn bản thứ ba?
Khi bắt đầu Mùa Vọng 2011, sự thay đổi cụm từ 'cho tất cả' thành ra 'cho nhiếu người' có thể bị hiểu lầm là hành vi cứu độ của Chúa Giêsu bị thu hẹp lại . Cho nên chúng ta cần chú tâm vào bối cảnh của câu chuyện trong Phúc Âm và trong những nghi thức phụng vụ.
Trong bối cảnh của Bữa Tiệc Ly, Chúa Giêsu đã có ý nói cho Nhóm Mười Hai rằng sự hy sinh của Ngài vượt ra ngoài ranh giới của các môn đệ gần gũi nhất.
Trong bối cảnh của việc cử hành Thánh Thể, cụm từ 'cho các con và nhiều người' đặc biệt nhấn mạnh đến ý nghĩa rằng cộng đòan giáo dân đang có mặt ở đây được liên kết với một Giáo Hội lớn hơn vượt qua mọi thời gian và không gian, nói một cách khác, rằng không chỉ có những người ở đây mà thôi, nhưng còn cho nhiều người khác nữa. Nhìn theo cái nhìn của hình ảnh ngày Cánh Chung thì đây là một hình ảnh vượt ra ngòai những con số hạn chế cụ thể.
6- Thế còn các văn bản bằng các ngôn ngữ khác thì sẽ thay đổi ra sao?
Bức thông tư năm 2006 giải quyết vấn đề không chỉ riêng cho Hoa Kỳ hoặc cho thế giới nói tiếng Anh mà thôi, nhưng là cho tất cả các Hội Đồng Giám Mục của tất cả các ngôn ngữ. Ví dụ, trong tiếng Tây Ban Nha, những gì đã được dịch là 'por todos' thì sẽ được dịch là 'por muchos.' Sự thay đổi đó sẽ được thực hiện khi bản dịch Sách Lễ Rôma tiếng Tây Ban Nha được phê duyệt và công bố cho các giáo phận của Hoa Kỳ.
(Như vậy, đối với các cộng đòan Công Giáo Việt Nam ở Hoa Kỳ thì chúng ta sẽ vẫn áp dụng sách lễ của HĐGM VN)
Một trong những thay đổi quan trọng liên quan đến lời truyền phép Thánh Thể. Trong khi đọc lời truyền phép, theo văn bản của Việt Nam, vị chủ tế có lời nguyện như thế này:
"...vì nầy là chén máu ta, máu tân ước vĩnh cửu, sẽ đổ ra cho các con và nhiều người được tha tội..."
Văn bản của Việt Nam ta đã dịch sát chữ "Pro Multis" (nhiều người, muôn người) của La Tinh thành ra là "nhiều người", nhưng văn bản của Mỹ, họ đã dịch như thế này:
"..sẽ đổ ra cho các con và mọi người (for all) đựơc tha tội",
Cho nên bây giờ họ phải đổi lại là
" sẽ đổ ra cho các con và nhiều người (for many) được tha tội".
Ý nghĩa rất là khác nhau giữa hai cụm từ "mọi người" và "nhiều người", và nhiều tranh luận đã gây không it hoang mang trong những cộng đòan Công Giáo nói tiếng Anh.
Hội đồng các giám mục Hoa Kỳ đã chính thức trả lời 6 câu hỏi liên quan đến vấn đề trên như sau:
1- Quyết định liên quan đến việc dịch lại cụm từ "Pro Multis" đến từ đâu?
Theo thông tư của Đức Hồng Y Francis Arinze, Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục, Ngày 17 Tháng Mười 2006, thì sau khi tham khảo ý kiến với Hội nghị của các Giám Mục trên toàn thế giới, Đức Giáo Hoàng Benedict XVI đã xác định rằng câu "qui pro vobis et pro multis effundtur in remissinem peccatrum" sẽ được dùng lảm căn bản.
Bản dịch hiện nay của chúng ta là "...sẽ được đổ ra cho các con và cho mọi người được tha tội," trong Sách Lễ Rôma mới sẽ được thay đổi thành ra "...cho nhiếu người được tha tội" .
2- Tại sao Đức Thánh Cha lại chọn chữ "Pro Multis" với ý nghĩa là "cho nhiều người" chứ không phải là "cho tất cả mọi người"?
Việc dùng cụm từ "cho nhiều người" (for many) thì chính xác hơn với cụm từ tiếng Latin "Pro Multis". Đây là những từ đã được sử dụng trong những đọan trong Tân Ước kể lại Bữa Tiệc Ly của hai thánh Matheo và thánh Marco:
Theo Tin Mừng thánh Matheo : "Rồi người cầm lấy chén, dâng lời tạ ơn, trao cho môn đệ và nói 'Tất cả anh em hãy uống chén này, vì đây là máu Thầy, máu Giao Ước, đổ ra cho muôn người được tha tội'" (Mt 26 : 28) (bản dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ, Tòa TGM, TP HCM, 1998).
Theo Tin Mừng Thánh Marco: "Và Người cầm chén rượu, dâng lời tạ ơn, rồi trao cho các ông, và tất cả đều uống chén này. Người bảo các ông :'Đây là máu Thầy, máu Giao Ước, đổ ra vì muôn người' " (Mc 14:24) (bản dịch Các Giờ Kinh Phụng Vụ, Tòa TGM, TP HCM, 1998).
3- Điều này có nghĩa rằng Chúa Kitô đã không chết cho tất cả mọi người?
Không phải như vậy. Giáo điều của Giáo Hội là Chúa Kitô đã chết trên thập giá cho tất cả mọi người dù đàn ông hay phụ nữ (x. Gioan 11:52; 2 Cô-rinh-tô 5:14-15, Tít 2:11, 1 John 2:02). Cụm từ 'cho nhiều người, cho muôn người', trong khi vẫn bao gồm ý nghĩa cho từng người một, còn phản ánh một thực tế rằng ơn cứu độ không tự động đến một cách máy móc, mà không có sự sẵn sàng tham gia. Vậy, mọi tín hữu, qua đức tin, được mời gọi để nhận lãnh món quà cứu chuộc đang được trao ban và nhận được sự sống siêu nhiên được trao cho những người tham gia mầu nhiệm này, sống cuộc sống nhân chứng và để được là một trong số nhiều người mà văn bản đã gới ý.
4- Vậy ý nghĩa quan trọng của cụm từ 'nhiều người' trong bối cảnh của Tin Mừng là gì?
Với những lời này, Chúa Giêsu xác định sứ mệnh của mình là mang lại ơn cứu rỗi qua Cuộc Khổ Nạn và cái chết của Người, ngài liều mạng sống mình cho những người khác. Một cách đặc biệt, Ngài thực hiện lời tiên tri của Isaia trong đọan ' Người Tôi Tớ đau khổ' , là người hứng chịu và cất đi những tội lỗi của nhiều người khác (Is 53:12).
5- Sự thay đổi sẽ tạo ra những vấn đề gì khi áp dụng Phụng Vụ theo Sách Lễ Rôma, ấn bản thứ ba?
Khi bắt đầu Mùa Vọng 2011, sự thay đổi cụm từ 'cho tất cả' thành ra 'cho nhiếu người' có thể bị hiểu lầm là hành vi cứu độ của Chúa Giêsu bị thu hẹp lại . Cho nên chúng ta cần chú tâm vào bối cảnh của câu chuyện trong Phúc Âm và trong những nghi thức phụng vụ.
Trong bối cảnh của Bữa Tiệc Ly, Chúa Giêsu đã có ý nói cho Nhóm Mười Hai rằng sự hy sinh của Ngài vượt ra ngoài ranh giới của các môn đệ gần gũi nhất.
Trong bối cảnh của việc cử hành Thánh Thể, cụm từ 'cho các con và nhiều người' đặc biệt nhấn mạnh đến ý nghĩa rằng cộng đòan giáo dân đang có mặt ở đây được liên kết với một Giáo Hội lớn hơn vượt qua mọi thời gian và không gian, nói một cách khác, rằng không chỉ có những người ở đây mà thôi, nhưng còn cho nhiều người khác nữa. Nhìn theo cái nhìn của hình ảnh ngày Cánh Chung thì đây là một hình ảnh vượt ra ngòai những con số hạn chế cụ thể.
6- Thế còn các văn bản bằng các ngôn ngữ khác thì sẽ thay đổi ra sao?
Bức thông tư năm 2006 giải quyết vấn đề không chỉ riêng cho Hoa Kỳ hoặc cho thế giới nói tiếng Anh mà thôi, nhưng là cho tất cả các Hội Đồng Giám Mục của tất cả các ngôn ngữ. Ví dụ, trong tiếng Tây Ban Nha, những gì đã được dịch là 'por todos' thì sẽ được dịch là 'por muchos.' Sự thay đổi đó sẽ được thực hiện khi bản dịch Sách Lễ Rôma tiếng Tây Ban Nha được phê duyệt và công bố cho các giáo phận của Hoa Kỳ.
(Như vậy, đối với các cộng đòan Công Giáo Việt Nam ở Hoa Kỳ thì chúng ta sẽ vẫn áp dụng sách lễ của HĐGM VN)