Sáng ngày 31 tháng 3, chẳng mất nhiều thời gian cho lắm, tôi đã hủy bỏ giao kèo mua báo Oregonian dài hạn. Đây không phải là lần đầu tiên tôi có dự định này. Trong lúc mà sự "phỉ báng Công Giáo" trở nên chính yếu tại địa phương, tôi cũng nghĩ rằng đây là một việc mà tôi sẽ phải chịu đựng cùng với anh chị em. Tại sao vậy? Bồi thẩm đoàn của dư luận đã kết luận rằng giáo hội chúng ta đáng bị đối xử như vậy vì giáo hội đã chẳng khá hơn ai trong khi giải quyết những vấn nạn lạm dụng tính dục trẻ em. Nhưng tôi luôn hoài nghi rằng chắc có một cái gì nữa ở đằng sau những sự chú ý mà giới truyền thông ngoài đời đã dành cho hoàn cảnh khó khăn của chúng ta.
Tôi xin được rõ ràng hơn về những than phiền của tôi. Trong mục đăng ngày 29 tháng Ba của bình luận viên báo chí, E.J. Dionne Jr., phần cuối trong ý đồ sắc xảo nhạo báng Tòa Thánh, chúng ta đọc được sự khẳng định như sau: "Giáo hội cần phải gạt qua một bên những luật sư, những chuyên gia ngoại giao và bản năng tồi tàn của chính mình...." Nếu khẳng định đó chưa đủ tệ, thử xem câu này: "Giáo hội phải minh chứng rằng ngoài việc học được bài học đích đáng từ những "xì-căn-đan" này, giáo hội phải thành thực quyết tâm tự biến đổi mình." Bây giờ xin cho tôi biết, khi anh chị em bị tống kiện đến cả mấy triệu Mỹ kim, việc đi tìm luật sư hay các chuyên gia để giúp đỡ mình có phải là việc ác ý không? Mơ mộng nữa đi. Còn nói về "biến đổi", xin hãy hỏi bất cứ những người làm việc cho giáo hội hay những ai lưu ý đến những hoạt động của giáo hội, hỏi về tất cả những nỗ lực đang nhằm giúp đỡ nạn nhân và bảo vệ trẻ em được đưa nhập vào trong chính sách điều hành của giáo hội tại đây và tại nhiều nơi khác.
Rồi ngày 30 tháng Ba, trong trang xã luận có đăng một bức hí họa hết sức vô lương tâm đã khinh thường một cách bất công Đức Thánh Cha của chúng ta, Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô XVI. Nó là một hình họa đầy thái độ thù hằn, một sự công kích nhắm thẳng vào vị linh mục tối cao của chúng ta, vị mục tử chung, vị thầy trung thành của chúng ta, người mà, trong cái nhìn của thế giới, là tượng trưng cho tất cả về người Công Giáo là ai và làm gì. Tôi cảm thấy bị sỉ nhục và tôi hy vọng rằng anh chị em cũng thấy như vậy. Có nhiều người gọi cho tôi và thắc mắc muốn biết tôi sẽ nói gì hay sẽ làm gì. Tôi cám ơn những sự thúc đẩy này. Anh chị em có thể hình dung được những người thuộc tôn giáo hoặc tín ngưỡng khác sẽ phản ứng như thế nào nếu vị lãnh đạo của họ bị khinh miệt một cách công khai như vậy không? Tờ báo Oregonian sẽ không dám đăng xấu xa về Đức Đạt Lai Lạt Ma. Mà họ cũng chẳng nên làm như vậy.
Cọng rơm rác cuối cùng xẩy ra vào ngày 31 tháng Ba. Cũng trên mục xã luận, lần này là một bài bình luận nổi bật, những bình luận viên đã ngạo mạn trách mắng giáo hội trong quá khứ đã thất bại khi giải quyết vấn đề lạm dụng tính dục trẻ em, và, qua sự công kích nhục mạ đầy bất công, đã chọn thời điểm thánh thiện nhất này của năm phụng vụ, trong Năm Linh Mục của hội thánh, móc nối liền đời sống giữ khiết tịnh của các linh mục với những vấn nạn lạm dụng tính dục trẻ em, trong khi mà tất cả chúng ta đều biết rằng: cho tới nay phần đông những người lạm dụng tính dục trẻ em là những người có vợ có chồng! Vậy thì bây giờ mỗi một người sống độc thân đều bị nghi ngờ hết hay sao? Hay chỉ là các linh mục Công Giáo độc thân thôi? Và nếu chỉ là vậy thì anh chị em có nên thắc mắc tại sao không?
Trên mười năm qua, với cương vị là Tổng Giám Mục Địa Phận Portland, bằng cách này hay cách khác, tôi đã cân nhắc rất nhiều về những thử thách này và, có lẽ, tôi đã đặt nặng vấn đề hơn là chúng đáng được. Nhưng tôi biết rằng sự hòa giải và hàn gắn cho những người chịu đau buồn chỉ có thể thực hiện được, nếu chúng ta với tư cách giáo hội, thật sự ăn năn hối cải và chân thành muốn cải thiện. Nhưng giới báo chí và giới truyền thông sẽ chẳng bao giờ hài lòng. Tại sao vậy? Nó là một thủ đoạn xưa như trái đất: "Nếu không ưng ý về một sứ điệp nào thì hãy tiêu diệt người làm sứ giả." Giáo Hội Công đôi khi phải là người phát ngôn rất đơn độc đưa ra những giải pháp hợp lý cho những vấn nạn thực tế như sự phá thai, sự suy giảm giá trị trong đời sống hôn nhân và gia đình, những bất công về kinh tế đã dẫn tới sự nghèo nàn không gia giảm là nguyên nhân làm giảm ý nghĩa về sự thánh thiện của giới tính con người và về thế đứng của tôn giáo trên diễn đàn dư luận.
Có lẽ tờ báo Oregonian không có lỗi gì nhiều hơn những tờ báo ở những cộng đồng khác, nhưng nó là tờ báo mà phần đông chúng ta trong vùng Portland cũng như những người cư ngụ miền Tây Oregon thích đọc vì nó mang tính chất của "thành phố lớn". Thế nhưng bộ ba: thái độ thù hằn, ngạo mạn và nhạo báng đã chào đón độc giả trong những ngày đầu của Tuần Thánh, với cái giá mà Hội Thánh Công Giáo phải trả, đây là một việc chúng ta không thể chỉ đơn thuần chịu đựng và bỏ qua mà không đưa ra một hình thức phản kháng nào. Những người chủ bút tờ báo, dĩ nhiên là nắm hết các quân bài, vậy thì mình phải làm gì? Tôi đã hủy bỏ giao kèo mua báo dài hạn và cũng thúc dục anh chị em làm như vậy. Từ nay, khi nhâm nhi hớp cà phê buổi sáng tôi sẽ thiếu thốn cái gì đó, nhưng như thế sẽ ít tốn thì giờ hơn khi ăn sáng, có thể tôi sẽ chạy bộ được xa hơn một chút đồng thời sẽ bớt ăn hơn một tí. Chắc chắn sẽ có những điều hay, tốt, cho ta khám phá ra trong những tình huống khó chịu nhất.
Thưa các bạn của tôi, người Công Giáo chúng ta không hoàn hảo, nhưng chúng ta đáng được xử xự với sự kính trọng của con người. Tôi đã nghĩ rằng mình nên trì hoãn việc tuyên bố này để đợi cho đến sau này. Thì đây, sau này đã đến vào sáng hôm nay, với tờ báo Oregonian gửi đến nhà tôi tờ cuối cùng của một tương lai dự đoán được.
+ TGM John G. Vlazny
(Bài này được đăng trong tờ Catholic Sentinel của TGP Portland, số báo ngày 8 tháng Tư năm 2010, bản dịch của Trung tâm Mục vụ Portland, Oregon)
Tôi xin được rõ ràng hơn về những than phiền của tôi. Trong mục đăng ngày 29 tháng Ba của bình luận viên báo chí, E.J. Dionne Jr., phần cuối trong ý đồ sắc xảo nhạo báng Tòa Thánh, chúng ta đọc được sự khẳng định như sau: "Giáo hội cần phải gạt qua một bên những luật sư, những chuyên gia ngoại giao và bản năng tồi tàn của chính mình...." Nếu khẳng định đó chưa đủ tệ, thử xem câu này: "Giáo hội phải minh chứng rằng ngoài việc học được bài học đích đáng từ những "xì-căn-đan" này, giáo hội phải thành thực quyết tâm tự biến đổi mình." Bây giờ xin cho tôi biết, khi anh chị em bị tống kiện đến cả mấy triệu Mỹ kim, việc đi tìm luật sư hay các chuyên gia để giúp đỡ mình có phải là việc ác ý không? Mơ mộng nữa đi. Còn nói về "biến đổi", xin hãy hỏi bất cứ những người làm việc cho giáo hội hay những ai lưu ý đến những hoạt động của giáo hội, hỏi về tất cả những nỗ lực đang nhằm giúp đỡ nạn nhân và bảo vệ trẻ em được đưa nhập vào trong chính sách điều hành của giáo hội tại đây và tại nhiều nơi khác.
Rồi ngày 30 tháng Ba, trong trang xã luận có đăng một bức hí họa hết sức vô lương tâm đã khinh thường một cách bất công Đức Thánh Cha của chúng ta, Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô XVI. Nó là một hình họa đầy thái độ thù hằn, một sự công kích nhắm thẳng vào vị linh mục tối cao của chúng ta, vị mục tử chung, vị thầy trung thành của chúng ta, người mà, trong cái nhìn của thế giới, là tượng trưng cho tất cả về người Công Giáo là ai và làm gì. Tôi cảm thấy bị sỉ nhục và tôi hy vọng rằng anh chị em cũng thấy như vậy. Có nhiều người gọi cho tôi và thắc mắc muốn biết tôi sẽ nói gì hay sẽ làm gì. Tôi cám ơn những sự thúc đẩy này. Anh chị em có thể hình dung được những người thuộc tôn giáo hoặc tín ngưỡng khác sẽ phản ứng như thế nào nếu vị lãnh đạo của họ bị khinh miệt một cách công khai như vậy không? Tờ báo Oregonian sẽ không dám đăng xấu xa về Đức Đạt Lai Lạt Ma. Mà họ cũng chẳng nên làm như vậy.
Cọng rơm rác cuối cùng xẩy ra vào ngày 31 tháng Ba. Cũng trên mục xã luận, lần này là một bài bình luận nổi bật, những bình luận viên đã ngạo mạn trách mắng giáo hội trong quá khứ đã thất bại khi giải quyết vấn đề lạm dụng tính dục trẻ em, và, qua sự công kích nhục mạ đầy bất công, đã chọn thời điểm thánh thiện nhất này của năm phụng vụ, trong Năm Linh Mục của hội thánh, móc nối liền đời sống giữ khiết tịnh của các linh mục với những vấn nạn lạm dụng tính dục trẻ em, trong khi mà tất cả chúng ta đều biết rằng: cho tới nay phần đông những người lạm dụng tính dục trẻ em là những người có vợ có chồng! Vậy thì bây giờ mỗi một người sống độc thân đều bị nghi ngờ hết hay sao? Hay chỉ là các linh mục Công Giáo độc thân thôi? Và nếu chỉ là vậy thì anh chị em có nên thắc mắc tại sao không?
Trên mười năm qua, với cương vị là Tổng Giám Mục Địa Phận Portland, bằng cách này hay cách khác, tôi đã cân nhắc rất nhiều về những thử thách này và, có lẽ, tôi đã đặt nặng vấn đề hơn là chúng đáng được. Nhưng tôi biết rằng sự hòa giải và hàn gắn cho những người chịu đau buồn chỉ có thể thực hiện được, nếu chúng ta với tư cách giáo hội, thật sự ăn năn hối cải và chân thành muốn cải thiện. Nhưng giới báo chí và giới truyền thông sẽ chẳng bao giờ hài lòng. Tại sao vậy? Nó là một thủ đoạn xưa như trái đất: "Nếu không ưng ý về một sứ điệp nào thì hãy tiêu diệt người làm sứ giả." Giáo Hội Công đôi khi phải là người phát ngôn rất đơn độc đưa ra những giải pháp hợp lý cho những vấn nạn thực tế như sự phá thai, sự suy giảm giá trị trong đời sống hôn nhân và gia đình, những bất công về kinh tế đã dẫn tới sự nghèo nàn không gia giảm là nguyên nhân làm giảm ý nghĩa về sự thánh thiện của giới tính con người và về thế đứng của tôn giáo trên diễn đàn dư luận.
Có lẽ tờ báo Oregonian không có lỗi gì nhiều hơn những tờ báo ở những cộng đồng khác, nhưng nó là tờ báo mà phần đông chúng ta trong vùng Portland cũng như những người cư ngụ miền Tây Oregon thích đọc vì nó mang tính chất của "thành phố lớn". Thế nhưng bộ ba: thái độ thù hằn, ngạo mạn và nhạo báng đã chào đón độc giả trong những ngày đầu của Tuần Thánh, với cái giá mà Hội Thánh Công Giáo phải trả, đây là một việc chúng ta không thể chỉ đơn thuần chịu đựng và bỏ qua mà không đưa ra một hình thức phản kháng nào. Những người chủ bút tờ báo, dĩ nhiên là nắm hết các quân bài, vậy thì mình phải làm gì? Tôi đã hủy bỏ giao kèo mua báo dài hạn và cũng thúc dục anh chị em làm như vậy. Từ nay, khi nhâm nhi hớp cà phê buổi sáng tôi sẽ thiếu thốn cái gì đó, nhưng như thế sẽ ít tốn thì giờ hơn khi ăn sáng, có thể tôi sẽ chạy bộ được xa hơn một chút đồng thời sẽ bớt ăn hơn một tí. Chắc chắn sẽ có những điều hay, tốt, cho ta khám phá ra trong những tình huống khó chịu nhất.
Thưa các bạn của tôi, người Công Giáo chúng ta không hoàn hảo, nhưng chúng ta đáng được xử xự với sự kính trọng của con người. Tôi đã nghĩ rằng mình nên trì hoãn việc tuyên bố này để đợi cho đến sau này. Thì đây, sau này đã đến vào sáng hôm nay, với tờ báo Oregonian gửi đến nhà tôi tờ cuối cùng của một tương lai dự đoán được.
+ TGM John G. Vlazny
(Bài này được đăng trong tờ Catholic Sentinel của TGP Portland, số báo ngày 8 tháng Tư năm 2010, bản dịch của Trung tâm Mục vụ Portland, Oregon)