1. Rutte loại trừ khả năng Nga phủ quyết việc Ukraine gia nhập NATO

Tổng thư ký liên minh Mark Rutte cho biết Nga không có quyền phủ quyết đối với nỗ lực gia nhập NATO của Kyiv - bác bỏ đề xuất thỏa thuận hòa bình do Mạc Tư Khoa và Washington đưa ra nhằm ngăn cản Ukraine gia nhập liên minh.

“Nga không có quyền bỏ phiếu hay phủ quyết việc ai có thể trở thành thành viên NATO”, ông Rutte phát biểu trong một cuộc phỏng vấn với El País và hãng tin Đức RND. Ông nói thêm rằng Hiệp ước Washington thành lập liên minh này “cho phép bất kỳ quốc gia nào trong khu vực Euro-Atlantic đều có thể gia nhập”.

Bình luận của Rutte được đưa ra sau đề xuất do Hoa Kỳ dẫn đầu nhằm chấm dứt cuộc chiến toàn diện của Nga, bị rò rỉ vào tuần trước, trong đó có điều khoản NATO phải đồng ý “sẽ không chấp nhận Ukraine vào bất kỳ thời điểm nào trong tương lai”.

Kế hoạch 28 điểm sau đó đã được sửa đổi thành kế hoạch 19 điểm, giảm bớt một số yếu tố nịnh bợ Nga nhất. Một đề xuất thay thế của Âu Châu bác bỏ ý tưởng loại Ukraine khỏi NATO.

Rutte đã xoa dịu phần nào sự chỉ trích bằng cách khẳng định ông có thiện cảm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. “Tôi thích ông ấy”, ông nói.

Các đồng minh NATO đã ngần ngại đưa ra lời mời ngay lập tức để Ukraine gia nhập tổ chức này, nhưng các thành viên năm ngoái đã đồng ý rằng nỗ lực của Kyiv là “không thể đảo ngược” - một tuyên bố mà Rutte đã lặp lại kể từ đó bất chấp sự phản đối việc nước này gia nhập của Tổng thống Trump và các nước thành viên khác.

Tổng thư ký NATO thừa nhận rằng một số “đồng minh... hiện đang phản đối việc Ukraine gia nhập”.

Rutte cho biết kế hoạch hòa bình hiện tại, được đưa ra sau các cuộc đàm phán ngoại giao rộng rãi hơn tại Geneva vào Chúa Nhật, đã tạo ra “nền tảng tốt cho các cuộc thảo luận tiếp theo”, nhưng nói thêm rằng bất kỳ đề xuất nào cũng sẽ yêu cầu “một cuộc thảo luận riêng, song song” với NATO “về một số vấn đề nhất định”.

Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen cho biết hôm thứ Tư rằng bất kỳ quyết định nào về nỗ lực gia nhập Liên Hiệp Âu Châu hoặc liên minh của Ukraine đều không nên được đưa ra một cách đơn phương.

“ Không có gì về Âu Châu nếu không có Âu Châu, không có gì về NATO nếu không có NATO”.

Bà đặc biệt chỉ trích Hoa Kỳ vì đòi buộc Liên Hiệp Âu Châu phải bỏ cấm vận đối với Nga. “Cấm vận hay không là do 27 quốc gia chúng tôi quyết định. Hoa Kỳ không có tư cách gì để bảo chúng tôi làm hay không làm,” bà nói.

Rutte cũng cho biết liên minh sẽ cung cấp tổng cộng 5 tỷ đô la vũ khí cho Ukraine như một phần của chương trình do NATO dẫn đầu, trong đó các đồng minh Âu Châu sẽ mua vũ khí của Hoa Kỳ cho Kyiv “vào cuối năm nay”.

Cho đến nay, mười một quốc gia đã đóng góp vào năm gói 500 triệu đô la trong khuôn khổ chương trình PURL, và gói thứ sáu dự kiến sẽ được công bố trong những ngày tới. Số tiền còn lại sẽ đến từ các gói hỗ trợ trong tương lai và các khoản thanh toán ngoài chu kỳ, theo một nguồn tin thân cận, người này được phép giấu tên để có thể tự do phát biểu về chủ đề nhạy cảm này.

Ông Rutte cảnh báo rằng Mạc Tư Khoa sẽ không ngừng gây nguy hiểm cho an ninh Âu Châu ngay cả khi đồng ý ký kết một thỏa thuận hòa bình. “Nga sẽ tiếp tục là mối đe dọa lâu dài trong một thời gian dài”, ông nói.

[Politico: Rutte rules out Russian veto on Ukraine joining NATO]

2. Vance tấn công McConnell khi Đảng Cộng Hòa chia rẽ về nỗ lực hòa bình của Tổng thống Trump đối với Ukraine

Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance đã công khai tấn công cựu lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell sau khi vị thượng nghị sĩ Kentucky này cảnh báo trên X vào thứ Bảy tuần trước rằng Tổng thống Trump nên “tìm các cố vấn mới” nếu họ “quan tâm đến việc xoa dịu Putin hơn là bảo đảm hòa bình thực sự”.

Cuộc đụng độ này phơi bày một rạn nứt ngày càng lớn trong nội bộ đảng Cộng hòa vào thời điểm quan trọng đối với Kyiv. McConnell là chủ tịch Tiểu ban Phân bổ Quốc phòng Thượng viện, trong khi Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Roger Wicker cũng tham gia chỉ trích ông Trump- nghĩa là hai thượng nghị sĩ kiểm soát việc liệu bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào có được tài trợ hay thực thi hay không, đang công khai đặt câu hỏi về đường lối của chính quyền. Đối với Ukraine, quốc gia đã đồng ý với “các điều khoản cốt lõi” trong khi ba điều khoản phá vỡ thỏa thuận vẫn chưa được giải quyết, kết quả của cuộc chiến nội bộ này có thể quyết định liệu Washington sẽ điều chỉnh thỏa thuận hay thúc đẩy Kyiv tiến tới những nhượng bộ hơn nữa.

McConnell viết rằng “Putin đã dành cả năm để cố gắng biến Tổng thống Trump thành kẻ ngốc”, cảnh báo rằng “thưởng cho hành động tàn sát của Nga sẽ là thảm họa đối với lợi ích của nước Mỹ” và so sánh sự đầu hàng với “việc Tổng thống Biden từ bỏ Afghanistan”.

Vance đã đáp trả lời chỉ trích của McConnell bằng một bài đăng trên X, gọi đó là “một cuộc tấn công lố bịch vào nhóm của tổng thống” và cáo buộc thượng nghị sĩ “luôn muốn viết chi phiếu khống cho chính sách đối ngoại của Tổng thống Biden”.

Ảnh hưởng của phó tổng thống đối với tiến trình hòa bình đã tăng lên đáng kể. Bộ trưởng Lục quân Dan Driscoll, người được The Hill xác định là “đồng minh của Vance”, hiện đã “tiếp quản vị trí người đối thoại hàng đầu của Tổng thống Trump với Ukraine” - một sự thay đổi đặt các cuộc đàm phán nằm chắc chắn trong quỹ đạo của Vance thay vì Bộ Ngoại giao.

Vance được cho là có ý định ra tranh cử Tổng thống trong cuộc bầu cử 2028. Tuy nhiên, ngay từ năm tới 2026, cả hai đảng đều phải quyết định ai sẽ ra tranh cử chức vụ Tổng thống Hoa Kỳ. Ngoại trưởng Marco Rubio có thể là một trở ngại đối với Vance.

Tranh cãi càng trở nên gay gắt hơn sau khi Thượng nghị sĩ Mike Rounds (Đảng Cộng hòa đơn vị South Dakota) và Angus King cho biết Ngoại trưởng Marco Rubio đã nói với họ rằng đề xuất 28 điểm ban đầu “về cơ bản là danh sách mong muốn của người Nga” chứ không phải là một văn bản do Hoa Kỳ soạn thảo, theo PBS News.

Thượng nghị sĩ Thom Tillis (Đảng Cộng hòa đơn vị North Carolina) nói với CBS News rằng lời chỉ trích của McConnell “chưa nói hết những gì cần phải nói”, trong khi Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, người thường là đồng minh của Tổng thống Trump, viết rằng “một số lĩnh vực” của kế hoạch “rất có vấn đề”.

Căng thẳng giữa các thành viên Quốc Hội thuộc Đảng Cộng Hòa và Tòa Bạch Ốc ngày càng rõ nét.

Một phụ tá của đảng Cộng hòa tại Thượng viện nói với tờ The Hill rằng “các Thượng nghị sĩ Cộng hòa vẫn muốn thực hiện một gói trừng phạt Nga”, đồng thời cảnh báo rằng nếu kế hoạch sửa đổi “tuân thủ đề xuất ban đầu”, các thượng nghị sĩ sẽ “bày tỏ sự phản đối đáng kể”.

Sự chia rẽ nội bộ trong Đảng Cộng hòa xảy ra khi Tổng thống Trump nói với các phóng viên rằng các cuộc đàm phán đang tiến triển về “những vấn đề tiêu chuẩn” với “mọi người bắt đầu nhận ra đây là một thỏa thuận tốt cho cả hai bên” - trong khi Nga vẫn chưa chính thức chấp nhận bất kỳ khuôn khổ nào.

Ukraine đã đồng ý với “các điều khoản cốt lõi” của đề xuất sửa đổi, nhưng ba vấn đề quan trọng - nhượng bộ lãnh thổ, hạn chế quy mô quân sự và tư cách thành viên NATO - vẫn chưa được giải quyết.

[Europe Maidan: Vance attacks McConnell as GOP splits over Trump’s Ukraine peace push]

3. Máy bay điều khiển từ xa tấn công Cheboksary của Nga, quân đội tuyên bố nhà máy điện tử quân sự Nga bị tấn công

Máy bay điều khiển từ xa đã tấn công thành phố Cheboksary của Nga tại Cộng hòa Chuvashia vào sáng sớm ngày 26 tháng 11, trong đó Bộ Tổng tham mưu Ukraine tuyên bố đã tấn công thành công một nhà máy sản xuất thiết bị điện tử cho vũ khí của Nga.

Theo kênh Telegram SHOT, vụ nổ đầu tiên được nghe thấy vào khoảng 2:40 sáng giờ địa phương. Người dân cũng báo cáo có thêm các vụ nổ ở ngoại ô thành phố và trong không phận gần làng Lapsary, cách đó khoảng 10 km (sáu dặm). Các đoạn phim lan truyền trực tuyến cho thấy lửa và khói dày bốc lên từ một trong những quận sau vụ tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa được tường trình.

Vào buổi chiều, Bộ Tổng tham mưu Ukraine tuyên bố đã tấn công nhà máy VNIIR-Progress trong thành phố, nơi sản xuất thiết bị dẫn đường và các thiết bị điện tử khác cho một loạt vũ khí của Nga, bao gồm máy bay điều khiển từ xa tấn công kiểu Shahed, hỏa tiễn hành trình và hỏa tiễn đạn đạo, và bộ dụng cụ bom lượn.

[Kyiv Independent: Drones strike Russia’s Cheboksary, military claims military electronics factory hit]

4. “Chúng tôi hiểu rõ tình hình thực tế”: Chỉ huy Ukraine cảnh báo “các cuộc đàm phán ngừng bắn” sẽ có lợi cho Điện Cẩm Linh

Mỗi làn sóng “nói về việc đóng băng chiến tranh” đều làm giảm động lực của các chiến binh Ukraine, những người đang liều mạng sống mỗi ngày. Bohdan Korzhenko, chỉ huy một tiểu đoàn súng trường thuộc Lữ đoàn Biệt Động Quân số 3 của Quân đội Ukraine, cho biết như trên khi kêu gọi mọi người đừng tin rằng lệnh ngừng bắn có thể đạt được trong tương lai gần.

Trong khi đó, tờ Washington Post đưa tin Tổng thống Donald Trump không hề nắm rõ chi tiết về kế hoạch hòa bình 28 điểm, bất kể ông ta đang ráo riết gây áp lực lên Ukraine phải chấp nhận văn bản này. Tài liệu này thậm chí còn khiến Tòa Bạch Ốc bất ngờ, gây ra sự hỗn loạn vì các bộ phận khác nhau không hiểu chuyện gì đang xảy ra. Tất cả những điều này xảy ra trong bối cảnh không có dấu hiệu nào cho thấy Nga muốn chấm dứt chiến tranh.

Korzhenko cho biết: “Tại đây, chúng tôi có thể thấy và hiểu rằng tin tức giả mạo và tin đồn về lệnh ngừng bắn... đang có tác động rất tiêu cực đến Quân đội Ukraine và quân đội nói chung”.

Chiến tranh thông tin cũng là một phần của xung đột như pháo binh hay máy bay điều khiển từ xa

Theo vị chỉ huy người Ukraine, một người lính có thể trở nên suy sụp tinh thần trong khi chờ đợi chiến tranh kết thúc, khi các chính trị gia đàm phán lệnh ngừng bắn.

“Thực tế, tình hình không khả quan. Theo chúng tôi, nếu các cuộc đàm phán đang diễn ra, chúng nên được tiến hành kín đáo hơn”, Korzhenko nhấn mạnh.

Kết quả như vậy có lợi cho Nga khi nước này tăng cường các hoạt động gây ảnh hưởng chống lại Ukraine trong bối cảnh các cuộc thảo luận về kế hoạch hòa bình đang diễn ra.

Anh khẳng định rằng việc truyền thông tích cực đưa tin về quá trình đàm phán không mang lại lợi ích gì cho Ukraine. Chính vì vậy, những người bảo vệ quan điểm này ít nghĩ đến chiến tranh mà tập trung nhiều hơn vào thời điểm lệnh ngừng bắn có thể xảy ra.

Các cuộc đàm phán hòa bình giả tạo có lợi cho cỗ máy chiến tranh của Điện Cẩm Linh

“ Theo tôi, không đáng để tin vào một lệnh ngừng bắn vào năm 2026. Cũng chẳng đáng để nghĩ đến một kết thúc nào cả. Chúng ta nên chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh kéo dài, dù có đồng minh hay không”, Korzhenko lưu ý.

Đồng thời, ông giải thích rằng tiểu đoàn của ông, cũng như Lữ đoàn Biệt Động Quân số 3 nói chung, chủ yếu gồm các chiến binh tình nguyện. Những chiến binh này tin vào chiến thắng chứ không phải đàm phán, nên việc động viên họ chiến đấu không quá khó khăn.

Trước đó, Dmytro Pletenchuk, phát ngôn nhân của Hải quân Ukraine, cho biết khi các cuộc thảo luận về bất kỳ tiến trình đàm phán nào có thể xảy ra, Nga luôn tăng cường hành động khủng bố.

“Điều này đã trở thành một chiến thuật của người Nga: bất cứ khi nào có thảo luận về bất kỳ tiến trình đàm phán nào, họ luôn gia tăng khủng bố. Chúng ta đã chứng kiến điều này nhiều lần, và những tiến trình này luôn có mối tương quan với nhau”, ông nói.

Chỉ một ngày, khi kế hoạch hòa bình có thể có này bắt đầu được đưa tin trên các phương tiện truyền thông, Nga đã phát động một cuộc tấn công lớn, giết chết 34 thường dân ở Ternopil, một thành phố ở phía tây Ukraine.

[Europe Maidan: “Here on the ground we understand”: Ukrainian commander warns “ceasefire talks” play into Kremlin’s hands]

5. Nga tràn ngập mạng xã hội với những video giả mạo do AI tạo ra về cảnh binh lính Ukraine “đầu hàng” gần Pokrovsk

AFP đưa tin, hàng chục video do AI tạo ra mô tả cảnh binh lính Ukraine đầu hàng hoặc khóc lóc đã lan truyền trên TikTok, Instagram, Telegram, Facebook và X vào tháng 11, thu hút hàng triệu lượt xem trước khi các nền tảng này can thiệp.

Trong khi Nga đang thảm bại trên chiến trường Pokrovsk - điều động một phần ba tổng số cuộc giao tranh tiền tuyến và một nửa số cuộc tấn công bằng bom lượn - Điện Cẩm Linh đang mở một mặt trận trực tuyến thứ hai. Theo các chuyên gia tuyên truyền, các video giả mạo này nhằm mục đích làm xói mòn ý chí chiến đấu của Ukraine bằng cách mô tả những người lính được tường trình kiệt quệ và tuyệt vọng.

Các video giả mạo cho thấy cảnh những người lính mặc quân phục Ukraine khóc lóc, van xin đừng ra mặt trận, hoặc tuyên bố “sẽ rời khỏi Pokrovsk”, AFP đưa tin. Những điểm bất nhất về hình ảnh đặc trưng của AI tạo hình vẫn có thể nhận thấy: trong một video, một người lính được tường trình đi lại bình thường mặc dù chân bị bó bột, trong khi một chiếc cáng bay lơ lửng và những đôi chân rời rạc mờ dần rồi biến mất khỏi nền.

Một số video mang logo của công cụ tạo video Sora của OpenAI. Một số khác lại lấy hình ảnh người thật, bao gồm cả YouTuber người Nga lưu vong Alexei Gubanov.

“Rõ ràng không phải tôi”, Gubanov trả lời trên YouTube. “Thật không may, rất nhiều người tin vào điều này... và điều đó lại nằm trong tay tuyên truyền của Nga.”

Ian Garner, chuyên gia về tuyên truyền Nga tại Viện Pilecki, nói với AFP rằng thông tin sai lệch là “một chiến thuật cũ, nhưng công nghệ thì mới”. Các video này hoạt động bằng cách “làm suy yếu tinh thần của người Ukraine, nói rằng: 'Nhìn này, đây là một người giống hệt bạn, có thể là anh trai, cha của bạn.'“

AFP phát hiện nội dung giả mạo được lan truyền bằng tiếng Hy Lạp, Rumani, Bulgaria, Tiệp, Ba Lan và Pháp trên nhiều nền tảng, bao gồm cả trang web của một tờ báo Nga và một tờ Serbia. TikTok nói với AFP rằng họ đã xóa các tài khoản đứng sau các video này—nhưng trước đó đã có một tài khoản thu hút hơn 300.000 lượt “thích” và hàng triệu lượt xem.

Đài quan sát truyền thông kỹ thuật số Âu Châu, một mạng lưới kiểm tra thực tế do Liên Hiệp Âu Châu tài trợ, đã xuất bản hơn 2.000 bài viết liên quan đến thông tin sai lệch về chiến tranh Ukraine kể từ năm 2022, trong đó AI đang ngày càng trở thành chủ đề phổ biến.

Pablo Maristany de las Casas thuộc Viện Đối thoại Chiến lược cho biết các video này phù hợp với “câu chuyện rộng hơn mà chúng ta đã thấy kể từ khi cuộc xâm lược bắt đầu” mô tả Tổng thống Zelenskiy là người đã ép buộc dân thường phải ra trận.

Một nghiên cứu của Viện Đối thoại Chiến lược được công bố vào tháng 10 cho thấy trong số các chatbot được thử nghiệm, gần một phần năm phản hồi trích dẫn các nguồn do nhà nước Nga cung cấp—cho thấy các câu chuyện của Điện Cẩm Linh đã xâm nhập vào chính các hệ thống AI.

OpenAI trả lời AFP rằng họ đã tiến hành một cuộc điều tra mà không cung cấp thêm chi tiết. Tuy nhiên, Maristany de las Casas cảnh báo rằng “quy mô và tác động của chiến tranh thông tin vượt xa phản ứng của các công ty”.

Carole Grimaud, một nhà nghiên cứu tại Đại học Aix-Marseille, cho biết các video này “sử dụng sự không chắc chắn để gieo rắc nghi ngờ trong dư luận”. Mặc dù tác động của từng cá nhân rất khó đo lường, nhưng “khi nó được lặp lại, nhận thức của mọi người có thể thay đổi”.

[Europe Maidan: Russia floods social media with AI-generated fake videos of “surrendering” Ukrainian soldiers near Pokrovsk]

6. Rumani, Moldova phát hiện máy bay điều khiển từ xa xâm nhập trong cuộc tấn công quy mô lớn của Nga vào Ukraine

Không quân Ukraine cho biết, một máy bay điều khiển từ xa của Nga đã xâm phạm không phận Rumani trong một cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa vào Ukraine.

Rumani, một quốc gia thành viên NATO và Liên Hiệp Âu Châu có chung đường biên giới với Ukraine, cho biết họ đã phát hiện hai vụ xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa vào sáng ngày 25 tháng 11.

Bộ Quốc phòng Rumani cho biết hai máy bay Eurofighter Typhoon của Đức đã được điều động để chặn các máy bay điều khiển từ xa vào khoảng 6:30 sáng giờ địa phương tại Quận Tulcea, và hai máy bay F-16 Fighting Falcon đã cất cánh tại một khu vực biên giới khác ở Quận Galați một giờ sau đó. Bộ Quốc phòng Rumani cho biết thêm rằng máy bay F-16 đã liên lạc với một máy bay điều khiển từ xa trên radar vào khoảng 7:50 sáng giờ địa phương.

Bộ trưởng Quốc phòng Rumani Ionut Mosteanu cho biết các máy bay chiến đấu gần như đã bắn hạ chiếc máy bay điều khiển từ xa liên tục xâm phạm không phận Rumani, nhưng lo ngại về các mảnh vỡ gây hư hại đã khiến họ không thể chặn nó, Reuters đưa tin. Mosteanu cho biết một máy bay điều khiển từ xa của Nga không mang thiết bị nổ đã được tìm thấy ở Quận Vaslui, cách biên giới Ukraine khoảng 250-300 km (155-186 dặm) trong vụ xâm phạm có thể được coi là sâu nhất ở Rumani.

Reuters dẫn lời Mosteanu cho biết: “Chúng tôi đang đối phó với hành động khiêu khích mới của Nga chống lại Rumani, một máy bay điều khiển từ xa mà quân đội Rumani và máy bay chiến đấu Eurofighter của Đức đã cố gắng bắn hạ”.

Bộ Quốc phòng Moldova cũng cho biết vào ngày 25 tháng 11 rằng sáu máy bay điều khiển từ xa đã xâm phạm không phận của nước này “mà không được phép” trong cuộc tấn công quy mô lớn của Nga.

Cảnh sát Moldova cho biết một trong những máy bay điều khiển từ xa, được đánh dấu bằng chữ Z (biểu tượng được quân đội Nga sử dụng), đã rơi xuống tòa nhà của lính gác ở khu vực biên giới gần Ukraine, nhưng dường như không phát nổ. Cảnh sát cho biết mọi người đã được di tản, và một đội giải quyết chất nổ đang làm việc tại hiện trường.

Vụ việc máy bay điều khiển từ xa mới nhất này xâm phạm lãnh thổ một quốc gia thành viên NATO, sau một loạt sự việc tương tự, diễn ra trong bối cảnh các quốc gia gần Ukraine, như Ba Lan, các nước Baltic và Rumani, đang tăng cường an ninh do lo ngại chiến tranh có thể lan sang lãnh thổ của họ. Các cuộc tấn công liên tiếp của Nga vào cơ sở hạ tầng cảng của Ukraine ở miền Nam Ukraine gần Rumani cũng khiến Bucharest phải trong tình trạng báo động.

Không quân Ukraine không cung cấp thêm thông tin, bao gồm loại máy bay điều khiển từ xa và đường bay được tường trình của nó.

Đầu tháng 9, một máy bay điều khiển từ xa khác của Nga đã bay vào không phận Rumani nhưng máy bay của Rumani đã không bắn hạ và cuối cùng nó đã quay trở lại Ukraine, Bộ trưởng Quốc phòng Ionut Mosteanu nói với kênh CNN của Antena 3. Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết máy bay điều khiển từ xa đã bay vào Rumani trong một cuộc tấn công của Nga vào Ukraine, xâm nhập khoảng 10 km (sáu dặm) và ở lại không phận NATO trong khoảng 50 phút.

[Kyiv Independent: Romania, Moldova detect drone incursions during large-scale Russian attack on Ukraine]

7. Bộ Ngoại giao Moldova chất vấn đại sứ Nga về máy bay điều khiển từ xa xâm phạm không phận nước này

Chính quyền Moldova đã đối đầu với đại sứ Nga bằng một máy bay điều khiển từ xa đã xâm phạm không phận nước này trong cuộc tấn công hàng loạt mới nhất nhằm vào Ukraine, hãng tin NewsMaker của Moldova đưa tin vào ngày 26 tháng 11.

Oleg Ozerov, đại sứ Nga tại Moldova, đã được triệu tập tới Bộ Ngoại giao Moldova vào ngày 26 tháng 11.

Một chiếc máy bay điều khiển từ xa còn nguyên vẹn đã xâm phạm không phận Moldova trong cuộc tấn công hàng loạt vào Ukraine vào ngày 25 tháng 11 đã được đặt bên ngoài bộ này, đoạn phim do NewsMaker công bố cho thấy, trong một cuộc đối đầu mang tính biểu tượng với nhà ngoại giao.

“Những sự việc như vậy là không thể chấp nhận được. Cộng hòa Moldova đã và sẽ kiên quyết phản đối mọi cuộc tấn công chống lại an ninh và toàn vẹn lãnh thổ của mình”, Ngoại trưởng Moldova Mihai Popsoi phát biểu trong cuộc họp báo ngày 26 tháng 11.

“Chúng tôi sẽ cảnh báo Liên bang Nga rằng hành vi như vậy là không thể chấp nhận được trong bối cảnh tình hình an ninh vốn đã vô cùng phức tạp.”

Theo truyền thông địa phương Moldova, Ozerov tuyên bố rằng “không có bằng chứng” nào cho thấy máy bay điều khiển từ xa này có nguồn gốc từ Nga.

Bộ Quốc phòng Moldova xác nhận vào ngày 25 tháng 11 rằng sáu máy bay điều khiển từ xa đã xâm phạm không phận nước này trong cuộc tấn công hàng loạt vào Ukraine.

Một chiếc máy bay điều khiển từ xa đã rơi xuống mái nhà ở một thị trấn gần biên giới Ukraine.

Chiếc máy bay điều khiển từ xa, được lực lượng thực thi pháp luật tại hiện trường xác định là một mẫu Gerbera do Nga sản xuất, không mang theo chất nổ. Máy bay điều khiển từ xa Gerbera có thể được sử dụng để giám sát và thu thập thông tin tình báo, Cảnh sát Quốc gia Moldova cho biết vào ngày 25 tháng 11.

Moldova đã phải đối mặt với những rủi ro an ninh gia tăng kể từ khi cuộc chiến toàn diện của Nga chống lại Ukraine nổ ra.

Tổng thống Maia Sandu cáo buộc Mạc Tư Khoa cố gắng can thiệp vào cuộc bầu cử quốc hội của nước này vào tháng 9, nhằm mục đích tạo ra chiến thắng cho các đảng thân Nga vào thời điểm Moldova đang theo đuổi mối quan hệ chặt chẽ hơn với Liên minh Âu Châu.

Transnistria, một khu vực của Moldova dọc biên giới với Ukraine, đã nằm dưới sự kiểm soát của chính quyền Nga kể từ năm 1992, khi lực lượng Nga can thiệp với tư cách là “lực lượng gìn giữ hòa bình” trong cuộc chiến giữa chính phủ Moldova mới giành độc lập và lực lượng “ly khai” trong khu vực.

[Kyiv Independent: Moldova's Foreign Ministry confronts Russian ambassador with drone that violated country's airspace]

8. Von der Leyen: ‘Chúng ta hiện đã có điểm khởi đầu’ cho thỏa thuận hòa bình Ukraine

Ursula von der Leyen hoan nghênh các cuộc đàm phán về thỏa thuận hòa bình Ukraine do Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump dẫn đầu và cho biết Âu Châu coi hiện đã có “điểm khởi đầu” cho một kế hoạch sau nhiều ngày đàm phán.

Kế hoạch 28 điểm do chính quyền Tổng thống Trump công bố tuần trước đã khiến Ukraine và các đồng minh Âu Châu lo ngại vì họ rất ủng hộ Mạc Tư Khoa. Sau nhiều ngày gây áp lực buộc Ukraine chấp thuận đề xuất gây tranh cãi này, Washington và Kyiv cho biết các cuộc đàm phán tại Geneva đã tạo ra một “khuôn khổ hòa bình được cập nhật và hoàn thiện” cho các cuộc đàm phán tiếp theo.

“Nhờ nỗ lực của Ukraine, Hoa Kỳ và chúng ta, những người Âu Châu, trong vài ngày qua tại Geneva, giờ đây chúng ta đã có một điểm khởi đầu”, Chủ tịch Ủy ban Âu Châu phát biểu trước các Nghị sĩ Âu Châu tại Strasbourg. Tuy nhiên, bà nói thêm, “Chúng tôi biết rằng cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa”.

Von der Leyen đã nêu ra những yêu cầu chính của Âu Châu đối với các cuộc đàm phán liên quan đến “Ukraine, Hoa Kỳ và liên minh những người sẵn sàng trên con đường phía trước”. Bà cho biết không có thỏa thuận hòa bình nào có thể bao gồm việc hạn chế quân đội của Ukraine - như đề xuất đầu tiên của Hoa Kỳ đã nêu - vì điều đó sẽ khiến đất nước này dễ bị tấn công trong tương lai.

“Ukraine cần những bảo đảm an ninh vững chắc, lâu dài và đáng tin cậy như một phần của gói hỗ trợ rộng hơn nhằm ngăn chặn và răn đe mọi cuộc tấn công trong tương lai từ Nga. Và cũng rõ ràng không kém rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng cần bảo đảm an ninh Âu Châu được bảo đảm lâu dài.”

Bà cũng nói rõ rằng đây là ranh giới đỏ đối với Âu Châu, không thể có sự thay đổi biên giới - kế hoạch của Hoa Kỳ là công nhận Crimea và các khu vực Luhansk và Donetsk của Ukraine là lãnh thổ trên thực tế của Nga, và đất đai ở các khu vực Kherson và Zaporizhzhia bị đóng băng dọc theo các tuyến đầu hiện tại.

Von der Leyen nói thêm rằng Ukraine phải được tự do gia nhập Liên Hiệp Âu Châu nếu họ quyết định như vậy. “Nếu hôm nay chúng ta hợp pháp hóa và chính thức hóa việc phá vỡ biên giới, chúng ta sẽ mở ra cánh cửa cho nhiều cuộc chiến tranh hơn vào ngày mai, và chúng ta không thể để điều này xảy ra.”

Trong bài phát biểu của mình, von der Leyen cũng cho biết Liên Hiệp Âu Châu sẽ đẩy nhanh kế hoạch sử dụng tài sản nhà nước bị đóng băng của Nga để hỗ trợ khoản vay 140 tỷ euro cho Ukraine.

“Bước tiếp theo bây giờ là Ủy ban phải sẵn sàng trình bày một văn bản pháp lý”, von der Leyen cho biết - mặc dù bà không nói rõ khi nào tài liệu này sẽ được đưa ra.

Kế hoạch của Âu Châu về việc sử dụng tài sản có chủ quyền của Nga để hỗ trợ khoản vay cho Ukraine đã vấp phải sự phản đối quyết liệt tại hội nghị thượng đỉnh vào tháng trước từ Bart De Wever, thủ tướng Bỉ, nơi nắm giữ số tiền này.

“Tôi không thể thấy bất kỳ kịch bản nào mà chỉ riêng người nộp thuế Âu Châu phải trả tiền”, von der Leyen nói.

Chủ tịch Ủy ban nhấn mạnh rằng Ukraine và các nước Liên Hiệp Âu Châu cần ngồi lại với nhau để đưa ra bất kỳ quyết định nào trong tương lai về việc thực hiện hiệp ước hòa bình. “Không có gì về Ukraine mà không có Ukraine, không có gì về Âu Châu mà không có Âu Châu, không có gì về NATO mà không có NATO”, bà nói.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz cũng đã đề cập đến các cuộc đàm phán về kế hoạch hòa bình Ukraine trong bài phát biểu tại Quốc hội Liên bang vào sáng thứ Tư, nói rằng: “Chúng tôi muốn cuộc chiến này kết thúc càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, một thỏa thuận được đàm phán giữa các cường quốc mà không có sự đồng ý của Ukraine và không có sự đồng thuận của Âu Châu sẽ không tạo cơ sở cho hòa bình lâu dài thực sự ở Ukraine.”

Ông Merz cho biết ông hoan nghênh “cam kết liên tục của Mỹ trong việc giải quyết xung đột này, và tôi đã nói chính xác điều đó với Tổng thống Trump trong cuộc điện đàm thứ Sáu tuần trước. Nhưng vào thời điểm định mệnh này đối với Ukraine, đối với Âu Châu, và đối với liên minh của chúng ta với Mỹ, tôi cũng muốn nói rõ rằng các quyết định về các vấn đề Âu Châu chỉ có thể được đưa ra khi có sự đồng thuận của Âu Châu. Âu Châu không phải là một con tốt, mà là một chủ thể có chủ quyền đang theo đuổi lợi ích và giá trị riêng của mình.”

[Politico: Von der Leyen: ‘We now have a starting point’ on Ukraine peace deal]

9. Macron cho biết quân đội Pháp, Anh và Thổ Nhĩ Kỳ có thể được điều động tại Ukraine ngay sau thỏa thuận hòa bình

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết trong một cuộc phỏng vấn với đài phát thanh RTL của Pháp được công bố vào ngày 25 tháng 11 rằng binh lính từ Pháp, Anh hoặc Thổ Nhĩ Kỳ có thể được gửi đến Ukraine như một phần của “lực lượng trấn an” vào “ngày hòa bình được ký kết”.

Các lực lượng hoạt động theo “Liên minh tình nguyện” sẽ được điều động đến các địa điểm hậu phương, chẳng hạn như Kyiv hoặc Odesa, để bảo đảm an ninh và huấn luyện, do đó đóng vai trò là một trong những bảo đảm cho Ukraine sau chiến tranh, Macron cho biết tại hội nghị thượng đỉnh Liên Hiệp Âu Châu-Liên minh Phi Châu ở Angola.

Liên minh do Pháp và Anh đứng đầu được thành lập vào đầu năm nay để cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine như một phần của thỏa thuận hòa bình tiềm năng, nhằm mục đích củng cố quốc gia này trước mọi hành động xâm lược trong tương lai của Nga.

Macron cho biết việc điều động ở Ukraine sẽ không được thực hiện theo khuôn khổ của NATO mà là một phần của “liên minh liên chính phủ”.

Tổng thống Pháp cho biết thêm: “Chúng tôi có khoảng 20 quốc gia đã tuyên bố họ sẵn sàng hành động tích cực, trên không, trên bộ hoặc trên biển”.

Macron cũng lưu ý rằng liên minh có thể thành lập một lực lượng “bảo đảm an ninh trên không”, có thể đóng quân bên ngoài Ukraine nhưng hoạt động phối hợp với Không quân Ukraine.

Luân Đôn và Paris đã dẫn đầu các cuộc đàm phán về việc điều động lực lượng trấn an tại Ukraine để hỗ trợ Quân đội của nước này, bảo vệ các cơ sở ở các khu vực phía tây và cung cấp sự hỗ trợ trên không và trên biển.

Phát biểu với Reuters vào tháng 8, một quan chức Thổ Nhĩ Kỳ giấu tên không loại trừ khả năng Thổ Nhĩ Kỳ tham gia nhưng cho biết bất kỳ nhiệm vụ gìn giữ hòa bình nào cũng sẽ phụ thuộc vào lệnh ngừng bắn và yêu cầu có nhiệm vụ rõ ràng.

Mặc dù là thành viên NATO và là một phần của “Liên minh những người tự nguyện”, Thổ Nhĩ Kỳ đã cố gắng tạo ra sự cân bằng giữa các bên tham chiến, tự định vị mình là bên trung gian giữa Kyiv và Mạc Tư Khoa.

Nga đã nhiều lần bác bỏ sự hiện diện của quân đội NATO trên lãnh thổ Ukraine như một phần của bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào.

Tin tức này xuất hiện trong bối cảnh các nỗ lực hòa bình đang được thúc đẩy trở lại, với các quan chức Hoa Kỳ được tường trình đang dẫn đầu các cuộc đàm phán với Nga và Ukraine tại Abu Dhabi sau các cuộc tham khảo ý kiến về kế hoạch hòa bình do Washington hậu thuẫn tại Geneva.

Kế hoạch 28 điểm ban đầu, loại trừ sự hiện diện của quân đội NATO tại Ukraine và giới hạn quân đội thời bình của Ukraine ở mức 600.000 quân, sau đó đã được giảm xuống còn 19 điểm tại Geneva.

Theo tờ Financial Times, Hoa Kỳ và Ukraine đã đồng ý giới hạn quân đội thời bình của Kyiv ở mức 800.000 người, một con số gần với sức mạnh hiện tại của quân đội trong thời chiến.

Macron nhấn mạnh rằng một quân đội Ukraine hùng mạnh vẫn là sự bảo đảm chính sau chiến tranh.

[Kyiv Independent: French, UK, Turkish troops could be deployed in Ukraine right after peace deal, Macron says]

10. Ít nhất một người thiệt mạng, 37 người bị thương trong các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine trong ngày qua

Ít nhất một người đã thiệt mạng và 37 người khác bị thương trong các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine trong ngày qua, tờ báo địa phương đưa tin vào ngày 26 tháng 11.

Không quân Ukraine cho biết Nga đã tấn công đêm qua bằng hai hỏa tiễn đạn đạo Iskander-M phóng từ tỉnh Rostov của Nga và 90 máy bay điều khiển từ xa tấn công các loại, bao gồm khoảng 55 chiếc Shahed. Không quân Ukraine cho biết trên Telegram rằng hệ thống phòng không của họ đã bắn hạ hoặc chế áp 72 máy bay điều khiển từ xa, trong khi các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa được ghi nhận tại 10 địa điểm.

Tại phía Nam tỉnh Zaporizhzhia, 19 người đã bị thương khi lực lượng Nga thực hiện 11 cuộc không kích vào thành phố Zaporizhzhia và các khu vực khác trong khu vực trong ngày qua, Thống đốc Zaporizhzhia Ivan Fedorov cho biết trên Telegram.

Tại phía đông tỉnh Donetsk, chín thường dân đã bị thương vào ngày 25 tháng 11, bao gồm bảy người ở Sloviansk và hai người ở Kostiantynivka, Thống đốc Vadym Filashkin cho biết trên Telegram.

Tại phía Nam tỉnh Kherson, bảy người, bao gồm một trẻ em, đã bị thương trong ngày qua khi lực lượng Nga tấn công ít nhất bốn khu chung cư và 21 ngôi nhà riêng tại các thị trấn và làng mạc trên khắp khu vực, Thống đốc Oleksandr Prokudin cho biết trên kênh Telegram chính thức của mình.

Trong một vụ việc khác vào ngày 26 tháng 11, lực lượng Nga đã tấn công một ngôi nhà bằng máy bay điều khiển từ xa ở quận Korabelnyi, thành phố Kherson, khiến một người đàn ông 63 tuổi bị thương, Cục Quản lý Quân sự Tỉnh Kherson và chính quyền thành phố Kherson cho biết trên Telegram. Các bác sĩ đang điều trị cho ông này bị chấn động não và chấn thương đầu liên quan đến vụ nổ.

Tại tỉnh Sumy, một phụ nữ 45 tuổi ở cộng đồng Velykopysarivska đã bị thương khi Nga thực hiện khoảng 70 cuộc tấn công vào 34 thị trấn ở 13 cộng đồng trong ngày qua, Thống đốc tỉnh Sumy Oleg Hryhorov cho biết trên Telegram.

Tại tỉnh Kharkiv, một người đàn ông 51 tuổi bị thương trong vụ tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa ngày 23 tháng 11 vào Kharkiv đã tử vong tại bệnh viện vào đêm qua, nâng tổng số người chết trong vụ tấn công đó lên năm người, Thống đốc Kharkiv Oleh Syniehubov cho biết trên Telegram.

Syniehubov đưa tin riêng rằng lực lượng Nga đã tấn công tám thị trấn trong khu vực vào ngày qua, nhưng không có thương vong mới nào được ghi nhận từ các cuộc không kích đó.

Tại tỉnh Dnipropetrovsk, chính quyền khu vực đã báo cáo về các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn vào một cơ sở bưu chính, nhà ở và các tòa nhà hành chính trong đêm, nhưng cho biết không có thông tin về thương vong tính đến sáng ngày 26 tháng 11

[Kyiv Independent: At least one killed, 37 injured in Russian attacks on Ukraine over past day]

11. Ukraine lên kế hoạch cho chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng thống Zelenskiy vào tháng 11 để hoàn tất thỏa thuận hòa bình với Tổng thống Trump

Ukraine mong đợi Tổng thống Volodymyr Zelenskiy sẽ thăm Hoa Kỳ vào tháng 11 để gặp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và hoàn thiện các bước quan trọng của thỏa thuận hòa bình, Rustem Umerov, Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia, cho biết vào ngày 25 tháng 11.

Tuyên bố này được đưa ra sau khi truyền thông Hoa Kỳ đưa tin rằng Tổng thống Zelenskiy có thể đến thăm Hoa Kỳ sớm nhất là trong tuần này để thảo luận về nỗ lực hòa bình với Tổng thống Trump.

Andriy Yermak, nhà lãnh đạo Văn phòng Tổng thống, nói với Axios rằng Tổng thống Zelenskiy muốn gặp Tổng thống Trump “càng sớm càng tốt”, có thể sớm nhất là vào Ngày Lễ Tạ ơn, ngày 27 tháng 11.

Umerov viết trên mạng xã hội: “Chúng tôi mong muốn tổ chức chuyến thăm của tổng thống Ukraine tới Hoa Kỳ vào thời điểm sớm nhất thích hợp trong tháng 11 để hoàn tất các bước cuối cùng và đạt được thỏa thuận với Tổng thống Trump”.

Đề xuất ban đầu gồm 28 điểm được tường trình đã được cắt giảm xuống còn 19 điểm sau cuộc tham khảo ý kiến giữa các quan chức Ukraine và Hoa Kỳ tại Geneva vào ngày 23 tháng 11.

Sau cuộc hội đàm tại Thụy Sĩ, Tổng thống Zelenskiy xác nhận rằng kế hoạch đã được thu hẹp quy mô và phiên bản sửa đổi phù hợp hơn với nhu cầu của Ukraine. Ông nói thêm rằng các vấn đề nhạy cảm sẽ được thảo luận với Tổng thống Trump.

Phái đoàn Hoa Kỳ và Ukraine, do Ngoại trưởng Marco Rubio và trợ lý cao cấp của tổng thống Ukraine Andriy Yermak dẫn đầu, đã ca ngợi các cuộc tham khảo ý kiến ban đầu là “hiệu quả” và cho biết họ sẽ tiếp tục làm việc về “khuôn khổ hòa bình được cập nhật và hoàn thiện” mà không cung cấp thông tin chi tiết.

Kế hoạch hòa bình ban đầu đã vấp phải sự phản đối dữ dội từ các đối tác Âu Châu và các nhà lập pháp Hoa Kỳ về những nhượng bộ rộng rãi mà kế hoạch này yêu cầu từ Ukraine, bao gồm việc giao nộp toàn bộ khu vực Donbas cho Nga, giảm quân số xuống còn 600.000 quân và từ bỏ tham vọng gia nhập NATO.

Trong khi Tổng thống Trump ban đầu nói rằng ông mong đợi Ukraine sẽ ký vào kế hoạch trước Lễ Tạ ơn, tức ngày 27 tháng 11, thì sau đó Rubio lại ám chỉ rằng thời hạn có thể được gia hạn và tài liệu này vẫn có thể thay đổi khi các cuộc đàm phán hòa bình tiếp tục.

Tổng thống Trump, người đã chỉ trích Ukraine vì cho rằng nước này thiếu lòng biết ơn đối với những nỗ lực hòa bình của Hoa Kỳ vào ngày 23 tháng 11, đã dịu giọng hơn vào ngày hôm sau và ám chỉ về sự tiến triển trong các cuộc đàm phán.

“Liệu có thực sự đạt được tiến triển lớn trong các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine không?” Tổng thống Trump đăng trên nền tảng Truth Social của mình. “Đừng tin cho đến khi bạn thấy, nhưng điều gì đó tốt đẹp có thể đang xảy ra.”

Một quan chức Hoa Kỳ giấu tên nói với tờ Washington Post rằng Tổng thống Trump không tham gia nhiều vào các chi tiết của kế hoạch ban đầu và rằng “thậm chí nhiều bộ phận khác nhau của Tòa Bạch Ốc cũng không biết chuyện gì đang xảy ra”.

Tổng thống Zelenskiy cho biết vào ngày 24 tháng 11 rằng Ukraine đang phối hợp các bước với Hoa Kỳ và các đối tác khác và tìm cách bảo đảm đưa một số vấn đề nhạy cảm nhất vào kế hoạch cuối cùng, chẳng hạn như trao đổi “tất cả đổi tất cả” những người bị bắt cóc và thả trẻ em Ukraine bị Nga bắt cóc.

Phát biểu trong bài phát biểu qua video tại Hội nghị thượng đỉnh Nghị viện lần thứ tư của Diễn đàn Crimea ở Stockholm, Tổng thống Zelenskiy đã cảm ơn các đối tác Âu Châu vì sự hỗ trợ của họ và yêu cầu họ tiếp tục hỗ trợ trong quá trình đàm phán.

Anh, Đức và Pháp, các đối tác hàng đầu của Ukraine tại Âu Châu, được tường trình đã đưa ra đề xuất phản đối của riêng họ, phản đối một số điều kiện khắt khe nhất được áp dụng cho Kyiv trong kế hoạch ban đầu.

“Biên giới không thể bị thay đổi bằng vũ lực. Tội phạm không được phép thoát khỏi sự trừng phạt. Chúng phải chịu trách nhiệm cho cuộc chiến mà chúng đã khơi mào,” tổng thống phát biểu.

Tổng thống Zelenskiy cũng lưu ý rằng đã có “rất nhiều ồn ào trên phương tiện truyền thông” và “áp lực chính trị” liên quan đến kế hoạch hòa bình.

[Kyiv Independent: Ukraine plans Zelensky's visit to US in November to finalize peace deal with Trump]