CN 2 Phục Sinh : Tôma không tin – lỗi tại ai?
Chỉ với 3 chữ ghi chú về thời gian “tám ngày sau” mà đoạn Tin Mừng này của thánh Gioan được đọc trong Chúa nhật II Phục Sinh của bất cứ năm nào : năm A,B,C.
Bài này được đọc trong ngày cuối tuần bát nhật Phục Sinh. Có người đã gọi CN này là CN của Toma.
Ngày thứ nhất sau khi Chúa sống lại, các tông đồ ở trong căn phòng đóng kín vì sợ Do thái, Chúa hiện ra, không có mặt Gioan. Tám ngày sau, cũng y hệt khung cảnh đó : trong căn phòng đóng kín, Chúa hiện ra có Toma, là kẻ đã thách thức: “Nếu mắt tôi không thấy dấu đanh ở tay chân, nếu ngón tay tôi không xỏ vào cạnh sườn Người, tôi không tin…”
Đề tài suy niệm Lời Chúa hôm nay là : Toma không tin, lỗi tại ai?
Tục ngữ Việt Nam có câu : Tại anh tại ả, tại cả đôi bên. Câu đó có thể dùng để trả lời cho câu hỏi này: Toma không tin, lỗi tại ai? Thưa lỗi cả hai.
Tại anh : tại các tông đồ; tại ả : tại cả Toma.
1. Lỗi ở các Tông đồ kia : Lỗi ở chỗ nào?
Thưa ở chỗ: Họ nói “chúng tôi đã thấy Chúa, chúng tôi đã được Chúa thổi hơi để nhận lấy Thánh Thần, chúng tôi đã được sai đi…” Thế mà 8 ngày sau vẫn ngồi ì một chỗ, phòng đóng kín, có lẽ vẫn còn sợ. Các ông chẳng tỏ dấu gì là tin cả, thì làm sao khiến Toma tin được.
Mà Toma lại được Tin Mừng Gioan ghi chú 2 câu vào lý lịch như sau: Không thích những chuyện rồ dại (x. Ga 11,1) và không muốn lang thang trên con đường chẳng biết đi về đâu (x. Ga 14,5)
• Không thích những chuyện rồ dại, khi Chúa Giêsu báo tin Lazaro chết, hãy đi thăm hỏi anh ấy –Chết rồi đi thăm anh ấy làm sao được, thăm xác thì có- nhưng rồi Toma cũng phất tay: “thôi đi cũng được, để cùng chết với Ngài”.
• Không muốn lang thang trên con đường vô định hướng, khi Chúa Giêsu nói : “Chỗ Thầy đi, anh em đã biết lối rồi”. Toma nói : chúng con chẳng biết Thầy đi đâu, làm sao biết lối được !”. (Chúa Giêsu đã trả lời: Thầy là đường là sự Thật và là sự Sống...). Một con người như vậy : hay thắc mắc, muốn biết cái gì thì phải cho chắc, làm sao mà dễ tin vào tin tức, tin chọc tức, tin vịt… anh em tông đồ khác kể lại được, nhất là khi bắt gặp thái độ sợ sệt bất động của họ, càng khiến Toma vững tin thêm là ông đang bị các tông đồ khác đùa dai, chứ làm gì có chuyện sống lại và hiện ra của thầy Giêsu. Chẳng cần lý luận gì xa xôi, cứ nhìn bộ mặt sợ sệt hỡi ôi của các tông đồ kia là đủ.
Thưa ÔBACE,
-Kéo dài đời sống các tông đồ kia thêm 2000 năm nữa, sẽ là chúng ta.
-Và kéo dài đời sống của Toma thêm 2 thiên niên nữa, sẽ là những kẻ không tin, chung quanh chúng ta.
Nhiều khi họ không tin vào Đạo, vào Chúa, là vì chúng ta. Chúng ta không diễn tả được cái gì chứng tỏ chúng ta tin. Nhiều lần đi lễ từ nhà thờ về, tôi cũng đi ngang qua nhiều nhà anh em không có Đạo. Tôi cũng tự hỏi : mình mặc áo dòng: họ thấy có dấu gì khác đó, nhưng tại sao họ không thắc mắc gì về Đạo –Họ chẳng tin– Bao nhiêu năm rồi. Tại sao vậy? Mình chưa sống đủ niềm tin của mình trên khuôn mặt, trong cách xử sự thân thương tình đồng bào, hay chẳng để lộ ra cái dáng dấp của người con Chúa, tin vào sự sống lại chăng?
Anh chị em chắc cũng đã có lần nghĩ như vậy, xét như thế…khi chính mình hoặc những anh em Công Giáo bên cạnh khi vừa đi lễ về, vừa rước Chúa đó, mà đã xắn tay áo cãi lộn trong nhà hay với người hàng xóm ! Cũng đua đòi mánh mung, “ở thế gian mà không gian sao được” v.v.. Như vậy làm sao người khác tin vào Chúa đây?
Chúng ta tin và loan báo Tin Mừng bằng một bộ mặt đưa đám khổ não thì ai tin chúng ta được. Có lẽ muốn tạo một nghịch lý như vậy, báo tin vui bằng bộ mặt buồn, mà linh mục Văn Chi đã dệt nhạc bài Người đã sống lại trên nền La thứ (cung buồn) thay vì Đô trưởng, Sol trưởng (cung vui, cung hùng). “Người sống lại từ cõi chết, đau thương không còn in dấu trên Người.” Ngay Alleluia, cũng La thứ ! Vẫn có cái buồn trong khi loan tin vui, khiến nhiều người chẳng tin, như Toma xưa chẳng tin vào Tin Mừng sống lại mà các tông đồ buồn loan báo cho ông. Tôma không tin : Lỗi tại các tông đồ !
2. Lỗi ở Toma
Nhưng mà an ủi cho chúng ta, cho các tông đồ xưa, là Toma không tin, lỗi tại Toma nữa. Tại anh tại ả, tại cả và đôi. Nếu cái gì cũng phải thấy tận mắt, sờ tận tay, day tận mặt, thì mới tin, thì đâu còn là tin nữa, mà là chấp nhận bó buộc.
Trong một cuộc hội nghị nọ, một diễn giả nói lớn tiếng : bằng chứng hùng hồn nhất để chứng minh không có Thiên Chúa, đó là không có người nào chủ trương không có Chúa, phỉ báng Chúa, mà lại bị sét đánh cả (nếu có Chúa thật, thì ai phỉ báng Ngài phải đáng lãnh một cú đấm của thiên lôi chứ !).
(Nghe nói vậy, một người ngồi nghe nhận xét: Nhưng Thiên Chúa chúng tôi tin, đâu có rình bắn những con chim sẻ, canh chừng ai xúc phạm là cho một phát ! Thiên Chúa giàu lòng thương xót mà !)
Chúng ta giả dụ xảy ra chuyện này: bất cứ ai phỉ báng Chúa, bị cứng họng ngay, chứ chưa nói sét đánh chết, thì sẽ xảy ra chuyện gì: bằng chứng nhãn tiền rằng có Chúa. Lúc đó không còn tin có Chúa nữa mà là bắt buộc chấp nhận, và như thế cũng chẳng còn tự do, chẳng còn công phúc…
Vì thế ngoài 8 mối phúc thật, Tin Mừng Gioan còn thêm cho chúng ta Phúc thật thứ 9. Phúc cho ai không thấy mà tin. “Toma vì anh thấy mà tin, nhưng phúc cho ai không thấy mà tin”....
Nói điều vừa rồi không phải để chúng ta cứ tiếp tục sống trong tình trạng “phản chứng” : báo tin vui mà vẫn sống buồn, loan tin Chúa yêu thương mà vẫn kéo lê cuộc đời thù ghét... Nhưng mà bất cần những dấu hiệu, người ta vẫn tin, thì cái tin đó mới đáng là Đức : Đức tin.
Tin như thế mới có phúc. Nói rõ hơn : nhiều người chưa tin, lỗi tại ta, nhưng cũng lỗi tại họ nữa. Họ vật chất quá, phải thấy rõ người Công Giáo vui luôn, ai cũng sống là thánh cả, họ mới tin thì họ cũng như Toma nếu không thấy dấu đinh, không sờ cạnh sườn, không tin.
Suy nghĩ như vậy, chúng ta mới thấy : Đức tin không phải là lý luận (Thiên Chúa của Abraham khác Thượng Đế của Triết gia). Đức tin cũng không dựa trên mắt thấy tay sờ (tuy thường dựa trên tai nghe). Nhưng nhất là đức tin do ơn Chúa. Vì thế Đức tin là một bước đại nhảy vọt. Vượt khỏi lý luận, vượt trên giác quan. Đức tin đến từ Chúa Thánh Thần. Nếu Chúa Thánh Thần không soi sáng, khó tin lắm. Điều chúng ta có thể làm được (những việc cần làm ngay) thì không khó khăn gì là xin Chúa Thánh Thần ban ơn nhảy vọt : ơn Tin cho những người chưa tin.
Phần chúng ta, chúng ta lập lại lời xin rất ý nghĩa : Lạy Chúa, con tin, nhưng xin thêm đức tin cho con, để điều chúng con tuyên xưng ngoài miệng trong kinh Tin Kính cũng được chúng con sống bằng ít là một khuôn mặt rạng nét vui tươi vì được làm con Chúa, vì được cùng sống lại với Chúa sau này. Amen.
Anphong Nguyễn Công Minh, ofm
Chỉ với 3 chữ ghi chú về thời gian “tám ngày sau” mà đoạn Tin Mừng này của thánh Gioan được đọc trong Chúa nhật II Phục Sinh của bất cứ năm nào : năm A,B,C.
Bài này được đọc trong ngày cuối tuần bát nhật Phục Sinh. Có người đã gọi CN này là CN của Toma.
Ngày thứ nhất sau khi Chúa sống lại, các tông đồ ở trong căn phòng đóng kín vì sợ Do thái, Chúa hiện ra, không có mặt Gioan. Tám ngày sau, cũng y hệt khung cảnh đó : trong căn phòng đóng kín, Chúa hiện ra có Toma, là kẻ đã thách thức: “Nếu mắt tôi không thấy dấu đanh ở tay chân, nếu ngón tay tôi không xỏ vào cạnh sườn Người, tôi không tin…”
Đề tài suy niệm Lời Chúa hôm nay là : Toma không tin, lỗi tại ai?
Tục ngữ Việt Nam có câu : Tại anh tại ả, tại cả đôi bên. Câu đó có thể dùng để trả lời cho câu hỏi này: Toma không tin, lỗi tại ai? Thưa lỗi cả hai.
Tại anh : tại các tông đồ; tại ả : tại cả Toma.
1. Lỗi ở các Tông đồ kia : Lỗi ở chỗ nào?
Thưa ở chỗ: Họ nói “chúng tôi đã thấy Chúa, chúng tôi đã được Chúa thổi hơi để nhận lấy Thánh Thần, chúng tôi đã được sai đi…” Thế mà 8 ngày sau vẫn ngồi ì một chỗ, phòng đóng kín, có lẽ vẫn còn sợ. Các ông chẳng tỏ dấu gì là tin cả, thì làm sao khiến Toma tin được.
Mà Toma lại được Tin Mừng Gioan ghi chú 2 câu vào lý lịch như sau: Không thích những chuyện rồ dại (x. Ga 11,1) và không muốn lang thang trên con đường chẳng biết đi về đâu (x. Ga 14,5)
• Không thích những chuyện rồ dại, khi Chúa Giêsu báo tin Lazaro chết, hãy đi thăm hỏi anh ấy –Chết rồi đi thăm anh ấy làm sao được, thăm xác thì có- nhưng rồi Toma cũng phất tay: “thôi đi cũng được, để cùng chết với Ngài”.
• Không muốn lang thang trên con đường vô định hướng, khi Chúa Giêsu nói : “Chỗ Thầy đi, anh em đã biết lối rồi”. Toma nói : chúng con chẳng biết Thầy đi đâu, làm sao biết lối được !”. (Chúa Giêsu đã trả lời: Thầy là đường là sự Thật và là sự Sống...). Một con người như vậy : hay thắc mắc, muốn biết cái gì thì phải cho chắc, làm sao mà dễ tin vào tin tức, tin chọc tức, tin vịt… anh em tông đồ khác kể lại được, nhất là khi bắt gặp thái độ sợ sệt bất động của họ, càng khiến Toma vững tin thêm là ông đang bị các tông đồ khác đùa dai, chứ làm gì có chuyện sống lại và hiện ra của thầy Giêsu. Chẳng cần lý luận gì xa xôi, cứ nhìn bộ mặt sợ sệt hỡi ôi của các tông đồ kia là đủ.
Thưa ÔBACE,
-Kéo dài đời sống các tông đồ kia thêm 2000 năm nữa, sẽ là chúng ta.
-Và kéo dài đời sống của Toma thêm 2 thiên niên nữa, sẽ là những kẻ không tin, chung quanh chúng ta.
Nhiều khi họ không tin vào Đạo, vào Chúa, là vì chúng ta. Chúng ta không diễn tả được cái gì chứng tỏ chúng ta tin. Nhiều lần đi lễ từ nhà thờ về, tôi cũng đi ngang qua nhiều nhà anh em không có Đạo. Tôi cũng tự hỏi : mình mặc áo dòng: họ thấy có dấu gì khác đó, nhưng tại sao họ không thắc mắc gì về Đạo –Họ chẳng tin– Bao nhiêu năm rồi. Tại sao vậy? Mình chưa sống đủ niềm tin của mình trên khuôn mặt, trong cách xử sự thân thương tình đồng bào, hay chẳng để lộ ra cái dáng dấp của người con Chúa, tin vào sự sống lại chăng?
Anh chị em chắc cũng đã có lần nghĩ như vậy, xét như thế…khi chính mình hoặc những anh em Công Giáo bên cạnh khi vừa đi lễ về, vừa rước Chúa đó, mà đã xắn tay áo cãi lộn trong nhà hay với người hàng xóm ! Cũng đua đòi mánh mung, “ở thế gian mà không gian sao được” v.v.. Như vậy làm sao người khác tin vào Chúa đây?
Chúng ta tin và loan báo Tin Mừng bằng một bộ mặt đưa đám khổ não thì ai tin chúng ta được. Có lẽ muốn tạo một nghịch lý như vậy, báo tin vui bằng bộ mặt buồn, mà linh mục Văn Chi đã dệt nhạc bài Người đã sống lại trên nền La thứ (cung buồn) thay vì Đô trưởng, Sol trưởng (cung vui, cung hùng). “Người sống lại từ cõi chết, đau thương không còn in dấu trên Người.” Ngay Alleluia, cũng La thứ ! Vẫn có cái buồn trong khi loan tin vui, khiến nhiều người chẳng tin, như Toma xưa chẳng tin vào Tin Mừng sống lại mà các tông đồ buồn loan báo cho ông. Tôma không tin : Lỗi tại các tông đồ !
2. Lỗi ở Toma
Nhưng mà an ủi cho chúng ta, cho các tông đồ xưa, là Toma không tin, lỗi tại Toma nữa. Tại anh tại ả, tại cả và đôi. Nếu cái gì cũng phải thấy tận mắt, sờ tận tay, day tận mặt, thì mới tin, thì đâu còn là tin nữa, mà là chấp nhận bó buộc.
Trong một cuộc hội nghị nọ, một diễn giả nói lớn tiếng : bằng chứng hùng hồn nhất để chứng minh không có Thiên Chúa, đó là không có người nào chủ trương không có Chúa, phỉ báng Chúa, mà lại bị sét đánh cả (nếu có Chúa thật, thì ai phỉ báng Ngài phải đáng lãnh một cú đấm của thiên lôi chứ !).
(Nghe nói vậy, một người ngồi nghe nhận xét: Nhưng Thiên Chúa chúng tôi tin, đâu có rình bắn những con chim sẻ, canh chừng ai xúc phạm là cho một phát ! Thiên Chúa giàu lòng thương xót mà !)
Chúng ta giả dụ xảy ra chuyện này: bất cứ ai phỉ báng Chúa, bị cứng họng ngay, chứ chưa nói sét đánh chết, thì sẽ xảy ra chuyện gì: bằng chứng nhãn tiền rằng có Chúa. Lúc đó không còn tin có Chúa nữa mà là bắt buộc chấp nhận, và như thế cũng chẳng còn tự do, chẳng còn công phúc…
Vì thế ngoài 8 mối phúc thật, Tin Mừng Gioan còn thêm cho chúng ta Phúc thật thứ 9. Phúc cho ai không thấy mà tin. “Toma vì anh thấy mà tin, nhưng phúc cho ai không thấy mà tin”....
Nói điều vừa rồi không phải để chúng ta cứ tiếp tục sống trong tình trạng “phản chứng” : báo tin vui mà vẫn sống buồn, loan tin Chúa yêu thương mà vẫn kéo lê cuộc đời thù ghét... Nhưng mà bất cần những dấu hiệu, người ta vẫn tin, thì cái tin đó mới đáng là Đức : Đức tin.
Tin như thế mới có phúc. Nói rõ hơn : nhiều người chưa tin, lỗi tại ta, nhưng cũng lỗi tại họ nữa. Họ vật chất quá, phải thấy rõ người Công Giáo vui luôn, ai cũng sống là thánh cả, họ mới tin thì họ cũng như Toma nếu không thấy dấu đinh, không sờ cạnh sườn, không tin.
Suy nghĩ như vậy, chúng ta mới thấy : Đức tin không phải là lý luận (Thiên Chúa của Abraham khác Thượng Đế của Triết gia). Đức tin cũng không dựa trên mắt thấy tay sờ (tuy thường dựa trên tai nghe). Nhưng nhất là đức tin do ơn Chúa. Vì thế Đức tin là một bước đại nhảy vọt. Vượt khỏi lý luận, vượt trên giác quan. Đức tin đến từ Chúa Thánh Thần. Nếu Chúa Thánh Thần không soi sáng, khó tin lắm. Điều chúng ta có thể làm được (những việc cần làm ngay) thì không khó khăn gì là xin Chúa Thánh Thần ban ơn nhảy vọt : ơn Tin cho những người chưa tin.
Phần chúng ta, chúng ta lập lại lời xin rất ý nghĩa : Lạy Chúa, con tin, nhưng xin thêm đức tin cho con, để điều chúng con tuyên xưng ngoài miệng trong kinh Tin Kính cũng được chúng con sống bằng ít là một khuôn mặt rạng nét vui tươi vì được làm con Chúa, vì được cùng sống lại với Chúa sau này. Amen.
Anphong Nguyễn Công Minh, ofm