Bản dịch của Vũ Văn An
Anh chị em thân mến, chúc anh chị em một buổi sáng tốt đẹp!
Trong những tuần gần đây, chúng ta đã cùng nhau suy gẫm, dưới ánh sáng Tin Mừng, về cách chữa lành thế giới đang chịu đựng tình trạng bất ổn mà đại dịch đã làm nổi bật và gia trọng. Tình trạng bất ổn vốn đã có rồi: đại dịch làm nó nổi bật hơn, làm nó gia trọng hơn. Chúng ta đã duyệt qua các nẻo đường nhân phẩm, liên đới và phụ đới, những nẻo đường thiết yếu cho việc thăng tiến phẩm giá con người và thiện ích chung. Và với tư cách là các môn đệ của Chúa Giêsu, chúng ta đã đề nghị bước chân theo Người, chọn người nghèo, suy nghĩ lại việc sử dụng của cải vật chất, và chăm sóc ngôi nhà chung của chúng ta. Ở giữa cơn đại dịch đang hoành hành, chúng ta đã tự neo mình vào các nguyên tắc của giáo huấn xã hội của Giáo hội, để chúng ta được hướng dẫn bởi đức tin, đức cậy và đức ái. Ở đây, chúng ta đã tìm thấy sự trợ giúp vững chắc để trở thành những người biến đổi có ước mơ lớn lao, những người không bị ngăn cản bởi sự ty tiện nhằm chia rẽ và gây thương tích, mà là những người khuyến khích việc phát sinh ra một thế giới mới và tốt đẹp hơn.
Tôi hy vọng cuộc hành trình này sẽ không kết thúc với bài giáo lý này của tôi, nhưng đúng hơn chúng ta sẽ tiếp tục bước đi cùng với nhau, để “luôn hướng mắt về Chúa Giêsu” (Dt 12: 2), như chúng ta đã nghe ở buổi đầu; mắt chúng ta dõi nhìn Chúa Giêsu, Đấng cứu rỗi và chữa lành thế giới. Như Tin Mừng cho chúng ta thấy, Chúa Giêsu đã chữa lành người bệnh đủ mọi loại (x. Mt 9, 35), Người đã cho người mù nhìn thấy, người câm nói được, người điếc nghe thấy. Và khi chữa lành các bệnh tật và tàn tật thể xác, Người cũng chữa lành tinh thần bằng cách tha thứ tội lỗi, vì Chúa Giêsu luôn tha thứ, cũng như những “nỗi đau đớn xã hội” bằng cách bao gồm cả những người bị gạt ra ngoài lề xã hội (xem Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo, 1421). Chúa Giêsu, Đấng đổi mới và hòa giải mọi tạo vật (x. 2Cr 5:17; Cl 1:19-20), ban cho chúng ta những ơn cần thiết để yêu thương và chữa lành vì Người biết phải làm ra sao (x. Lc 10:1-9; Ga 15: 9-17), quan tâm đến mọi người, không phân biệt trên cơ sở chủng tộc, ngôn ngữ hoặc quốc gia.
Để điều này có thể thực sự diễn ra, chúng ta cần chiêm niệm và đánh giá cao vẻ đẹp của mọi con người và mọi tạo vật. Chúng ta được cưu mang trong lòng Thiên Chúa (xem Eph 1: 3-5). “Mỗi chúng ta là kết quả của một ý nghĩ của Thiên Chúa. Mỗi chúng ta đều được ước muốn, mỗi chúng ta đều được yêu thương, mỗi chúng ta đều cần thiết”. Hơn nữa, mọi tạo vật đều có điều gì đó muốn nói với chúng ta về Thiên Chúa Tạo Hóa (xem Thông điệp Laudato si’, 69, 239). Việc thừa nhận sự thật này và tạ ơn vì những mối liên hệ mật thiết trong sự hiệp thông phổ quát của chúng ta với mọi người và mọi tạo vật sẽ kích hoạt “việc quan tâm quảng đại, đầy dịu dàng” (ibid., 220). Và nó cũng giúp chúng ta nhận ra Chúa Kitô đang hiện diện trong những anh chị em nghèo khó và đau khổ của chúng ta, gặp gỡ họ, và lắng nghe tiếng kêu của họ và tiếng kêu của trái đất đang vọng lại tiếng kêu của họ (xem sđd, 49).
Được huy động trong lòng bởi những tiếng kêu đòi chúng ta một hướng đi khác (xem sđd, 53), đòi chúng ta thay đổi, chúng ta sẽ có thể góp phần vào việc phục hồi các mối tương quan với các ân phúc và khả năng của chúng ta (xem sđd, 19). Chúng ta sẽ có thể tái tạo xã hội và không trở lại cái gọi là “bình thường”, một bình thường bệnh hoạn, vốn bệnh hoạn trước cả đại dịch: đại dịch chỉ làm nổi bật nó! “Bây giờ chúng ta quay trở lại bình thường”: không, điều này không được, bởi vì sự bình thường này đã mang bệnh bất công, bất bình đẳng và suy thoái môi trường. Sự bình thường mà chúng ta được kêu gọi là sự bình thường của Vương quốc Thiên Chúa, nơi “người mù được thấy, người què quặt bước đi, người bị bệnh ngoài da hiểm độc được sạch sẽ, người điếc được nghe, kẻ chết được sống lại và tin mừng được loan báo cho người nghèo ”(Mt 11: 5). Và không ai giả ngu bằng cách nhìn theo hướng khác. Đó là những gì chúng ta phải làm để thay đổi. Trong cảnh bình thường của Nước Thiên Chúa, có đủ bánh ăn cho mọi người và còn được dư ra để dành, tổ chức xã hội đặt căn bản trên sự đóng góp, chia sẻ và phân phối, chứ không đặt căn bản trên việc sở hữu, loại trừ và tích trữ (x. Mt 14:13-21).
Cử chỉ tạo cơ hội cho tiến bộ trong một xã hội, một gia đình, một khu phố hay một thành phố, tất cả những thực tại này, là tự hiến chính mình, là cho đi, không phải là bố thí mà là cho đi từ trái tim mình. Một cử chỉ giúp chúng ta tránh xa thói ích kỷ và ham muốn chiếm hữu. Nhưng cách các Kitô hữu làm điều đó không phải là cách máy móc: nó là cách nhân bản. Chúng ta sẽ không bao giờ có thể thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng từng bị làm nổi bật bởi đại dịch, một cách máy móc, bằng những công cụ mới – những điều rất quan trọng, chúng cho phép chúng ta tiến lên và chúng ta không được sợ chúng - nhưng biết rằng ngay những phương tiện tinh vi nhất, có thể làm được nhiều thứ, vẫn không có khả năng làm điều duy nhất này: sự dịu dàng. Và sự dịu dàng là dấu hiệu của chính sự hiện diện của Chúa Giêsu. Tiếp cận người khác để cùng nhau bước đi, để chữa lành, giúp đỡ, hy sinh cho nhau.
Vì vậy, điều quan trọng là tính bình thường của Nước Thiên Chúa: có bánh cho mọi người, tổ chức xã hội đặt căn bản trên sự đóng góp, chia sẻ và phân phối, bằng sự dịu dàng; chứ không phải sở hữu, loại trừ và tích trữ. Bởi vì đến cuối cuộc đời, ta sẽ không mang theo bất cứ thứ gì sang đời sống bên kia!
Một loại vi-rút nhỏ tiếp tục gây các vết thương sâu hoắm và khiến chúng ta gặp nguy cơ mắc các tổn thương về thể chất, xã hội và tinh thần của chúng ta. Nó bóc trần sự bất bình đẳng lớn lao đang thống trị trên thế giới: bất bình đẳng về cơ hội, bất bình đẳng về hàng hóa, bất bình đẳng về khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe, bất bình đẳng về kỹ thuật, giáo dục: hàng triệu trẻ em không được đến trường, và danh sách này cứ thế nối dài mãi. Những bất công này không phải tự nhiên và không thể tránh được. Chúng là việc làm của con người, chúng phát xuất từ một mô hình tăng trưởng tách rời các giá trị sâu sắc nhất. Vứt bỏ thực phẩm: với việc vứt bỏ này, người ta có thể nuôi ăn nhiều người khác. Và điều này đã làm cho nhiều người mất hy vọng và làm gia tăng sự bất trắc và đau khổ. Đó là lý do tại sao, để thoát khỏi đại dịch, chúng ta phải tìm ra phương pháp chữa trị không những đối với coronavirus – một điều vốn quan trọng! - mà còn đối với những con vi rút nhân bản và kinh tế xã hội lớn lao nữa. Không được che giấu hoặc quét vôi chúng để không ai thấy chúng. Và chắc chắn, chúng ta không thể mong đợi mô hình kinh tế đang nâng đỡ lối phát triển không công bằng và không bền vững có thể giải quyết các vấn đề của chúng ta. Nó đã không và sẽ không giải quyết được vì nó không thể làm được như vậy, mặc dù một số tiên tri giả tiếp tục hứa hẹn phương thức “nhỏ giọt”, một việc sẽ không bao giờ xẩy đến. Anh chị em hẳn đã nghe lý thuyết chiếc ly: điều quan trọng là chiếc ly phải đầy, rồi tràn ra cho kẻ nghèo và người khác, và họ sẽ nhận được sự thịnh vượng. Nhưng có hiện tượng này: chiếc ly bắt đầu đầy và khi gần đầy thì mó cứ lớn dần lên, lớn dần lên và không bao giờ tràn ra ngoài cả. Chúng ta phải ý tứ.
Chúng ta cần làm việc một cách khẩn trương để đưa ra các chính sách tốt, thiết kế các hệ thống tổ chức xã hội nhằm khen thưởng việc tham gia, chăm sóc và quảng đại, thay vì thờ ơ, bóc lột và tư lợi. Chúng ta phải đi tiên phong trong tính dịu dàng. Một xã hội công bằng và bình đẳng là một xã hội lành mạnh hơn. Một xã hội có tính tham gia – trong đó, “người cuối cùng” được xem xét giống như “người đầu tiên” - củng cố sự hiệp thông. Một xã hội trong đó sự đa dạng được tôn trọng sẽ có khả năng đề kháng tốt hơn nhiều bất cứ loại vi rút nào.
Chúng ta hãy đặt hành trình chữa lành này dưới sự che chở của Đức Trinh Nữ Maria, Ðức Bà cứu kẻ liệt kẻ khốn. Xin Mẹ, Đấng đã cưu mang Chúa Giêsu trong lòng, giúp chúng ta trở nên tín thác hơn. Được Chúa Thánh Thần soi dẫn, chúng ta có thể cùng nhau làm việc cho Nước Thiên Chúa mà Chúa Kitô đã khai mở trên thế gian này bằng cách đến giữa chúng ta. Đó là một Vương quốc của ánh sáng giữa bóng tối, của công lý giữa bao nhiêu phẫn nộ, của niềm vui giữa quá nhiều đau đớn, của sự chữa lành và sự cứu rỗi giữa bệnh tật và chết chóc, của sự dịu dàng giữa hận thù. Xin Thiên Chúa ban cho chúng ta ơn biến đức ái thành tỏa lan như virút và “hoàn cầu hóa” đức cậy dưới ánh sáng đức tin.