Đức Phanxicô: Chào buổi tối tất cả các bạn và cám ơn các bạn vì đã đi khắp nơi này tới nơi nọ, tôi thì ngồi xe còn các bạn thì… xin cám ơn các bạn nhiều lắm.
Elizabeth Dias, Tạp Chí Time: Thưa Đức Thánh Cha, con xin cám ơn Đức Thánh Cha, con là Elizabeth Dias của tạp chí TIME. Tất cả chúng con đều rất tò mò… Đây là chuyến viếng thăm Hoa Kỳ lần đầu tiên của Đức Thánh Cha. Điều gì làm Đức Thánh Cha ngạc nhiện về Hoa Kỳ và nó khác ra sao so với những gì Đức Thánh Cha có thể đã nghĩ tưởng?
Đức Phanxicô: Đây quả là chuyến thăm đầu tiên của tôi. Trước đây, tôi chưa đến đó bao giờ. Điều làm tôi ngạc nhiên là sự nồng hậu, sự nồng hậu của dân chúng, đáng yêu xiết bao. Thật là một điều đẹp đẽ và cũng dị biệt nữa: ở Washington việc nghinh đón nồng hậu nhưng hơi trịnh trọng hơn; New York thì có đôi chút hoa mỹ. Philadelphia thì hết sức diễn cảm. Ba loại nghinh đón khác nhau. Tôi rất cảm kích bởi sự tốt bụng và nghinh đón này nhưng cũng bởi các buổi lễ tôn giáo và lòng đạo đức nữa, tinh thần tôn giáo của dân chúng… các bạn có thể thấy người người ta cầu nguyện và điều này gây nhiều ấn tượng đối với tôi. Thật là đẹp.
Elizabeth Dias, Tạp chí Time: Có loại thách đố nào mà Đức Thánh Cha không nghĩ sẽ gặp ở Hoa Kỳ không?
Đức Phanxicô: Không, cám ơn Chúa, không… mọi sự đều tốt. Không có thách đố nào cả. Không có khiêu khích nào cả. Mọi người đều lịch thiệp. Không nhục mạ và không có gì tệ cả.
Elizabeth Dias, Tạp chí Time: Vậy, đâu là thách đố?
Đức Phanxicô: Chúng ta phải tiếp tục làm việc với các tín hữu, như chúng ta vốn làm xưa nay, cho tới nay. Đồng hành với người ta trong sự tăng trưởng của họ, trong những lúc thuận lợi lẫn trong những lúc khó khăn, đồng hành với ngườì ta trong niềm vui của họ và trong những thời khắc xấu của họ, trong những khó khăn của họ lúc không có việc làm, sức khỏe kém. Thách đố của Giáo Hội, thì nay tôi hiểu: thách đố của Giáo Hội là gần gũi người ta. Gần Hiệp Chúng Quốc… chứ không phải một Giáo Hội tách xa dân chúng, mà phải gần gũi họ, gần gũi, gần gũi, đây là điều mà Giáo Hội ở Hoa Kỳ đã hiểu và đã hiểu rõ.
David O’Reilly, Báo Philadelphia Inquirer: Thưa Đức Thánh Cha, như Đức Thánh Cha biết, Philadelphia đã có lúc gặp thời rất khó khăn vì nạn lạm dụng tình dục. Nó vẫn còn là vết thương mở toang tại đó. Nên con biết nhiều người tại Philadelphia ngạc nhiên khi Đức Thánh Cha khuyến khích và an ủi các vị giám mục và con nghĩ nhiều người tại đó muốn hỏi tại sao Đức Thánh Cha lại cảm thấy cần phải tỏ cảm thương với các vị giám mục?
Đức Phanxicô: Ở Washington, tôi nói chuyện với mọi giám mục Hoa Kỳ… không phải các vị ở cả đó hay sao? Tôi cảm thấy cần bày tỏ cảm thương vì một điều thực sự đáng sợ đã xẩy ra. Và nhiều vị phải chịu mà không biết. Tôi đã dùng lời lẽ từ Thánh Kinh, Sách Khải Huyền: Các hiền huynh đến từ cuộc thống khổ lớn lao. Điều xẩy ra quả là một thống khổ lớn lao. Nhưng cũng là sự đau khổ (về xúc cảm). Điều hôm nay tôi đã nói với các nạn nhân bị lạm dụng. Tôi không nói tới một cuộc phong thần (apotheosis) mà là một cuộc phạm thánh. Ta biết lạm dụng diễn ra khắp nơi: trong gia đình, trong khu xóm, tại học đường, phòng thể dục. Nhưng khi một linh mục lạm dụng, thì đây là một lạm dụng hết sức trầm trọng vì ơn gọi của linh mục là làm cho bé trai ấy, bé gái ấy tăng trưởng hướng về tình yêu Thiên Chúa, hướng về sự trưởng thành, và hướng về điều thiện. Thay vào đó, sự tăng trưởng này bị nghiền nát, thì điều này gần như một tội phạm thánh vì vị linh mục này đã phản bội ơn gọi của mình, phản bội ơn gọi của Chúa. Vì thế, Giáo Hội rất mạnh về vấn đề này và không ai được che đậy những tội này. Những ai che đậy chúng đều có tội. Ngay một số giám mục cũng đã che đậy, đây là một điều đáng sợ và lời lẽ khuyến khích không phải là nói: “Khỏi lo, điều này chẳng có sao… không, không, không phải thế, nhưng nó xấu đến độ tôi tưởng các hiền huynh phải gào to chứ”… đó là ý hướng tôi muốn nói và hôm nay tôi nói một cách mạnh mẽ.
Maria Antonieta Collins, Univision: Đức Thánh Cha từng nói nhiều về sự tha thứ, rằng Thiên Chúa tha thứ cho ta và ta thường xin Người tha thứ. Con muốn hỏi Đức Thánh Cha, sau khi Đức Thánh Cha ở chủng viện hôm nay. Có nhiều linh mục phạm tội lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên nhưng chưa hề xin các nạn nhân tha thứ cho mình. Đức Thánh Cha có tha thứ cho các vị này không? Và đàng khác, Đức Thánh Cha có hiểu: các nạn nhân hoặc thân nhân của họ không thể va nhất định không muốn tha thứ không?
Đức Phanxicô: Nếu một người làm sai, ý thức được điều mình làm mà lại không xin lỗi, thì tôi xin Thiên Chúa tính sổ họ. Tôi thì tôi tha thứ cho họ, nhưng họ không nhận được sự tha thứ, vì họ tự đóng cửa trước sự tha thứ này. Còn nhận được sự tha thứ hay không lại là chuyện khác. Nếu một linh mục tự đóng cửa trước tha thứ, thì ngài sẽ không nhận được nó, vì ngài đã đóng cửa từ bên trong. Điều còn lại là cầu xin Chúa mở cánh cửa đó. Muốn tha thứ, chị phải sẵn lòng. Nhưng không phải ai cũng nhận được hay biết cách nhận được nó, hay đơn thuần không sẵn lòng tiếp nhận nó. Điều tôi nói khá khó. Cho nên chị đã giải thích việc có những người đến cuối đời vẫn cứng lòng, một cách rất tệ, không nhận được sự dịu hiền của Thiên Chúa.
Maria Antonieta Collins, Univision: Về các nạn nhân hoặc thân nhân không tha thứ, Đức Thánh Cha có hiểu họ không?
Đức Phanxicô: Có, tôi hiểu họ. Và tôi không phê phán họ. Có một lần, trong các cuộc gặp gỡ này, tôi gặp một số người và tôi gặp một phụ nữ nói với tôi: “khi má con khám phá ra con bị lạm dụng, má con trở nên phạm thượng, mất luôn đức tin và chết như một người vô thần”. Tôi hiểu người phụ nữ ấy. Tôi hiểu ở đây. Và Thiên Chúa, Đấng tốt hơn tôi nhiều, hiểu bà ấy. Và tôi tin chắc người phụ nữ ấy đã được Thiên Chúa tiếp nhận. Vì điều bị lạm dụng, điều bị hủy hoại chính là huyết nhục của chính bà, huyết nhục con gái bà. Tôi hiểu bà ấy. Tôi không phán đoán người không thể tha thứ. Tôi chỉ biết cầu xin và tôi cầu xin Thiên Chúa… Thiên Chúa là vô địch trong việc tìm ra cách giải quyết. Tôi xin Người điều chỉnh việc ấy.
Andres Beltramo, Notimex: Cám ơn Đức Thánh Cha, trước nhất vì giây phút này. Tất cả chúng con đã được nghe Đức Thánh Cha nói nhiều về diễn trình hòa bình ở Colombia giữa FARC và chính phủ. Nay, đang có một thỏa hiệp lịch sử. Đức Thánh Cha có cảm thấy muốn can dự vào thỏa hiệp này hay không vì Đức Thánh Cha có lần cho hay Đức Thánh Cha muốn đi Colombia khi thỏa hiệp này được đưa ra, có đúng không ạ? Hiện nay, có nhiều người Colombia đang chờ Đức Thánh Cha .
Đức Phanxicô: Khi tôi nghe tin rằng vào tháng Ba thỏa hiệp sẽ được ký kết, tôi thưa với Chúa, “Lạy Chúa, xin giúp chúng con mau tới tháng Ba”. Sự sẵn lòng đã có đó giữa đôi bên. Nó đã có đó, dù trong một nhóm nhỏ, mọi người đã thỏa hiệp. Chúng ta phải tiến tới tháng Ba, để ký thoả hiệp dứt khoát, vốn là trọng điểm của công lý quốc tế. Tôi rất sung sướng và cảm thấy như mình là một thành phần của thỏa hiệp vì tôi luôn muốn có nó. Tôi đã nói với Tổng Thống Santos hai lần về vấn đề này. Không phải chỉ một mình tôi mà cả Tòa Thánh. Tòa Thánh luôn sẵn lòng giúp đỡ và làm những gì có thể.
Thomas Jansen, CIC: Thưa Đức Thánh Cha, con muốn hỏi một điều về cuộc khủng hoảng tỵ nạn tại Âu Châu. Nhiều nước đã dựng rào cản bằng kẽm gai. Đức Thánh Cha nghĩ gì về việc khai triển như thế?
Đức Phanxicô: Anh dùng chữ khủng hoảng. Nó trở thành khủng hoảng sau một diễn trình lâu dài. Trong nhiều năm, diễn trình này đã nổ tung vì các cuộc chiến tranh khiến những người này ra đi và trốn chạy là những cuộc chiến tranh đã diễn ra trong nhiều năm. Đói. Đói nhiều năm rồi. Khi tôi nghĩ tới Phi Châu… thì đây là quan điểm quá đơn sơ. Nhưng tôi coi nó như một điển hình. Tôi nghĩ tới Phi Châu, “lục địa bị bóc lột”. Họ tới đó lượm nô lệ, rồi các tài nguyên vĩ đại của nó. Nó là lục địa bị bóc lột. Và nay, chiến tranh, chiến tranh bộ lạc hay không bộ lạc. Nhưng họ có quyền lợi kinh tế ở phía sau các cuộc chiến tranh này. Và tôi nghĩ rằng thay vì bóc lột một lục địa hay một quốc gia, hãy đầu tư ở đó để người ta có thể làm việc, thì cuộc khủng hoảng này sẽ tránh được. Quả thực, như tôi đã nói trước Quốc Hội (Hoa Kỳ), đây là cuộc khủng hoảng tỵ nạn chưa từng thấy kể từ Thế Chiến Hai. Nó là cuộc khủng hoảng lớn nhất. Anh hỏi tôi về các rào cản. Anh biết điều gì xẩy ra cho mọi bức tường. Mọi bức. Mọi bức tường đều sụp đổ. Nay, mai hay trong một trăm năm nữa, chúng sẽ sụp đổ. Đó không phải là giải pháp. Tường không phải là một giải pháp. Vào lúc này đây, Âu Châu đang gặp khó khăn, đúng thế. Chúng ta phải thông minh. Chúng ta phải tìm ra các giải pháp. Chúng ta phải khuyến khích đối thoại giữa các quốc gia khác nhau, để tìm ra các giải pháp. Các bức tường không bao giờ là giải pháp cả. Nhưng các cầu thì luôn luôn, luôn là giải pháp.Tôi không biết. Điều tôi nghĩ là các bức tường có thể kéo dài trong một thời gian ngắn hay trong một thời gian dài. Vấn đề còn đó và hận thù thì vẫn nhiều hơn. Đó là điều tôi suy nghĩ.
Jean Marie Guenois, Báo Le Figaro: Thưa Đức Thánh Cha, Đức Thánh Cha hiển nhiên không thể dự ứng cuộc thảo luận của các nghị phụ thượng hội đồng, chúng con biết rõ điều đó. Nhưng chúng con muốn biết ngay trước thượng hội đồng này, trong trái tim mục tử của Đức Thánh Cha, liệu Đức Thánh Cha có thực sự muốn một giải pháp cho người ly dị và tái hôn không. Chúng con cũng muốn biết liệu “tự sắc” của Đức Thánh Cha về việc làm nhanh diễn trình tuyên bố vô hiệu có đã đóng được cuộc thảo luận này chưa. Cuối cùng, Đức Thánh Cha trả lời ra sao cho những người sợ rằng việc cải tổ này, thực tế, đã tạo ra điều vốn được gọi là “ly dị kiểu Công Giáo”. Xin cám ơn Đức Thánh Cha.
Đức Phanxicô: Tôi xin bắt đầu với vấn đề cuối cùng. Trong việc cải tổ thủ tục và cách tôi đóng cửa đối với đường lối có tính hành chánh, là đường lối qua đó việc ly dị có thể được dẫn khởi. Các bạn có thể cho rằng những ai nghĩ đây là “ly dị theo kiểu Công Giáo” là sai, vì văn kiện mới nhất đã đóng cửa đối với việc ly dị. Vì với phương thức hành chánh, rất dễ ly dị. Sẽ luôn luôn có phương thức pháp lý. Tiếp đến câu hỏi thứ ba: văn kiện… tôi không nhớ câu hỏi thứ ba nhưng bạn có thể sửa sai.
Jean Marie Guenois, Báo Le Figaro: Câu hỏi là về ý niệm ly dị theo kiểu Công Giáo, liệu tự sắc có đã đóng cửa cuộc tranh luận trước khi có thượng hội đồng về chủ đề này chưa.
Đức Phanxicô: Điều này đã được đa số nghị phụ của thượng hội đồng năm ngoái yêu cầu: giản dị hóa thủ tục vì có những vụ kéo dài cả mươi, mười lăm năm, không đúng sao? Phán quyết thứ nhất rồi lại phán quyết thứ hai, và sau đó, còn kháng án nữa, hết kháng án này tới kháng án nọ. Không bao giờ chấm dứt. Phán quyết kép, khi việc kháng án có giá trị, đã được ấn định bởi Đức Thánh Cha Lambertini, tức Đức Bênêđíctô XIV, vì ở miền trung Âu Châu, tôi sẽ không nói nước nào, có nhiều lạm dụng, và để chấm dứt các lạm dụng này, ngài đã đưa ra thể thức này nhưng nó không phải là điều chủ yếu đối với diễn trình. Thủ tục thay đổi, pháp chế thay đổi, trở nên tốt hơn. Vào thời đó, cần thiết phải làm như thế, rồi Đức Piô X muốn hợp lý hóa và đưa ra một số thay đổi nhưng ngài không có thì giờ hay khả năng làm điều này. Các nghị phụ Thượng Hội Đồng yêu cầu việc hợp lý hóa này, tức làm nhanh chóng diễn trình tuyên bố vô hiệu. Và tôi dừng ở đó. Văn kiện này, “tự sắc” này làm dễ diễn trình và vấn đề thì giờ, nhưng đây không phải là ly dị vì hôn nhân là bất khả tiêu nếu là bí tích. Và điều này Giáo Hội không thể thay đổi. Đây là tín lý. Đây là bí tích bất khả tiêu. Xử theo luật là chứng minh rằng điều xem ra là bí tích thực ra không phải là bí tích, vì thiếu tự do chẳng hạn, hay thiếu chín chắn, hoặc mắc bệnh tâm thần. Có thật nhiều lý do để tuyên bố vô hiệu, sau khi đã nghiên cứu, điều tra. Rằng đó không hề là bí tích. Thí dụ, người ta không được tự do. Một thí dụ khác: bây giờ thì không thông thường lắm nhưng trong một số khu vực của xã hội bình thường, ít nhất tại Buenos Aires, có những đám cưới lúc người đàn bà có thai: “mày phải được cưới hỏi”. Ở Buenos Aires, tôi đã khuyến cáo các linh mục, một cách mạnh mẽ, gần như ngăn cấm họ cử hành các đám cưới trong những điều kiện như thế. Chúng ta gọi những đám cưới này là “đám cưới cấp tốc”, phải không? Để che đậy mặt mũi. Rồi các trẻ thơ sinh ra đời, một số vụ xong xuôi nhưng không hề có tự do và rồi sự việc dần dần ra tồi tệ khiến họ chia tay mà nói “tôi bị bó buộc phải kết hôn vì chúng tôi phải che đậy tình huống này nọ” và đây là một lý do để tuyên bố vô hiệu. Rất nhiều lý do như thế. Các vụ vô hiệu, các bạn có, các bạn có thể tìm thấy các lý do này trên liên mạng, nhiều lắm, đúng không? Rồi vấn đề các đám cưới lần thứ hai, của những người ly dị, tạo ra một cuộc kết hợp mới. Các bạn đọc gì, các bạn có “Tài Liệu Làm Việc”, điều được đưa vào cuộc tranh luận, đối với tôi, xem ra hơi quá đơn giản hóa khi nói rằng Thượng Hội Đồng là giải pháp cho những người này và những người này có thể được rước lễ. Đây không phải là giải pháp duy nhất. Không, điều được “Tài Liệu Làm Việc” đề nghị nhiều hơn thế nhiều, và vấn đề kết hợp mới của các người ly dị cũng không phải là vấn đề duy nhất. Trong “Tài Liệu Làm Việc” còn nhiều vấn đề hơn nữa. Thí dụ, giới trẻ không chịu kết hôn chẳng hạn. Họ không muốn kết hôn. Đây là một vấn đề mục vụ đối với Giáo Hội. Một vấn đề khác: tính chín chắn về xúc cảm để kết hôn. Một vấn đề khác nữa: đức tin. “con có tin rằng cuộc hôn nhân này vĩnh viễn không? Có, có, có, con tin”. "Nhưng con có tin điều này không?" tức việc chuẩn bị hôn nhân: tôi thường hay nghĩ rằng để trở thành một linh mục, người ta cần chuẩn bị tới 8 năm, ấy thế nhưng đâu có gì là nhất định, Giáo Hội vẫn có thể cất cái bậc giáo sĩ khỏi bạn. Nhưng đối với 1 điều kéo dài suốt đời, họ làm tới 4 khóa! Bốn lần… Hẳn có điều gì không đúng ơ đây. Đó là điều Thượng Hội Đồng phải đối phó: phải chuẩn bị hôn nhân như thế nào. Đây là một trong những điều hết sức khó khăn.
Có nhiều vấn đề, tất cả đều đã được liệt kê trong “Tài Liệu Làm Việc”. Nhưng, tôi thích bạn hỏi về chuyện “ly dị theo kiểu Công Giáo”. Thứ đó không hề có. Đây cũng không phải là hôn nhân, đây là tính vô hiệu, nó không hề hiện hữu. Mà nếu hôn nhân đã hiện hữu, thì nó bất khả tiêu. Điều này rõ ràng. Cám ơn bạn.
Terry Moran, Hãng Tin ABC News: Thưa Đức Thánh Cha, xin cám ơn Đức Thánh Cha, xin cám ơn Đức Thánh Cha rất nhiều và xin cám ơn cả các nhân viên Tòa Thánh nữa. Thưa Đức Thánh Cha, Đức Thánh Cha có đến thăm Các Dì Dòng Tiểu Muội Người Nghèo và chúng con được nghe rằng Đức Thánh Cha muốn chứng tỏ sự hỗ trợ của Đức Thánh Cha đối với họ và đối với vụ kiện của họ trước tòa. Và, thưa Đức Thánh Cha, Đức Thánh Cha có hỗ trợ cả các cá nhân nào, kể luôn các viên chức chính phủ, nói rằng trong lương tâm tốt lành của họ, lương tâm bản thân của họ, họ không thể tuân hành một số luật lệ hay thi hành các bổn phận của họ trong tư cách viên chức chính phủ, như trong việc cấp chứng chỉ hôn thú cho các cặp đồng tính chẳng hạn. Đức Thánh Cha có hỗ trợ các loại chủ trương tự do tôn giáo này không?
Đức Phanxicô: Tôi không thể lưu ý được mọi trường hợp hiện có về phản đối lương tâm. Nhưng, có, tôi có thể nói phản đối lương tâm là một quyền, một phần của mọi nhân quyền. Nó là một quyền. Và nếu một người không để người khác phản đối lương tâm, họ đã bác bỏ một quyền. Việc phản đối lương tâm phải được đưa vào mọi cơ cấu pháp lý vì nó là một quyền, một nhân quyền. Nếu không, kết cục chúng ta sẽ rơi vào tình huống mình có thể quyết đoán điều gì là quyền (điều gì không) bằng cách nói “quyền này đáng, quyền này không”. Nó là một nhân quyền. Tôi luôn luôn xúc động mỗi lần đọc, và tôi đọc nhiều lần lắm, mỗi lần đọc “Bài Ca Roland” (“Chanson de Roland”) trong đó mọi người đang ở trên chiến tuyến và trước mặt họ là giếng rửa tội và họ buộc phải chọn giữa giếng rửa tội và thanh gươm. Họ buộc phải chọn. Họ không được quyền phản đối lương tâm. Nó là một quyền và nếu ta muốn có hòa bình, ta phải tôn trọng mọi thứ quyền.
Terry Moran, Hãng tin ABC News: Điều đó có bao gồm cả các viên chức chính phủ nữa không?
Đức Phanxicô: Nó là một nhân quyền và nếu viên chức chính phủ nào là con người nhân bản, thì họ đều có quyền này cả. Nó là một nhân quyền.
Stefano Maria Paci, Hãng tin Sky News: Thưa Đức Thánh Cha, tại Liên Hiệp Quốc, Đức Thánh Cha đã sử dụng các lời lẽ rất mạnh để tố cáo sự im lặng của thế giới đối với việc bách hại các Kitô hữu, là những người đang bị tước đoạt nhà cửa, bị tống xuất, bị tước đoạt tài sản, bị bắt làm nô lệ và bị sát hại dã man kiểu cầm thú. Hôm qua, Tổng Thống Hollande công bố việc khởi đầu chiến dịch Pháp oanh kích các căn cứ của ISIS tại Syria. Đức Thánh Cha nghĩ gì về hành động quân sự này? Thị trưởng Rôma, thành phố của Năm Thánh (thương xót), cũng tuyên bố rằng ông đến Cuộc Gặp Gỡ Các Gia Đình Thế Giới vì Đức Thánh Cha mời ông. Đức Thánh Cha có thể cho chúng con biết đôi điều về việc này không?
Đức Phanxicô: Tôi sẽ bắt đầu với câu hỏi thứ hai của anh. Tôi không mời Thị Trưởng Marino. Điều này rõ chứ? Tôi không mời và tôi có hỏi các người tổ chức và họ cũng không mời. Ông ấy đến. Ông ấy tuyên bố ông là người Công Giáo và ông ấy đến một cách tự phát. Đó là việc đầu tiên. Nhưng điều này rõ chứ hả? Và bây giờ về chuyện oanh kích. Quả thực, tôi có nghe tin tức vào hôm kia, nhưng chưa đọc về tin này. Tôi không biết nhiều về tình hình. Tôi được nghe: Nga đã đưa ra lập trường và chưa rõ về Hiệp Chúng Quốc. Tôi thực không biết phải nói gì vì tôi không hiểu trọn vẹn tình hình. Nhưng khi nghe chữ ném bom, chết chóc, máu xương… tôi nhắc lại những điều đã nói tại Quốc Hội Hoa Kỳ và tại Liên Hiệp Quốc, để tránh các điều này. Nhưng tôi không biết, tôi không thể phán đoán tình hình chính trị vì tôi không biết đủ về nó.
Miriam Schmidt, Thông Tấn Đức DPA: Thưa Đức Thánh Cha, con muốn hỏi một câu về mối liên hệ của Tòa Thánh với Trung Hoa và tình hình tại nước này cũng rất khó khăn cho Giáo Hội Công Giáo. Đức Thánh Cha nghĩ gì về việc này?
Đức Phanxicô: Trung Hoa là một nước lớn cung hiến cho thế giới một nền văn hóa vĩ đại, rất nhiều điều tốt đẹp. Có lần tôi đã nói trên chuyến máy bay bay qua Trung Hoa lúc từ Đại Hàn trở về rằng tôi rất muốn tới Trung Hoa. Tôi yêu mến dân tộc Trung Hoa và tôi hy vọng có thể có những liên hệ tốt đẹp, những liên hệ thật tốt đẹp. Chúng tôi đang liên lạc với nhau, đang nói chuyện với nhau, đang tiến lên với nhau nhưng đối với tôi, có một người bạn từ một đất nước như Trung Hoa, một nước có rất nhiều văn hóa và có rất nhiều cơ hội để làm việc tốt, quả là một niềm vui.
Maria Sagrarios Ruiz de Apodaca, RNE: Xin cám ơn Đức Thánh Cha. Xin kính chào Đức Thánh Cha. Đức Thánh Cha vừa thăm Hoa Kỳ lần đầu tiên, trước đây, Đức Thánh Cha chưa bao giờ ở đó. Đức Thánh Cha đã nói chuyện trước Quốc Hội, Đức Thánh Cha đã nói chuyện trước Liên Hiệp Quốc. Đức Thánh Cha lôi cuốn nhiều đám đông. Đức Thánh Cha có cảm thấy mình mạnh hơn không? Và một câu hỏi nữa, chúng con nghe Đức Thánh Cha đã kéo sự chú ý của người ta tới vai trò của các nữ tu, của phụ nữ nói chung trong Giáo Hội tại Hoa Kỳ. Liệu một ngày kia chúng con có được thấy linh mục phụ nữ trong Giáo Hội Công Giáo như một vài nhóm ở Hoa Kỳ đòi hỏi, và như một số Giáo Hội Kitô Giáo đã có không?
Đức Phanxicô: Ngài (có ý chỉ cha Federico Lombardi) bảo tôi đừng trả lời bằng tiếng Tây Ban Nha. Các nữ tu tại Hoa Kỳ đã thực hiện những kỳ công trong lãnh vực giáo dục, trong lãnh vực y tế. Dân chúng Hoa Kỳ yêu mến các dì. Tôi không rõ họ yêu mến các linh mục đến đâu (cười) nhưng họ yêu mến các nữ tu, yêu mến lắm. Các dì vĩ đại, các dì là các phụ nữ vĩ đại, vĩ đại, thật vĩ đại. Rồi, ai cũng phải theo cộng đoàn của mình, theo luật dòng của mình, nên mới có dị biệt. Nhưng hết thẩy đều vĩ đại. Và vì lý do đó, tôi cảm thấy có nghĩa vụ phải cám ơn các bạn vì những gì các nữ tu đã thực hiện. Một vị quan trọng trong chính phủ Hoa Kỳ nói với tôi mấy hôm trước rằng: “nền giáo dục con có được con mang ơn các nữ tu hơn hết”. Các chị làm việc với người nghèo và trong các bệnh viện. Đó là việc đầu tiên. Còn việc thứ hai? Tôi nhớ việc thứ nhất, còn việc thứ hai?
Maria Sagrarios Ruiz de Apodaca, RNE: Đức Thánh Cha có cảm thấy mạnh hơn sau khi đã ở Hoa Kỳ với một thời khóa biểu như thế và đã thành công như thế?
Đức Phanxicô: Tôi không biết tôi có thành công hay không, không. Nhưng tôi sợ chính tôi. Sao tôi lại sợ mình? Không biết nữa, nhưng tôi luôn cảm thấy mình yếu đuối theo nghĩa không có sức mạnh và sức mạnh chỉ là điều thoáng qua, ở đây hôm nay, ngày mai mất dạng. Bạn có dùng sức mạnh để làm điều tốt hay không mới là điều quan trọng. Và Chúa Giêsu đã định nghĩa sức mạnh, sức mạnh thật sự là để phục vụ, là để phụng sự, là để thực hiện các phục dịch khiêm tốn nhất, và tôi vẫn còn đang tiến bộ trên nẻo đường phục vụ này vì tôi cảm thấy tôi chưa làm được hết những gì tôi nên làm. Đó là cảm thức của tôi về sức mạnh.
Thứ ba, về linh mục phụ nữ, điều này không thể thực hiện được. Sau nhiều cuộc thảo luận lâu dài, lâu dài và thấu đáo, sau nhiều suy nghĩ rất lung, Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã nói rõ như thế. Không phải vì phụ nữ không có khả năng. Các bạn coi mà xem, trong Giáo Hội, phụ nữ quan trọng hơn nam giới, vì Giáo Hội là một phụ nữ. (Trong tiếng Ý) Người ta gọi “La chiesa” chứ không “il Chiesa”. Giáo Hội là nàng dâu của Chúa Giêsu Kitô. Và Đức Mẹ thì quan trọng hơn các giáo hoàng, các giám mục và các linh mục nhiều lắm. Tôi phải nhìn nhận rằng chúng ta hơi chậm trễ trong việc khai triển nền thần học về phụ nữ. Chúng ta phải thúc đẩy cho nền thần học này tiến tới. Vâng, điều này đúng.
Mathilde Imberty, Đài Phát Thanh Radio France: Thưa Đức Thánh Cha, Đức Thánh Cha đã trở thành một vì sao ở Hoa Kỳ. Có tốt cho Giáo Hội hay không khi Đức Giáo Hoàng là một vì sao?
Đức Phanxicô: Đức Giáo Hoàng phải… Chị có biết tước hiệu Giáo Hoàng nào nên được sử dụng không? Đầy Tớ của các đầy tớ Thiên Chúa. Tước hiệu này có khác đôi chút với các vì sao. Các vì sao rất đẹp để ngắm. Tôi thích ngắm chúng vào mùa hè khi bầu trời thanh quang. Nhưng vị Giáo Hoàng thì phải, thì phải là đầy tớ các đầy tớ của Thiên Chúa. Vâng, trong các phương tiện truyền thông, điều này đang xẩy ra nhưng cũng có một sự thật khác. Biết bao vì sao được ta chứng kiến đã tắt ngúm và rơi rụng. Một điều thoáng qua. Mặt khác, làm đầy tớ các đầy tớ của Thiên Chúa thì là một điều không thoáng qua chút nào.
Elizabeth Dias, Tạp Chí Time: Thưa Đức Thánh Cha, con xin cám ơn Đức Thánh Cha, con là Elizabeth Dias của tạp chí TIME. Tất cả chúng con đều rất tò mò… Đây là chuyến viếng thăm Hoa Kỳ lần đầu tiên của Đức Thánh Cha. Điều gì làm Đức Thánh Cha ngạc nhiện về Hoa Kỳ và nó khác ra sao so với những gì Đức Thánh Cha có thể đã nghĩ tưởng?
Đức Phanxicô: Đây quả là chuyến thăm đầu tiên của tôi. Trước đây, tôi chưa đến đó bao giờ. Điều làm tôi ngạc nhiên là sự nồng hậu, sự nồng hậu của dân chúng, đáng yêu xiết bao. Thật là một điều đẹp đẽ và cũng dị biệt nữa: ở Washington việc nghinh đón nồng hậu nhưng hơi trịnh trọng hơn; New York thì có đôi chút hoa mỹ. Philadelphia thì hết sức diễn cảm. Ba loại nghinh đón khác nhau. Tôi rất cảm kích bởi sự tốt bụng và nghinh đón này nhưng cũng bởi các buổi lễ tôn giáo và lòng đạo đức nữa, tinh thần tôn giáo của dân chúng… các bạn có thể thấy người người ta cầu nguyện và điều này gây nhiều ấn tượng đối với tôi. Thật là đẹp.
Elizabeth Dias, Tạp chí Time: Có loại thách đố nào mà Đức Thánh Cha không nghĩ sẽ gặp ở Hoa Kỳ không?
Đức Phanxicô: Không, cám ơn Chúa, không… mọi sự đều tốt. Không có thách đố nào cả. Không có khiêu khích nào cả. Mọi người đều lịch thiệp. Không nhục mạ và không có gì tệ cả.
Elizabeth Dias, Tạp chí Time: Vậy, đâu là thách đố?
Đức Phanxicô: Chúng ta phải tiếp tục làm việc với các tín hữu, như chúng ta vốn làm xưa nay, cho tới nay. Đồng hành với người ta trong sự tăng trưởng của họ, trong những lúc thuận lợi lẫn trong những lúc khó khăn, đồng hành với ngườì ta trong niềm vui của họ và trong những thời khắc xấu của họ, trong những khó khăn của họ lúc không có việc làm, sức khỏe kém. Thách đố của Giáo Hội, thì nay tôi hiểu: thách đố của Giáo Hội là gần gũi người ta. Gần Hiệp Chúng Quốc… chứ không phải một Giáo Hội tách xa dân chúng, mà phải gần gũi họ, gần gũi, gần gũi, đây là điều mà Giáo Hội ở Hoa Kỳ đã hiểu và đã hiểu rõ.
David O’Reilly, Báo Philadelphia Inquirer: Thưa Đức Thánh Cha, như Đức Thánh Cha biết, Philadelphia đã có lúc gặp thời rất khó khăn vì nạn lạm dụng tình dục. Nó vẫn còn là vết thương mở toang tại đó. Nên con biết nhiều người tại Philadelphia ngạc nhiên khi Đức Thánh Cha khuyến khích và an ủi các vị giám mục và con nghĩ nhiều người tại đó muốn hỏi tại sao Đức Thánh Cha lại cảm thấy cần phải tỏ cảm thương với các vị giám mục?
Đức Phanxicô: Ở Washington, tôi nói chuyện với mọi giám mục Hoa Kỳ… không phải các vị ở cả đó hay sao? Tôi cảm thấy cần bày tỏ cảm thương vì một điều thực sự đáng sợ đã xẩy ra. Và nhiều vị phải chịu mà không biết. Tôi đã dùng lời lẽ từ Thánh Kinh, Sách Khải Huyền: Các hiền huynh đến từ cuộc thống khổ lớn lao. Điều xẩy ra quả là một thống khổ lớn lao. Nhưng cũng là sự đau khổ (về xúc cảm). Điều hôm nay tôi đã nói với các nạn nhân bị lạm dụng. Tôi không nói tới một cuộc phong thần (apotheosis) mà là một cuộc phạm thánh. Ta biết lạm dụng diễn ra khắp nơi: trong gia đình, trong khu xóm, tại học đường, phòng thể dục. Nhưng khi một linh mục lạm dụng, thì đây là một lạm dụng hết sức trầm trọng vì ơn gọi của linh mục là làm cho bé trai ấy, bé gái ấy tăng trưởng hướng về tình yêu Thiên Chúa, hướng về sự trưởng thành, và hướng về điều thiện. Thay vào đó, sự tăng trưởng này bị nghiền nát, thì điều này gần như một tội phạm thánh vì vị linh mục này đã phản bội ơn gọi của mình, phản bội ơn gọi của Chúa. Vì thế, Giáo Hội rất mạnh về vấn đề này và không ai được che đậy những tội này. Những ai che đậy chúng đều có tội. Ngay một số giám mục cũng đã che đậy, đây là một điều đáng sợ và lời lẽ khuyến khích không phải là nói: “Khỏi lo, điều này chẳng có sao… không, không, không phải thế, nhưng nó xấu đến độ tôi tưởng các hiền huynh phải gào to chứ”… đó là ý hướng tôi muốn nói và hôm nay tôi nói một cách mạnh mẽ.
Maria Antonieta Collins, Univision: Đức Thánh Cha từng nói nhiều về sự tha thứ, rằng Thiên Chúa tha thứ cho ta và ta thường xin Người tha thứ. Con muốn hỏi Đức Thánh Cha, sau khi Đức Thánh Cha ở chủng viện hôm nay. Có nhiều linh mục phạm tội lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên nhưng chưa hề xin các nạn nhân tha thứ cho mình. Đức Thánh Cha có tha thứ cho các vị này không? Và đàng khác, Đức Thánh Cha có hiểu: các nạn nhân hoặc thân nhân của họ không thể va nhất định không muốn tha thứ không?
Đức Phanxicô: Nếu một người làm sai, ý thức được điều mình làm mà lại không xin lỗi, thì tôi xin Thiên Chúa tính sổ họ. Tôi thì tôi tha thứ cho họ, nhưng họ không nhận được sự tha thứ, vì họ tự đóng cửa trước sự tha thứ này. Còn nhận được sự tha thứ hay không lại là chuyện khác. Nếu một linh mục tự đóng cửa trước tha thứ, thì ngài sẽ không nhận được nó, vì ngài đã đóng cửa từ bên trong. Điều còn lại là cầu xin Chúa mở cánh cửa đó. Muốn tha thứ, chị phải sẵn lòng. Nhưng không phải ai cũng nhận được hay biết cách nhận được nó, hay đơn thuần không sẵn lòng tiếp nhận nó. Điều tôi nói khá khó. Cho nên chị đã giải thích việc có những người đến cuối đời vẫn cứng lòng, một cách rất tệ, không nhận được sự dịu hiền của Thiên Chúa.
Maria Antonieta Collins, Univision: Về các nạn nhân hoặc thân nhân không tha thứ, Đức Thánh Cha có hiểu họ không?
Đức Phanxicô: Có, tôi hiểu họ. Và tôi không phê phán họ. Có một lần, trong các cuộc gặp gỡ này, tôi gặp một số người và tôi gặp một phụ nữ nói với tôi: “khi má con khám phá ra con bị lạm dụng, má con trở nên phạm thượng, mất luôn đức tin và chết như một người vô thần”. Tôi hiểu người phụ nữ ấy. Tôi hiểu ở đây. Và Thiên Chúa, Đấng tốt hơn tôi nhiều, hiểu bà ấy. Và tôi tin chắc người phụ nữ ấy đã được Thiên Chúa tiếp nhận. Vì điều bị lạm dụng, điều bị hủy hoại chính là huyết nhục của chính bà, huyết nhục con gái bà. Tôi hiểu bà ấy. Tôi không phán đoán người không thể tha thứ. Tôi chỉ biết cầu xin và tôi cầu xin Thiên Chúa… Thiên Chúa là vô địch trong việc tìm ra cách giải quyết. Tôi xin Người điều chỉnh việc ấy.
Andres Beltramo, Notimex: Cám ơn Đức Thánh Cha, trước nhất vì giây phút này. Tất cả chúng con đã được nghe Đức Thánh Cha nói nhiều về diễn trình hòa bình ở Colombia giữa FARC và chính phủ. Nay, đang có một thỏa hiệp lịch sử. Đức Thánh Cha có cảm thấy muốn can dự vào thỏa hiệp này hay không vì Đức Thánh Cha có lần cho hay Đức Thánh Cha muốn đi Colombia khi thỏa hiệp này được đưa ra, có đúng không ạ? Hiện nay, có nhiều người Colombia đang chờ Đức Thánh Cha .
Đức Phanxicô: Khi tôi nghe tin rằng vào tháng Ba thỏa hiệp sẽ được ký kết, tôi thưa với Chúa, “Lạy Chúa, xin giúp chúng con mau tới tháng Ba”. Sự sẵn lòng đã có đó giữa đôi bên. Nó đã có đó, dù trong một nhóm nhỏ, mọi người đã thỏa hiệp. Chúng ta phải tiến tới tháng Ba, để ký thoả hiệp dứt khoát, vốn là trọng điểm của công lý quốc tế. Tôi rất sung sướng và cảm thấy như mình là một thành phần của thỏa hiệp vì tôi luôn muốn có nó. Tôi đã nói với Tổng Thống Santos hai lần về vấn đề này. Không phải chỉ một mình tôi mà cả Tòa Thánh. Tòa Thánh luôn sẵn lòng giúp đỡ và làm những gì có thể.
Thomas Jansen, CIC: Thưa Đức Thánh Cha, con muốn hỏi một điều về cuộc khủng hoảng tỵ nạn tại Âu Châu. Nhiều nước đã dựng rào cản bằng kẽm gai. Đức Thánh Cha nghĩ gì về việc khai triển như thế?
Đức Phanxicô: Anh dùng chữ khủng hoảng. Nó trở thành khủng hoảng sau một diễn trình lâu dài. Trong nhiều năm, diễn trình này đã nổ tung vì các cuộc chiến tranh khiến những người này ra đi và trốn chạy là những cuộc chiến tranh đã diễn ra trong nhiều năm. Đói. Đói nhiều năm rồi. Khi tôi nghĩ tới Phi Châu… thì đây là quan điểm quá đơn sơ. Nhưng tôi coi nó như một điển hình. Tôi nghĩ tới Phi Châu, “lục địa bị bóc lột”. Họ tới đó lượm nô lệ, rồi các tài nguyên vĩ đại của nó. Nó là lục địa bị bóc lột. Và nay, chiến tranh, chiến tranh bộ lạc hay không bộ lạc. Nhưng họ có quyền lợi kinh tế ở phía sau các cuộc chiến tranh này. Và tôi nghĩ rằng thay vì bóc lột một lục địa hay một quốc gia, hãy đầu tư ở đó để người ta có thể làm việc, thì cuộc khủng hoảng này sẽ tránh được. Quả thực, như tôi đã nói trước Quốc Hội (Hoa Kỳ), đây là cuộc khủng hoảng tỵ nạn chưa từng thấy kể từ Thế Chiến Hai. Nó là cuộc khủng hoảng lớn nhất. Anh hỏi tôi về các rào cản. Anh biết điều gì xẩy ra cho mọi bức tường. Mọi bức. Mọi bức tường đều sụp đổ. Nay, mai hay trong một trăm năm nữa, chúng sẽ sụp đổ. Đó không phải là giải pháp. Tường không phải là một giải pháp. Vào lúc này đây, Âu Châu đang gặp khó khăn, đúng thế. Chúng ta phải thông minh. Chúng ta phải tìm ra các giải pháp. Chúng ta phải khuyến khích đối thoại giữa các quốc gia khác nhau, để tìm ra các giải pháp. Các bức tường không bao giờ là giải pháp cả. Nhưng các cầu thì luôn luôn, luôn là giải pháp.Tôi không biết. Điều tôi nghĩ là các bức tường có thể kéo dài trong một thời gian ngắn hay trong một thời gian dài. Vấn đề còn đó và hận thù thì vẫn nhiều hơn. Đó là điều tôi suy nghĩ.
Jean Marie Guenois, Báo Le Figaro: Thưa Đức Thánh Cha, Đức Thánh Cha hiển nhiên không thể dự ứng cuộc thảo luận của các nghị phụ thượng hội đồng, chúng con biết rõ điều đó. Nhưng chúng con muốn biết ngay trước thượng hội đồng này, trong trái tim mục tử của Đức Thánh Cha, liệu Đức Thánh Cha có thực sự muốn một giải pháp cho người ly dị và tái hôn không. Chúng con cũng muốn biết liệu “tự sắc” của Đức Thánh Cha về việc làm nhanh diễn trình tuyên bố vô hiệu có đã đóng được cuộc thảo luận này chưa. Cuối cùng, Đức Thánh Cha trả lời ra sao cho những người sợ rằng việc cải tổ này, thực tế, đã tạo ra điều vốn được gọi là “ly dị kiểu Công Giáo”. Xin cám ơn Đức Thánh Cha.
Đức Phanxicô: Tôi xin bắt đầu với vấn đề cuối cùng. Trong việc cải tổ thủ tục và cách tôi đóng cửa đối với đường lối có tính hành chánh, là đường lối qua đó việc ly dị có thể được dẫn khởi. Các bạn có thể cho rằng những ai nghĩ đây là “ly dị theo kiểu Công Giáo” là sai, vì văn kiện mới nhất đã đóng cửa đối với việc ly dị. Vì với phương thức hành chánh, rất dễ ly dị. Sẽ luôn luôn có phương thức pháp lý. Tiếp đến câu hỏi thứ ba: văn kiện… tôi không nhớ câu hỏi thứ ba nhưng bạn có thể sửa sai.
Jean Marie Guenois, Báo Le Figaro: Câu hỏi là về ý niệm ly dị theo kiểu Công Giáo, liệu tự sắc có đã đóng cửa cuộc tranh luận trước khi có thượng hội đồng về chủ đề này chưa.
Đức Phanxicô: Điều này đã được đa số nghị phụ của thượng hội đồng năm ngoái yêu cầu: giản dị hóa thủ tục vì có những vụ kéo dài cả mươi, mười lăm năm, không đúng sao? Phán quyết thứ nhất rồi lại phán quyết thứ hai, và sau đó, còn kháng án nữa, hết kháng án này tới kháng án nọ. Không bao giờ chấm dứt. Phán quyết kép, khi việc kháng án có giá trị, đã được ấn định bởi Đức Thánh Cha Lambertini, tức Đức Bênêđíctô XIV, vì ở miền trung Âu Châu, tôi sẽ không nói nước nào, có nhiều lạm dụng, và để chấm dứt các lạm dụng này, ngài đã đưa ra thể thức này nhưng nó không phải là điều chủ yếu đối với diễn trình. Thủ tục thay đổi, pháp chế thay đổi, trở nên tốt hơn. Vào thời đó, cần thiết phải làm như thế, rồi Đức Piô X muốn hợp lý hóa và đưa ra một số thay đổi nhưng ngài không có thì giờ hay khả năng làm điều này. Các nghị phụ Thượng Hội Đồng yêu cầu việc hợp lý hóa này, tức làm nhanh chóng diễn trình tuyên bố vô hiệu. Và tôi dừng ở đó. Văn kiện này, “tự sắc” này làm dễ diễn trình và vấn đề thì giờ, nhưng đây không phải là ly dị vì hôn nhân là bất khả tiêu nếu là bí tích. Và điều này Giáo Hội không thể thay đổi. Đây là tín lý. Đây là bí tích bất khả tiêu. Xử theo luật là chứng minh rằng điều xem ra là bí tích thực ra không phải là bí tích, vì thiếu tự do chẳng hạn, hay thiếu chín chắn, hoặc mắc bệnh tâm thần. Có thật nhiều lý do để tuyên bố vô hiệu, sau khi đã nghiên cứu, điều tra. Rằng đó không hề là bí tích. Thí dụ, người ta không được tự do. Một thí dụ khác: bây giờ thì không thông thường lắm nhưng trong một số khu vực của xã hội bình thường, ít nhất tại Buenos Aires, có những đám cưới lúc người đàn bà có thai: “mày phải được cưới hỏi”. Ở Buenos Aires, tôi đã khuyến cáo các linh mục, một cách mạnh mẽ, gần như ngăn cấm họ cử hành các đám cưới trong những điều kiện như thế. Chúng ta gọi những đám cưới này là “đám cưới cấp tốc”, phải không? Để che đậy mặt mũi. Rồi các trẻ thơ sinh ra đời, một số vụ xong xuôi nhưng không hề có tự do và rồi sự việc dần dần ra tồi tệ khiến họ chia tay mà nói “tôi bị bó buộc phải kết hôn vì chúng tôi phải che đậy tình huống này nọ” và đây là một lý do để tuyên bố vô hiệu. Rất nhiều lý do như thế. Các vụ vô hiệu, các bạn có, các bạn có thể tìm thấy các lý do này trên liên mạng, nhiều lắm, đúng không? Rồi vấn đề các đám cưới lần thứ hai, của những người ly dị, tạo ra một cuộc kết hợp mới. Các bạn đọc gì, các bạn có “Tài Liệu Làm Việc”, điều được đưa vào cuộc tranh luận, đối với tôi, xem ra hơi quá đơn giản hóa khi nói rằng Thượng Hội Đồng là giải pháp cho những người này và những người này có thể được rước lễ. Đây không phải là giải pháp duy nhất. Không, điều được “Tài Liệu Làm Việc” đề nghị nhiều hơn thế nhiều, và vấn đề kết hợp mới của các người ly dị cũng không phải là vấn đề duy nhất. Trong “Tài Liệu Làm Việc” còn nhiều vấn đề hơn nữa. Thí dụ, giới trẻ không chịu kết hôn chẳng hạn. Họ không muốn kết hôn. Đây là một vấn đề mục vụ đối với Giáo Hội. Một vấn đề khác: tính chín chắn về xúc cảm để kết hôn. Một vấn đề khác nữa: đức tin. “con có tin rằng cuộc hôn nhân này vĩnh viễn không? Có, có, có, con tin”. "Nhưng con có tin điều này không?" tức việc chuẩn bị hôn nhân: tôi thường hay nghĩ rằng để trở thành một linh mục, người ta cần chuẩn bị tới 8 năm, ấy thế nhưng đâu có gì là nhất định, Giáo Hội vẫn có thể cất cái bậc giáo sĩ khỏi bạn. Nhưng đối với 1 điều kéo dài suốt đời, họ làm tới 4 khóa! Bốn lần… Hẳn có điều gì không đúng ơ đây. Đó là điều Thượng Hội Đồng phải đối phó: phải chuẩn bị hôn nhân như thế nào. Đây là một trong những điều hết sức khó khăn.
Có nhiều vấn đề, tất cả đều đã được liệt kê trong “Tài Liệu Làm Việc”. Nhưng, tôi thích bạn hỏi về chuyện “ly dị theo kiểu Công Giáo”. Thứ đó không hề có. Đây cũng không phải là hôn nhân, đây là tính vô hiệu, nó không hề hiện hữu. Mà nếu hôn nhân đã hiện hữu, thì nó bất khả tiêu. Điều này rõ ràng. Cám ơn bạn.
Terry Moran, Hãng Tin ABC News: Thưa Đức Thánh Cha, xin cám ơn Đức Thánh Cha, xin cám ơn Đức Thánh Cha rất nhiều và xin cám ơn cả các nhân viên Tòa Thánh nữa. Thưa Đức Thánh Cha, Đức Thánh Cha có đến thăm Các Dì Dòng Tiểu Muội Người Nghèo và chúng con được nghe rằng Đức Thánh Cha muốn chứng tỏ sự hỗ trợ của Đức Thánh Cha đối với họ và đối với vụ kiện của họ trước tòa. Và, thưa Đức Thánh Cha, Đức Thánh Cha có hỗ trợ cả các cá nhân nào, kể luôn các viên chức chính phủ, nói rằng trong lương tâm tốt lành của họ, lương tâm bản thân của họ, họ không thể tuân hành một số luật lệ hay thi hành các bổn phận của họ trong tư cách viên chức chính phủ, như trong việc cấp chứng chỉ hôn thú cho các cặp đồng tính chẳng hạn. Đức Thánh Cha có hỗ trợ các loại chủ trương tự do tôn giáo này không?
Đức Phanxicô: Tôi không thể lưu ý được mọi trường hợp hiện có về phản đối lương tâm. Nhưng, có, tôi có thể nói phản đối lương tâm là một quyền, một phần của mọi nhân quyền. Nó là một quyền. Và nếu một người không để người khác phản đối lương tâm, họ đã bác bỏ một quyền. Việc phản đối lương tâm phải được đưa vào mọi cơ cấu pháp lý vì nó là một quyền, một nhân quyền. Nếu không, kết cục chúng ta sẽ rơi vào tình huống mình có thể quyết đoán điều gì là quyền (điều gì không) bằng cách nói “quyền này đáng, quyền này không”. Nó là một nhân quyền. Tôi luôn luôn xúc động mỗi lần đọc, và tôi đọc nhiều lần lắm, mỗi lần đọc “Bài Ca Roland” (“Chanson de Roland”) trong đó mọi người đang ở trên chiến tuyến và trước mặt họ là giếng rửa tội và họ buộc phải chọn giữa giếng rửa tội và thanh gươm. Họ buộc phải chọn. Họ không được quyền phản đối lương tâm. Nó là một quyền và nếu ta muốn có hòa bình, ta phải tôn trọng mọi thứ quyền.
Terry Moran, Hãng tin ABC News: Điều đó có bao gồm cả các viên chức chính phủ nữa không?
Đức Phanxicô: Nó là một nhân quyền và nếu viên chức chính phủ nào là con người nhân bản, thì họ đều có quyền này cả. Nó là một nhân quyền.
Stefano Maria Paci, Hãng tin Sky News: Thưa Đức Thánh Cha, tại Liên Hiệp Quốc, Đức Thánh Cha đã sử dụng các lời lẽ rất mạnh để tố cáo sự im lặng của thế giới đối với việc bách hại các Kitô hữu, là những người đang bị tước đoạt nhà cửa, bị tống xuất, bị tước đoạt tài sản, bị bắt làm nô lệ và bị sát hại dã man kiểu cầm thú. Hôm qua, Tổng Thống Hollande công bố việc khởi đầu chiến dịch Pháp oanh kích các căn cứ của ISIS tại Syria. Đức Thánh Cha nghĩ gì về hành động quân sự này? Thị trưởng Rôma, thành phố của Năm Thánh (thương xót), cũng tuyên bố rằng ông đến Cuộc Gặp Gỡ Các Gia Đình Thế Giới vì Đức Thánh Cha mời ông. Đức Thánh Cha có thể cho chúng con biết đôi điều về việc này không?
Đức Phanxicô: Tôi sẽ bắt đầu với câu hỏi thứ hai của anh. Tôi không mời Thị Trưởng Marino. Điều này rõ chứ? Tôi không mời và tôi có hỏi các người tổ chức và họ cũng không mời. Ông ấy đến. Ông ấy tuyên bố ông là người Công Giáo và ông ấy đến một cách tự phát. Đó là việc đầu tiên. Nhưng điều này rõ chứ hả? Và bây giờ về chuyện oanh kích. Quả thực, tôi có nghe tin tức vào hôm kia, nhưng chưa đọc về tin này. Tôi không biết nhiều về tình hình. Tôi được nghe: Nga đã đưa ra lập trường và chưa rõ về Hiệp Chúng Quốc. Tôi thực không biết phải nói gì vì tôi không hiểu trọn vẹn tình hình. Nhưng khi nghe chữ ném bom, chết chóc, máu xương… tôi nhắc lại những điều đã nói tại Quốc Hội Hoa Kỳ và tại Liên Hiệp Quốc, để tránh các điều này. Nhưng tôi không biết, tôi không thể phán đoán tình hình chính trị vì tôi không biết đủ về nó.
Miriam Schmidt, Thông Tấn Đức DPA: Thưa Đức Thánh Cha, con muốn hỏi một câu về mối liên hệ của Tòa Thánh với Trung Hoa và tình hình tại nước này cũng rất khó khăn cho Giáo Hội Công Giáo. Đức Thánh Cha nghĩ gì về việc này?
Đức Phanxicô: Trung Hoa là một nước lớn cung hiến cho thế giới một nền văn hóa vĩ đại, rất nhiều điều tốt đẹp. Có lần tôi đã nói trên chuyến máy bay bay qua Trung Hoa lúc từ Đại Hàn trở về rằng tôi rất muốn tới Trung Hoa. Tôi yêu mến dân tộc Trung Hoa và tôi hy vọng có thể có những liên hệ tốt đẹp, những liên hệ thật tốt đẹp. Chúng tôi đang liên lạc với nhau, đang nói chuyện với nhau, đang tiến lên với nhau nhưng đối với tôi, có một người bạn từ một đất nước như Trung Hoa, một nước có rất nhiều văn hóa và có rất nhiều cơ hội để làm việc tốt, quả là một niềm vui.
Maria Sagrarios Ruiz de Apodaca, RNE: Xin cám ơn Đức Thánh Cha. Xin kính chào Đức Thánh Cha. Đức Thánh Cha vừa thăm Hoa Kỳ lần đầu tiên, trước đây, Đức Thánh Cha chưa bao giờ ở đó. Đức Thánh Cha đã nói chuyện trước Quốc Hội, Đức Thánh Cha đã nói chuyện trước Liên Hiệp Quốc. Đức Thánh Cha lôi cuốn nhiều đám đông. Đức Thánh Cha có cảm thấy mình mạnh hơn không? Và một câu hỏi nữa, chúng con nghe Đức Thánh Cha đã kéo sự chú ý của người ta tới vai trò của các nữ tu, của phụ nữ nói chung trong Giáo Hội tại Hoa Kỳ. Liệu một ngày kia chúng con có được thấy linh mục phụ nữ trong Giáo Hội Công Giáo như một vài nhóm ở Hoa Kỳ đòi hỏi, và như một số Giáo Hội Kitô Giáo đã có không?
Đức Phanxicô: Ngài (có ý chỉ cha Federico Lombardi) bảo tôi đừng trả lời bằng tiếng Tây Ban Nha. Các nữ tu tại Hoa Kỳ đã thực hiện những kỳ công trong lãnh vực giáo dục, trong lãnh vực y tế. Dân chúng Hoa Kỳ yêu mến các dì. Tôi không rõ họ yêu mến các linh mục đến đâu (cười) nhưng họ yêu mến các nữ tu, yêu mến lắm. Các dì vĩ đại, các dì là các phụ nữ vĩ đại, vĩ đại, thật vĩ đại. Rồi, ai cũng phải theo cộng đoàn của mình, theo luật dòng của mình, nên mới có dị biệt. Nhưng hết thẩy đều vĩ đại. Và vì lý do đó, tôi cảm thấy có nghĩa vụ phải cám ơn các bạn vì những gì các nữ tu đã thực hiện. Một vị quan trọng trong chính phủ Hoa Kỳ nói với tôi mấy hôm trước rằng: “nền giáo dục con có được con mang ơn các nữ tu hơn hết”. Các chị làm việc với người nghèo và trong các bệnh viện. Đó là việc đầu tiên. Còn việc thứ hai? Tôi nhớ việc thứ nhất, còn việc thứ hai?
Maria Sagrarios Ruiz de Apodaca, RNE: Đức Thánh Cha có cảm thấy mạnh hơn sau khi đã ở Hoa Kỳ với một thời khóa biểu như thế và đã thành công như thế?
Đức Phanxicô: Tôi không biết tôi có thành công hay không, không. Nhưng tôi sợ chính tôi. Sao tôi lại sợ mình? Không biết nữa, nhưng tôi luôn cảm thấy mình yếu đuối theo nghĩa không có sức mạnh và sức mạnh chỉ là điều thoáng qua, ở đây hôm nay, ngày mai mất dạng. Bạn có dùng sức mạnh để làm điều tốt hay không mới là điều quan trọng. Và Chúa Giêsu đã định nghĩa sức mạnh, sức mạnh thật sự là để phục vụ, là để phụng sự, là để thực hiện các phục dịch khiêm tốn nhất, và tôi vẫn còn đang tiến bộ trên nẻo đường phục vụ này vì tôi cảm thấy tôi chưa làm được hết những gì tôi nên làm. Đó là cảm thức của tôi về sức mạnh.
Thứ ba, về linh mục phụ nữ, điều này không thể thực hiện được. Sau nhiều cuộc thảo luận lâu dài, lâu dài và thấu đáo, sau nhiều suy nghĩ rất lung, Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã nói rõ như thế. Không phải vì phụ nữ không có khả năng. Các bạn coi mà xem, trong Giáo Hội, phụ nữ quan trọng hơn nam giới, vì Giáo Hội là một phụ nữ. (Trong tiếng Ý) Người ta gọi “La chiesa” chứ không “il Chiesa”. Giáo Hội là nàng dâu của Chúa Giêsu Kitô. Và Đức Mẹ thì quan trọng hơn các giáo hoàng, các giám mục và các linh mục nhiều lắm. Tôi phải nhìn nhận rằng chúng ta hơi chậm trễ trong việc khai triển nền thần học về phụ nữ. Chúng ta phải thúc đẩy cho nền thần học này tiến tới. Vâng, điều này đúng.
Mathilde Imberty, Đài Phát Thanh Radio France: Thưa Đức Thánh Cha, Đức Thánh Cha đã trở thành một vì sao ở Hoa Kỳ. Có tốt cho Giáo Hội hay không khi Đức Giáo Hoàng là một vì sao?
Đức Phanxicô: Đức Giáo Hoàng phải… Chị có biết tước hiệu Giáo Hoàng nào nên được sử dụng không? Đầy Tớ của các đầy tớ Thiên Chúa. Tước hiệu này có khác đôi chút với các vì sao. Các vì sao rất đẹp để ngắm. Tôi thích ngắm chúng vào mùa hè khi bầu trời thanh quang. Nhưng vị Giáo Hoàng thì phải, thì phải là đầy tớ các đầy tớ của Thiên Chúa. Vâng, trong các phương tiện truyền thông, điều này đang xẩy ra nhưng cũng có một sự thật khác. Biết bao vì sao được ta chứng kiến đã tắt ngúm và rơi rụng. Một điều thoáng qua. Mặt khác, làm đầy tớ các đầy tớ của Thiên Chúa thì là một điều không thoáng qua chút nào.