TRUNG QUỐC PHÁ GIÁ ĐỒNG NỘI TỆ (tiếp theo)

II.- NHỮNG HẬU QUẢ DO SỰ PHÁ GIÁ GÂY RA.

A/. Tại Trung quốc.

1/- Hầu hết các doanh nghiệp xuất cảng được hưởng lợi do đồng yuan phá giá. Giá cổ phần tập đoàn chế tạo máy China Machinery Engineering và hãng công nghệ Lenovo đều tăng 5,9% và 2,9% trong phiên ngày 11.08.2015 tại thị trường Hồng kông, trong khi cổ phần hãng công nghệ Lenovo tăng. Hai doanh nghiệp này chiếm 65% doanh thu từ thị trường xuất cảng. Ngoài ra, xuất cảng xe hơi nước này bị đình trệ từ những năm qua do yen Nhật và won Đại hàn hạ giá và làm tăng sức cạnh tranh về giá xe hơi do hai nước này sản xuất. Do đó, việc phá giá đồng yuan tạo sự hồ hởi nơi giới xuất cảng xe Trung quốc. Các công ty hàng dệt may xuất cảng cũng sẽ hưởng lợi.

2/- Trái lại, các hãng hàng không Tàu đang vay nợ để mua phi cơ bằng mỹ kim. Nay, yuan mất giá sẽ làm tăng số nợ này bằng yuan và làm giảm lợi nhuận vì phải trả tiền lời bằng yuan. Tại thị trường Hồng kông ngày 11.08.2015, cổ phần China Southern Airlines và China Eastern Airlines đều giảm giá 18% và 16% so với hôm trước. Năm 2014, China Southern Airlines cho biết mỗi 1% giảm tỷ giá đồng yuan tạo ra mức giảm 767 triệu yuan, tức bằng 121 triệu mỹ kim, trong lợi nhuận hàng năm của hãng này.

Thí dụ :

a- Ngày 14.08.2014, công ty giả tưởng China Airlines mở khoản tín dụng 150 triệu mỹ kim tại ngân hàng First City (Hoa kỳ), đồng thuận lãi suất 6% với hạn kỳ 1 năm. Số tiền chuyển về trương mục China Airlines tại Trung quốc, với hối giá 1 mỹ kim đổi 6,11 yuan, sẽ là :

6,11 yuan x 150 triệu = 916,5 triệu yuan.

Tiền lời phải trả là : 150 triệu mỹ kim x 6% = 9 triệu mỹ kim, tức :

6,11 yuan x 9 triệu = 36,99 triệu yuan.

b - Ngày 13.08.2015, khoản vốn tín dụng đáo hạn, với hối giá 1 mỹ kim đổi 6,40 yuan, dã phải thanh toán là : 6,40 yuan x 150 triệu = 960 triệu mỹ kim ;

Tiền lời thật sự phải thanh toán là : 4,40 yuan x 9 triệu = 39,6 triệu yuan.

- Tổng kết : Do 3 lần phá giá đồng yuan vừa qua, China Airlines dự trù chi phí tài chính cho khoản tín dụng 150 triệu mỹ kim là 36,99 triệu yuan, nay số chi phí thực sự phải thanh toán thêm là :

(960 triệu - 916,5 triệu) + (39,6 triệu - 36,99 triệu) = 46,11 triệu yuan.

3- Giới trung lưu và kẻ tham nhủng Trung quốc rất ưa chuộng sản phẩm hảo hạng và xa xỉ cung cấp bởi các thương hiệu cao cấp tại các quốc gia thuộc Liên hiệp Aâu châu. Nay đồng yuan mất giá, họ phải trả nhiều đồng nội tệ hơn lúc trước khi mua xe hơi Đức, đồng hồ Thụy sĩ hay túi xách Pháp. Xin nhớ, thuế trị giá gia tăng hay thuế doanh nghiệp, nếu có, cũng sẽ gia tăng.

B/. Đối với các quốc gia khác.

Sự điều chỉnh để hạ tỷ giá đồng yuan (tổng cộng 4,69% so với ngày 10.08.2015, trong 3 lần) đã có ảnh hưởng đến nội tệ các quốc gia khác như đôla úc và Tân tây lan (Australian và New Zealand dollars), won Hàn quốc, đôla Singapore, rupiah Indonesia và ringgit Malaysia cũng giảm giá trên thị trường tài chính châu Á. Chỉ số Hang Seng của chứng khoán Hong kong tăng 1,4%. Đồng thời, PBOC khẳng định, không có cơ sở kinh tế để nói đồng yuan sẽ tiếp tục mất giá và đoan chắc dự trữ ngoại tệ Trung quốc hiện ở mức 3,65 nghìn tỷ mỹ kim và cán cân vãng lai đang thặng dư.

Tổng trưởng tài chính Hàn quốc Choi Kyung-hwan có vẻ hồ hởi khi nói việc Trung quốc phá giá yuan là tích cực đối với hàng hóa xuất cảng từ Hàn quốc sang Trung quốc, đa số dưới dạng bán thành phẩm và không cạnh tranh trực tiếp với sản phẩm Trung quốc.

Đồng yuan yếu không có khả năng giúp đỡ các doanh nghiệp xuất cang đang gặp khó khăn do giá lao động tăng, tuy cũng hy vọng giúp giảm bớt áp lực giảm phát, như mối quan ngại của nhiều nhà kinh tế. Giá hàng hóa sụt có thể do giá doanh nghiệp sản xuất giảm, khiến Trung quốc có nguy cơ lặp lại chu kỳ giảm phát mà Nhật bản đã gặp phải trong nhiều năm. Tăng trưởng Trung quốc, nền kinh tế thứ hai thế giới, đã chậm lại đáng kể trong năm nay, và dự kiến sẽ ở mức thấp nhất 25 năm qua nếu không đạt được mục tiêu 7% đã đề ra.

C/. Ảnh hưởng đến Việt Nam.

1./ Đôi dòng lịch sử Việt–Trung.

Từ khi lập quốc, tuy là một nước nhỏ và dân số ít hơn Tàu, ba lần chúng đã xâm chiếm và đô hộ nước ta :

- Lần đầu, năm 111 trước Tây lịch, chúng chiếm Giao Chỉ và cai trị hà khắc dân ta, nên Hai Bà Trưng (Trưng Trắc và Trưng Nhị) kêu gọi toàn dân phất Cờ Vàng đánh đuổi quân Tàu về nước năm 39 sau Tây lịch ;

- Lần hai bắt đầu năm 43. Năm 544, Tiêu Tư, thứ sử Giao châu, là kẻ tàn bạo, làm cho lòng dân oán hận, nên Lý Bôn kêu gọi toàn dân nổi dậy, lập nhà Tiền Lý ;

- Lần ba từ năm 603. Năm 938, khi Hán quân do Hoằng Tháo đến gần sông Bạch đằng, Ngô Quyền truyền lịnh quân sĩ tìm gỗ cặp sắt nhọn, cắm ngầm ở dưới lòng sông, rồi chờ địch đến lúc nước thủy triều lên, xua quân ta ra khiêu chiến, Hán quân đuổi theo. Khi nước xuống, ông phản công, địch thua chạy, các thuyền mắc vào cộc gỗ thủng nát hết, người chết quá nửa. Hoàng Tháo bị bắt và xử tử.

{Xin đặt biệt lưu ý : Muôn đời, bọn Hán bành trướng xâm lược Trung hoa vẫn nuôi tham vọng chiếm Quê hương chúng ta với ba lần Bắc thuộc :

- Cả 3 lần thắng Trung quốc, khôi phục Độc lập cho Quê hương và Tự do cho Đồng bào đều phát xuất từ Ý chí kiên quyết giữa Lãnh đạo cùng Toàn dân và tình Đoàn kết keo sơn của từng cá nhân yêu nước.

- Trước ngày 30.04.1975, ông Nguyễn Văn Thiệu dặn : ‘Đừng nghe những gì cộng sản nói mà hãy nhìn những gì cộng sản làm’.

- Ngày 30.04.1975, từ khoảng đúng ngọ, người dân Sài gòn không ngớt nghe và đọc lời ông Hồ Chí Minh : ‘Không gì quý bằng Độc lập và Tự do’.

- Suy nghĩ dựa vào thực tế chế độ mới, họ chua chát kết luận : Ông Thiệu nói 10 câu chỉ đúng có 1 (là câu trên). Ông Hồ nói 10 câu chỉ sai có 1 và đồng bào sẽ chết dần mòn vì đó. Lê Duẫn thú nhận : ‘Chúng ta đánh Mỹ là đánh cho Liên xô, Trung quốc’ và bản thân chúng ta khi đi làm, sau ngày 30.04.1975, hàng tháng khi phải ghi tên danh sách công nhân viên mua nhu yếu phẩm, tôi cũng ghi mua thuốc lá, dù không hút. Không ghi thì bè bạn cùng sở cho là ngu (Đạo đức Hồ Chi Minh mà!). Thuốc lá đó tôi dùng để đổi đường ngọt cho cả nhà uống cà phê.

- Sau hội nghị Thành đô ngày 03 và 04.09.1990, hai đảng cộng sản Tàu và Việt đã xiết chặc tay nhau để bảo vệ chủ nghĩa cộng sản mà Nga và các nước Đông Âu vứt bỏ. Ngày 07.11.1991, Đỗ Mười và Võ Văn Kiệt đã ký Hiệp định mậu dịch Trung Việt với Trung quốc tại Điếu ngư đài, Bắc kinh.

- Bản tin RFI ngày 31.08.2015 loan báo ‘Trung Quốc sẽ chiếm trọn biển Đông vào năm 2017 ’. Xin mời nghe tại : http://vi.rfi.fr/chau-a/20150831-trung-quoc-se-chiem-tron-bien-dong-vao-nam-2017 }

b./ Kinh tài Việt Nam lệ thuộc Trung quốc.

b.1./ Nhập siêu. Nhiều năm dài đã trôi qua, Việt Nam, nước láng giềng - có đảng cộng sản theo chân Trung cộng trong phương châm ’16 chữ vàng, 4 tốt’ – luôn nhập siêu rất lớn từ Trung quốc. Trong 7 tháng đầu năm 2015, Việt Nam nhập siêu 19 tỷ mỹ kim từ Trung quốc, tăng 4,5 tỷ mỹ kim so với cùng kỳ. Năm 2014, con số nhập siêu là 29 tỷ mỹ kim. Sự lệ thuộc vào kinh tế Tàu và bị nhập siêu càng nặng thêm, ước khoảng 40 tỷ, nếu tính thêm số buôn lậu, với sự đồng lõa của các chính quyền địa phương trong hệ thống mậu biên. Do đó, việc Tàu phá giá là tai họa trước mắt. Trong việc buôn bán với họ, Tàu xuất cảng rẻ hơn và Việt Nam xuất cảng mắc hơn.

Trên cả vấn đề nhập siêu và giá cả, sản phẩm Tàu cộng nhập vào Việt Nam mang nhiều tính chất độc hại, đã gây tử vong cho nhiều đồng bào. Nhiều người Việt, vì lợi nhuận và có khi được che chở bởi thẩm quyền tham nhủng, đã dùng hóa học Tàu để chế biến thức ăn, gây những độc hại chết người.

b.2./ Cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Sự phá giá đồng yuan không chỉ làm sản phẩm xuất cảng của Tàu rẻ hơn khi nhập trong quan hệ thương mại song phương Việt–Trung mà còn tạo sức cạnh tranh sản phẩm họ với hàng hoá xuất cảng từ Việt Nam.

Thí dụ : so sánh 2 bộ quần áo giống nhau, bày bán tại Hoa kỳ ngày 10.08.2015 :

- bộ sản xuất tại Trung quốc có giá :

1 mỹ kim x 50 yuan / 6,11 (tỷ giá so với mỹ kim hôm đó) = 8,18 mỹ kim

- bộ sản xuất tại Việt Nam có giá :

1 mỹ kim x 177 000 đồng / 21 673 (tỷ giá so với mỹ kim) = 8,17 mỹ kim

Ngày 20.08.2015, sau khi yuan bị phá giá 4,67% và tiền đồng mất giá 1% ngày 19.08.2015, chúng ta so sánh giá 2 bộ quần áo lần nữa :

- bộ sản xuất tại Trung quốc có giá :

1 mỹ kim x 50 yuan / 6,40 (tỷ giá mới so với mỹ kim) = 7,81 mỹ kim

- bộ sản xuất tại Việt Nam có giá :

1 mỹ kim x 177 000 đồng / 21 890 (tỷ giá mới) = 8,09 mỹ kim

Hai giá 7,81 mỹ kim và 8,09 mỹ kim cho thấy hàng Trung quốc có sức cạnh tranh hơn hàng Việt Nam.

b.3./ Vấn đề công nợ còn thê thảm hơn. Việt Nam đã vay quá nhiều và bằng mỹ kim quá rẻ, rồi làm thất thoát vào tay bọn cộng sản tham nhủng, nhất là trong các vụ Vinashin và Vinalines. Ngày nay, người dân và con cháu họ nối tiếp nhau đóng thuế ‘không làm chính trị’ để nhà nước ‘đảng cử’ hoàn trái và trả tiền lời bằng đồng tiền Việt Nam mất giá so với mỹ kim. Xin xem thí dụ tương tựa tại đoạn II.A.2 trên đây.

3./ Việt Nam đối phó.

Một ngày sau khi Trung quốc phá giá đồng yuan lần đầu, hôm 12.08.2015, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã chống đỡ bằng mở rộng biên độ tỷ giá tiền đồng Việt Nam so với mỹ kim từ 1% lên 2%.

Ngày 14.08.2015, Chính phủ Việt Nam đã họp bàn về tác hại do Tàu phá giá đồng yuan và tìm cách đối phó. Những góp ý ít nhiều đều rất bi quan vì Việt Nam sẽ gánh chịu tác hại lớn vì đã để bị lệ thuộc họ quá nặng về mặt kinh tế : nhập siêu, hiện đã rất lớn, sẽ gia tăng và cạnh tranh thêm khốc liệt.

Ngày 19.08.2015, Ngân hàng Nhà nước công bố tăng tỷ giá thêm 1%, mở rộng biên độ đến 3%. Do đó, tỷ giá trung bình liên ngân hàng giữa đồng Việt Nam và mỹ kim từ mức 21 673 đồng lên 21 890 (tức tăng 1%) và nới biên độ tỷ giá từ +/-2% lên +/-3%. Tỷ giá này là tham chiếu cho các giao dịch trong hệ thống ngân hàng. Họ được phép ấn định mức mua vào, bán ra hay chuyển khoản lên xuống trong biên độ Ngân hàng Nhà nước ấn định là +/-3%, tức tỷ giá giao dịch tại các ngân hàng thương mại sẽ phải nằm trong khoản 21 233 đồng và 22 547 đồng cho một mỹ kim.

Thông tin tăng tỷ giá và nới biên độ lập tức ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán và giá vàng. Vn-Index đã quay đầu đi xuống vì cổ phần ngân hàng mất giá hàng loạt. Giá vàng miếng SJC đã tăng gần một triệu đồng so với hôm trước. Ngân hàng Nhà nước giải thích phải nới biên độ tỷ giá trong ngày 12.08.2015 là để ứng phó việc đồng yuan giảm giá mạnh. Nhưng, do tâm lý thị trường trong nước còn nặng nề vì lo ngại các hệ lụy việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ có thể tăng lãi suất mỹ kim vào tháng 9 tới. Họ cam kết sẽ thực hiện đồng bộ các biện pháp và công cụ chính sách tiền tệ, sẵn sàng bán ngoại tệ khi cần thiết để ổn định thị trường ngoại tệ và tỷ giá trong biên độ cho phép.

Hà Minh Thảo