sinh thái-môi trường-ngôi nhà chung. MASSIMO VALICCHIA


Theo Kathleen N. Hattrup, trong bản tin ngày 10/11/25 của tạp chí Aleteia, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, trong thông điệp gửi COP30, nhắc lại sự kiện "Ngay từ những năm 1990, Đức Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã nhấn mạnh rằng khủng hoảng sinh thái 'là một vấn đề đạo đức'".

Khi nhắc lại lời kêu gọi của các vị tiền nhiệm về một "cuộc hoán cải sinh thái", Đức Giáo Hoàng Lêô XIII nhấn mạnh rằng có mối liên hệ giữa hòa bình và việc chăm sóc tạo thế của Thiên Chúa.

Đức Hồng Y Quốc vụ khanh Pietro Parolin đã đọc thông điệp của Đức Giáo Hoàng Lêô XIII tại hội nghị COP30 ở Belém, Brazil, vào ngày 7 tháng 11 năm 2025.

Đức Giáo Hoàng thẳng thắn nói: "Nếu muốn vun đắp hòa bình, hãy chăm sóc tạo vật". Các giải pháp cần một "chủ nghĩa đa phương đặt sự thánh thiêng của sự sống, phẩm giá Thiên Chúa ban cho mỗi con người và lợi ích chung làm trung tâm."

Sau đây là nội dung thông điệp của Đức Giáo Hoàng.

~

Thưa Ngài Chủ tịch,
Kính thưa các Nguyên thủ Quốc gia và Chính phủ, Thưa Quý vị
,

Thay mặt Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, tôi xin gửi lời chào trân trọng đến tất cả những người tham dự kỳ họp thứ ba mươi của Hội nghị các Bên tham gia Công ước Khung của Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu, và xin cam đoan với quý vị về sự gần gũi, ủng hộ và khích lệ của ngài.

Nếu quý vị muốn vun đắp hòa bình, hãy chăm sóc tạo vật. Có một mối liên hệ rõ ràng giữa việc xây dựng hòa bình và việc quản lý tạo thế: “Việc tìm kiếm hòa bình của những người thiện chí chắc chắn sẽ trở nên dễ dàng hơn nếu tất cả đều thừa nhận mối quan hệ không thể tách rời giữa Thiên Chúa, con người và toàn bộ tạo thế.” [1]

Một mặt, trong thời điểm khó khăn này, sự chú ý và quan tâm của cộng đồng quốc tế dường như chủ yếu tập trung vào các cuộc xung đột giữa các quốc gia, mặt khác, càng ngày càng có nhiều người ý thức được rằng hòa bình cũng bị đe dọa bởi sự thiếu tôn trọng đối với tạo thế, bởi nạn cướp bóc tài nguyên thiên nhiên và sự suy giảm chất lượng cuộc sống do biến đổi khí hậu.

Do tính chất hoàn cầu, những thách thức này gây nguy hiểm cho cuộc sống của tất cả mọi người trên hành tinh này và do đó đòi hỏi sự hợp tác quốc tế và một chủ nghĩa đa phương gắn kết và hướng tới tương lai, đặt sự thánh thiêng của sự sống, phẩm giá do Thiên Chúa ban tặng cho mỗi con người và lợi ích chung làm trung tâm. Đáng tiếc là chúng ta đang chứng kiến những cách tiếp cận chính trị và hành vi của con người đi ngược lại, đặc trưng bởi sự ích kỷ tập thể, sự coi thường người khác và sự thiển cận.

“Giữa một thế giới đang chìm trong biển lửa, do hậu quả của cả việc hoàn cầu nóng lên và xung đột vũ trang,” [2] Hội nghị này nên trở thành một dấu hiệu của hy vọng, thông qua việc tôn trọng quan điểm của những người khác trong nỗ lực chung nhằm tìm kiếm tiếng nói chung và sự đồng thuận, đồng thời gạt bỏ những lợi ích ích kỷ, hướng đến trách nhiệm đối với nhau và với các thế hệ tương lai.

Thưa Ngài Chủ tịch,

Ngay từ những năm 1990, Đức Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã nhấn mạnh rằng khủng hoảng sinh thái “là một vấn đề đạo đức” và do đó, nó “cho thấy nhu cầu đạo đức cấp thiết về một tình liên đới mới, đặc biệt trong quan hệ giữa các quốc gia đang phát triển và các quốc gia có trình độ kỹ nghệ hóa cao. Các quốc gia ngày càng phải chia sẻ trách nhiệm, theo những cách bổ sung cho nhau, để thúc đẩy một môi trường tự nhiên và xã hội vừa hòa bình vừa lành mạnh.” [3] Đáng buồn thay, những người trong hoàn cảnh dễ bị tổn thương nhất lại là những người đầu tiên phải gánh chịu những tác động tàn khốc của biến đổi khí hậu, nạn phá rừng và ô nhiễm. Do đó, việc chăm sóc thiên nhiên trở thành biểu hiện của lòng nhân đạo và tình liên đới.

Từ góc độ này, điều quan trọng là biến lời nói và suy gẫm thành những lựa chọn và hành động dựa trên trách nhiệm, công lý và bình đẳng để đạt được hòa bình lâu dài bằng cách quan tâm đến thiên nhiên và những người lân cận.

Hơn nữa, vì khủng hoảng khí hậu ảnh hưởng đến tất cả mọi người, các hành động khắc phục cần bao gồm chính quyền địa phương, thị trưởng và thống đốc, các nhà nghiên cứu, thanh thiếu niên, doanh nhân, các tổ chức tôn giáo và các tổ chức phi chính phủ.

Thưa Ngài Chủ tịch,

Một thập niên trước, cộng đồng quốc tế đã thông qua Thỏa thuận Paris, nhận thấy nhu cầu cần có một phản ứng hiệu quả và tiến bộ trước mối đe dọa cấp bách của biến đổi khí hậu. [4] Đáng tiếc là chúng ta phải thừa nhận rằng con đường đạt được các mục tiêu đề ra trong Thỏa thuận đó vẫn còn dài và phức tạp. Trong bối cảnh này, các Quốc gia Thành viên được kêu gọi hãy mạnh dạn đẩy nhanh việc thực hiện Thỏa thuận Paris và Công ước Khung của Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu.

Mười năm trước, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã ký Thông điệp Laudato Si’, trong đó ngài ủng hộ một sự chuyển đổi sinh thái bao gồm tất cả mọi người, vì “khí hậu là tài sản chung, thuộc về tất cả mọi người và dành cho tất cả mọi người. Ở bình diện hoàn cầu, nó là một hệ thống phức tạp liên quan đến nhiều điều kiện thiết yếu cho sự sống con người.” [5]

Mong rằng tất cả những người tham gia COP30 này, cũng như những người đang tích cực theo dõi công việc của nó, được truyền cảm hứng để can đảm đón nhận sự hoán cải sinh thái này trong suy nghĩ và hành động, lưu ý đến bộ mặt con người của cuộc khủng hoảng khí hậu.

Nguyện xin sự hoán cải sinh thái này truyền cảm hứng cho sự phát triển của một kiến trúc tài chính quốc tế mới lấy con người làm trung tâm, đảm bảo tất cả các quốc gia, đặc biệt là những quốc gia nghèo nhất và dễ bị tổn thương nhất trước thảm họa khí hậu, có thể phát huy hết tiềm năng và thấy phẩm giá của công dân được tôn trọng. Kiến trúc này cũng cần tính đến mối liên hệ giữa nợ sinh thái và nợ nước ngoài.

Nguyện xin nền giáo dục về sinh thái toàn diện nhằm giải thích tại sao các quyết định ở bình diện bản thân, gia đình, cộng đồng và chính trị định hình tương lai chung của chúng ta, đồng thời nâng cao nhận thức về khủng hoảng khí hậu và khuyến khích tư duy và lối sống tôn trọng tạo thế hơn, bảo vệ phẩm giá con người và sự bất khả xâm phạm của sự sống con người. [6]

Nguyện xin cho tất cả những người tham gia COP30 này cam kết bảo vệ và chăm sóc tạo thế mà Thiên Chúa đã giao phó cho chúng ta để xây dựng một thế giới hòa bình.

Tôi xin hứa với quý vị về những lời cầu nguyện của Đức Thánh Cha khi quý vị đưa ra những quyết định quan trọng tại COP30 này vì lợi ích chung và tương lai của nhân loại.