Luke Coppen trong bản tin ngày 04/11/2025 của The Pillar, cho hay: Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm Chúa nhật xác nhận rằng ông sẽ xem xét khả năng hành động quân sự để bảo vệ các Kitô hữu đang gặp khó khăn ở Nigeria.
Ông đưa ra nhận xét này vào ngày 2 tháng 11, vài ngày sau khi tuyên bố trên mạng xã hội rằng ông sẽ chỉ định Nigeria, quốc gia đông dân nhất châu Phi, là Quốc gia Đáng Quan ngại Đặc biệt do những vi phạm nghiêm trọng về tự do tôn giáo.
Phát biểu với các phóng viên hôm Chúa nhật trên chuyên cơ Không lực Một, Trump được hỏi liệu Hoa Kỳ có thể gửi quân hoặc triển khai các cuộc không kích vào Nigeria hay không, sau khi ông nói vào ngày 1 tháng 11 rằng Hoa Kỳ có thể "nổ súng" vào quốc gia này để đối đầu với các chiến binh Hồi giáo.
Ông nói: “Có thể, ý tôi là, rất nhiều điều — tôi hình dung ra rất nhiều điều”.
Ông nói thêm: “Họ đang giết hại các Kitô hữu và giết hại họ với số lượng rất lớn. Chúng tôi sẽ không để điều đó xảy ra.”
Việc bị liệt vào danh sách Quốc gia Đáng Quan ngại Đặc biệt có thể sẽ gây ra phản ứng trái chiều từ các giám mục Công Giáo Nigeria. Một số người, bao gồm Giám mục Wilfred Anagbe của Makurdi, đã công khai ủng hộ biện pháp này, trong khi những người khác, chẳng hạn như Giám mục Matthew Hassan Kukah của Sokoto, lại phản đối.
Nigeria có dân số khoảng 239 triệu người, chia thành hai nhóm: người Hồi giáo, chủ yếu sống ở phía bắc, và người Kitô giáo, phần lớn sống ở phía nam. Người Hồi giáo và người Thiên chúKitô giáo sống cạnh nhau ở khu vực Vành đai Trung tâm của đất nước, được biết đến là một điểm nóng xung đột.
Theo nhóm vận động Open Doors, số người Kitô giáo bị giết vì đức tin ở Nigeria nhiều hơn bất cứ nơi nào khác trên thế giới. Các phần tử Hồi giáo Sunni cũng đã nhắm mục tiêu vào cộng đồng thiểu số Hồi giáo Shia của đất nước.
Trong báo cáo thường niên năm 2025 được công bố vào tháng 3, Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ đã cáo buộc Nigeria "tham gia và dung túng cho các hành vi vi phạm tự do tôn giáo một cách có hệ thống, liên tục và nghiêm trọng".
Báo cáo khuyến nghị nên đưa Nigeria vào danh sách Quốc gia Đáng Quan ngại Đặc biệt. Động thái này không tự động dẫn đến các lệnh trừng phạt nhưng yêu cầu Hoa Kỳ phải đàm phán một kế hoạch hành động với chính phủ của quốc gia bị liệt kê.
Bộ Ngoại giao dự kiến sẽ công bố danh sách Quốc gia Đáng Quan ngại Đặc biệt tiếp theo vào tháng 12. Tuy nhiên, trong một bài đăng ngày 31 tháng 10 trên nền tảng mạng xã hội Truth Social của mình, Tổng thống Trump đã tuyên bố ông sẽ đưa Nigeria vào danh sách Quốc gia Đáng Quan ngại Đặc biệt.
Trích dẫn số liệu cho thấy 3,100 trong số 4,476 Kitô hữu bị giết vì đức tin trên toàn thế giới trong giai đoạn 2023-2024 là người Nigeria, ông Trump nói: "Hoa Kỳ không thể khoanh tay đứng nhìn những hành động tàn bạo như vậy đang xảy ra ở Nigeria và nhiều quốc gia khác. Chúng tôi luôn sẵn sàng, quyết tâm và có khả năng cứu lấy cộng đồng Kitô giáo đông đảo của chúng ta trên toàn thế giới!"
Trong một bài đăng tiếp theo vào ngày 1 tháng 11, ông đe dọa sẽ cắt mọi viện trợ và hỗ trợ cho Nigeria nếu nước này không ngăn chặn được việc sát hại các Kitô hữu. Ông cho biết đã chỉ thị cho Bộ Quốc phòng, được Tổng thống Trump đổi tên thành Bộ Chiến tranh, chuẩn bị cho khả năng hành động quân sự chống lại những kẻ khủng bố Hồi giáo và cảnh báo chính phủ Nigeria "tốt hơn hết là nên hành động nhanh chóng".
Trong một tuyên bố ngày 1 tháng 11, Tổng thống Nigeria Bola Tinubu đã ngầm chỉ trích việc nước này bị xếp vào danh sách Quốc gia Đáng Quan ngại Đặc biệt.
Ông Tinubu, người đã lãnh đạo đất nước từ năm 2023, cho biết: "Việc mô tả Nigeria là quốc gia không khoan dung tôn giáo không phản ảnh thực trạng quốc gia của chúng tôi, cũng không xem xét đến những nỗ lực nhất quán và chân thành của chính phủ nhằm bảo vệ quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng cho tất cả người dân Nigeria".
Trong một tuyên bố cùng ngày, Bộ Ngoại giao Nigeria khẳng định chính phủ vẫn cam kết giải quyết chủ nghĩa cực đoan bạo lực.
Tuyên bố cho biết: “Chúng tôi thương tiếc tất cả các nạn nhân của chủ nghĩa cực đoan bạo lực và bày tỏ lòng kính trọng đối với lực lượng vũ trang của chúng tôi khi họ tiếp tục chiến đấu chống lại những kẻ thù tàn ác nhưng hèn nhát. Chính phủ Liên bang Nigeria sẽ tiếp tục bảo vệ tất cả công dân, bất kể chủng tộc, tín ngưỡng hay tôn giáo”.
Dân biểu Riley M. Moore (Đảng Cộng hòa - Tây Virginia) đã cảm ơn Tổng thống Trump vào ngày 31 tháng 10 vì “hành động quyết đoán” của ông khi tuyên bố Nigeria là Quốc gia Đáng Quan ngại Đặc biệt”.
Ông nói: “Chỉ riêng trong năm nay, hơn 7,000 người Kitô giáo đã tử đạo — trung bình 35 người mỗi ngày. Việc công nhận này là bước đầu tiên quan trọng trong việc buộc chính phủ Nigeria phải chịu trách nhiệm về việc tham gia và dung túng cho những vi phạm tự do tôn giáo đặc biệt nghiêm trọng, bao gồm việc không làm gì để ngăn chặn các vụ thảm sát hàng loạt nhắm vào người theo Kitô giáo và duy trì luật báng bổ nhắm vào người theo theo Kitô giáo một cách không cân xứng.”
Việc Moore trích dẫn luật báng bổ có thể ám chỉ đến 12 bang miền bắc Nigeria, nơi áp dụng một số hình thức luật Sharia.
Trong bài phát biểu tại Rome vài ngày trước thông báo của Tổng thống Trump, Giám mục Nigeria Matthew Hassan Kukah đã phản đối việc chỉ danh Quốc gia Đáng Quan ngại Đặc biệt.
Ngài nói: “Việc chỉ định đất nước tôi, Nigeria, là một Quốc gia Đáng Quan tâm sẽ chỉ khiến công việc của chúng tôi trong lĩnh vực đối thoại giữa các nhà lãnh đạo tôn giáo trong nước và các nơi khác với nhà nước Nigeria trở nên khó khăn hơn. Nó sẽ chỉ làm gia tăng căng thẳng, gieo rắc sự chia rẽ, mở những cánh cửa của sự nghi ngờ và sợ hãi, và đơn giản là cho phép tội phạm và thủ phạm bạo lực lợi dụng”.
Phát biểu với các nhà báo tại cùng sự kiện ngày 21 tháng 10, Quốc vụ khanh Tòa thánh, Đức Hồng Y Pietro Parolin, cho biết ngài tin rằng, dựa trên các nguồn tin địa phương, tình hình ở Nigeria “không phải là một cuộc xung đột tôn giáo, mà đúng hơn là một cuộc xung đột xã hội.”
Ngài bình luận: “Chúng ta cũng nên thừa nhận rằng nhiều người Hồi giáo ở Nigeria cũng là nạn nhân của chính sự bất khoan dung này. Đây là những nhóm cực đoan không phân biệt đối xử khi theo đuổi mục tiêu của họ. Họ sử dụng bạo lực chống lại bất cứ ai họ coi là đối thủ”.
Chính quyền Trump đầu tiên đã xếp Nigeria vào danh sách Quốc gia Đáng Quan ngại Đặc biệt vào tháng 12 năm 2020. Nhưng chính quyền Biden đã loại quốc gia này khỏi danh sách vào tháng 11 năm 2021 mà không có lời giải thích công khai chi tiết nào cho quyết định này.
Có khoảng 35 triệu người Công Giáo ở Nigeria, quốc gia có cộng đồng Công Giáo lớn thứ hai ở châu Phi sau Cộng hòa Dân chủ Congo.
Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã cầu nguyện vào tháng 6 cho các nạn nhân của vụ thảm sát ở Yelwata, thuộc bang Benue của Nigeria, nằm ở Vành đai Trung tâm.
Ngài nói: “Khoảng 200 người đã bị giết một cách cực kỳ tàn bạo. Phần lớn những người thiệt mạng là những người di tản nội địa đang được tạm trú tại một cơ sở truyền giáo Công Giáo địa phương.”
“Tôi cầu nguyện cho an ninh, công lý và hòa bình được thiết lập ở Nigeria, một đất nước đáng yêu đã phải chịu đựng nhiều hình thức bạo lực. Tôi đặc biệt cầu nguyện cho các cộng đồng Kitô hữu nông thôn ở bang Benue, những người liên tục là nạn nhân của bạo lực.”