Hôm 28 Tháng Sáu, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã vui mừng loan báo rằng hai linh mục Giáo Hội Công Giáo Ukraine nghi lễ Đông phương bị quân xâm lược Nga bắt giữ từ nhà thờ của các ngài ở Berdyansk vào tháng 11 năm 2022 đã được thả sau 19 tháng bị giam cầm.
Tổng thống Zelenskiy cho biết: Các linh mục Dòng Chúa Cứu Thế Ivan Levitsky và Bohdan Geleta, những người đã phục vụ tại Nhà thờ Chúa Giáng Sinh của Theotokos Chí Thánh ở Berdyansk, nằm trong số 10 tù nhân đã được trả lại cho chính quyền Ukraine.
Ông nói: “Chúng tôi đã cố gắng giải thoát thêm 10 người của mình khỏi sự giam cầm của Nga, bất chấp mọi khó khăn”. Ông ca ngợi “những nỗ lực của Tòa thánh trong việc đưa những người này về nhà”.
Một lúc sau thông báo của Zelenskiy, Giáo Hội Công Giáo Đông Phương Ukraine đã đăng tin này trên trang web của mình, cùng với những hình ảnh của hai linh mục được chụp ngay sau khi được trả tự do. Cả hai vị linh mục đã sụt cân đáng kể, đặc biệt là Cha Geleta, và đầu của các ngài đều bị cạo trọc. Các linh mục nhìn thẳng vào ống kính, tay phải cầm các mề đay tôn giáo và giơ ngón tay cái bên trái lên. Cha Geleta mỉm cười.
Đức Tổng Giám Mục Borys A. Gudziak của Tổng giáo phận Công Giáo Ukraine ở Philadelphia, phát biểu từ Ukraine, nói với OSV News: “Các ngài đã phải trải qua biết bao chấn thương trong suốt 19 tháng hứng chịu bạo lực của quân xâm lược”.
“Chúng tôi vui mừng vì các ngài được an toàn và chúng tôi hy vọng các ngài có thể hồi phục sau thử thách kinh hoàng này”, ngài nói, đồng thời mô tả các linh mục là “những người tuyên xưng đức tin”, một danh hiệu kính trọng trong lịch sử được sử dụng để mô tả những Kitô hữu đã công khai tuyên xưng Chúa Kitô trong bối cảnh bị đàn áp.
Cùng được trả tự do cùng với hai linh mục còn có Nariman Dzhelyal, phó giám đốc Mejlis của Người Tatar ở Crimea, người bị bắt ở Crimea vào năm 2021; thường dân Olena Piekh và Valeriy Matiushenko, bị giam giữ từ năm 2017; và năm thường dân bị bắt ở Belarus: Mykola Shvets, Natalia Zakharenko, Pavlo Kupriienko, Liudmyla Honcharenko và Kateryna Briukhanova.
Tổng thống Zelenskiy tuyên bố: “Tất cả họ hiện đã được tự do và trở về nhà ở Ukraine”. “Chúng tôi chắc chắn sẽ giải phóng tất cả người dân của mình.”
Hai Cha Levitsky và Geleta cho biết các ngài thường không nhận thức được mình đang ở đâu kể từ khi bị bắt. Quân Nga thường xuyên bịt mắt các ngài khi chuyển trại nên rất khó biết mình đang ở đâu.
Gần đây nhất, cả hai vị được tường trình bị giam giữ tại Trại lao động Kalinin của Nga ở Horlivka, nằm ở vùng Donetsk của Ukraine, nơi hiện đang bị Nga xâm lược. Trong suốt thời gian bị cầm tù hai vị thường xuyên bị tra tấn dã man vì nhất định không nhận tội.
Hai vị đã bị quân Nga bắt hồi giữa tháng Mười Một năm 2022, tại thành phố cảng Berdyansk, thuộc tỉnh Zaporizhzhia ở miền đông Ukraine và đưa tới một nơi không được tiết lộ. Báo chí Nga nói rằng hai linh mục bị cáo buộc các tội “khủng bố, sở hữu chất nổ và hai súng ngắn”, là những tội danh mà các ngài nhất định không nhận tội.
Đầu năm nay, Cha Levitsky được Yevhen Zakharov thuộc Nhóm Bảo vệ Nhân quyền Kharkiv báo cáo rằng đang bị giam giữ trong một nhà tù điều tra ở vùng Rostov của Nga, trong khi Cha Geleta được cho là đang bị giam giữ tại một nhà tù điều tra khác ở Crimea bị Nga tạm chiếm. Cha Geleta được biết là mắc bệnh tiểu đường cấp tính.
Cả hai linh mục đã từ chối rời xa giáo dân của mình sau cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào tháng 2 năm 2022. Ngay sau khi hai Cha Levitsky và Geleta bị bắt, Đức Tổng Giám Mục Sviatoslav Shevchuk, nhà lãnh đạo Giáo Hội Công Giáo Đông Phương Ukraine, cho biết ngài đã nhận được “tin buồn rằng các linh mục của chúng tôi đang bị tra tấn không thương tiếc.”
Thông tấn xã Tass của Nga đã báo cáo trước đó vào tháng 6 rằng Tatyana Moskalkova, ủy viên nhân quyền của Putin, tuyên bố trên Telegram ngày 23 tháng 5 rằng Nga đã đề xuất trao đổi hai linh mục Công Giáo giấu tên lấy hai linh mục Chính thống giáo đang bị chính quyền Kiev giam cầm.
Đức Tổng Giám Mục Shevchuk đã nhiều lần kêu gọi trả tự do cho hai linh mục và lặp lại lời cầu xin của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về một cuộc trao đổi tù nhân “tất cả cho tất cả” giữa Nga và Ukraine.
Moskalkova tuyên bố: “Gần đây tôi đã đến thăm các linh mục Công Giáo tại nơi giam giữ của họ để bảo đảm rằng các điều kiện phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế,” Moskalkova tuyên bố mà không cho biết ngày và địa điểm của cuộc họp. “Về phần họ, họ chỉ đưa ra một yêu cầu duy nhất là được gặp gia đình và bạn bè càng nhanh càng tốt.”
Các nguồn tin tình báo của Ukraine lưu ý rằng Moskalkova đã ở Donetsk bị tạm chiếm vào ngày 3 tháng 5 và đã đến thăm Horlivka cùng với quan chức nhân quyền do Nga bổ nhiệm cho khu vực, Darya Morozova.
Sau khi được trả tự do, hai linh mục Dòng Chúa Cứu Thế đã ứa nước mắt kể lại những trận đòn tàn bạo của lính Nga, thường xuyên là bằng báng súng, dùi cui, và đôi khi là tất cả những gì có sẵn trong tay chúng. Màn tra tấn kinh hoàng nhất là chích điện vào các đầu ngón tay và các vùng nhạy cảm khác trên thân thể.
Cảm nhận của các linh mục là các ngài bị hành hạ vì là các linh mục của Giáo Hội Công Giáo Ukraine nghi lễ Đông phương, và đàn áp tôn giáo là chủ trương của lính Nga.
Đức Tổng Giám Mục Sviatoslav Shevchuk cũng ghi nhận điều này. Ngài cho biết “Vào đầu năm 2024, những “người Cossacks” của cái gọi là “Cộng hòa Nhân Dân Donetsk” đã phong tỏa tất cả các nhà thờ và các vùng lãnh thổ lân cận, đồng thời không cho phép các tín hữu của Giáo Hội Công Giáo Ukraine nghi lễ Đông phương vào các nhà thờ và lãnh thổ để cầu nguyện và cử hành thánh lễ.”
Trước khi những sự kiện này xảy ra, các linh mục phục vụ trong các nhà thờ này đã bị trục xuất khỏi các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm.
Điều đáng chú ý là vào ngày 26 tháng 12 năm 2022, trên lãnh thổ bị tạm chiếm của vùng Zaporizhzhia, chính quyền xâm lược đã ban hành cái gọi là lệnh cấm Giáo Hội Công Giáo Ukraine nghi lễ Đông phương hoạt động và cấm các tổ chức dịch vụ xã hội của Giáo Hội trong vùng bị tạm chiếm của vùng Zaporizhzhia
Tổng thống Zelenskiy cho biết: Các linh mục Dòng Chúa Cứu Thế Ivan Levitsky và Bohdan Geleta, những người đã phục vụ tại Nhà thờ Chúa Giáng Sinh của Theotokos Chí Thánh ở Berdyansk, nằm trong số 10 tù nhân đã được trả lại cho chính quyền Ukraine.
Ông nói: “Chúng tôi đã cố gắng giải thoát thêm 10 người của mình khỏi sự giam cầm của Nga, bất chấp mọi khó khăn”. Ông ca ngợi “những nỗ lực của Tòa thánh trong việc đưa những người này về nhà”.
Một lúc sau thông báo của Zelenskiy, Giáo Hội Công Giáo Đông Phương Ukraine đã đăng tin này trên trang web của mình, cùng với những hình ảnh của hai linh mục được chụp ngay sau khi được trả tự do. Cả hai vị linh mục đã sụt cân đáng kể, đặc biệt là Cha Geleta, và đầu của các ngài đều bị cạo trọc. Các linh mục nhìn thẳng vào ống kính, tay phải cầm các mề đay tôn giáo và giơ ngón tay cái bên trái lên. Cha Geleta mỉm cười.
Đức Tổng Giám Mục Borys A. Gudziak của Tổng giáo phận Công Giáo Ukraine ở Philadelphia, phát biểu từ Ukraine, nói với OSV News: “Các ngài đã phải trải qua biết bao chấn thương trong suốt 19 tháng hứng chịu bạo lực của quân xâm lược”.
“Chúng tôi vui mừng vì các ngài được an toàn và chúng tôi hy vọng các ngài có thể hồi phục sau thử thách kinh hoàng này”, ngài nói, đồng thời mô tả các linh mục là “những người tuyên xưng đức tin”, một danh hiệu kính trọng trong lịch sử được sử dụng để mô tả những Kitô hữu đã công khai tuyên xưng Chúa Kitô trong bối cảnh bị đàn áp.
Cùng được trả tự do cùng với hai linh mục còn có Nariman Dzhelyal, phó giám đốc Mejlis của Người Tatar ở Crimea, người bị bắt ở Crimea vào năm 2021; thường dân Olena Piekh và Valeriy Matiushenko, bị giam giữ từ năm 2017; và năm thường dân bị bắt ở Belarus: Mykola Shvets, Natalia Zakharenko, Pavlo Kupriienko, Liudmyla Honcharenko và Kateryna Briukhanova.
Tổng thống Zelenskiy tuyên bố: “Tất cả họ hiện đã được tự do và trở về nhà ở Ukraine”. “Chúng tôi chắc chắn sẽ giải phóng tất cả người dân của mình.”
Hai Cha Levitsky và Geleta cho biết các ngài thường không nhận thức được mình đang ở đâu kể từ khi bị bắt. Quân Nga thường xuyên bịt mắt các ngài khi chuyển trại nên rất khó biết mình đang ở đâu.
Gần đây nhất, cả hai vị được tường trình bị giam giữ tại Trại lao động Kalinin của Nga ở Horlivka, nằm ở vùng Donetsk của Ukraine, nơi hiện đang bị Nga xâm lược. Trong suốt thời gian bị cầm tù hai vị thường xuyên bị tra tấn dã man vì nhất định không nhận tội.
Hai vị đã bị quân Nga bắt hồi giữa tháng Mười Một năm 2022, tại thành phố cảng Berdyansk, thuộc tỉnh Zaporizhzhia ở miền đông Ukraine và đưa tới một nơi không được tiết lộ. Báo chí Nga nói rằng hai linh mục bị cáo buộc các tội “khủng bố, sở hữu chất nổ và hai súng ngắn”, là những tội danh mà các ngài nhất định không nhận tội.
Đầu năm nay, Cha Levitsky được Yevhen Zakharov thuộc Nhóm Bảo vệ Nhân quyền Kharkiv báo cáo rằng đang bị giam giữ trong một nhà tù điều tra ở vùng Rostov của Nga, trong khi Cha Geleta được cho là đang bị giam giữ tại một nhà tù điều tra khác ở Crimea bị Nga tạm chiếm. Cha Geleta được biết là mắc bệnh tiểu đường cấp tính.
Cả hai linh mục đã từ chối rời xa giáo dân của mình sau cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào tháng 2 năm 2022. Ngay sau khi hai Cha Levitsky và Geleta bị bắt, Đức Tổng Giám Mục Sviatoslav Shevchuk, nhà lãnh đạo Giáo Hội Công Giáo Đông Phương Ukraine, cho biết ngài đã nhận được “tin buồn rằng các linh mục của chúng tôi đang bị tra tấn không thương tiếc.”
Thông tấn xã Tass của Nga đã báo cáo trước đó vào tháng 6 rằng Tatyana Moskalkova, ủy viên nhân quyền của Putin, tuyên bố trên Telegram ngày 23 tháng 5 rằng Nga đã đề xuất trao đổi hai linh mục Công Giáo giấu tên lấy hai linh mục Chính thống giáo đang bị chính quyền Kiev giam cầm.
Đức Tổng Giám Mục Shevchuk đã nhiều lần kêu gọi trả tự do cho hai linh mục và lặp lại lời cầu xin của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về một cuộc trao đổi tù nhân “tất cả cho tất cả” giữa Nga và Ukraine.
Moskalkova tuyên bố: “Gần đây tôi đã đến thăm các linh mục Công Giáo tại nơi giam giữ của họ để bảo đảm rằng các điều kiện phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế,” Moskalkova tuyên bố mà không cho biết ngày và địa điểm của cuộc họp. “Về phần họ, họ chỉ đưa ra một yêu cầu duy nhất là được gặp gia đình và bạn bè càng nhanh càng tốt.”
Các nguồn tin tình báo của Ukraine lưu ý rằng Moskalkova đã ở Donetsk bị tạm chiếm vào ngày 3 tháng 5 và đã đến thăm Horlivka cùng với quan chức nhân quyền do Nga bổ nhiệm cho khu vực, Darya Morozova.
Sau khi được trả tự do, hai linh mục Dòng Chúa Cứu Thế đã ứa nước mắt kể lại những trận đòn tàn bạo của lính Nga, thường xuyên là bằng báng súng, dùi cui, và đôi khi là tất cả những gì có sẵn trong tay chúng. Màn tra tấn kinh hoàng nhất là chích điện vào các đầu ngón tay và các vùng nhạy cảm khác trên thân thể.
Cảm nhận của các linh mục là các ngài bị hành hạ vì là các linh mục của Giáo Hội Công Giáo Ukraine nghi lễ Đông phương, và đàn áp tôn giáo là chủ trương của lính Nga.
Đức Tổng Giám Mục Sviatoslav Shevchuk cũng ghi nhận điều này. Ngài cho biết “Vào đầu năm 2024, những “người Cossacks” của cái gọi là “Cộng hòa Nhân Dân Donetsk” đã phong tỏa tất cả các nhà thờ và các vùng lãnh thổ lân cận, đồng thời không cho phép các tín hữu của Giáo Hội Công Giáo Ukraine nghi lễ Đông phương vào các nhà thờ và lãnh thổ để cầu nguyện và cử hành thánh lễ.”
Trước khi những sự kiện này xảy ra, các linh mục phục vụ trong các nhà thờ này đã bị trục xuất khỏi các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm.
Điều đáng chú ý là vào ngày 26 tháng 12 năm 2022, trên lãnh thổ bị tạm chiếm của vùng Zaporizhzhia, chính quyền xâm lược đã ban hành cái gọi là lệnh cấm Giáo Hội Công Giáo Ukraine nghi lễ Đông phương hoạt động và cấm các tổ chức dịch vụ xã hội của Giáo Hội trong vùng bị tạm chiếm của vùng Zaporizhzhia