1. Sĩ quan Nga cải trang thành người địa phương bị bắt ở Kherson
Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm thứ Tư 15 tháng 11, Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU, cho biết các viên chức của họ đã bắt giữ một sĩ quan Nga ở Kherson, là thành phố vừa được giải phóng ở miền nam Ukraine. Người đàn ông mặc quần áo dân sự và cố gắng giả vờ là “người địa phương”. Anh ta đi dạo phố và vẫy tay hoan hô các binh sĩ Ukraine trên các đường phố như mọi người dân Ukraine khác. Tuy nhiên, một phụ nữ, đã từng bị hắn ta sàm sở đã nhận ra anh ta, và lén đi theo hắn ta để biết hắn ta cư ngụ ở đâu.
Người phụ nữ đã báo cáo cho SBU. Cơ quan an ninh cho biết người đàn ông đầu tiên chỉ thừa nhận rằng anh ta là một người lính của lữ đoàn biệt lập số 69 của lực lượng vũ trang Nga, trong tập đoàn quân số 35 của Nga.
Khám xét nơi ở của tên này, SBU tìm thấy một số tiền mặt rất lớn và các loại vũ khí tấn công. Cơ quan An ninh cho biết họ đã xác định rằng anh ta không phải là lính của lữ đoàn biệt lập số 69 vì lực lượng này không tham chiến tại Kherson và đang làm nhiệm vụ biên phòng ở biên giới với Trung Quốc.
Cuối cùng, người này nhìn nhận anh ta là sĩ quan của cơ quan đặc vụ Nga, gọi tắt là FSB, và nhiệm vụ của anh ta ở Kherson “là thu thập thông tin, giúp điều chỉnh hỏa lực nhắm vào Lực lượng Vũ trang Ukraine và thực hiện các hành vi phá hoại.”
2. Tổng viện trợ quân sự cho Ukraine từ Liên Hiệp Âu Châu và các quốc gia thành viên đạt 8 tỷ EUR
Tổng viện trợ quân sự do Liên minh Âu Châu và các quốc gia thành viên cung cấp cho Ukraine đạt 8 tỷ EURO, tương đương khoảng 45% số tiền viện trợ mà Kyiv nhận được từ Hoa Kỳ.
Đại diện cấp cao của Liên Hiệp Âu Châu Josep Borrell cho biết điều này tại cuộc họp báo sau cuộc họp của ngoại trưởng các nước Liên Hiệp Âu Châu.
“Chúng ta không nên nhầm lẫn khoản tiền 3.1 tỷ euro từ Quỹ Hòa bình Âu Châu với sự hỗ trợ quân sự kết hợp của Liên minh Âu Châu và các Quốc gia Thành viên cho Ukraine. Đôi khi bạn có thể đọc một số số liệu, so sánh giữa nỗ lực của Hoa Kỳ và nỗ lực của Âu Châu. Tôi đã yêu cầu các nhân viên quân sự của mình ước tính chính xác nhất về số lượng hỗ trợ quân sự của chúng tôi cho Ukraine, và tôi có thể đưa ra một con số mà ngày mai sẽ được thảo luận với các Bộ trưởng Quốc phòng. Tôi nghĩ rằng tôi có thể nói rằng ít nhất 8 tỷ euro thiết bị quân sự đã được Liên minh Âu Châu và các quốc gia thành viên cung cấp cho Ukraine. Đó là khoảng 45% nỗ lực do Hoa Kỳ thực hiện, vì vậy nó là đáng kể,” Borrell nói.
Ông lưu ý rằng vào ngày thứ Ba 15 tháng 11, Hội đồng Liên Hiệp Âu Châu sẽ tiếp tục thảo luận về những số liệu này với các Bộ trưởng Quốc phòng và nghiên cứu “các nguồn lực này đã được triển khai như thế nào, với loại vật liệu quốc phòng nào và hiệu quả của nó”.
3. Hạm Đội Hắc Hải của Nga duy trì 12 tàu chiến trực chiến, nhưng không có tàu sân bay Kalibr vì sợ HIMARS từ Kherson bắn tới
Nhóm hải quân của Nga được triển khai ở Hắc Hải ngoài khơi bờ biển Crimea hiện chỉ còn 12 tàu chiến, và không có một tàu sân bay nào trong số đó.
Phát ngôn nhân Bộ Tư Lệnh Phía Nam Nataliya Humenyuk đã cho biết như trên và nhấn mạnh rằng “Đây không phải là lý do để thư giãn. Trong vòng vài giờ nữa, tình hình có thể trải qua những thay đổi đáng kể và một tàu sân bay hỏa tiễn sẽ được đặt trong tình trạng báo động cao”.
“Mối đe dọa từ biển là có thật, một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái có thể xảy ra, pháo binh và các cuộc pháo kích khác vào các khu vực liên quan rất có thể xảy ra, và tất cả những điều này cùng nhau tạo nên một mối đe dọa”
4. HIMARS của Mỹ đã giúp Ukraine tái chiếm Kherson như thế nào
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “How U.S. HIMARS Helped Ukraine Retake Kherson”, nghĩa là “HIMARS của Mỹ đã giúp Ukraine tái chiếm Kherson như thế nào.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Túy Vân
Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW, cho biết thành công của Ukraine trong việc đẩy lùi quân đội Nga ra khỏi thành phố trọng điểm Kherson ở miền nam Ukraine phần lớn nhờ vào vũ khí HIMARS do Mỹ cung cấp.
Nhóm chuyên gia cố vấn của Hoa Kỳ cho biết hôm Chúa Nhật rằng thành công của Kyiv phần lớn là nhờ việc Lực lượng Vũ trang Ukraine sử dụng sáng tạo hệ thống hỏa tiễn chính xác HIMARS để phá vỡ các tuyến tiếp tế của Nga.
Lực lượng đặc nhiệm “Kakhovka” của Ukraine trước đây đã ghi nhận HIMARS đã hỗ trợ quân đội của họ phá hủy gần như tất cả các cây cầu lớn do Nga kiểm soát ở khu vực phía nam Kherson, nhờ đó đã cắt đứt phần lớn lực lượng của Nga khỏi các nguồn cung cấp vũ khí, thiết bị quân sự và nhân sự quan trọng từ bán đảo Crimea bị sáp nhập từ năm 2014.
Ukraine cũng đã sử dụng vũ khí này để tấn công các kho tiếp liệu và đạn dược, và sở chỉ huy.
ISW cho biết mặc dù các loại đạn HIMARS mà Hoa Kỳ cung cấp cho Ukraine không phù hợp để phá hủy các cây cầu do đầu đạn của chúng quá nhỏ và không được tối ưu hóa cho các cuộc tấn công như vậy, nhưng Ukraine đã có thể giải quyết vấn đề này.
Lực lượng vũ trang Ukraine “đã phát triển một chiến thuật để khắc phục hạn chế đó bằng cách tiến hành nhiều cuộc tấn công chính xác qua cầu Antonivskiy trọng yếu và con đường chạy trên đập Kakhovka theo cách phá vỡ các tuyến đường chạy ngang qua chúng, khiến chúng không thể sử dụng được nhưng không thực sự phá hủy cơ sở hạ tầng của cây cầu, hoặc làm hư hại nghiêm trọng con đập.
Các chuyên gia lưu ý rằng quân đội Ukraine tiếp tục tấn công các cây cầu khi người Nga tìm cách sửa chữa chúng, tấn công vào các thiết bị sửa chữa cũng như các con đường cho đến khi người Nga cuối cùng phải bỏ cuộc.
Các lực lượng Nga cũng đã cố gắng xây dựng một cây cầu phao bên dưới Cầu Antonivskiy, nhưng quân đội Ukraine cũng tấn công nỗ lực đó, khiến người Nga cũng phải từ bỏ nó.
ISW cho biết: “Người Nga cuối cùng bị bỏ lại với các sà lan chở vật tư, thiết bị và quân tiếp viện từ bờ đông sang bờ tây. Lực lượng vũ trang Ukraine cũng tấn công các sà lan và các loại phà phao. Tuy nhiên, cho dù họ không tấn công các phà phao này đi chăng nữa thì hệ thống phà trong mọi trường hợp không đủ để cung cấp cho 40,000 binh sĩ và các xe cơ giới của Nga đang cố gắng trấn giữ căn cứ của họ ở bờ tây của con sông”.
Trong chuyến thăm Kherson hôm thứ Hai, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã cảm ơn các đồng minh và Hoa Kỳ, nói rằng HIMARS đã tạo ra sự khác biệt lớn.
Ông cũng nói chuyện với các binh sĩ, và nhận xét rằng Ukraine đang “tiến lên phía trước” và sẵn sàng cho hòa bình, khi thm dự một buổi lễ chào cờ chính thức.
Tổng thống cho biết điều quan trọng đối với ông là phải đến thăm thành phố và chứng minh rằng “chúng ta thực sự đang trở lại, chúng ta thực sự đang giương cao ngọn cờ của mình.”
“ Tôi rất mừng, có thể thấy phản ứng của người dân, phản ứng của họ không hề bị dàn dựng. Người dân đã chờ đợi quân đội Ukraine, cho những người lính của chúng ta, cho tất cả chúng ta”, Zelenskiy nói.
Newsweek đã liên hệ với Bộ Ngoại giao Nga để đưa ra bình luận.
5. Lithuania giao cho Ukraine súng cối hạng nặng Tampella
Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv sáng thứ Ba 15 tháng 11, Bộ Tổng Tham Mưu Ukraine cho biết Lực lượng vũ trang Cộng hòa Lithuania đã chuẩn bị súng cối hạng nặng Tampella 120 ly để bàn giao cho chiến trường Ukraine.
Bộ trưởng Quốc phòng Lithuania Arvydas Anusauskas cho biết: “Súng cối hạng nặng 120 ly 'Tampella' được tích hợp trên thiết giáp M113 A2 để chuyển ra chiến trường cho những người anh em Ukraine. Chúng tôi đã chuẩn bị kỹ lưỡng và bàn giao các bộ dụng cụ chiến đấu và các thiết bị khử mìn. Các binh sĩ Ukraine sẽ có thể chiến đấu với kẻ thù ở khoảng cách lên tới 7 km”.
Trước đó, vào tháng 8, Bộ trưởng Quốc phòng Lithuania Arvydas Anusauskas cho biết chỉ riêng viện trợ quân sự của Lithuania cho Ukraine đã lên tới hơn 120 triệu euro, trong khi tổng số tiền hỗ trợ sẽ vượt quá nửa tỷ euro.
6. Hoa Kỳ đang nghiên cứu cách sửa đổi máy bay không người lái vũ trang mạnh mẽ hơn khi nhu cầu của Ukraine tăng lên
Khi các lực lượng Nga rút lui ở miền nam Ukraine, chính quyền Biden đã công bố một loạt gói viện trợ quân sự mới cho Ukraine - nhưng tất cả đều thiếu một loại vũ khí mà quân đội Ukraine đã tìm kiếm từ lâu: máy bay không người lái đa năng Grey Eagle, được trang bị hỏa tiễn Hellfire.
Theo hai quan chức quốc phòng, Hoa Kỳ đã xem xét các sửa đổi có thể được thực hiện đối với máy bay không người lái chết người này. Những thay đổi sẽ làm cho khả năng mất bất kỳ thứ gì — với công nghệ nhạy cảm trên tàu — ít nguy hiểm hơn và có thể làm tăng khả năng Ukraine nhận được chúng.
Một quan chức quốc hội cho biết: “Có những điều chỉnh và trung hòa cụ thể và rất kỹ thuật có thể được thực hiện đối với những điều này để có thể thực hiện được trong thời gian tới”. “Nhưng những thứ đó cần có thời gian và khá phức tạp.”
Một quan chức Hoa Kỳ xác nhận rằng Lục quân đang dẫn đầu các nỗ lực nghiên cứu những thay đổi nào có thể xảy ra đối với máy bay không người lái, được thực hiện bởi General Atomics và được gọi trong Quân đội là MQ-1C.
“Khi bạn đang nói về máy bay không người lái, loại này là thứ tốt nhất có thể. Đây là những chiếc máy bay không người lái thực sự tinh vi.”
Grey Eagle, có thể mang 4 hỏa tiễn Hellfire và bay ở độ cao 25.000 feet trong gần 30 giờ. Tuy nhiên, nếu không đạt được những thay đổi cần thiết, Mỹ không dám trao cho Ukraine vì sợ các công nghệ tiên tiến lọt vào tay người Nga nếu máy bay không người lái này bị bắn hạ.
7. Tổng thống Latvia kêu gọi thành lập tòa án đặc biệt về Nga
Tổng thống Latvia Egils Levits ủng hộ ý tưởng thành lập một tòa án đặc biệt để điều tra cuộc chiến toàn diện của Nga chống lại Ukraine. Ông Levits kêu gọi cộng đồng quốc tế điều tra hành vi gây hấn của quân đội Nga đối với Ukraine và đưa ra đánh giá pháp lý.
Ông lưu ý rằng “lỗ hổng trong luật pháp quốc tế” là việc điều tra vụ Nga xâm lược Ukraine vẫn không thuộc thẩm quyền của bất kỳ cơ quan tư pháp quốc tế nào. Theo Levits, mặc dù có thể thành lập tòa án đặc biệt từ góc độ pháp lý, nhưng điều này đòi hỏi ý chí chính trị.
Nhà lãnh đạo Latvia đề xuất tạo cơ hội pháp lý để hướng các tài sản của Nga bị các nước phương Tây đóng băng vào các nỗ lực nhằm tái thiết Ukraine. Ông nhấn mạnh, đây sẽ là một biểu hiện rõ ràng của công lý cơ bản.
Levits nói thêm: “Nếu không có một trật tự thế giới dựa trên luật pháp quốc tế, thế giới sẽ lại rơi vào tình trạng hỗn loạn do quân phiệt gây ra”, đồng thời chỉ ra sự tương đồng giữa cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine và Chủ nghĩa Quốc Xã của Đức trong Thế chiến 2.
Trong bối cảnh đó, ông đánh giá tích cực “sự hiểu biết về quá khứ tàn nhẫn” của xã hội Đức, nhờ đó mà nền tảng vững chắc cho các giá trị dân chủ đã được xây dựng. Levits nói thêm rằng xã hội Nga không bao giờ làm như vậy bất kể sự tàn bạo của người Nga trong thế chiến thứ hai cũng không thua kém bao nhiêu so với Đức.
“Việc không thể thực hiện công việc khó khăn là đánh giá quá khứ đã mở đường cho sự hồi sinh của hệ tư tưởng tàn bạo của chủ nghĩa đế quốc Nga”
Như đã đưa tin, Bộ trưởng Ngoại giao Cộng hòa Tiệp Jan Lipavsky cho biết, nước ông ủng hộ ý tưởng thành lập một tòa án đặc biệt vì lãnh đạo tối cao của Nga phải chịu trách nhiệm về tội ác của mình.
8. Tổng thống Biden nhận xét rằng Ukraine giải phóng Kherson là “một chiến thắng quan trọng, có ý nghĩa rất lớn đối với cuộc chiến tại Ukraine”
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden phát biểu trong cuộc họp báo sau cuộc gặp gỡ với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, trước hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo G20, tại Bali, Indonesia, vào ngày 14 tháng 11.
Việc Ukraine giải phóng Kherson “là một chiến thắng quan trọng, có ý nghĩa đối với cuộc chiến tại Ukraine”, Tổng thống Joe Biden nói với các phóng viên đi cùng ông tới hội nghị thượng đỉnh G20 ở Bali hôm thứ Hai. Ông nhấn mạnh rằng bất kỳ cuộc đàm phán nào hướng tới một lệnh ngừng bắn sẽ cần phải có Ukraine trên bàn thương thảo.
“Trước hết, đó là một chiến thắng quan trọng, có ý nghĩa đối với cuộc chiến tại Ukraine - một chiến thắng có ý nghĩa - và tôi không thể làm gì khác ngoài việc hoan nghênh lòng dũng cảm, quyết tâm và năng lực của người dân Ukraine và quân đội Ukraine. Ý tôi là, họ thực sự rất tuyệt vời,” Biden nói. “Tôi đã rất rõ ràng rằng chúng tôi sẽ tiếp tục cung cấp khả năng để người dân Ukraine tự vệ - và chúng tôi sẽ không tham gia vào bất kỳ cuộc đàm phán nào nếu không có Ukraine, đây là một quyết định mà Ukraine phải đưa ra”.
Trong một cuộc họp báo vào đầu ngày thứ Hai, Oleh Nikolenko, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Ukraine, nói rằng Nga “không có tư cách” để thiết lập các quy tắc cho các cuộc đàm phán, họ chỉ có thể chấp nhận việc đầu hàng theo công thức hòa bình của Ukraine.
“Công thức hòa bình cho Ukraine vẫn không thay đổi: Chấm dứt chiến tranh ngay lập tức, rút toàn bộ quân đội Nga, khôi phục toàn vẹn lãnh thổ Ukraine, bồi hoàn thiệt hại và cung cấp các bảo đảm hiệu quả về việc không tái diễn hành động gây hấn”, ông Nikolenko nói.
9. Bộ trưởng Ngoại giao Zambia phản đối Nga đưa công dân của họ ra tiền tuyến
Zambia đã yêu cầu Nga giải thích vì sao một trong những công dân của nước này, người đang thụ án tù ở Mạc Tư Khoa, lại đến chiến trường ở Ukraine, nơi anh ta bị giết, Bộ trưởng Ngoại giao Zambia cho biết như trên hôm thứ Hai.
Stanley Kakubo cho biết trong một tuyên bố rằng Nga đã thông báo cho Zambia về cái chết của thanh niên 23 tuổi vào tháng 9, nhưng không cung cấp thông tin chi tiết.
Kakubo cho biết sinh viên Zambia đang thụ án tù tại một nhà tù an ninh trung bình ở ngoại ô Mạc Tư Khoa sau khi bị kết tội làm trái luật pháp Nga, Kakubo cho biết, nhưng không nêu rõ hành vi phạm tội xảy ra vào tháng 4 năm 2020.
“Chính phủ Zambia đã yêu cầu chính quyền Nga khẩn trương cung cấp thông tin về các hoàn cảnh mà một công dân Zambia, đang thụ án tù ở Mạc Tư Khoa, có thể được tuyển dụng để chiến đấu ở Ukraine,” Kakubo nói.
Không rõ tù nhân được tuyển dụng như thế nào và bởi ai. Reuters không thể xác minh độc lập các chi tiết xung quanh cái chết của anh ta. Bộ Quốc phòng Nga đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
10. Bộ trưởng cơ sở hạ tầng cho biết đường sắt Ukraine bắt đầu sửa chữa trên tuyến Kherson
Theo Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng, Oleksandr Kubrakov, dịch vụ đường sắt nhà nước của Ukraine, Ukrzaliznytsia, đã bắt đầu sửa chữa đường ray và cơ sở hạ tầng bị hư hỏng trên tuyến Kherson. Cơ quan này dự kiến sẽ khôi phục các dịch vụ đường sắt đến Kherson trong vòng 10 ngày tới.
“Chúng tôi đang triển khai một tuyến đường sắt trực tiếp giữa Kyiv và Mykolaiv phía bắc Kherson. Chuyến tàu đầu tiên sẽ khởi hành vào tối nay để tiếp tế cho Kherson.”
11. Công dân Hoa Kỳ bị Nga giam cầm ở Kherson đã được giải phóng
Một thành viên của quốc hội Ukraine nói rằng một công dân Hoa Kỳ đã được giải thoát khỏi nhà tù nhờ việc giải phóng Kherson.
“Với việc giải phóng Kherson, một trong những tù nhân đã được trả tự do, là một công dân Hoa Kỳ Suedi Murekezi,” Dân biểu Alexandr Kovaliov nói.
Kovoliav nói thêm rằng Murekezi đã “bảo vệ nền độc lập của đất nước chúng tôi, vì lý do đó mà ông ấy đã bị bắt giữ.”
“Các hành động phối hợp của nhóm chúng tôi đã dẫn đến việc thả một công dân Hoa Kỳ khác khỏi bị giam cầm. Hôm nay anh ấy đã được tự do và đang trở về nhà,” Kovaliov nói thêm.
Kovaliov cho biết Murekezi đã bị bắt ở Kherson, “và trong một thời gian dài không có liên lạc với anh ta. Nhưng nhờ những nỗ lực của nhóm chúng tôi, địa điểm của ông Murekezi đã được thành lập và ông ấy đã được trả tự do sau thời gian bị giam cầm “.
Theo các báo cáo được công bố, Murekezi đã bị giam giữ ở Kherson vào tháng Bảy.
Phát ngôn nhân của Bộ Ngoại giao cho biết họ “không có bình luận gì thêm về vấn đề này” do những cân nhắc về quyền riêng tư “.
“Chúng tôi cũng một lần nữa nhắc lại công dân Hoa Kỳ không nên đến Ukraine do xung đột vũ trang đang diễn ra và các quan chức an ninh của chính phủ Nga có chủ ý tìm cách bắt giữ các công dân Hoa Kỳ ở Ukraine. Các công dân Hoa Kỳ đang ở Ukraine cũng nên rời đi ngay lập tức nếu thấy an toàn để làm như vậy, hãy sử dụng bất kỳ phương tiện giao thông đường bộ thương mại hoặc tư nhân nào có thể được,” phát ngôn nhân nói.