1. Quân đội Ukraine đã tấn công xuyên biên giới Nga ở phía Tây Kursk—và tuyên bố họ đã vượt qua hàng ngàn lính nghĩa vụ Nga

Trong một động thái táo bạo, quân Ukraine được hỗ trợ bởi máy bay điều khiển từ xa và xe tăng đã phá vỡ hệ thống phòng thủ của Nga dọc biên giới Nga-Ukraine, cách 32 km về phía tây khu vực rộng 1300km vuông mà Ukraine đã chiếm được trong Tỉnh Kursk của Nga.

Chiến dịch bất ngờ của Ukraine, về cơ bản là sự lặp lại với quy mô nhỏ hơn của cuộc tấn công xuyên biên giới Kursk của Ukraine vào ngày 6 tháng 8, đã đạt được thành công lớn hơn nhiều so với các bằng chứng ban đầu được các mạng xã hội của Nga tường trình.

Các bằng chứng ban đầu của Nga cho rằng quân đội Ukraine đã phá vỡ các tuyến phòng thủ biên giới—bờ đê, chiến hào và chướng ngại vật xe tăng bằng bê tông— nhưng gặp phải sự kháng cự mạnh mẽ hơn của Nga ở một khoảng cách ngắn từ điểm vượt biên giới. Điện Cẩm Linh tuyên bố quân đội của họ đã đánh bại cuộc tấn công của Ukraine “với sự hỗ trợ của không quân và hỏa lực pháo binh”.

Tuy nhiên, Ukraine đã bác bỏ tuyên bố của Điện Cẩm Linh. Tổng Tư Lệnh Ukraine, Đại Tướng Oleksandr Syrskyi, cho biết vào hôm Thứ Bẩy, 14 Tháng Chín, rằng quân Ukraine đã tiến rất nhanh trên các con đường dẫn đến thị trấn Veseloe, cách biên giới 6km.

“Chúng tôi đã tiến vào những khu vực mới, tính bằng kilomet, vào Nga. Một nhóm lính nghĩa vụ Nga lên tới hàng ngàn người đang có nguy cơ bị bao vây”.

Cho đến nay thông tin về cuộc tấn công xuyên biên giới mới nhất này vẫn chưa rõ ràng vì phía Ukraine hạn chế thông tin để bảo vệ bí mật hành quân, nhưng điều rõ ràng là, quân đội Ukraine đã vượt biên giới tấn công Nga lần thứ hai trong năm tuần qua. Chiến dịch của Ukraine hướng tới Veseloe bắt đầu chỉ 4 ngày sau khi lực lượng Nga bắt đầu phản công vào vị trí chính của Ukraine trong tỉnh Kursk.

Con sông Seym đã bảo vệ sườn phía Đông của quân Ukraine trong lãnh thổ của tỉnh Kursk mà họ đã chiếm được. Vì thế, quân Nga tấn công quân Ukraine từ phía Tây. Chiến dịch Veseloe được thiết kế để đánh bọc hậu quân Nga mà chủ yếu là quân Chechnya của Ramzan Kadyrov.

Chiến dịch Veseloe có thể thay đổi động lực của cuộc giao tranh hỗn loạn xung quanh tỉnh Kursk nếu như quân Tiktok bỏ chạy như đã từng bỏ chạy trước các cú bất ngờ của quân Ukraine.

[Forbes: Ukrainian Troops Breached The Russian Border West Of Kursk—And Claimed They Bypassed Thousands Of Russian Conscripts]

2. Stoltenberg cho biết NATO có thể đã làm nhiều hơn để ngăn chặn cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết trong một cuộc phỏng vấn được công bố hôm Thứ Bẩy, 14 Tháng Chín, rằng NATO lẽ ra nên cung cấp thêm vũ khí cho Ukraine để ngăn chặn cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine.

“Bây giờ chúng ta cung cấp thiết bị quân sự cho chiến tranh — khi đó chúng ta có thể cung cấp thiết bị quân sự để ngăn chặn chiến tranh,” ông nói với tờ báo Đức FAS.

Stoltenberg cho biết ngày chiến tranh nổ ra là ngày tồi tệ nhất trong 10 năm ông giữ chức vụ này, và ông sẽ mãn nhiệm vào tháng tới. Cựu Thủ tướng Hòa Lan Mark Rutte sẽ thay thế ông.

“Tôi không ngạc nhiên vì chúng tôi đã biết từ các cơ quan tình báo những gì sắp xảy ra”, ông nói.

“Nhưng khi chứng kiến điều đó thực sự xảy ra, tôi vẫn bị sốc. Tôi nhận ra rằng đây là bước ngoặt trong lịch sử của chúng ta: Có một Âu Châu trước ngày đó và một Âu Châu khác sau ngày đó.”

Stoltenberg nhấn mạnh sự miễn cưỡng của NATO trong việc gửi vũ khí mà Ukraine yêu cầu trước khi tiến hành cuộc xâm lược toàn diện, do phương Tây lo ngại leo thang, điều này vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay và dẫn đến sự chậm trễ kéo dài trong các hệ thống vũ khí như xe tăng và chiến đấu cơ.

Ông cũng cho biết cuộc chiến sẽ chỉ kết thúc bằng “cuộc đối thoại với Nga ở một giai đoạn nhất định”, nhưng nói thêm rằng “phải dựa trên sức mạnh của Ukraine”.

Stoltenberg liên tục thúc giục các đồng minh NATO tăng chi tiêu quốc phòng trong bối cảnh liên minh có nguy cơ rạn nứt. Nhiều quốc gia NATO, bao gồm Slovakia và Hung Gia Lợi đã đặt câu hỏi về cam kết của NATO trong việc hỗ trợ Ukraine trong chiến tranh, thay vào đó kêu gọi một thỏa thuận hòa bình nhục nhã cho không chỉ Ukraine mà còn toàn bộ NATO và Liên Hiệp Âu Châu.

Trong hội nghị thượng đỉnh NATO gần đây ở Washington, liên minh đã làm rõ con đường “không thể đảo ngược” của Ukraine hướng tới NATO bằng cách nhấn mạnh rằng các cam kết đang diễn ra của liên minh với Kyiv “tạo nên cầu nối cho tư cách thành viên của Ukraine”.

Các đồng minh NATO cũng công bố kế hoạch cung cấp cho Ukraine khoản tài trợ cơ bản tối thiểu là 40 tỷ euro (43 tỷ đô la), một bộ chỉ huy quân sự mới ở Đức để huấn luyện và trang bị cho quân đội Ukraine, cùng các cam kết phòng không sâu hơn.

[Kyiv Independent: NATO could have done more to stop Russia's full-scale invasion of Ukraine, Stoltenberg says]

3. Thụy Điển, Phần Lan sẽ không cấm Ukraine tấn công Nga bằng vũ khí của mình trong bối cảnh Putin đe dọa NATO

Helsinki và Stockholm tuyên bố rằng họ sẽ không cấm Ukraine tấn công Nga bằng vũ khí của họ. Diễn biến này xảy ra sau cuộc phỏng vấn cấp tốc của thông tấn xã TASS với Vladimir Putin, trong đó ông ta đe dọa thế chiến thứ 3 nếu các nước phương Tây cho phép Ukraine tấn công bên trong lãnh thổ Nga bằng vũ khí của họ.

Đáp lại, Helsinki và Stockholm tuyên bố rằng họ sẽ không cấm Ukraine tấn công Nga bằng vũ khí của mình bất kể những lời đe dọa của Putin.

Một ngày trước đó, Putin nói rằng việc Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa của phương Tây chống lại Nga có nghĩa là các nước NATO sẽ trực tiếp tham gia vào cuộc chiến toàn diện. Theo Putin, việc cho phép Ukraine sử dụng những vũ khí như vậy sẽ thay đổi “bản chất của cuộc xung đột”, có nghĩa là các nước NATO sẽ chiến đấu chống lại Nga.

Bộ trưởng Ngoại giao Phần Lan Elina Valtonen, trong một cuộc họp báo chung với người đồng cấp Thụy Điển Maria Malmer Stenergard, cho biết hạn chế duy nhất đối với Ukraine là vũ khí phương Tây do Phần Lan cung cấp phải được sử dụng theo luật pháp quốc tế, hãng truyền thông YLE đưa tin.

Malmer Stenergard đồng tình với quan điểm của Valtonen, nói thêm rằng việc sử dụng vũ khí do Thụy Điển cung cấp không chỉ giới hạn ở lãnh thổ Ukraine và có thể được dùng để tấn công Nga.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau, người đã tổ chức một cuộc họp báo cùng ngày, cho biết Canada “hoàn toàn ủng hộ Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa để ngăn chặn và ngăn chặn khả năng tiếp tục làm suy yếu cơ sở hạ tầng dân sự của Ukraine” và giết hại thường dân, đài truyền hình công cộng Canada CBC News đưa tin.

Trudeau cho biết: “Putin đang cố gắng làm mất ổn định nghiêm trọng trật tự quốc tế dựa trên luật lệ vốn bảo vệ tất cả chúng ta, không chỉ ở mọi nền dân chủ trên thế giới mà còn ở mọi quốc gia trên thế giới”.

Ukraine đã nhận được các lô hàng hỏa tiễn tầm xa ATACMS do Mỹ sản xuất và hỏa tiễn Storm Shadow do Anh sản xuất, nhưng cho đến nay hai nước này vẫn chưa cho phép sử dụng chúng trong lãnh thổ Nga.

Trong khi các nước phương Tây nới lỏng lệnh hạn chế sử dụng một số loại vũ khí ngay bên kia biên giới sau cuộc tấn công của Nga vào Tỉnh Kharkiv hồi tháng 5, lệnh hạn chế các cuộc tấn công tầm xa sâu trong lãnh thổ Nga vẫn được duy trì.

Nhiều hãng thông tấn phương Tây, như Politico và Guardian, gần đây đã viết rằng lập trường này có thể đang thay đổi khi các quan chức Hoa Kỳ và Anh đang chuẩn bị các kế hoạch nhằm nới lỏng thêm các hạn chế.

[Kyiv Independent: Sweden, Finland will not prohibit Ukraine from striking Russia with its weapons amid Putin's threats to NATO]

4. Bộ trưởng quốc phòng Đức phản ứng về mối đe dọa chiến tranh của Putin: Ngáp dài

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius đã phớt lờ lời đe dọa trả đũa của Putin nếu các đồng minh phương Tây cho phép Ukraine sử dụng hỏa tiễn tầm xa để tấn công các mục tiêu bên trong nước Nga.

“Những gì Anh và Hoa Kỳ đồng ý với nhau không phải là việc của tôi. Quyết định là ở những người cung cấp vũ khí này. Luật pháp quốc tế cho phép điều đó.”

Pistorius nói khi được hỏi về những lời đe dọa thế chiến của Vladimir Putin rằng “Và lời đe dọa của Putin là lời đe dọa của Putin, đó là tất cả những gì cần nói. Ông ấy đe dọa bất cứ khi nào ông ấy thích và bất cứ khi nào ông ấy thấy phù hợp”.

Nhà lãnh đạo Nga đã đưa ra thông điệp rõ ràng vào sáng Thứ Sáu, 13 Tháng Chín, trong một cuộc phỏng vấn cấp tốc chỉ có một câu hỏi, tới các đối tác phương Tây của Ukraine, cảnh báo họ không nên để Kyiv sử dụng hỏa tiễn tầm xa được tài trợ để tấn công sâu vào nước Nga.

“Điều này có nghĩa là các nước NATO, Hoa Kỳ và các nước Âu Châu sẽ chiến đấu với Nga”, ông nói trước cuộc họp quan trọng giữa Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Thủ tướng Anh Keir Starmer, tại đó Washington và Luân Đôn dự kiến sẽ có các bước đi để cho phép Kyiv sử dụng hỏa tiễn chống lại Nga.

Đức — không giống như Hoa Kỳ, Anh và Pháp — đã từ chối gửi cho Ukraine hỏa tiễn tầm xa Taurus, một số nhà lãnh đạo cho rằng động thái như vậy có thể dẫn đến chiến tranh với Nga.

“Đó là ranh giới mà tôi — với tư cách là thủ tướng — không muốn vượt qua”, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã phát biểu đầu năm nay liên quan đến việc cung cấp hỏa tiễn Taurus cho Ukraine.

Scholz đã nhiều lần tự mô tả mình là một nhà lãnh đạo có thể cung cấp viện trợ cho Ukraine mà không vượt qua ranh giới dẫn đến một cuộc chiến tranh rộng lớn hơn. Các chính trị gia trong Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) trung tả của chính ông — cùng đảng với Pistorius — đã gọi ông là “thủ tướng hòa bình” vì đường lối này.

Trong khi đó, Hoa Kỳ, Anh và Pháp đã lần lượt triển khai các hỏa tiễn ATACMS, Storm Shadow và SCALP tầm xa nhưng có một số hạn chế về việc sử dụng chúng.

[Newsweek: Germany’s defense minister on Putin’s war threat: Yawn]

5. ATACMS 'vô nghĩa' nếu không có khả năng tấn công vào bên trong nước Nga, Zelenskiy nói tại hội nghị YES

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy phát biểu tại hội nghị Chiến lược Âu Châu Yalta rằng hỏa tiễn ATACMS là “vô dụng” ở Ukraine.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết tại hội nghị Chiến lược Âu Châu Yalta rằng hỏa tiễn ATACMS tầm xa do Hoa Kỳ cung cấp là “vô nghĩa” ở Ukraine do số lượng hạn chế và những giới hạn về các cuộc tấn công sâu trong lãnh thổ Nga do các đối tác phương Tây áp đặt.

Vào mùa xuân năm nay, Hoa Kỳ đã bắt đầu cung cấp cho Ukraine Hệ thống hỏa tiễn chiến thuật của quân đội, gọi tắt là ATACMS, có tầm bắn lên tới 300 km.

Trong khi những hỏa tiễn này đã được sử dụng ở Crimea bị Nga tạm chiếm, các hạn chế của Washington ngăn cản việc sử dụng chúng trên đất Nga. Kyiv đã vận động Hoa Kỳ dỡ bỏ các hạn chế này, cho phép tấn công vào các căn cứ không quân và các mục tiêu quân sự khác bên ngoài biên giới.

“ATACMS dưới hình thức mà chúng ta có ngày nay ở Ukraine là vô nghĩa nếu bạn không thể sử dụng nó để tấn công các căn cứ quân sự Nga, các phi trường có trực thăng và máy bay. Nó vô nghĩa,” Zelenskiy nói.

“Nếu ATACMS có hạn chế lớn về việc sử dụng hỏa tiễn vì số lượng hỏa tiễn quá ít... Thật không may, điều đó không hiệu quả.”

Zelenskiy nói thêm rằng mặc dù có nhiều thay đổi trong chiến tranh, Ukraine vẫn đang vật lộn với tình trạng thiếu hụt vũ khí, phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu và hỗ trợ từ các đối tác. Ông nhấn mạnh nhu cầu về nhiều đạn pháo 155 ly và 122 ly hơn.

“Đúng vậy, chúng tôi đã bắt đầu sản xuất đạn pháo 155 ly, nhưng vẫn chưa đủ cho một cuộc chiến tranh toàn diện. Các bạn có thể thấy rằng ngay cả khối lượng sản xuất của toàn bộ Âu Châu cũng không đủ để thu hẹp khoảng cách này cho một cuộc chiến tranh trên bộ quy mô lớn như vậy”, tổng thống nói.

Ông cũng chỉ ra tình trạng thiếu hệ thống phòng không, đặc biệt là hệ thống Patriot do Hoa Kỳ sản xuất, và tình trạng thiếu hụt hỏa tiễn cần thiết cho phòng không.

“Chúng tôi không thể gây sức ép với Hoa Kỳ; chúng tôi biết ơn họ. Tuy nhiên, nếu chúng tôi đang nói về HIMARS, ATACMS và các phương tiện khác có thể bắn hạ chính xác các mục tiêu trên không và tiêu diệt đối phương, chúng tôi cần tăng sản lượng thay vì hạn chế số lượng”, tổng thống nói.

Tờ Wall Street Journal ngày 12 Tháng Chín đưa tin, trích lời một quan chức cao cấp giấu tên của Hoa Kỳ, rằng chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đặt mục tiêu cải thiện “vị thế chiến lược” của Ukraine ở tuyến đầu càng nhiều càng tốt trước khi nhiệm kỳ tổng thống của ông kết thúc vào Tháng Giêng năm nay.

Tòa Bạch Ốc đang thảo luận về cách tốt nhất để giúp Kyiv trong bốn tháng tới, bất kể ai thắng cử, tờ Wall Street Journal đưa tin.

Tổng thống Biden đang hoàn thiện các chi tiết liên quan đến các quyết định quan trọng bao gồm khả năng dỡ bỏ một số hạn chế đối với việc sử dụng vũ khí tầm xa do phương Tây cung cấp nhằm vào các mục tiêu bên trong nước Nga.

[Kyiv Independent: ATACMS 'pointless' without ability to strike inside Russia, Zelensky says at YES conference]

6. Nga 'luôn cởi mở' với các cuộc đàm phán hòa bình về Ukraine, Putin nói với Trung Quốc

Trong các cuộc thảo luận với các quan chức Trung Quốc, Putin đã nói với nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc rằng ông sẵn sàng tham gia các cuộc đàm phán hòa bình liên quan đến cuộc chiến kéo dài 31 tháng tại Ukraine.

Theo một cuộc thăm dò do Trung tâm nghiên cứu Razumkov của Ukraine công bố vào tháng 7, hiện có khoảng 44 phần trăm người Ukraine ủng hộ các cuộc đàm phán như vậy—gần gấp đôi số người có quan điểm này trong cuộc thăm dò vào tháng 5 năm 2023. Tuy nhiên, đáng chú ý là 76 phần trăm cho biết họ tin rằng Putin sẽ chỉ chấp nhận một thỏa thuận theo các điều khoản của ông.

Phát biểu tại Saint Petersburg, Putin nói với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đang có chuyến thăm rằng ông mong muốn được gặp “người bạn” của mình, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, tại hội nghị thượng đỉnh các nước BRICS vào tháng tới tại thành phố Kazan, phía tây nam nước Nga, theo thông cáo do Bộ ngoại giao Nga công bố.

Nhà lãnh đạo Nga trong năm nhiệm kỳ đã ca ngợi mối quan hệ ngoại giao lâu dài giữa Nga và Trung Quốc, mô tả mối quan hệ này là “cùng có lợi và công bằng trong nhiều năm”.

Khi cuộc thảo luận chuyển sang vấn đề Ukraine, Putin cho biết Nga “luôn” cởi mở với các cuộc đàm phán hòa bình, theo tuyên bố của Bộ ngoại giao Trung Quốc.

Putin cũng bày tỏ sự ủng hộ của mình đối với kế hoạch hòa bình sáu điểm mà Trung Quốc và Brazil đã đưa ra vào đầu năm nay.

Không giống như đề xuất hòa bình 12 điểm rộng hơn do Trung Quốc đưa ra vào đầu năm 2023, kế hoạch chung này kêu gọi các hành động cụ thể hướng tới việc đạt được giải pháp hòa bình. Các điểm chính bao gồm lời kêu gọi “tất cả các bên liên quan” giảm leo thang và kiềm chế mở rộng chiến trường.

Kế hoạch cũng nhấn mạnh rằng “đối thoại và đàm phán” là biện pháp “khả thi” duy nhất để giải quyết xung đột, đồng thời nói thêm rằng cả Ukraine và Nga đều nên tham gia bất kỳ hội nghị thượng đỉnh hòa bình quốc tế nào được tổ chức vào thời điểm thích hợp đã thỏa thuận.

Trung Quốc đã từ chối tham dự hội nghị hòa bình vào tháng 6 tại Thụy Sĩ do Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tổ chức và có sự tham dự của đại diện từ hơn 90 quốc gia. Bắc Kinh viện dẫn lý do không được Nga mời là lý do cho sự vắng mặt của mình.

Tuyên bố của Trung Quốc trích lời ông Vương cho biết Trung Quốc quyết tâm tiếp tục nỗ lực hướng tới giải quyết hòa bình và sẽ thu hút “những tiếng nói hợp lý và cân bằng” của cộng đồng quốc tế.

Cả hai bên tham chiến trong cuộc xung đột đều đưa ra các điều kiện tiên quyết để tham gia đàm phán hòa bình.

Ukraine đã yêu cầu Nga rút toàn bộ lực lượng khỏi lãnh thổ của mình, bao gồm cả Crimea, nơi đã bị Nga sáp nhập bất hợp pháp vào năm 2014. Ngoài ra, Kyiv muốn được bồi thường, muốn Nga chịu trách nhiệm về tội ác chiến tranh và bảo đảm chủ quyền của mình trước khi tham gia bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào.

Hôm 14 Tháng Sáu, Putin đã nhấn mạnh rằng Ukraine phải chấp nhận mất đi các vùng lãnh thổ của mình, các vùng bị Nga tạm chiếm là Donetsk, Luhansk và Crimea. Điện Cẩm Linh cũng đã yêu cầu Ukraine từ bỏ nỗ lực gia nhập NATO. Tuy nhiên, sau cuộc tấn công xuyên biên giới của Ukraine vào tỉnh Kursk, ông ta nói có thể đàm phán vô điều kiện.

Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine khi đó là Dmytro Kuleba, trong chuyến thăm Bắc Kinh vào tháng trước đã nói với Vương Nghị rằng Nga vẫn chưa sẵn sàng tham gia vào các cuộc đàm phán “thiện chí” để chấm dứt giao tranh.

Trung Quốc, trong khi tự định vị mình là một bên trung lập, đã kiềm chế không dán nhãn cuộc xâm lược của Nga là như vậy và tiếp tục hỗ trợ đối tác “không giới hạn” của mình về mặt ngoại giao, kinh tế và trong nước, xóa bỏ những lời chỉ trích về cuộc chiến khỏi các nền tảng truyền thông xã hội của Trung Quốc.

Trung Quốc cũng đã gián tiếp lên án các hoạt động phản công của Ukraine trong khu vực biên giới của Nga, chẳng hạn như Kursk, là “đổ thêm dầu vào lửa” và nhắc lại quan điểm của Mạc Tư Khoa rằng NATO phải chịu trách nhiệm vì đã kích động xung đột.

Ngoài ra, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trong hai năm qua đã trở thành lá chắn cho nước Nga đang bị trừng phạt trong bối cảnh xuất khẩu của Trung Quốc và doanh số bán khí đốt tự nhiên và dầu mỏ của Nga đang bùng nổ. Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt thứ cấp của Hoa Kỳ trong năm nay đã làm phức tạp hoạt động thương mại giữa các quốc gia, khiến các ngân hàng Trung Quốc thận trọng ngày càng từ chối giải quyết các khoản thanh toán xuyên biên giới của Nga bằng nhân dân tệ.

Jonathan Ward, thành viên cao cấp tại Viện nghiên cứu Hudson có trụ sở tại Washington, DC, phát biểu với Newsweek rằng: “Ngay từ đầu, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã là bên hậu thuẫn kinh tế và ngoại giao chính cho cuộc chiến của Putin ở Ukraine, và cộng đồng quốc tế nên cảnh giác với những nỗ lực nhằm thông qua Bắc Kinh để phát đi tín hiệu về sự sẵn sàng chấm dứt xung đột của Nga”.

“Cho đến nay, cả 'kế hoạch hòa bình' của Nga và Trung Quốc đều có lợi cho Putin, xác nhận một cuộc chiến tranh xâm lược công khai và định vị Mạc Tư Khoa để khởi động lại cuộc xung đột theo các điều khoản có lợi trong tương lai, đồng thời cho phép Bắc Kinh tránh được các lệnh trừng phạt toàn diện cần áp dụng để ngăn chặn sức mạnh kinh tế của trục Nga-Trung.”

[Newsweek: Russia 'Always Open' to Ukraine Peace Talks, Putin Tells China]

7. 49 người Ukraine được Nga trao đổi tù binh chiến tranh

Trong diễn từ gởi quốc dân đồng bào tối Thứ Bẩy, 14 Tháng Chín, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết Ukraine đã đưa 49 binh lính và thường dân Ukraine trở về từ nơi bị Nga giam giữ vào hôm Thứ Sáu, 13 Tháng Chín.

Họ bao gồm quân nhân của Quân đội, Vệ binh quốc gia, Cảnh sát quốc gia và lực lượng biên phòng.

Tổng cộng có 23 phụ nữ được đưa trở về, bao gồm cả những thường dân bị Nga bắt giữ và giam giữ bất hợp pháp trước cuộc xâm lược toàn diện, theo báo cáo của Trụ sở điều phối đối xử với tù nhân chiến tranh.

Leniye Umerova, một người Tatar ở Crimea, nằm trong số những người được thả. Cô bị Nga giam giữ tại biên giới Georgia-Nga vào năm 2022 khi cô đến Crimea bị tạm chiếm để chăm sóc người cha mắc bệnh ung thư của mình.

Quân y và Anh hùng Ukraine Viktor Ivchuk cũng nằm trong số những người được thả. Ivchuk, một đại tá của Quân đội và là giám đốc một bệnh viện quân y ở Mariupol, đã bị Nga giam giữ kể từ tháng 4 năm 2022.

“Chúng ta phải đưa toàn bộ binh lính và thường dân về nước,” Tổng thống Zelenskiy nói.

Những người bị giam giữ được thả bao gồm 15 binh sĩ của Lữ đoàn Azov đã bảo vệ thành phố Mariupol vào năm 2022.

“Lính Azov đã được đưa vào cuộc trao đổi lần đầu tiên sau một thời gian dài. Nhóm này chủ yếu gồm phụ nữ”, phân khu Azov chịu trách nhiệm về những người lính bị bắt, bị giết và bị thương cho biết.

Theo trụ sở, mười ba thủy thủ, tám binh sĩ của Quân đội, hai sĩ quan cảnh sát và bốn lính biên phòng cũng đã được giải thoát khỏi sự giam cầm của Nga.

Đây là cuộc trao đổi tù nhân thứ 56 kể từ khi cuộc chiến tranh toàn diện nổ ra. Tổng cộng 3.569 người Ukraine đã được đưa trở về từ nơi giam giữ của Nga, Thanh tra viên Ukraine Dmytro Lubinets cho biết.

Kyiv đặt mục tiêu tiến hành trao đổi tù nhân toàn diện, đây là một trong những vấn đề tại hội nghị thượng đỉnh hòa bình của Ukraine ở Thụy Sĩ vào giữa tháng 6.

[Kyiv Independent: 49 Ukrainians released from Russian captivity]

8. Thủ tướng Anh phản đối lời đe dọa của Putin: 'Nga đã bắt đầu cuộc chiến này'

Thủ tướng Anh Keir Starmer đã bác bỏ lời đe dọa của Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng phương Tây sẽ có chiến tranh với nước này nếu Ukraine được phép tấn công lãnh thổ Nga bằng hỏa tiễn tầm xa.

Đáp lại các báo cáo cho biết Ukraine sắp nhận được sự cho phép từ Hoa Kỳ và Anh để tấn công các mục tiêu của Nga bằng vũ khí tầm xa do phương Tây cung cấp, Putin đã có một cuộc phỏng vấn cấp tốc vào sáng Thứ Sáu, 13 Tháng Chín, trong đó ông cảnh báo rằng ông sẽ coi động thái như vậy là sự tham gia trực tiếp của NATO vào cuộc chiến.

“Điều này có nghĩa là các nước NATO, Hoa Kỳ và các nước Âu Châu sẽ chiến đấu với Nga”, ông nói.

Kyiv từ lâu đã thúc giục các đồng minh phương Tây, bao gồm cả Hoa Kỳ, cho phép họ tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga bằng các loại vũ khí như ATACMS do Washington cung cấp, hỏa tiễn đạn đạo phóng từ mặt đất.

Những yêu cầu như vậy cho đến nay vẫn bị từ chối vì lo ngại sẽ làm leo thang cuộc xung đột mà Putin bắt đầu vào tháng 2 năm 2022.

Starmer phản bác lại lời đe dọa của Putin và nói rằng: “Nga là bên gây ra cuộc xung đột này”.

“Nga đã xâm lược Ukraine một cách bất hợp pháp. Nga có thể chấm dứt cuộc xung đột này ngay lập tức”, nhà lãnh đạo Anh nói với các phóng viên khi tới Washington, trước thềm các cuộc đàm phán dự kiến với Tổng thống Joe Biden về vấn đề này.

“Để nhắc lại, chính Nga là nước khởi xướng việc này ngay từ đầu. Họ gây ra xung đột; họ là những người hành động phi pháp”, ông nói thêm.

Có thông tin cho rằng Ukraine có thể sớm được phép sử dụng vũ khí do phương Tây cung cấp để tấn công lãnh thổ Nga trong những ngày gần đây.

Politico cũng đưa tin, trích dẫn lời một quan chức phương Tây và hai người nắm rõ các cuộc thảo luận, rằng chính quyền Tổng thống Biden đang hoàn thiện kế hoạch mở rộng phạm vi quân đội Ukraine có thể tấn công vào bên trong nước Nga bằng vũ khí tầm xa.

Tờ Guardian của Anh đưa tin hôm thứ Tư rằng các nguồn tin chính phủ đã phát tín hiệu rằng đã có quyết định cho phép quân đội Kyiv sử dụng hỏa tiễn hành trình Storm Shadow vào các mục tiêu bên trong nước Nga.

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết trong cuộc họp báo hôm thứ Tư rằng ông tin rằng “tất cả những quyết định này đã được đưa ra”, hãng thông tấn nhà nước Nga Tass đưa tin.

“Điều này có thể được giả định với xác suất cao”, ông nói với các phóng viên. “Hiện tại, phương tiện truyền thông chỉ đang tiến hành một chiến dịch thông tin như vậy để chính thức hóa quyết định đã được đưa ra.

“Sự tham gia của Hoa Kỳ và các quốc gia Âu Châu vào cuộc xung đột xung quanh Ukraine là trực tiếp, ngay lập tức và mỗi bước đi mới đều làm tăng mức độ tham gia này.”

Ông nói thêm rằng phản ứng của Nga đối với những cuộc tấn công như vậy “sẽ là thích hợp”.

[Newsweek: UK PM Rebuffs Putin's Saber-Rattling: 'Russia Started This War']

9. Nga thả 45 người Ấn Độ bị lừa tham gia chiến đấu ở Ukraine

Hôm Thứ Bẩy, 14 Tháng Chín, Bộ Trưởng Ngoại Giao Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar cho biết 45 người Ấn Độ bị lừa tham gia quân đội Nga chiến đấu ở Ukraine đã được thả. Bộ Ngoại Giao xác định được danh tính của 50 người khác, nhưng họ vẫn chưa được xuất ngũ để trở về Ấn Độ.

Mạc Tư Khoa đã đồng ý trả tự do cho những công dân Ấn Độ bị đưa vào Quân đội Nga một cách bất hợp pháp trong cuộc gặp giữa Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Putin vào tháng 7.

Jaishankar cho biết các nỗ lực đưa 50 công dân còn lại vẫn đang ở chiến trường trở về đang được tiến hành.

Các báo cáo trước đó của phương tiện truyền thông đã tiết lộ nhiều kế hoạch khác nhau nhằm dụ dỗ người dân từ các quốc gia thứ ba, bao gồm Ấn Độ, đến Nga bằng lời hứa về công việc lương cao hoặc các cơ hội khác chỉ để gây áp lực buộc họ phải nhập ngũ.

Ít nhất bốn người Ấn Độ đã thiệt mạng khi chiến đấu cho Nga chống lại Ukraine.

Vấn đề này làm phức tạp thêm mối quan hệ vốn nồng ấm giữa Mạc Tư Khoa và New Delhi, khi Ấn Độ trở thành một trong những nước mua dầu chính của Nga trong bối cảnh phương Tây áp đặt lệnh trừng phạt.

Ấn Độ từ chối đứng về phe nào trong cuộc chiến tranh Nga-Ukraine đang diễn ra, lựa chọn không tham gia lệnh trừng phạt quốc tế đối với Mạc Tư Khoa và kêu gọi một giải pháp hòa bình.

Modi đã đến thăm cả Mạc Tư Khoa và Kyiv trong những tháng qua, nhấn mạnh rằng New Delhi đang đi trên dây giữa một bên là Nga và bên kia là Ukraine với các đối tác phương Tây.

[Kyiv Independent: Russia releases 45 Indians tricked into fighting in Ukraine]

10. Nga trục xuất 6 nhà ngoại giao Anh bị cáo buộc làm gián điệp

Nga vừa tuyên bố trục xuất sáu nhà ngoại giao Anh sau những cáo buộc hoạt động gián điệp.

Cơ quan An ninh Liên bang Nga, gọi tắt là FSB, của nhà độc tài Vladimir Putin xác nhận đã đưa ra quyết định thu hồi ngay lập tức sự công nhận của họ để đáp trả “nhiều động thái không thân thiện từ Luân Đôn”.

Một báo cáo trên đài truyền hình nhà nước Nga cho thấy một quan chức FSB giải thích động thái này là do có tài liệu chứng minh các nhà ngoại giao Anh được một bộ phận của Bộ Ngoại giao Anh cử đến Nga.

FSB cáo buộc các nhà ngoại giao không rõ danh tính này đã tham gia vào hoạt động thu thập thông tin tình báo và hoạt động phá hoại nhằm làm suy yếu nhà nước Nga.

Anh, cùng với các đồng minh NATO, đã đóng vai trò hàng đầu trong việc cung cấp vũ khí và thông tin tình báo cho Ukraine.

Kể từ khi chiến tranh bắt đầu, Anh đã cam kết gần 12,7 tỷ bảng Anh cho Ukraine: 7,6 tỷ bảng Anh hỗ trợ quân sự và 5 tỷ bảng Anh hỗ trợ phi quân sự.

Thủ tướng Anh Keir Starmer đã đến thăm Tổng thống Joe Biden tại Washington DC.

Các cuộc thảo luận của hai vị dự kiến sẽ tập trung vào yêu cầu của Ukraine về việc sử dụng vũ khí do phương Tây cung cấp chống lại các mục tiêu bên trong nước Nga.

Starmer vẫn kiên quyết rằng Vương quốc Anh không “tìm kiếm bất kỳ xung đột nào với Nga”.

“Nga đã bắt đầu cuộc xung đột này. Nga đã xâm lược Ukraine một cách bất hợp pháp. Nga có thể chấm dứt cuộc xung đột này ngay lập tức”, ông nói với các phóng viên.

“Ukraine có quyền tự vệ và rõ ràng là chúng tôi hoàn toàn ủng hộ quyền tự vệ của Ukraine—chúng tôi đang cung cấp năng lực đào tạo, như bạn biết đấy.

“Nhưng chúng tôi không muốn có bất kỳ cuộc xung đột nào với Nga—đó hoàn toàn không phải là ý định của chúng tôi,” ông nói.

Mối quan hệ giữa Mạc Tư Khoa và Vương quốc Anh đã trở nên đặc biệt căng thẳng trong những năm gần đây, đặc biệt là sau vụ đầu độc cựu điệp viên Nga Sergei Skripal tại Salisbury, Anh vào năm 2018.

Anh đổ lỗi vụ tấn công cho các nhân viên tình báo Nga, dẫn đến hiệu ứng domino ngoại giao khiến cả hai bên đều mất lòng tin.

Những cáo buộc mới nhất của FSB cho thấy các nhà ngoại giao Anh đã gặp gỡ các cơ quan truyền thông độc lập và các tổ chức nhân quyền mà Điện Cẩm Linh coi là “điệp viên nước ngoài”.

Truyền thông nhà nước Nga đã khuếch đại các cáo buộc, mô tả các nhà ngoại giao bị trục xuất là những người tham gia sâu vào các nỗ lực nhằm gây bất ổn cho đất nước.

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Maria Zakharova đã ủng hộ tuyên bố của FSB bằng cách đưa ra một tuyên bố trực tuyến rõ ràng.

Bà cho biết: “Đại sứ quán Anh đã vượt xa những giới hạn được nêu trong Công ước Vienna”, đồng thời nói thêm rằng các nhà ngoại giao đã tham gia vào “các hành động phá hoại nhằm gây hại cho người dân của chúng tôi”.

Trục xuất ngoại giao đã trở thành chiến thuật thường xuyên kể từ khi Nga xâm lược toàn diện Ukraine vào tháng 2 năm 2022.

Theo hãng tin RBC của Nga, hơn 1.000 nhà ngoại giao đã bị trục xuất kể từ khi cuộc xâm lược bắt đầu: 670 nhà ngoại giao Nga đã bị trục xuất khỏi các nước phương Tây và Nhật Bản từ đầu năm 2022 đến tháng 10 năm 2023.

Để trả đũa, Nga đã trục xuất 346 nhà ngoại giao phương Tây trong cùng thời kỳ—nhiều hơn tổng số của hai thập niên trước cộng lại.

Chỉ vài tháng trước, vào tháng 5, Anh đã trục xuất tùy viên quốc phòng của Nga tại Luân Đôn, cáo buộc ông này là sĩ quan tình báo không khai báo.

Anh cũng đóng cửa một số cơ sở ngoại giao của Nga mà họ cho là đang được sử dụng làm trung tâm cho các hoạt động gián điệp.

[Newsweek: Russia Expels 6 British Diplomats It Accuses of Spying]

11. IAEA sẽ tăng cường các nhiệm vụ giám sát các cơ sở quan trọng đối với an toàn hạt nhân tại Ukraine

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, gọi tắt là IAEA, sẽ tăng cường các nhiệm vụ giám sát các cơ sở quan trọng đối với an toàn hạt nhân của Ukraine, công ty năng lượng hạt nhân nhà nước Energoatom của Ukraine đưa tin hôm Thứ Bẩy, 14 Tháng Chín.

Ukraine phụ thuộc vào năng lượng hạt nhân để đáp ứng hơn một nửa sản lượng năng lượng của mình, nhu cầu ngày càng tăng trong bối cảnh Nga tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine.

Các cơ sở hạt nhân của nước này cũng là một trong những mục tiêu chính của Nga trong chiến tranh.

Các chuyên gia IAEA đã đến thăm một trong những trạm biến áp điện của Ukraine vào ngày 12 tháng 9, nơi bị hư hại trong các cuộc tấn công gần đây của Nga. Vì lý do an ninh, Energoatom không tiết lộ vị trí của trạm biến áp.

Theo cơ quan này, chuyến thăm của IAEA là bước khởi đầu cho việc thực hiện các thỏa thuận đạt được trong cuộc gặp giữa Tổng thống Volodymyr Zelenskiy và Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi.

Sau cuộc họp, những người tham gia không cung cấp thông tin chi tiết về các thỏa thuận mới.

Theo Energoatom, các phái đoàn giám sát của cơ quan này sẽ có mặt tại các trạm biến áp điện quan trọng đối với sự an toàn của các cơ sở hạt nhân.

Energoatom cho biết Nga “đã thay đổi chiến thuật” và đang tấn công các cơ sở cực kỳ quan trọng đối với hoạt động trơn tru của các nhà máy điện hạt nhân Ukraine.

“Những kẻ xâm lược gây ra mối đe dọa đối với an toàn hạt nhân và bức xạ, và đây là hành động khủng bố thực sự chống lại loài người. Toàn bộ thế giới văn minh phải lên án mạnh mẽ những hành động này và yêu cầu chấm dứt các cuộc tấn công vào các trạm biến áp”, tuyên bố của Energoatom viết.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, nhà máy điện hạt nhân lớn nhất Âu Châu, đã bị Nga xâm lược kể từ tháng 3 năm 2022.

Việc Nga xâm lược nhà máy đã làm gia tăng rủi ro an toàn hạt nhân và Ukraine đã nhiều lần cáo buộc Mạc Tư Khoa sử dụng nhà máy này làm nơi xuất phát các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa, gây ra mối nguy hiểm nghiêm trọng về an ninh.

Các nhóm giám sát từ Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã có mặt luân phiên tại cơ sở này kể từ tháng 9 năm 2022, nhưng chính quyền Nga vẫn từ chối cho các thanh tra viên IAEA tiếp cận toàn bộ nhà máy.

[Kyiv Independent: IAEA to increase monitoring missions to facilities critical to nuclear safety in Ukraine]

12. Bộ trưởng Ba Lan kêu gọi Ukraine giải quyết vấn đề thảm kịch Volyn

Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan Radoslaw Sikorski ngày 13 tháng 9 đã kêu gọi chính phủ Ukraine giải quyết vấn đề thảm kịch Volyn.

Ông đã phát biểu tại một cuộc họp báo với người đồng cấp Ukraine Andrii Sybiha, có sự tham dự của một nhà báo của tờ Kyiv Independent.

Bộ trưởng đang nhắc đến vụ thảm sát hàng chục ngàn người Ba Lan năm 1943 do các thành viên của Quân đội nổi dậy Ukraine, gọi tắt là UPA, gây ra ở Volyn bị Đức Quốc xã xâm lược, một khu vực từng là một phần của Ba Lan và hiện là một phần của Ukraine. Hàng ngàn người Ukraine đã bị giết để trả thù.

Bất chấp một số nỗ lực hòa giải giữa Ba Lan và Ukraine ngày nay, vấn đề này đã trở thành chủ đề thảo luận công khai nhiều lần, cụ thể là trong nhiệm kỳ của đảng Luật pháp và Công lý, gọi tắt là PiS, nắm quyền từ năm 2015 đến năm 2023.

“Chúng ta phải nói sự thật, nói về thảm kịch Volyn, về các hành động chung khác giữa Ba Lan và Ukraine”, Sikorski nói, đồng thời nói thêm rằng Ukraine và Ba Lan phải lựa chọn một “tương lai chung và an toàn”.

Sikorski nhấn mạnh rằng các nạn nhân của thảm kịch Volyn nên được “chôn cất theo nghi lễ Kitô Giáo”.

“Đây là vấn đề phi chính trị không thể mặc cả. Và chúng tôi hy vọng rằng vấn đề này sẽ được giải quyết. Đây là một phần của chuẩn mực giá trị Âu Châu, mà Ukraine cũng nằm trong đó,” Sikorski nói.

Ngược lại, Sibiha cho biết Kyiv chia sẻ lập trường của Warsaw về nhu cầu phi chính trị hóa các đường lối để giải quyết “các vấn đề phức tạp trong quá khứ”.

Sibiha nói thêm: “Tôi tin rằng chúng ta có đủ ý chí chính trị và tài năng ngoại giao để giải quyết mọi vấn đề quan hệ khó khăn hoặc phức tạp theo tinh thần đối tác chiến lược và quan hệ anh em”.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã hứa vào năm 2019 sẽ dỡ bỏ lệnh tạm hoãn khai quật các nạn nhân ở Volyn của Ukraine, được áp dụng để phản ứng với các vụ phá hủy đài tưởng niệm UPA ở Ba Lan.

Tuy nhiên, vấn đề vẫn chưa được giải quyết và Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đã phát biểu vào năm 2023 rằng việc xin phép khai quật đóng vai trò quan trọng trong quan hệ Ba Lan-Ukraine.

Vào tháng 7, một đài tưởng niệm mới dựng lên về vụ thảm sát Volyn ở Ba Lan đã gây tranh cãi khi có hình ảnh một em bé bị xiên bằng vật trông giống như cây đinh ba của Ukraine.

Buổi lễ khánh thành có sự tham dự của nhiều nhân vật thuộc đảng Liên đoàn cực hữu, trong khi bản thân tượng đài được tài trợ bởi Hiệp hội Cựu chiến binh Quân đội Ba Lan tại Mỹ.

Nhà sử học người Ukraine Serhii Plokhy, giám đốc Viện nghiên cứu Ukraine tại Đại học Harvard, ước tính số nạn nhân người Ba Lan trong vụ thảm sát này dao động từ 60.000 đến 90.000.

Theo nhà sử học người Ba Lan Grzegorz Motyka, số người Ukraine bị người Ba Lan giết hại trong những năm 1940 ước tính vào khoảng từ 10.000 đến 20.000 người, trong đó có 2.000 đến 3.000 người ở Volyn.

[Kyiv Independent: Polish minister urges Ukraine to resolve issue of Volyn tragedy]