Óc Tôi Thiển Cận
Nguyễn Trung Tây

Người Việt Nam có câu, “Ở nhà nhất mẹ, nhì con…” Hồi tôi còn nhỏ, bố tôi là nhất, nhất là khi được dẫn đi ăn phở thơm lừng. Hồi đó còn nhỏ tí ti, mẹ tôi là nhất, nhất là khi mẹ đi chợ về đưa cho bao chè nước dừa. Lớn lên, bước ra khỏi ngõ hẻm, đi học xa, bố và mẹ vẫn nhất, nhưng tôi bắt đầu nhận ra, còn nhiều cái nhất của thiên hạ mình chưa thấy. Sinh ra tại Sài Gòn, tôi đã từng tin Sài Gòn là nhất Việt Nam.

Về sau tôi mới thấy, sao mình ngớ ngẩn thằng mõ, cám lợn dở hơi!

Dòng thời gian đẩy tới, tôi lạc qua Mỹ, sống tại Thung Lũng Điện tử San Jose, tôi nghĩ Silicon Valley là nhất. Tạ ơn ân sủng thiên đàng ban tặng, tôi chấm dứt dòng tư tưởng thiển cận khi đặt chân tới Phố Gió Chicago, chặng đầu của hành trình dài sứ vụ Ngôi Lời.

Thầy Pharisee trong Tin Mừng Luca 18:9-14 đã được diễn tả như một người có đầu óc thiển cận. Qua những lời kinh nguyện trong Đền Thờ, ông tuyên bố “thật thà” và thẳng thừng với Chúa và đương nhiên với chính ông rằng, “Ôi Lạy Chúa và lạy Tôi, tôi là một người công chính.”

Ơi, đúng là một lời kinh cám lợn dở hơi! Trong ngôn ngữ đương thời, người công chính Pharisee khẳng định rằng ông là một người tốt nhất thế giới, đứng đầu trên hết mọi danh. Ơi! Tôi “yêu” ông biết bao, hỡi người “công chính tốt lành”. Mong rằng cuộc đời sẽ bớt đi những người như thế…

Càng lớn tuổi, tôi càng nhận ra những điểm yếu kém của mình. Càng đặt chân tới nhiều thành phố của nhiều quốc gia trên thế giới, tôi lại càng nhận ra mỗi thành phố mình ghé vào thăm hỏi đều sở hữu những nét duyên dáng đặc biệt của riêng thành phố đó. Càng sống đời sống đức tin Kitô, tôi lại càng nhận ra mình tội lỗi biết bao. Chẳng lạ chi, sau Dấu Thánh Giá và Lời Chào Bình an trong thánh lễ, người tín hữu đều cúi đầu khiêm nhường đọc lời kinh, “Xin Chúa thương xót chúng con.”

Lời kinh Thương Xót đã nhắc nhở cộng đoàn dân Chúa về lòng từ bi độ lượng và tình yêu bao la của Thiên Chúa. Thật vậy, chúng ta đều là người tội lỗi, nhưng lạ thay Thiên Chúa chưa bao giờ làm mặt ngơ với phàm nhân yếu đuối. Và bất cứ khi nào tôi khiêm nhường hướng về Chúa, Chúa sẽ lắng nghe lời cầu nguyện của những tâm hồn khiêm cung. Câu chuyện của người thu thuế trong Tin Mừng Luca 18:9-14 là một bằng chứng thiết thực cho mệnh đề niềm tin này.

Lạy Ngài, xin cho con thấy!

 

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca.

Lúc ấy, có mấy người đến kể lại cho Đức Giê-su nghe chuyện những người Ga-li-lê bị tổng trấn Phi-la-tô giết, khiến máu đổ ra hoà lẫn với máu tế vật họ đang dâng. 2 Đức Giê-su đáp lại rằng : “Các ông tưởng mấy người Ga-li-lê này phải chịu số phận đó vì họ tội lỗi hơn mọi người Ga-li-lê khác sao? 3 Tôi nói cho các ông biết : không phải thế đâu; nhưng nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết như vậy. 4 Cũng như mười tám người kia bị tháp Si-lô-ác đổ xuống đè chết, các ông tưởng họ là những người mắc tội nặng hơn tất cả mọi người ở thành Giê-ru-sa-lem sao? 5 Tôi nói cho các ông biết : không phải thế đâu; nhưng nếu các ông không chịu sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết y như vậy.”

6 Rồi Đức Giê-su kể dụ ngôn này : “Người kia có một cây vả trồng trong vườn nho mình. Bác ta ra cây tìm trái mà không thấy, 7 nên bảo người làm vườn : ‘Anh coi, đã ba năm nay tôi ra cây vả này tìm trái, mà không thấy. Vậy anh chặt nó đi, để làm gì cho hại đất?’ 8 Nhưng người làm vườn đáp : ‘Thưa ông, xin cứ để nó lại năm nay nữa. Tôi sẽ vun xới chung quanh, và bón phân cho nó. 9 May ra sang năm nó có trái, nếu không thì ông sẽ chặt nó đi’.”

Đó là Lời Chúa

 

32. Khiêm tốn là nắm chặt chìa khóa thiên quốc.

(Thánh John Berchmans)

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Trích dịch từ tiếng Hoa trong "Cách ngôn thần học tu đức")

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

77. QUAN HUYỆN BA PHẢI

Tiền Bá Uẩn là người Thái Thương, khi ông ta làm huyện lệnh ở huyện Phúc Dương, thì khoan dung cho các tội phạm vượt quá mức thường tình.

Một ngày nọ quan phủ xét tội một tên cường đạo, tên cường đạo nói dối, la bai bãi:

- “Oan lắm, oan lắm.”

Tiền Bá Uẩn mặt biến sắc nói:

- “Mày đốt nhà người ta và cướp đi rất nhiều của cải, giết hại rất nhiều nam nữ, chiếu theo pháp luật nên chém đầu”.

Tên cường đạo nhảy lên đoạt lấy công án chạy đến chỗ của Tiền Bá Uẩn.

Tiền Bá Uẩn sợ quá nên té xuống đất, các sai dịch nắm tên cường đạo lại đánh thêm, Tiền Bá Uẩn vội vàng bò đi, một tay vuốt vuốt ngực, một tay kéo tên sai dịch nói:

- “Đừng đánh, đừng đánh nữa, ta đây không đau tí nào cả”.

(Tiếu tiếu lục)

Suy tư 77:

Lòng nhân từ và sự công bằng thì khác nhau, bởi vì cai trị và xét xử thì không giống nhau:

- Cai trị dân thì lấy lòng nhân từ mà lo cho dân được hạnh phúc ấm no, mà khi biết lo cho dân rồi thì không còn là cai trị nữa, mà là đầy tớ của dân, là người thân thiết của dân.

- Xét xử dân thì phải lấy sự công bằng làm chuẩn mực, bởi vì nếu lấy lòng nhân từ mà xét xử thì không phân biệt được đâu là tội, bởi vì lòng nhân từ thì thấy ai cũng tội nghiệp cả, do đó mà sẽ lỗi đức công bằng.

Tội đã rành rành mà tên cường đạo vẫn nói oan, là vì ông quan cứ lấy lòng nhân mà xử tội, nên tội của nó vẫn cứ chồng chất lên nhau mà không hối cải...

Thiên Chúa là Đấng rất nhân từ và rất công bằng, Ngài nhân từ trước và sau khi con người phạm tội, nhưng rất công bằng khi xét xử tội con người.

Hạnh phúc thay người nhận ra được lòng nhân từ và công bằng của Thiên Chúa !

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

CHÚA NHẬT 30 THƯỜNG NIÊN

Tin mừng : Lc 18, 9-14.

“Người thu thuế khi trở xuống mà về nhà, thì đã được nên công chính; còn người Pha-ri-siêu thì không.”

Anh chị em thân mến,

Cuộc sống của con người với nhiều lo âu hơn là thoải mái, nhiều đau khổ hơn là hạnh phúc, nhiều áp lực hơn là thong dong. Cuộc sống của con người –qua mọi thế hệ- cũng đều cần đến một sức mạnh thần thiêng từ cõi vô hình đầy quyền thế giúp đỡ, để con người an vui sống và làm việc trong xã hội, chúng ta –những người Ki-tô hữu- gọi Đấng vô hình đó là Thiên Chúa và cầu nguyện với Ngài, nhưng có rất nhiều lần chúng ta cầu nguyện mà không thấy Thiên Chúa trả lời.

Đức Chúa Giê-su trong bài Tin Mừng hôm nay đã đưa ra hai mẫu cầu nguyện của hai loại người, để cho chúng ta thấy được Thiên Chúa thích nghe lời cầu nguyện của loại người nào: của người thích phê bình, so đo, kiêu ngạo hay là của người có tâm tình khiêm tốn nhận biết tội mình để xin thương xót?

Người Pha-ri-siêu cầu nguyện

Đây là lời cầu nguyện của người Pha-ri-siêu: “Lạy Thiên Chúa, xin tạ ơn Chúa, vì con không như bao kẻ khác: tham lam, bất chính, ngoại tình, hoặc như tên thu thuế kia. Con ăn chay mỗi tuần hai lần, con dâng cho Chúa một phần mười thu nhập của con” (Lc 18, 11b-12).

Lời cầu nguyện này đáng lý ra là được Thiên Chúa nhận lời vì nó bao hàm lời chúc tụng ngợi khen và cảm tạ, nhưng trái lại, Thiên Chúa đã không nhận lời cầu nguyện này, vì trong lời cầu nguyện có sự so đo phân bì và xúc phạm đến tha nhân, đó là nguyên nhân khiến cho lời cầu nguyện trở nên vô giá trị trước mặt Thiên Chúa và người đời.

Người Pha-ri-siêu đã so sánh mình với người thu thuế tội lỗi.

Trong cuộc sống, ai đem mình ra so sánh với người tội lỗi là chính họ tội lỗi hơn cả người tội lỗi, bởi vì phàm ai tôn mình lên thì sẽ bị hạ xuống. Tôn mình lên là coi mình hơn người khác, là đem danh dự của tha nhân đạp dưới chân mình, cho nên họ đã đi trên chông gai mà không biết và họ sẽ ngã quỵ vì chông gai đó chính là sự kiêu ngạo của mình.

Khi đem mình so sánh với người khác là xúc phạm đến họ, dù họ là người tội lỗi công khai hay bị người khác khinh dể, bởi vì một Ma-ri-a Mag-da-la đã được Đức Chúa Giê-su chữa lành, một thu thuế Gia-kêu lùn đã được vinh dự đón tiếp Đức Chúa Giê-su ngay tại nhà mình, một tên trộm bị án tử trên thập giá với Đức Chúa Giê-su đã được vào thiên đàng trước cả người Pha-ri-siêu và những kinh sư thông luật.

Người thu thuế cầu nguyện

Ông ta cầu nguyện cách ngắn gọn nhưng rất hiệu quả: “Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là người tội lỗi” (Lc 18, 13b).

Đây không thể là lời cầu nguyện lý tưởng đối với những người am hiểu Kinh Thánh, bởi vì nó không hội đủ điều kiện để trở thành lời cầu nguyện, nhưng nó lại có thế giá trước mặt Thiên Chúa và người thu thuế tội lỗi đã ra về bình an, bởi vì trong lời cầu nguyện đơn sơ này hàm chứa một tâm hồn trông cậy và khiêm tốn.

Đây không thể là lời cầu nguyện hay, nhưng đây là lời nói thỏ thẻ của người con biết nhận ra sai lầm của mình để xin cha mẹ thứ tha. Không một người cha người mẹ nào làm ngơ trước lời thú tội rất chân thành của đứa con mình, Thiên Chúa lại càng không thể “ngoảnh mặt làm ngơ” với lời cầu xin tha thứ rất khiêm tốn và chân thành của người tội lỗi, cho nên, lời cầu nguyện hay chưa chắc là lời cầu nguyện đẹp lòng Thiên Chúa, nhưng chỉ có lời cầu nguyện chân thành và khiêm tốn mới được Thiên Chúa nhậm lời.

Anh chị em thân mến,

Lời cầu nguyện của người Pha-ri-siêu và lời cầu nguyện của người thu thuế, đã cho chúng ta thấy được đâu là lời cầu nguyện đẹp lòng Thiên Chúa và đâu là lời cầu nguyện không đẹp lòng Ngài.

Lời cầu nguyện đẹp lòng Thiên Chúa không nhất thiết phải kể lể dài dòng, nhưng cần phải có tâm tình yêu mến, chân thành và khiêm tốn, bởi vì Thiên Chúa thích nghe lời cầu nguyện của những tội nhân biết hối cải, hơn là thích nghe lời cầu nguyện khách sáo của người tự cho mình là người công chính mà khinh dể tha nhân.

Xin Thiên Chúa chúc lành cho chúng ta.

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

--------------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

Đức Hồng Y Raymond Burke đã lên án “những video và hình ảnh giả mạo lan truyền trực tuyến” khẳng định rằng ngài đã khiển trách giáo huấn và cách quản lý của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV.

Trong một tuyên bố video được đăng tải trên mạng xã hội vào ngày 21 tháng 10, Đức Hồng Y tuyên bố ngài hoàn toàn ủng hộ Đức Thánh Cha và cho biết các video, hiện đã bị xóa, là sản phẩm của ma quỷ, vô cùng tội lỗi và nhằm mục đích gieo rắc chia rẽ.

Đức Hồng Y Burke cho biết: “Những video này là sản phẩm bịa đặt - những tác phẩm lừa dối được tạo ra thông qua việc thao túng hình ảnh của tôi bằng công nghệ để truyền tải những thông điệp mà tôi chưa bao giờ truyền tải”.

Ngài nói tiếp rằng những tuyên bố đó “hoàn toàn sai sự thật”, đồng thời cho biết thêm rằng ngài “không hề đưa ra bất kỳ tuyên bố nào như vậy” và cũng không “đưa ra bất kỳ bài phát biểu hay cuộc phỏng vấn nào dù chỉ giống một chút với những gì đang được mô tả”.

Đức Hồng Y cho biết “việc cố tình sử dụng sự dối trá để gieo rắc chia rẽ trong Giáo hội là tội lỗi nghiêm trọng”.

Trích dẫn Phúc Âm Gioan, ngài nói thêm: “Chính Chúa chúng ta dạy rằng ma quỷ 'là kẻ giết người ngay từ đầu và không liên quan gì đến chân lý vì trong nó không có chân lý. Khi nó nói dối, nó nói theo bản chất của nó, vì nó là kẻ nói dối và là cha của sự dối trá.'“

Đức Hồng Y cho biết những video giả mạo này “mang dấu hiệu không thể nhầm lẫn của kẻ ác, kẻ luôn tìm cách làm cho các tín hữu hoang mang và kích động anh em chống lại nhau trong Thân thể Mầu nhiệm của Chúa Kitô”.

Ngài cũng bày tỏ “công khai và rõ ràng” về “lòng vâng phục, tình yêu thương con thảo và sự tôn kính không lay chuyển của ngài đối với Đức Giáo Hoàng tối cao, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, Đại diện của Chúa Kitô trên trần gian”. Vị nguyên thẩm phán Tòa án Tối cao nói thêm rằng sự hiệp nhất của Giáo hội xung quanh Người kế vị Thánh Phêrô “là ý muốn của chính Chúa chúng ta và là điều cần thiết cho sự toàn vẹn của đức tin Công Giáo của chúng ta”.

Ngài kêu gọi tất cả các tín hữu hãy “chú ý đến giáo huấn đích thực của Đức Thánh Cha chứ không phải những tiếng nói chia rẽ, bóp méo sự thật vì mục đích thế gian và gieo rắc mầm mống tai tiếng trong các tâm hồn”.

Đức Hồng Y người Mỹ kêu gọi các tín hữu đáp trả những cuộc tấn công như vậy bằng “đức tin và lời cầu nguyện”, đồng thời nói thêm rằng “lối thoát đầu tiên của người Kitô hữu trong mọi thử thách luôn là hướng về Trái Tim Chúa Giêsu, Đấng chiến thắng sự giả dối bằng sức mạnh của sự thật và tình yêu của Người”.

Ngài kết thúc tuyên bố của mình bằng cách yêu cầu các tín hữu “thành tâm cầu nguyện” cho người hoặc những người đứng sau đoạn video để “được ơn thánh thần chạm đến, họ có thể từ bỏ bóng tối để đến với ánh sáng chân lý, từ bỏ sự ràng buộc của dối trá để đến với tự do hoán cải, và được hòa giải với Thiên Chúa, Đấng giàu lòng thương xót và tràn đầy tình yêu thương bền vững”.

Đức Hồng Y Burke và các nhà lãnh đạo Giáo hội khác từng công khai chỉ trích một số hành động của Đức Thánh Cha Phanxicô gần đây đã bị một số nhà bình luận trực tuyến chỉ trích vì im lặng trước những lời nói và hành động của Đức Lêô XIV mà những người chỉ trích này cho rằng chỉ là sự tiếp nối triều Giáo Hoàng của Đức Phanxicô.

Vào tháng 6, Đức Giáo Hoàng Lêô đã viết một bức thư nồng ấm và chi tiết cho Đức Hồng Y Burke, cảm ơn ngài vì 50 năm phục vụ trong chức vụ linh mục, và vào tháng 8, Đức Giáo Hoàng đã tiếp kiến riêng Đức Hồng Y.

---

Source:National Catholic Register

Cardinal Burke Denounces Fake Videos Claiming He Rebuked Pope Leo XIV

 

CN 30C TN : Sự Tưởng Lầm
(dụ ngôn hai người lên đền thờ cầu nguyện)

Trong đời thường, con người vẫn dễ tưởng lầm. Có những cái lầm bé, nhưng cũng có những “bé cái lầm,” tức là những cái lầm lớn, lầm không ngờ. Nên ngạn ngữ La-tinh mới có câu “errare est humanum”: lầm lẫn là bản tính của con người. Nếu trong cuộc sống đời tạm ta hay lầm lẫn thì với cuộc sống đời đời, tức cuộc sống trong tương giao với Chúa, chúng ta vẫn có thể không thoát khỏi tưởng lầm. Dụ ngôn hai người lên đền thờ cầu nguyện : một người biệt phái, một người sở thuế, ta đã nghe nhiều. Và ta cũng đã được rút ra nhiều bài học từ dụ ngôn này, như bài học về cầu nguyện, khiêm nhường, tư thế cầu nguyện. Hôm nay tôi xin rút ra một bài học khác: bài học “tưởng lầm”.

Người biệt phái đã tưởng lầm thế nào về mình trong tương giao với Chúa? Và người biệt phái đã tưởng lầm thế nào về người khác cũng trong tương giao người khác đó với Chúa?

1. Tưởng lầm về mình.

Đây là tưởng lầm về mình trong tương giao với Chúa tức là tưởng lầm về cuộc sống đời đời. Nghĩa là mình tưởng cứ xử sự như vậy với Chúa là mình sẽ được công chính hoá, được Nước Trời. Ta hãy nghe lời cầu nguyện “4 không 2 có” của người biệt phái. 4 không : không tham lam, không bất chính, không ngoại tình, và không như tên thu thuế kia (cái không cuối cùng này là cái không tai hại, mà ta sẽ nói sau). Và 2 cái có: có ăn chay và có nộp huê lợi một phần mười (1/10).

Hai cái có này đều vượt điều mà luật Môsê đòi hỏi: Luật buộc mỗi năm ăn chay một lần trong ngày xá tội Kippur, thì ông biệt phái ăn chay gấp 100 lần: mỗi tuần 2 (x 52) lần. Luật buộc nộp 1/10 hoa lợi, tức là những gì mình làm ra như rau cỏ, lúa má, bạc hà, vân hương (x. Mt 23,23; Lc 11,42) thì ông biệt phái này chứng tỏ mình không trùm sò với Chúa, mình nộp 1/10 cả những gì mình sắm được. Thay vì chỉ nộp thuế sản xuất thì nộp cho đền thờ cả thuế tiêu thụ luôn. Cái tưởng lầm của người biệt phái nằm ở chỗ tưởng Chúa thích lễ vật, quà cáp hay nói theo kiểu thời sự có thể hối lộ cho Thiên Chúa. Hối lộ là làm hơn điều cần làm. Thủ tục thì đòi như vậy, ta làm hơn thủ tục yêu cầu (tức là có cả thủ tục “đầu tiên”). Vậy là tưởng rằng thế nào cũng được nhận lời, thế nào cũng được việc. Và cái tưởng lầm của người biệt phái còn nằm ở chỗ tưởng rằng chỉ cần chu toàn bổn phận với Chúa là đủ, mà không cần biết gì đến người khác. Hay nếu biết đến, chỉ là biết để khinh chê. “Con tạ ơn Chúa vì con 'không' như bao người khác” – nhất là không như tên thu thuế kia. 3 cái không còn lại: không tham lam, không bất chính, không ngoại tình… là khá tốt, nhưng chỉ mới dừng ở phạm vi tiêu cực, phạm vi “không” : không đụng tới ai, không làm hại ai, không phiền ai kể cả không cần tới ai nữa.

Hai cái có : không nhắc gì tới việc bác ái. Ăn chay hai lần mỗi tuần. Nếu ăn chay để có ý dành tiền làm việc bác ái, góp quỹ truyền giáo, hay cứu lũ lụt.. thì hay biết mấy, còn ở đây ăn chay nhiều lần để thêm con số vào thành tích, cũng như nộp thuế cả những cái không phải nộp là nhằm có tên có tuổi trong danh sách những ân nhân của đền thờ !

2. Tưởng lầm về người khác :

Đây cũng là tưởng lầm về người khác trong tương giao người khác đó với Chúa. Người biệt phái tưởng lầm rằng chỉ có mình được công chính, còn người thu thuế tội lỗi kia thì không thể nào xớ rớ tới được ngưỡng cửa công chính, ngạch cổng Nước Trời. Và Chúa Giêsu đã nói cho ông biệt phái biết ông đã lầm : “Tôi nói cho các ông biết: người thu thuế đi về nhà đã được công chính, còn người kia (biệt phái) thì không.”

Người ta kể có một người sau thời gian dài ở luyện ngục mà vẫn chưa thanh luyện đủ, nhưng ngày kia được phép đi tham quan thiên đàng. Cảnh đẹp lạ lùng khiến ông ngất ngây. Nhưng trong khi đi ông chợt thấy một người quen quen (tức là người này đang ở trên thiên đàng). Lục lọi trí nhớ mãi, ông mới nghĩ ra đó là kẻ làm công cho ông ngày xưa mà có lần đã can phạm tội giết người. Sao anh ta lại được ở đây? Ông vội đi tìm thánh Phêrô để phân bua : “Xin ngài hãy nhìn đến con, suốt đời con sống thật ngay thẳng, con không dám nói con thánh thiện, nhưng ít nhất con đã chẳng bao giờ nhờ vả ai, con luôn như vậy. Con chỉ đòi sự công bằng. Nếu con muốn có tiền, con đi làm. Con nhờ ai, con trả công. Con chỉ đòi quyền lợi phần con. Con chẳng thương ai mà cũng chẳng cần ai thương xót.”

Nghe thế, Phê-rô liền chặn lời: Vậy thì bây giờ là lúc con hiểu: “Có lúc con cần sự thương xót của Chúa !”

Người biệt phái tưởng lầm về Chúa, nên cũng lầm luôn về lòng thương xót của Ngài. Hôm thứ tư vừa qua, 22-10, kính thánh giáo hoàng Gioan Phaolô II, giáo hoàng của Lòng Thương Xót đây. Đối với những kẻ nài đến lòng thương xót của Chúa thì Chúa sẽ luôn xót thương. Lời cầu nguyện của người biệt phái không nài van gì đến lòng thương xót của Chúa, nên không được nhận lời. Còn lời cầu nguyện của người thu thuế thì “Lạy Chúa xin thương xót con, vì con tội lỗi”. Tức khắc được công chính.

Khi cuộc đời đã về chiều, sau bao bôn ba phục vụ Tin Mừng, thánh Phaolô càng nghiệm thấy rõ hơn: Được nên công chính, không phải do giữ luật, do công lao sự nghiệp, mà là do lòng thương xót của Chúa. Chị thánh Têrêxa Hài đồng thì dùng hình ảnh mà ta có thể coi như một cung âm của Tin Mừng. Chị thấy đường lên tới Chúa cao xa, nhiều bậc, chị nhắm đi không nổi, nên chị xin Chúa đưa chị lên bằng thang máy, nghĩa là Chúa cúi xuống bồng ngay chị vào lòng thương xót của Người.

Có một lời dạy của một vị thầy (Đạo sĩ) làm người nghe vừa bối rối vừa thích thú : “Thiên Chúa ở gần kẻ tội lỗi hơn là ở gần người thánh thiện.” Và thầy giải thích : “Thiên Chúa ở trên trời giữ mỗi người chúng ta bằng một sợi dây. Khi phạm tội, ta cắt đứt sợi dây ấy. Ta hối lỗi, Thiên Chúa nối lại làm thành một cái gút, như thế sợi dây ngắn hơn và ta gần Thiên Chúa hơn.”. Cứ thế, bao lần phạm tội là bấy lần cắt dây; ta hối hận, Thiên Chúa nối lại thành nút, sợi dây càng ngắn thêm và người tội lỗi hối cải lại gần Thiên Chúa hơn.

Xin Chúa cho chúng ta đừng tưởng lầm rằng mình thánh thiện, tưởng lầm rằng công lao mình lập được có thể hối lộ được Chúa, và cũng đừng tưởng lầm rằng kẻ tội lỗi làm sao mà hưởng được lòng xót thương của Chúa !

Anphong Nguyễn Công Minh, ofm

 

ĐẤT LINH HỒN
“Đã ba năm nay, tôi ra cây vả này tìm trái mà không thấy. Vậy anh chặt nó đi, để làm gì cho hại đất!”.

Phillips Brooks, nhà thuyết giáo lừng danh, có một phong thái đĩnh đạc và trầm lắng đến lạ thường. Ngày kia, một người bạn bất ngờ thấy ông nôn nao đi đi lại lại ngoài hành lang như một con sư tử trong lồng, “Có chuyện gì rắc rối vậy, Brooks?”, người ấy hỏi. “Rắc rối là tôi đang vội, nhưng Chúa thì không!”.

Kính thưa Anh Chị em,

Tin Mừng hôm nay cho thấy Thiên Chúa không bao giờ vội! Hình ảnh cây vả của dụ ngôn hẳn đã phản ảnh chúng ta; nó sản sinh quá ít, không có trái tốt hoặc thậm chí vô sinh.

Hy vọng ở thời điểm hiện tại, không ai trong chúng ta rơi vào tình trạng này; nhưng cũng có thể như thế. Nếu quả vậy, thì thử xem, bạn và tôi chính là cây vả may mắn đó! Và nhất là, hãy biết, người làm vườn - Chúa Giêsu - cam kết “vun xới chung quanh và bón phân cho nó!”. Điều quan trọng cần lưu ý là Ngài không nhìn cây vả như một thứ đáng bỏ đi; Ngài là Thiên Chúa của những cơ hội thứ hai, cam kết chăm sóc ‘đất linh hồn’ chúng ta theo cách tốt nhất để nó cung cấp những gì cần thiết hầu cây vả có thể sản sinh hoa trái. Nơi nào còn sự sống, nơi đó còn hy vọng! “Lòng thương xót của Thiên Chúa luôn tươi mới mỗi sớm mai!” - Max Lucado.

Cây vả thật tốt phước. Một năm đã chậm, nói gì ba năm! Vậy mà nó có đến ‘năm thứ tư’. Ân sủng nảy nở tốt nhất trên mảnh đất tan vỡ! Thiên Chúa luôn cho con người cơ hội; không chỉ thời gian, Ngài còn dịu dàng ‘bón phân ân sủng’; Ngài làm tất cả những gì có thể để ‘đất linh hồn’ sinh trái, trái của Thánh Thần. “Người làm vườn không bao giờ bỏ cuộc với mảnh đất mình yêu!” - Philip Yancey. Ngài hằng ban Thánh Thần để dạy dỗ bảo ban, “Thần Khí của Đấng đã làm cho Đức Giêsu Kitô từ cõi chết sống lại cũng cho xác phàm hay chết của anh em được sống!” - bài đọc một. Họ sẽ sinh trái vì có Thánh Thần, Đấng luôn giục giã họ tìm kiếm Thiên Chúa, “Lạy Chúa, đây chính là dòng dõi những kẻ tìm kiếm thánh nhan Ngài!” - Thánh Vịnh đáp ca.

Anh Chị em,

“Chặt nó đi, để làm gì cho hại đất!”. Một lời buộc tội khủng khiếp! Thật kinh hãi khi nghĩ rằng, cuộc sống của tôi cũng có thể vô tích sự như vậy. Chặt nó đi! Bản án thật rõ ràng. Thế nhưng, nó sẽ sớm được dỡ bỏ. Tôi có biết ơn đủ về lòng thương xót của Chúa đối với ‘đất linh hồn’ tôi, gia đình tôi, cộng đoàn tôi? Ôi, chiếc rìu không chặt vào tôi, nhưng Giêsu, Người Làm Vườn tốt bụng sẽ lo liệu mọi việc! Ngài liệu thế nào? Ngài chịu rìu chặt thay cho chúng ta, chịu cả việc đóng chặt thân mình vào thập giá. “Không phải đinh đã giữ Ngài trên thập giá, mà là tình yêu!” - Billy Graham; “Cây một dược chỉ cho phép nhựa thơm của nó tươm ra khi nó bị thâm tím; nước hoa rỉ ra từng giọt qua các vết rách của vỏ bọc chúng!” - Luis Martínez.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, đừng để cuộc sống của con trở nên vô tích sự, chỉ để choán đất; tệ hơn, hại đất!”, Amen.

(Tgp. Huế)

 

Daniel Esparza, trong bản tin ngày 24/10/2025 của tạp chí Aleteia, cho hay: Khi Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đứng trước hàng trăm nhà lãnh đạo bình tập trung tại Hội trường Phaolô VI của Vatican vào ngày 23 tháng 10 năm 2025, giọng nói của ngài vừa khẩn thiết vừa hy vọng. Phát biểu trước đại diện của các phong trào ddâ bình dân trên khắp thế giới, ngài tuyên bố rằng “sự loại trừ là bộ mặt mới của bất công xã hội.” Những lời lẽ của ngài, vừa kiên quyết vừa mang tính mục vụ, đã phác họa nên điều mà nhiều người gọi là Rerum Novarum cho thế kỷ 21.

Việc nhắc đến này là có chủ ý. Đức Lêô XIV đã chọn danh hiệu giáo hoàng của ngài để vinh danh Đức Lêô XIII, người đã ban hành Rerum Novarum vào năm 1891, thông điệp đặt nền móng cho giáo huấn xã hội Công Giáo hiện đại. Sau đó, Giáo hội đã lên tiếng về thời đại kỹ nghệ, bảo vệ quyền lợi của người lao động và phẩm giá con người giữa sự trỗi dậy của chủ nghĩa tư bản. Ngày nay, Đấng Kế Vị Thánh Phêrô lên tiếng về thời đại được định hình bởi tự động hóa, bất bình đẳng và sự phụ thuộc vào kỹ thuật số.

Giống như những vị tiền nhiệm, Đức Giáo Hoàng nhắc nhở người nghe rằng tiếng kêu gọi “đất đai, nhà ở và việc làm” không được phép phai nhạt.

Ngài nói: “Những con đường công chính đi từ địa phương và vùng ngoại vi đến trung tâm.” Ngài than thở rằng trong khi thị trường hoàn cầu đã lan tỏa kỹ thuật khắp nơi, thì những nhu cầu cơ bản của hàng triệu người vẫn chưa được đáp ứng. Ngài nhận xét, nghịch lý của thời đại chúng ta là kết nối không đồng nghĩa với hiệp thông.

Phân tích của Đức Leo XIV đã vượt ra ngoài phạm vi kinh tế. Ngài cảnh báo về “sự mơ hồ về mặt đạo đức của tiến bộ” – cách mà những tiến bộ công nghệ có thể vừa chữa lành vừa gây hại. Ngài lên án lợi nhuận của ngành dược phẩm cùng hiện hữu với sự gia tăng của các loại ma túy tổng hợp gây chết người, “sự thần tượng hóa thân xác” xóa bỏ ý nghĩa của đau khổ, và sự gia tăng của chứng nghiện kỹ thuật số được thiết kế để khiến trái tim bất an và tâm trí bị phân tâm.

Lời phê bình của ngài không phải là sự bác bỏ tiến bộ, mà là một lời kêu gọi lương tâm. Ngài nói: “Những người nghèo nhất thế giới phải trả giá đắt nhất cho sự tiện lợi của chúng ta.”

Ngài trích dẫn tình trạng bạo lực và lao động trẻ em liên quan đến khai thác coltan và lithium — những khoáng chất cung cấp năng lượng cho điện thoại và xe điện của chúng ta — và lên án việc bóc lột các quốc gia yếu kém vì lợi ích kinh tế. Lặp lại thông điệp Laudato Si’, ngài cảnh báo rằng sự tàn phá sinh thái và bất công xã hội là hai mặt của cùng một vết thương.

Lời kêu gọi của Đức Giáo Hoàng cũng dành cho người di cư. Trong khi khẳng định quyền của các quốc gia trong việc bảo vệ biên giới của họ, ngài nhấn mạnh rằng điều này phải được “cân bằng bởi nghĩa vụ đạo đức là cung cấp nơi trú ẩn.” Ngài nói rằng các chính sách đối xử với con người như “đồ bỏ đi”, không chỉ phản bội các giá trị Tin Mừng mà còn phản bội cả nhân tính chung của chúng ta.

Trọng tâm bài phát biểu của ngài là một chẩn đoán: thời đại chúng ta đang phải chịu đựng một khoảng trống đạo đức. Các định chế từng được tạo ra để bảo vệ những người dễ bị tổn thương — các công đoàn, nhà nước, các tổ chức quốc tế — đang bị suy yếu hoặc mất lòng tin. Trong khoảng trống này, Đức Giáo Hoàng kêu gọi đổi mới tình liên đới: những sáng kiến sáng tạo từ những người bình thường có thể phát triển thành những hình thức công bằng xã hội mới.

Giống như Thông điệp Rerum Novarum năm 1891, bài diễn văn này không khép lại một chương mà mở ra một chương mới. Nó kêu gọi cả người tin lẫn người không tin cùng hình dung về một xã hội nơi kỹ thuật phục vụ cuộc sống, nơi lợi nhuận phải nhường chỗ cho phẩm giá, và nơi không ai bị bỏ lại phía sau. Theo lời của Sách Giáo lý (§1939), “Liên đới là một đòi hỏi trực tiếp của tình huynh đệ nhân loại và Kitô giáo.” Thông điệp của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV rất rõ ràng: tương lai chung của chúng ta phụ thuộc vào việc khôi phục tình huynh đệ đó — mỗi lúc một hành động công lý.

 

Theo tin Tòa Thánh, tại Hội trường Phaolô VI, Thứ Năm, ngày 23 tháng 10 năm 2025, Đức Leo XIV đã tiếp kiến đại diện các Phong trào Bình dân toàn thế giới. Nhân dịp này, ngài có diễn từ sau, dựa vào bản tiếng Pháp của Tòa Thánh:

Anh chị em thân mến,

Đây là lần đầu tiên tôi hân hạnh được gặp gỡ anh chị em, tiếp nối con đường mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã vạch ra, người mà trong những năm gần đây đã thường xuyên đối thoại với thực tại của anh chị em, nhấn mạnh tầm quan trọng mang tính tiên tri của ngài trong một thế giới đầy rẫy những vấn đề.

Một trong những lý do tôi chọn tên "Lê-ô XIV" là Thông điệp Rerum Novarum, do Đức Lê-ô XIII soạn thảo trong thời kỳ Cách mạng Kỹ nghệ. Tựa đề của nó, Rerum Novarum, có nghĩa là "những điều mới mẻ". Chắc chắn, có những "điều mới mẻ" trong thế giới của chúng ta; tuy nhiên, khi nói về nó, chúng ta thường áp dụng "góc nhìn từ trung tâm" và đề cập đến những thứ như trí tuệ nhân tạo hoặc robot. Tuy nhiên, hôm nay tôi muốn cùng anh chị em nhìn nhận những "điều mới mẻ" này, bắt đầu từ vùng ngoại vi.

Nhìn những "điều mới mẻ" này từ vùng ngoại vi

Hơn mười năm trước, tại Vatican này, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nói với anh chị em rằng anh chị em đến đây để cắm một lá cờ. Trên đó viết gì? "Đất đai, nhà ở, việc làm." [1] "Đất đai, kỹ thuật, việc làm," như Guadalupe vừa nói với chúng ta. Đó là một "điều mới mẻ" đối với Giáo hội, và đó là một điều tốt đẹp! Lặp lại những yêu cầu của Đức Phanxicô, hôm nay tôi xin nói: đất đai, nhà ở và việc làm là những quyền thánh thiêng, chúng đáng được bảo vệ, và tôi muốn anh chị em nghe tôi nói: "Tôi ở đó!" "Tôi ở bên anh chị em!"

Liệu việc đòi hỏi đất đai, nhà ở và việc làm cho những người bị gạt ra bên lề có phải là một "điều mới mẻ" không? Nhìn từ các trung tâm quyền lực hoàn cầu, chắc chắn là không; những người có tài chính ổn định và nhà ở thoải mái có thể coi những yêu cầu này hơi lỗi thời. Những điều "mới mẻ" thực sự dường như là xe tự hành, đồ dùng hoặc quần áo thời trang, điện thoại di động cao cấp, tiền điện tử, v.v.

Nhưng từ vùng ngoại vi, mọi thứ trông khác hẳn; lá cờ mà các bạn đang phất lên mang tính thời sự đến mức nó xứng đáng được dành hẳn một chương trong tư tưởng xã hội Kitô giáo về những người bị gạt ra ngoài lề trong thế giới ngày nay.

Đây chính là góc nhìn mà tôi muốn truyền tải: những điều mới mẻ được nhìn thấy từ vùng ngoại vi và cam kết của anh chị em, không chỉ giới hạn ở sự phản kháng mà còn tìm kiếm giải pháp. Thông thường, vùng ngoại vi kêu gọi công lý; anh chị em không kêu gọi "vì tuyệt vọng" mà là "vì lý tưởng": tiếng kêu của anh chị em tìm kiếm giải pháp trong một xã hội bị chi phối bởi các hệ thống bất công. Và anh chị em làm điều này không phải bằng bộ vi xử lý [microrocesseurs] hay kỹ thuật sinh học [biotechnologies], mà bằng cách bắt đầu từ nền tảng, từ thực địa, với vẻ đẹp của nghề thủ công. Đây chính là thi ca: anh chị em là những "nhà thơ xã hội" [2].

Hôm nay, một lần nữa, anh chị em mang trên mình lá cờ của đất đai, nhà ở và công việc, cùng nhau diễu hành từ một trung tâm xã hội—Spin Time—đến Vatican. Cuộc diễu hành cùng nhau này minh chứng cho sức sống của các phong trào bình dân, với tư cách là những người xây dựng tình liên đới trong sự đa dạng. Giáo Hội phải ở bên anh chị em: một Giáo Hội nghèo vì người nghèo, một Giáo Hội mở rộng, một Giáo Hội dám chấp nhận rủi ro, một Giáo Hội can đảm, tiên tri và hân hoan!

Điều đặc biệt gây ấn tượng với tôi là việc phục vụ của anh chị em bắt nguồn từ tình yêu thương. Tôi biết những thực tại và kinh nghiệm tương tự từ các quốc gia khác, những không gian cộng đồng thực sự tràn ngập đức tin, hy vọng, và trên hết là tình yêu thương, vốn vẫn là đức tính quan trọng nhất (x. 1 Cr 13:13). Thật vậy, khi các hợp tác xã và nhóm làm việc được thành lập để nuôi sống người đói, che chở người vô gia cư, cứu hộ người bị đắm tàu, chăm sóc trẻ em, tạo việc làm, tiếp cận đất đai và xây dựng nhà cửa, chúng ta phải nhớ rằng chúng ta không dấn thân vào ý thức hệ, mà là thực sự sống Tin Mừng.

Thật vậy, điều răn yêu thương nhau nằm ở trung tâm của Tin Mừng: Chúa Giêsu đã nói với chúng ta rằng khuôn mặt của Người ẩn giấu trong khuôn mặt và vết thương của những người nghèo nhất (x. Mt 25:34-40). Thật đẹp biết bao khi thấy các phong trào bình dân, ngay cả trước khi đòi hỏi công lý, đã được thúc đẩy bởi tình yêu thương, chống lại mọi chủ nghĩa cá nhân hay định kiến.

Là Giám mục tại Peru, tôi rất vui mừng được chứng kiến một Giáo hội đồng hành với con người trong đau khổ, niềm vui, đấu tranh và hy vọng. Đó là liều thuốc giải độc cho sự thờ ơ mang tính cơ cấu đang lan rộng và không hề quan tâm đến bi kịch của những con người bị tước đoạt, bị cướp bóc, đánh cắp và bị đẩy vào cảnh nghèo đói. Chúng ta thường cảm thấy bất lực trước tất cả những điều này, nhưng chúng ta phải đối phó với điều mà tôi gọi là "sự hoàn cầu hóa của sự bất lực" bằng một "nền văn hóa hòa giải và cam kết" [3]. Các phong trào bình dân lấp đầy khoảng trống do thiếu tình yêu thương tạo ra bằng phép lạ vĩ đại của tình liên đới, dựa trên sự quan tâm đến người lân cận và hòa giải.

Như tôi đã nói, diễn ngôn được chuẩn mực hóa về "những điều mới mẻ" - với tiềm năng và nguy cơ của chúng - đã bỏ qua những gì đang diễn ra ở vùng ngoại vi. Những người ở trung tâm ít nhận thức được các vấn đề ảnh hưởng đến những người bị loại trừ, và khi chúng được thảo luận trong các cuộc thảo luận chính trị và kinh tế, chúng dường như được đề cập như "một vấn đề được thêm vào gần như do nghĩa vụ hoặc theo cách thứ yếu, khi người ta khôgn coi chúng như thiệt hại phụ. Trên thực tế, khi nói đến hành động cụ thể, họ thường bị đẩy xuống vị trí cuối cùng." [4] Ngược lại, người nghèo là trung tâm của Tin Mừng. Do đó, các cộng đồng bị gạt ra ngoài lề nên được đưa vào một cam kết tập thể và hỗ trợ nhằm đảo ngược xu hướng phi nhân tính của bất công xã hội và thúc đẩy phát triển con người toàn diện.

Thật vậy, "cho đến khi các vấn đề của người nghèo được giải quyết triệt để, bằng cách từ bỏ quyền tự chủ tuyệt đối của thị trường và đầu cơ tài chính, và bằng cách tấn công vào các nguyên nhân mang tính cấu trúc của bất bình đẳng xã hội, thì các vấn đề của thế giới sẽ không được giải quyết, và cuối cùng, sẽ không có vấn đề nào được giải quyết. Bất bình đẳng xã hội là gốc rễ của những tệ nạn xã hội."[5]

Những Bất Công Cổ Xưa Trong Một Thế Giới Mới

Cam kết của anh chị em càng cần thiết hơn trong một thế giới, như chúng ta đã biết, đang ngày càng hoàn cầu hóa; Như Đức Benedict XVI đã phát biểu, "các tiến trình hoàn cầu hóa, nếu được nhận thức và quản lý đúng đắn, sẽ mang đến khả năng tái phân phối của cải trên quy mô hoàn cầu một cách rộng lớn chưa từng có; nếu quản lý kém, chúng có thể, ngược lại, làm gia tăng nghèo đói và bất bình đẳng, và gieo rắc khủng hoảng lên toàn thế giới. [6]

Điều này có nghĩa là động lực của tiến bộ phải luôn được quản lý theo đạo đức trách nhiệm, vượt qua nguy cơ thần tượng hóa lợi nhuận và luôn đặt con người và sự phát triển toàn diện của con người vào trung tâm. Theo Thánh Augustinô, "con người" là trọng tâm trong tầm nhìn của Thánh Augustinô về đạo đức trách nhiệm. Ngài dạy chúng ta rằng trách nhiệm, đặc biệt đối với người nghèo và những người thiếu thốn vật chất, nảy sinh từ việc trở nên nhân bản với đồng loại và do đó, từ việc nhận ra "nhân tính chung" của chúng ta. [7]

Vì tất cả chúng ta đều có chung một nhân tính, chúng ta phải đảm bảo rằng "những phát triển mới" được quản lý một cách phù hợp. Vấn đề này không nên nằm trong tay giới tinh hoa chính trị, khoa học hay học thuật, mà ngược lại, nên liên quan đến tất cả chúng ta. Sự sáng tạo mà Thiên Chúa đã ban tặng cho con người đã tạo ra những tiến bộ to lớn trong nhiều lĩnh vực, nhưng vẫn chưa thể giải quyết tốt nhất những thách thức của nghèo đói, và do đó, vẫn chưa thành công trong việc đảo ngược xu hướng loại trừ mạnh mẽ hàng triệu người vẫn còn ở vùng ngoại vi. Đây là một điểm trọng tâm trong cuộc tranh luận về "những điều mới mẻ".

Khi vị tiền nhiệm của tôi, Đức Lêô XIII, viết Thông điệp Rerum Novarum vào cuối thế kỷ 19, ngài không tập trung vào kỹ thuật kỹ nghệ hay các nguồn năng lượng mới, mà tập trung vào hoàn cảnh của người lao động. Sức mạnh truyền giáo trong thông điệp của ngài nằm ở đây: trọng tâm chủ yếu là hoàn cảnh của người nghèo và người bị áp bức thời bấy giờ. Và, lần đầu tiên, với sự rõ ràng tuyệt đối, một vị Giáo hoàng tuyên bố rằng những cuộc đấu tranh hàng ngày cho sự sinh tồn và công bằng xã hội là vô cùng quan trọng đối với Giáo hội. Đức Lêô XIII lên án việc đa số phục tùng quyền lực của "một nhóm thiểu số, để một nhóm nhỏ những người rất giàu có có thể áp đặt lên quần chúng lao động nghèo một ách nô lệ chẳng hơn gì chế độ nô lệ." [8] Đó chính là sự bất bình đẳng lớn lao của thời đại.

Trong Thông điệp của Đức Lêô XIII, chúng ta không tìm thấy những từ ngữ "thất nghiệp" hay "loại trừ", bởi vì vào thời điểm đó, các vấn đề liên quan nhiều hơn đến việc cải thiện điều kiện làm việc của người lao động, bóc lột, và nhu cầu cấp thiết về một sự hòa hợp xã hội mới và một sự cân bằng chính trị mới, những mục tiêu đang dần đạt được thông qua nhiều luật lao động và các định chế an sinh xã hội. Tuy nhiên, ngày nay, loại trừ là bộ mặt mới của bất công xã hội. Khoảng cách giữa một "thiểu số nhỏ" - 1% dân số - và đại đa số đã nới rộng đáng kể.

Sự loại trừ này là một "sự mới lạ" mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã lên án như một "văn hóa vứt bỏ". Ngài mạnh mẽ tuyên bố: "Những người bị loại trừ không phải là 'bị bóc lột', mà là sự lãng phí, là 'đồ thừa'." [9]

Khi nói đến sự loại trừ, chúng ta cũng phải đối diện với một nghịch lý. Việc thiếu đất đai, lương thực, nhà ở và việc làm xứng đáng song song với việc tiếp cận các kỹ thuật mới. Những kỹ thuật đang lan rộng khắp nơi nhờ thị trường hoàn cầu hóa. Điện thoại di động, mạng xã hội, và thậm chí cả trí tuệ nhân tạo đều nằm trong tầm tay hàng triệu người, kể cả những người nghèo nhất. Tuy nhiên, trong khi ngày càng nhiều người có thể truy cập internet, những nhu cầu cơ bản vẫn chưa được đáp ứng. Chúng ta hãy đảm bảo rằng, khi những nhu cầu phức tạp hơn được đáp ứng, những nhu cầu cơ bản không bị bỏ quên.

Sự tùy tiện mang tính hệ thống này khiến người dân bị tước đoạt những gì cần thiết và bị choáng ngợp bởi những thứ thứ yếu. Tóm lại, sự quản lý yếu kém đã tạo ra và gia tăng bất bình đẳng dưới vỏ bọc tiến bộ. Và do không đặt nhân phẩm làm trọng tâm, hệ thống cũng không thể thực thi công lý.

Tác động của "Những Điều Mới" lên Những Người Bị Loại Trừ

Hôm nay, tôi sẽ không mô tả đầy đủ về "những điều mới" được tạo ra, đặc biệt là bởi các trung tâm phát triển kỹ thuật, nhưng chúng ta biết rằng chúng có tác động đến tất cả các lĩnh vực chính của đời sống xã hội: y tế, giáo dục, việc làm, giao thông vận tải, đô thị hóa, truyền thông, an ninh, quốc phòng, v.v. Nhiều tác động trong số này mang tính chất mơ hồ: chúng có lợi cho một số quốc gia và lĩnh vực xã hội, nhưng những quốc gia và lĩnh vực khác lại phải chịu "thiệt hại kèm theo". Một lần nữa, đây là hậu quả của việc "quản lý yếu kém" tiến bộ kỹ thuật.

Cuộc khủng hoảng khí hậu có lẽ là ví dụ rõ ràng nhất. Chúng ta thấy điều này với mọi hiện tượng thời tiết khắc nghiệt, dù là lũ lụt, hạn hán, sóng thần hay động đất: ai phải chịu đựng nhiều nhất? Luôn luôn là những người nghèo nhất. Họ mất đi những gì ít ỏi mình có khi nước cuốn trôi nhà cửa và thường bị buộc phải bỏ lại mà không có giải pháp thay thế phù hợp để tiếp tục cuộc sống. Điều tương tự cũng đúng khi, chẳng hạn, nông dân, người làm ruộng và người dân bản địa mất đất đai, bản sắc văn hóa và sản xuất địa phương bền vững do việc sa mạc hóa lãnh thổ.

Một khía cạnh khác của "sự mới lạ" đặc biệt ảnh hưởng đến những người yếu thế liên quan đến nỗi lo lắng và hy vọng của những người nghèo nhất trước lối sống liên tục được quảng bá ngày nay. Ví dụ, làm thế nào một thanh niên nghèo có thể sống với hy vọng và không lo lắng khi mạng xã hội liên tục ca ngợi việc tiêu dùng vô độ và thành công kinh tế hoàn toàn không thể đạt được?

Và một vấn đề đáng kể khác là sự lan tràn của chứng nghiện cờ bạc trực tuyến. Các nền tảng này được thiết kế để tạo ra chứng nghiện cưỡng chế và hình thành những thói quen dẫn đến nghiện ngập.

Tôi không muốn bỏ qua "sự mới lạ" của ngành kỹ nghệ dược phẩm, điều này chắc chắn thể hiện sự tiến bộ vượt bậc ở một số khía cạnh, nhưng không phải là không có sự mơ hồ. Trong văn hóa ngày nay, với sự trợ giúp của một số chiến dịch quảng cáo, một kiểu sùng bái sức khỏe thể chất đang được lan truyền, gần như là sự sùng bái cơ thể, và theo quan điểm này, mầu nhiệm đau khổ được diễn giải theo cách giản lược. Điều này cũng có thể dẫn đến nghiện thuốc giảm đau, mà việc bán thuốc này rõ ràng làm tăng lợi nhuận của các nhà sản xuất. Nó cũng dẫn đến nghiện thuốc phiện, một thứ đang tàn phá Hoa Kỳ nói riêng; hãy xem xét, ví dụ, fentanyl, loại thuốc gây tử vong, nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai trong số những người nghèo ở quốc gia đó. Sự phổ biến của các loại ma túy tổng hợp mới, ngày càng gây chết người không chỉ là một tội ác do những kẻ buôn bán ma túy gây ra, mà còn là một thực tại liên quan đến việc sản xuất dược phẩm và lợi nhuận của chúng, không có bất cứ đạo đức hoàn cầu nào.

Tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng sự phát triển của kỹ thuật thông tin và viễn thông mới phụ thuộc vào các khoáng sản thường được tìm thấy dưới lòng đất ở các nước nghèo. Ví dụ, nếu không có coltan từ Cộng hòa Dân chủ Congo, nhiều thiết bị kỹ thuật mà chúng ta sử dụng ngày nay sẽ không hiện hữu. Tuy nhiên, việc khai thác nó phụ thuộc vào bạo lực bán quân sự, lao động trẻ em và di dời dân cư. Lithium là một ví dụ khác: sự cạnh tranh giữa các cường quốc và các tập đoàn khai thác lithium là mối đe dọa nghiêm trọng đối với chủ quyền và sự ổn định của các quốc gia nghèo, đến mức một số doanh nhân và chính trị gia khoe khoang về việc thúc đẩy đảo chính và các hình thức gây bất ổn chính trị khác, chính xác là để chiếm đoạt "vàng trắng" là lithium.

Cuối cùng, tôi muốn đề cập đến vấn đề an ninh. Các quốc gia có quyền và nghĩa vụ bảo vệ biên giới của mình, nhưng điều này phải được cân bằng với nghĩa vụ đạo đức trong việc cung cấp nơi trú ẩn. Với việc lạm dụng những người di cư dễ bị tổn thương, chúng ta không chứng kiến việc thực thi chủ quyền quốc gia một cách hợp pháp, mà là những tội ác nghiêm trọng. Nhà nước đã thực hiện hoặc dung túng cho những hành vi này. Các biện pháp ngày càng vô nhân đạo—thậm chí được ca ngợi về mặt chính trị—đang được áp dụng để đối xử với những "kẻ không mong muốn" này như thể chúng là rác rưởi chứ không phải con người. Mặt khác, Kitô giáo đề cập đến Thiên Chúa của tình yêu, Đấng khiến tất cả chúng ta trở thành anh chị em và yêu cầu chúng ta sống như vậy.

Đồng thời, tôi thấy thật khích lệ khi thấy các phong trào bình dân, các tổ chức xã hội dân sự và Giáo hội đang đối mặt với những hình thức phi nhân tính mới này, liên tục làm chứng rằng những người gặp khó khăn chính là những người lân cận, là anh chị em của chúng ta. Điều này khiến anh chị em trở thành những nhà đấu tranh cho nhân loại, những chứng nhân của công lý, những nhà thơ của tình liên đới.

Cuộc đấu tranh chính nghĩa của các phong trào bình dân

Trong Thông điệp Rerum Novarum, Đức Lêô XIII đã nhận định rằng "thế kỷ qua đã phá hủy, chứ không phải thay thế, các tập đoàn cổ xưa."[10] Người nghèo ngày càng trở nên dễ bị tổn thương hơn và ít được bảo vệ hơn. Tình trạng tương tự cũng đang diễn ra ngày nay, khi các công đoàn điển hình của thế kỷ 20 hiện chỉ chiếm một tỷ lệ ngày càng nhỏ trong tổng số người lao động, và hệ thống an sinh xã hội đang trong tình trạng khủng hoảng ở nhiều quốc gia. Do đó, dường như cả các công đoàn, hiệp hội người sử dụng lao động, nhà nước hay các tổ chức quốc tế đều không thể giải quyết những vấn đề này. Nhưng Thánh Augustinô đã nhắc nhở chúng ta rằng “một nhà nước không có công lý thì không phải là nhà nước”. [11] Công lý đòi hỏi các định chế của mọi nhà nước phải phục vụ mọi tầng lớp xã hội và mọi cư dân, hài hòa các nhu cầu và lợi ích khác nhau của họ.

Một lần nữa, chúng ta lại phải đối diện với một khoảng trống đạo đức mà cái ác dễ dàng len lỏi vào. Điều này làm tôi nhớ đến một dụ ngôn: dụ ngôn về thần dơ bẩn, sau khi bị đuổi ra, trở về thấy nhà cũ sạch sẽ và ngăn nắp, rồi lại lao vào một cuộc chiến dữ dội hơn (x. Mt 12:43-45). Trong khoảng trống trật tự này, thần ma lanh được tự do hoạt động. Các thể chế xã hội trong quá khứ không hoàn hảo, nhưng bằng cách xóa bỏ hầu hết chúng và tô điểm thêm những gì còn sót lại bằng luật pháp kém hiệu quả và các hiệp ước không được thực thi, hệ thống này đang khiến con người dễ bị tổn thương hơn trước.

Đây là lý do tại sao các phong trào bình dân, cũng như những người thiện chí, Kitô hữu, tín hữu và chính phủ, được kêu gọi khẩn thiết lấp đầy khoảng trống này bằng cách thiết lập các tiến trình công lý và liên đới thấm nhuần toàn xã hội. Bởi vì, như tôi đã nói trước đây, "ảo tưởng làm chúng ta xao lãng, còn sự chuẩn bị dẫn dắt chúng ta. Ảo tưởng tìm kiếm kết quả, còn sự chuẩn bị tạo điều kiện cho cuộc gặp gỡ."[12]

Trong Tông huấn Dilexi te, tôi muốn nhắc lại rằng "đã và vẫn còn nhiều phong trào bình dân khác nhau, do giáo dân thành lập và do các nhà lãnh đạo quần chúng lãnh đạo, thường bị nghi ngờ và thậm chí bị bức hại." [13] Tuy nhiên, những cuộc đấu tranh của anh chị em, được mang theo ngọn cờ đất đai, nhà ở và việc làm vì một thế giới tốt đẹp hơn, xứng đáng được khuyến khích. Và cũng như Giáo hội đã ủng hộ việc thành lập các công đoàn trong quá khứ, ngày nay chúng ta phải ủng hộ các phong trào bình dân. Điều này có nghĩa là đồng hành cùng nhân loại, cùng nhau bước đi trong sự tôn trọng chung đối với nhân phẩm và trong khát vọng chung về công lý, tình yêu và hòa bình.

Giáo hội ủng hộ những cuộc đấu tranh chính đáng của anh chị em vì đất đai, nhà ở và việc làm. Giống như vị tiền nhiệm Phanxicô, tôi tin rằng những con đường đúng đắn bắt đầu từ cấp địa phương, từ ngoại vi đến trung tâm. Nhiều sáng kiến sáng tạo của anh chị em có thể được chuyển hóa thành các chính sách công và quyền xã hội mới. Nỗ lực của anh chị em là chính đáng và cần thiết. Biết đâu những hạt giống tình yêu mà anh chị em gieo trồng, dù nhỏ bé như hạt cải (x. Mt 13:31-32; Mc 4:30-32; Lc 13:18-19), sẽ lớn lên thành một thế giới nhân bản hơn cho tất cả mọi người và giúp chúng ta quản lý tốt hơn những "điều mới mẻ".

Giáo hội và tôi muốn đồng hành cùng anh chị em trên hành trình này. Chúng ta hãy tiếp tục dâng lời cầu nguyện lên Thiên Chúa Toàn Năng. Cùng với anh chị em, trong lời cầu nguyện, chúng ta hãy nài xin Chúa Cha giàu lòng thương xót bảo vệ và đổ tràn tình yêu vô bờ bến của Người trên anh chị em. Xin Người, với lòng nhân từ vô biên của Người, ban cho anh chị em lòng can đảm để tiên tri Tin Mừng, sự kiên trì trong cuộc đấu tranh, niềm hy vọng trong tâm hồn và sức sáng tạo thi ca. Tôi phó thác anh chị em cho sự che chở từ mẫu của Đức Maria Rất Thánh. Và từ tận đáy lòng, tôi chúc lành cho anh chị em.

Xin cảm ơn, xin cảm ơn tất cả! Và xin hãy tiếp tục hành trình của mình, với niềm vui và hy vọng! Xin cảm ơn. Chúng ta hãy cùng nhau cầu nguyện như Chúa Giêsu đã dạy [bằng tiếng Tây Ban Nha].

[Đọc Kinh Lạy Cha bằng tiếng Tây Ban Nha. Ban phép lành]

___________________

[1] "Tierra, techo, trabajo," ba chữ "T" trong tiếng Tây Ban Nha.

[2] Đức Phanxicô, Thông điệp Video, ngày 16 tháng 10 năm 2021.

[3] Thông điệp Video nhân dịp trình bày hồ sơ đề nghị đưa Dự án "Những Cử Chỉ Hiếu Khách" vào Danh sách Di sản Văn hóa Phi vật thểl của UNESCO, ngày 12 tháng 9 năm 2025.

[4] Đức Phanxicô, Thông điệp Laudato si’, 49.

[5] Đã dẫn, Lời khuyên. theo Niềm vui Tin Mừng, 202.

[6] Đức Bênêđíctô XVI, Thông điệp Caritas in Veritate, 42.

[7] Xem Thánh Augustinô, Bài giảng 259, 3.

[8] Đức Lêô XIII, Thông điệp Rerum Novarum, 3.

[9] Đức Phanxicô, Tông huấn Niềm vui Tin Mừng, 53.

[10] Đức Lêô XIII, Thông điệp Rerum Novarum, 3.

[11] Thánh Augustinô, De civitate Dei, XIX, 21.1.

[12] Đức Leo XIV, Tiếp kiến chung, ngày 6 tháng 8 năm 2025.

[13] Cùng nguồn, Tông huấn Dilexi te, 80.

 

Vatican – Công nhận sự tử đạo của các Tôi tớ Chúa Jan Świerc và Tám Bạn Tử Đạo, Dòng Salêdiêng Don Bosco

(ANS – Rome) - Thứ Sáu, ngày 24 tháng 10 năm 2025, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã tiếp kiến Đức Hồng Y Marcello Semeraro, Tổng Trưởng Bộ Phong Thánh. Trong buổi tiếp kiến, Đức Thánh Cha đã châu phê sắc lệnh “công nhận sự tử đạo của 9 hội viên Salesian” gồm:

- sự tử đạo của các Tôi tớ Chúa Jan Świerc và tám Bạn Tử Đạo, các linh mục Dòng Salêdiêng của Thánh Gioan Bosco, bị sát hại từ năm 1941 đến năm 1942, vì đức tin, trong các trại tập trung Auschwitz (Ba Lan) và Dachau (Đức).

Điều này chứng nhận Đức Thánh Cha đã châu phê sự tử đạo của chín Tôi Tớ Chúa, các linh mục người Ba Lan thuộc Dòng Thánh Phanxicô de Sales (Salesian), đã bỏ mình trong khoảng thời gian từ ngày 27 tháng 6 năm 1941 đến ngày 7 tháng 9 năm 1942. Trong thời kỳ Đức Quốc xã, tất cả đều thực hiện sứ vụ của mình tại Ba Lan, chuyên tâm vào các hoạt động mục vụ hoặc giảng dạy. Tám vị trong số đó thuộc Tỉnh dòng Thánh Hyacinth Krakow thuộc Giáo phận Krakow, đã bị bắt, tra tấn và bị giết trong trại tập trung Auschwitz; Cha Franciszek Miska thuộc Tỉnh dòng Thánh Albert Piła thuộc Giáo phận Włocławek và đã bị tuẫn tiết tại Đức trong trại tập trung Dachau.

Sau đây là danh sách của các vị tử đạo:

1. Cha Ignacy Antonowicz, 51 tuổi, giáo sư và Viện trưởng Học viện Thần học Salêdiêng tại Krakow, đã qua đời tại Auschwitz vào ngày 21 tháng 7 năm 1941, sau khi bị tra tấn.

2. Cha Karol Golda, 27 tuổi, người trẻ nhất trong nhóm, giáo viên thần học tại Học viện Salêdiêng Oświęcim (Auschwitz), bị bắn vào ngày 14 tháng 5 năm 1942 tại Auschwitz vì đã giải tội cho hai người lính Đức.

3. Cha Włodzimierz Szembek, 59 tuổi, bước vào đời sống tu trì khi đã trưởng thành và được thụ phong linh mục năm 51 tuổi, làm cha phó xứ tại Skawa, qua đời tại Auschwitz vào ngày 7 tháng 9 năm 1942 sau khi bị tra tấn.

4. Cha Franciszek Harazim, 56 tuổi, hiệu trưởng trường trung học ở Oświęcim và giáo sư thần học tại Đại Chủng viện Salêdiêng ở Krakow, bị giết tại Auschwitz vào ngày 27 tháng 6 năm 1941.

5. Cha Ludwig Mroczek, 36 tuổi, từng làm việc tại nhiều giáo xứ khác nhau, giáo xứ cuối cùng là Częstochowa, đã qua đời tại trại Auschwitz vào ngày 5 tháng 1 năm 1942 sau khi bị tra tấn.

6. Cha Jan Świerc, 64 tuổi, người lớn tuổi nhất và là người đứng đầu của nhóm, là Viện trưởng Học viện Thần học Salêdiêng và cha sở tại Krakow, bị giết vào ngày 21 tháng 7 năm 1941 tại trại Auschwitz.

7. Cha Ignacy Dobiasz, 61 tuổi, cha giải tội và cộng tác viên giáo xứ tại Krakow, đã qua đời tại trại Auschwitz vào ngày 27 tháng 6 năm 1941 do bị tra tấn và lao động khổ sai.

8. Cha Kazimierz Wojciechowski, 37 tuổi, giáo viên âm nhạc và toán học, giám đốc nhà dòng và lãnh đạo Hội Thanh niên Công Giáo tại Krakow, bị giết vào ngày 27 tháng 6 năm 1941 tại trại Auschwitz.

9. Cha Franciszek Miska, 43 tuổi, người Silesia, Cha xứ và Viện trưởng Học viện Salêdiêng Ląd, nơi bị lính Đức Gestapo biến thành nhà tù giam giữ các linh mục của các giáo phận Włocławek và Gniezno-Poznań, đã qua đời vì bị tra khảo vào ngày 30 tháng 5 năm 1941, tại trại tập trung Dachau.

Đối với tất cả các Tôi tớ Chúa, bằng chứng về việc họ anh dũng chấp nhận tử đạo là hiển nhiên và rõ ràng. Giữa cuộc đàn áp chống lại Giáo hội, họ nhận thức được mối nguy hiểm mà họ phải đối diện. Các linh mục khác đã bị bắt và bị giết. Mặc dù được người thân và bạn bè thúc giục chạy trốn khỏi đất nước, nhưng họ vẫn ở lại với các tín hữu - đặc biệt là những người trẻ - mà họ tiếp tục hướng dẫn với sự thận trọng và bình thản. Trong suốt thời gian bị giam cầm và ngay cả trong giờ chết, sau khi chịu đựng đủ loại cực hình tra tấn, họ vẫn giữ vững đức tin, phó thác cho Chúa. Không ai tỏ ra cay đắng với những kẻ hành hạ họ, và trong một số trường hợp, họ đã nói lời tha thứ cho kẻ hành quyết họ. Cuộc tử đạo của các ngài là đỉnh cao của đời sống đức hạnh, phục vụ Thiên Chúa và trung thành với đặc sủng Salêdiêng.

“Đối với Hội dòng Salêdiêng, đối với Giáo hội tại Ba Lan, đây là tin vui tràn ngập tâm hồn trong Năm Thánh Hy Vọng này”, Cha Cameroni, Tổng Thỉnh viên phụ trách Phong thánh cho các Thánh thuộc Gia đình Salêdiêng, chia sẻ. “Những Tôi tớ Chúa này là những tấm gương sáng ngời về đức tin sâu sắc và mạnh mẽ, đến mức sẵn sàng đổ máu đào, có khả năng truyền cảm hứng cho các tín hữu ngày nay hướng tới một đời sống Kitô hữu đích thực.”

 

Đức Hồng Y Pietro Parolin, Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh, và một tổ chức các nhà báo được Vatican công nhận đã lên tiếng ủng hộ tự do báo chí sau các vụ tấn công gần đây nhằm vào hai nhà báo ở Ý.

Hiệp hội các nhà báo quốc tế được công nhận tại Vatican, gọi tắt là AIGAV đã lên án vụ tấn công vào tuần trước nhằm vào nhà báo chuyên về Vatican người Venezuela Edgar Beltrán. Doanh nhân Ricardo Cisneros, một thành viên của phái đoàn chính phủ Venezuela có mặt tại Rôma để tham dự lễ phong thánh cho hai vị thánh người Venezuela vào ngày 19 tháng 10, đã tấn công Edgar Beltrán.

Trong sự kiện ngày 17 tháng 10 tại Đại học Latêranô ở Rôma có liên hệ với Vatican, cuộc phỏng vấn của Beltrán với Đức Tổng Giám Mục Edgar Robinson Peña Parra, Phụ tá Quốc vụ khanh Tòa thánh, đã bị Cisneros xô đẩy, ngắt lời sau khi vị giám mục này được hỏi về “hành động chính trị hóa rõ ràng” của chính quyền Maduro đối với các vụ phong thánh, theo hãng tin Công Giáo The Pillar.

Trong tuyên bố của mình, AIGAV lên án “hành vi bạo lực này đối với một nhà báo đồng nghiệp chỉ đang làm công việc của mình”.

“Vụ việc gần đây, xảy ra trong một buổi tiếp tân chính thức có sự tham dự của nhiều đại diện dân sự và tôn giáo, khẳng định sự cần thiết phải tiếp tục hỗ trợ việc thu thập tin tức một cách tự do. Do đó, chúng tôi kêu gọi tất cả các cá nhân và cơ quan có thẩm quyền hãy bảo vệ và thúc đẩy quyền tự do này”, thông cáo viết tiếp.

Tuyên bố này đã được gửi tới những người tổ chức sự kiện — Đại học Giáo hoàng Latêranô và Tổng giáo phận Caracas — và Bộ Truyền thông của Vatican.

Tòa Thánh vẫn chưa đưa ra bình luận chính thức về vụ việc. Tuy nhiên, một số phóng viên được Vatican công nhận đã bày tỏ quan ngại về những gì họ coi là một sự kiện nghiêm trọng và chưa từng có trong một môi trường thường được đánh giá cao bởi sự tôn trọng và tường thuật cởi mở.

Đức Hồng Y Parolin cũng đã đề cập đến vấn đề này bên lề một sự kiện tại Rôma nhằm thúc đẩy tự do tôn giáo vào ngày 21 tháng 10.

Khi được hỏi về hành vi đe dọa bạo lực gần đây đối với nhà báo người Ý Sigfrido Ranucci, người dẫn chương trình truyền hình điều tra “Report”, ngài cho biết: “Chúng ta ngày càng có nguy cơ sống trong một môi trường không khoan dung, nơi quyền tự do ngôn luận không còn được chấp nhận”.

“Đây là nguồn lo ngại lớn rằng các hành vi đe dọa báo chí có thể xảy ra”, Đức Hồng Y Parolin nói thêm, bày tỏ sự đoàn kết với nhà báo, người đã bị đe dọa khi bom phát nổ trên xe của ông bên ngoài nhà riêng vào tối ngày 16 tháng 10.

“Tôi thực sự lo ngại; tôi xin bày tỏ sự cảm thông với bất kỳ ai đã trở thành mục tiêu của sự đe dọa này. Chúng tôi muốn mọi người có thể bày tỏ quan điểm của mình mà không trở thành nạn nhân của loại đe dọa này”, Đức Hồng Y nói thêm.

---

Source:Catholic News Agency

Cardinal, Vatican journalists condemn threat to free press after assaults on journalists

 

Linh mục Raymond J. de Souza, là chủ bút tập san Công Giáo Convivium của Canada. Ngài vừa bài phân tích nhan đề “Two Takes on Pope Leo”, nghĩa là “Hai góc nhìn về Đức Giáo Hoàng Lêô”.

Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.

Chúng ta đã có hàng loạt bài phân tích về Giáo hoàng Lêô XIV trong 100 ngày đầu tiên, cứ như thể vị giáo hoàng đầu tiên sinh ra ở Mỹ có thể được đánh giá ngang hàng với một tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, Đức Giáo Hoàng Robert Prevost ở phía nam Chicago lại giống một ứng cử viên lý tưởng cho Tòa án Tối cao hơn: một luật gia tài giỏi với những thành tựu đáng kể, nhưng quan điểm của ngài lại chưa được biết rõ lắm.

Đức Hồng Y Robert Prevost là một người có nhiều thành tựu và kinh nghiệm sâu rộng: một linh mục truyền giáo người Mỹ tại Peru; đã đi đến hàng chục quốc gia với tư cách là bề trên toàn thế giới của dòng Augustinô trong mười hai năm; giám mục của Chiclayo, Peru trong một thập niên; cuối cùng, trong hai năm là nhà lãnh đạo một trong những bộ quan trọng nhất của Vatican, chịu trách nhiệm bổ nhiệm các giám mục.

Trong những vai trò sau này, ngài hoàn toàn là một nhân vật của Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Những nhân vật như vậy thường thăng tiến trong hệ thống cấp bậc của Giáo hội - những người nhanh chóng được thăng chức, trở nên quyền lực và nổi bật nhờ các vị bảo trợ giáo hoàng của họ. Hãy nghĩ đến các vị Hồng Y quá cố John O'Connor của New York, Jean-Marie Lustiger của Paris, và Carlo Martini của Milan - tất cả đều là các nhân vật của Thánh Gioan Phaolô II.

Sau khi Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô 16 qua đời vào ngày cuối cùng của năm 2022, Đức Phanxicô dường như cảm thấy tự do hơn. Chừng nào Đức Bênêđíctô còn sống, Đức Phanxicô luôn nói về việc thoái vị của ngài bằng những lời lẽ tích cực, như một hành động dũng cảm và khiêm nhường, mở ra những con đường mới cho triều Giáo Hoàng. Chưa đầy hai tháng sau khi Đức Bênêđíctô qua đời, Đức Phanxicô đã tuyên bố quan điểm của mình: Triều Giáo Hoàng là trọn đời. Thật là lịch thiệp khi ngài giữ lại quan điểm chân thành của mình cho đến sau khi Đức Bênêđíctô qua đời.

Đức Phanxicô dường như cũng cảm thấy tự do hơn trong việc bổ nhiệm các chức vụ trong Giáo triều. Năm 2023, ngài đã bổ nhiệm hai “nhân vật” của mình vào vị trí cao nhất của Giáo triều Rôma— Đức Cha Prevost và Đức Cha Victor Manuel Fernandez làm Tổng Giám Mục—trước khi tấn phong các ngài làm Hồng Y vào cuối năm đó.

Vì vậy, tại Cơ Mật Viện Hồng Y năm 2025, cả hai vị Hồng Y Prevost và Fernandez đều là những người con được ưu ái, những lựa chọn dễ dàng cho các Hồng Y cử tri mong muốn một người thuộc dòng dõi Phanxicô. Đức Hồng Y Fernandez đã không được chọn vì làm cha đẻ của vụ bê bối ban phước lành cho các cặp đồng giới theo vùng, chưa kể đến những bài viết gây sốc về hôn nhân và khoái cảm của ngài. Ngược lại, Đức Hồng Y Prevost rõ ràng được hầu hết mọi người chấp nhận và đã có mặt trên sân khấu của Đền thờ Thánh Phêrô chưa đầy hai mươi bốn giờ sau cuộc bỏ phiếu đầu tiên.

Một phần sức hút rộng rãi của ngài là không có gì ở ngài khiến người ta phải ngạc nhiên. Lớn lên ở một nước Mỹ giàu có, ngài đã chọn đi truyền giáo ở Peru một cách đáng ngưỡng mộ; ngài đã tích lũy kinh nghiệm quản lý trong quá trình điều hành dòng tu của mình; ngài được Đức Giáo Hoàng Phanxicô tin tưởng nhưng không phải là người theo đảng phái.

Hãy nghĩ mà xem, với tư cách là Đức Tổng Giám Mục, ngài đã vượt qua các Thượng Hội đồng Giám mục kéo dài năm 2023 và 2024, cũng như cuộc tranh cãi về việc ban phép lành cho người đồng tính mà không hề nói ra điều gì đáng chú ý hay gây sự chú ý nào. Ngài bị báo chí Vatican coi là người Mỹ ít nhất, xét đến công việc truyền giáo của ngài ở Peru, nhưng quan trọng hơn, ngài là người ít giống Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhất trong số các tu sĩ Phanxicô.

Lịch sử này đặt ra thách thức cho hai nhà báo Công Giáo, một người bảo thủ và một người tự do, những người đã công bố tiểu sử tóm tắt về Đức Tân Giáo Hoàng.

Cả sách của Bunson và White đều mỏng manh, và đều thất bại trong một nhiệm vụ bất khả thi, đó là cho chúng ta biết Đức Giáo Hoàng Lêô nghĩ gì về những vấn đề gây tranh cãi. Một người đàn ông có trách nhiệm giáo hội quan trọng, sống đến sáu mươi chín tuổi mà không bị ai chú ý đến tư tưởng của mình, đã đưa ra một lựa chọn có chủ đích. Có thể ngài chủ yếu là một nhà quản lý giáo hội.

Là một nhà truyền giáo, ngài không phải là Jean-Marie Latour của Willa Cather, người dấn thân vào vùng hoang vu của sa mạc Tây Nam. Ngài là bề trên của cộng đoàn Augustinô địa phương, người đào tạo các tập sinh, giáo sư chủng viện, và luật sư giáo luật tại tòa án giáo phận, đồng thời cũng làm công tác giáo xứ. Sau này, với tư cách là bề trên và giám mục dòng Augustinô, ngài có thể đã quyết định - giống như rất nhiều bề trên và giám mục khác - rằng nếu không cần thiết phải nói gì, thì tốt hơn là không nói gì cả. Đối với các Hồng Y cử tri đã kiệt sức vì tính cách lắm lời và thất thường của Đức Phanxicô, sự trầm lặng của ngài có lẽ là nét hấp dẫn nhất.

Nhiệm kỳ chính đầu tiên của Đức Prevost ở Peru là từ năm 1988 đến năm 1998, thời điểm đất nước bị tàn phá bởi cuộc đàn áp bạo lực của Alberto Fujimori đối với những người theo chủ nghĩa Marx của Shining Path. Cả hai cuốn tiểu sử đều không cho chúng ta biết bất cứ điều gì quan trọng về cách Đức Prevost tham gia vào vấn đề đó, mặc dù nó chiếm ưu thế trong đời sống quốc gia. Tương tự như vậy, cả hai cuốn tiểu sử đều không cung cấp nhiều thông tin chi tiết về cách Đức Prevost đề cập đến thần học giải phóng, vẫn có ảnh hưởng lớn trong những năm 1980. Khi Đức Prevost trở về Peru với tư cách là một giám mục (2013–23), mặc dù phục vụ trong các vai trò cao cấp trong hội đồng giám mục Peru—một dấu hiệu của sự tin tưởng từ những người đồng cấp của mình—ngài dường như đã trải qua những biến động chính trị mà không để lộ bản thân. Bunson lưu ý rằng, trong cuộc chiến của Fujimori chống lại Shining Path, Đức Prevost đã “chỉ trích những hành động thái quá của cả hai bên”.

Tài liệu để sử dụng còn khá hạn chế. White giải quyết vấn đề này bằng cách dành phần đầu của cuốn sách cho những bài viết nổi tiếng nhất của Đức Thánh Cha Phanxicô, phần giữa cho “cuộc bầu cử bí mật nhất trên thế giới” - từ đó, ông đã táo bạo kể lại các chi tiết - và phần cuối cho một bản tường thuật hời hợt về cuộc đời của Đức Giáo Hoàng Lêô.

Những phán đoán của White thường đáng ngờ, gần như hài hước. Tháng 5 năm 2025 là “Cơ Mật Viện Hồng Y quan trọng nhất trong sáu mươi năm”. Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô 16 “có thể là một giáo sư vĩ đại, nhưng... lớp học thường vắng tanh, hoặc ít nhất là sinh viên không tham gia” - một đặc điểm kỳ lạ về nhà thần học được đọc nhiều nhất thế giới trước, trong và sau triều Giáo Hoàng của ngài. White rất ấn tượng rằng “khi các nguyên thủ quốc gia đến Vatican, Đức Phanxicô sẽ tặng mỗi người một bản sao của Thỏa thuận Khí hậu Paris”, nhưng ông không nhận ra rằng việc Đức Giáo Hoàng đưa ra các tài liệu của Liên Hiệp Quốc là một đường lối siêu phàm đối với chức vụ. Có lẽ, đó là điều người ta nên mong đợi từ một tác giả liệt kê Austen Ivereigh và Robert Mickens là “đồng chí và đồng phạm”.

Cách kể chuyện của Bunson hay hơn nhiều. Ông đã kể lại một cách sâu sắc về cuộc sống thời thơ ấu của Đức Prevost trong chương có tựa đề “Chứng nhân của sự suy tàn”. Đức Prevost sinh năm 1955, giữa thế kỷ Mỹ và đỉnh cao của sự trỗi dậy của các thể chế Công Giáo. Ngài được rửa tội trong một nhà thờ được xây dựng vào năm 1953, nơi ngài đã phục vụ Thánh lễ sớm hàng ngày khi còn là một cậu bé. Năm 1969, ở tuổi mười bốn, ngài rời nhà đến một trường nội trú của chủng viện. Khi ngài được thụ phong linh mục, chủng viện đã đóng cửa. Khi ngài được thụ phong giám mục, giáo xứ thời thơ ấu của ngài đã bị đóng cửa.

Cuộc đời tu sĩ dòng Augustinô của ngài trùng hợp với sự suy thoái mạnh mẽ của đời sống tôn giáo tại Hoa Kỳ. Về mặt xã hội học và ảnh hưởng văn hóa, Đức Prevost sinh ra vào thời kỳ đỉnh cao của Công Giáo Mỹ, và ngài đã chứng kiến bảy thập niên suy tàn. Khi ngài đến Hoa Kỳ, sẽ không có những chuyến viếng thăm ấm lòng đến giếng rửa tội của ngài ở Chicago hay nhà nguyện chủng viện của ngài ở Michigan.

Giống như những người tiền nhiệm, ngài nói về một Giáo hội truyền giáo và công cuộc truyền giáo mới; nhưng khác với họ, ngài đã trải nghiệm sự sụp đổ của đời sống thể chế Công Giáo. Lớn lên ở vùng ngoại ô Chicago, ngài đã thấy được những gì mà làn sóng di cư Công Giáo vào Hoa Kỳ có thể mang lại—và việc thiếu sự gắn bó sâu sắc, sự hoán cải nội tâm, và công cuộc truyền giáo đã dẫn đến sự sụp đổ chỉ sau vài thế hệ.

Mỗi vị giáo hoàng đều là sản phẩm, ngay cả khi là tù nhân, của chính tiểu sử của mình. Khi còn trẻ, Đức Gioan Phaolô II được truyền cảm hứng từ chức linh mục tử đạo anh hùng dưới thời Đức Quốc xã và Ba Lan cộng sản. Ở độ tuổi ba mươi, Đức Bênêđíctô đã thông thạo thế giới nói tiếng Đức của Guardini, Balthasar và các học giả Kinh thánh, và quen thuộc với sự đổi mới của thần học giữa thế kỷ. Đức Thánh Cha Phanxicô đã sống cuộc đời trưởng thành của mình giữa, và chịu đựng, một cộng đồng tôn giáo chia rẽ và suy tàn, một Giáo hội địa phương rối loạn chức năng, và một đất nước mà các nhà lãnh đạo, qua nhiều thế hệ, đã mang đến sự chuyên chế, bạo lực, tham nhũng và bần cùng hóa cho nơi từng là một vùng đất hòa bình và thịnh vượng khi gia đình Bergoglio quyết định di cư đến đó. Lẽ ra không nên gây sốc khi triều Giáo Hoàng của ngài được đánh dấu bằng sự chia rẽ độc đoán. Đó là kiểu Á Căn Đình.

Câu hỏi then chốt trong triều Giáo Hoàng của Đức Lêô là ngài đã học được gì từ hai trải nghiệm sống quan trọng của mình: thứ nhất, với tư cách là nhân chứng cho sự suy tàn của giáo hội tại quê nhà; thứ hai, với tư cách là một nhà truyền giáo ở Peru.

Nhìn chung, có hai khuynh hướng truyền giáo, mặc dù mỗi nhà truyền giáo đều có thể pha trộn cả hai. Một loại coi vùng đất truyền giáo còn thiếu thốn và cần sự giúp đỡ từ nước ngoài. Loại này thể hiện sự sẵn sàng phê phán và đề xuất một con đường khác. Những bóng đen trong lịch sử các nhà truyền giáo thường là ví dụ cho khuynh hướng này, áp đặt “nền văn minh” lên “những kẻ man rợ”.

Kiểu thứ hai, một phần, là phản ứng với kiểu thứ nhất, và có lẽ đã chiếm ưu thế vào những năm 1980 khi Cha Prevost lần đầu tiên đến Peru. Kiểu nhà truyền giáo này tin rằng mình có nhiều điều để học hỏi từ vùng đất truyền giáo, và rằng những lời chỉ trích từ nước ngoài không chỉ thiếu khôn ngoan mà còn thường bất công.

Đức Lêô nghĩ gì? Không ai biết. Ngài không đưa ra bất kỳ văn bản chính nào diễn giải kinh nghiệm truyền giáo của mình. Rõ ràng là ngài yêu mến người dân Peru, nhưng liệu ngài có muốn một tương lai khác cho họ không?

Mỹ Latinh đã trải qua một thế kỷ đầy khó khăn. Ngay cả những người Mỹ Latinh lớn tuổi nhất cũng khó mà nhớ lại hai thập niên liên tiếp hòa bình, trật tự và chính quyền tốt, với tăng trưởng kinh tế ổn định, tỷ lệ thất nghiệp thấp và lạm phát thấp. Nhiều người chỉ còn nhớ mình loay hoay hết cuộc khủng hoảng này đến cuộc khủng hoảng khác. Đó là một nỗi hổ thẹn cho một lục địa Công Giáo. Giáo Hội Công Giáo ở Mỹ Latinh đang không phát triển mạnh mẽ - đến mức người ta mặc định rằng Peru cần các nhà truyền giáo, năm trăm năm sau khi đức tin này được truyền đến từ Âu Châu. Tại sao vậy?

Điểm yếu lớn nhất của triều Giáo Hoàng Phanxicô là ngài không có nhiều sự hướng dẫn để giúp đỡ dòng Tên đang suy yếu, Giáo hội địa phương đang suy yếu, và đất nước đang suy tàn của ngài - Á Căn Đình là một trong số ít quốc gia liên tục vỡ nợ. Liệu Đức Lêô đã đưa ra những chẩn đoán khác hay không? Liệu ngài có thể đưa ra những biện pháp khắc phục tốt hơn không?

Đây không chỉ là vấn đề áp dụng khôn ngoan học thuyết xã hội của Giáo hội. Đức Lêô đã chọn niên hiệu của mình để vinh danh Đức Giáo Hoàng Lêô XIII, người khai sinh ra tư tưởng Công Giáo về các vấn đề văn hóa, chính trị và kinh tế. Đây cũng là vấn đề quản trị trực tiếp.

Tổng giáo phận Lima đang trong tình trạng hỗn loạn. Năm 2019, với tinh thần đảng phái đối kháng đang làm xói mòn nền chính trị Mỹ Latinh, cả thế tục lẫn giáo hội, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã thay thế Hồng Y Luis Cipriani Thorne bằng Carlos Gustavo Castillo Mattasoglio - người được phong Hồng Y vào năm 2024 - một giáo sư mà Đức Cha Cipriani, khi còn là Tổng Giám Mục, đã từng bị cấm giảng dạy thần học Công Giáo do những cáo buộc dị giáo và bất đồng chính kiến. Việc Đức Cha Cipriani nghỉ hưu diễn ra trong bối cảnh có những cáo buộc về hành vi sai trái tình dục, và những cáo buộc nghiêm trọng về hành vi sai trái tài chính và tình dục đã xuất hiện tại chủng viện dưới thời Castillo.

Đức Cha Prevost đã chứng kiến tất cả những diễn biến này khi còn là giám mục ở Peru và là giám mục trưởng tại Rôma. Ngài đã học được những bài học gì từ một Giáo hội bị chia rẽ sâu sắc và rối loạn chức năng ở thủ đô Peru? Đức Cha Castillo hiện đã quá tuổi nghỉ hưu. Những gì Đức Lêô làm với Lima có lẽ là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy triều Giáo Hoàng của ngài sẽ đi về đâu.

Trong mùa hè đầu tiên, Đức Lêô đã cẩn thận kéo dài thời gian thiện chí và đoàn kết sau khi đắc cử. Ngài trích dẫn lời Đức Phanxicô, ăn mặc như Đức Bênêđíctô, và, giống như Đức Gioan Phaolô, khuyên nhủ những người trẻ tuổi “đừng sợ hãi”. Ngài đã gặp Đức Hồng Y Raymond Burke và linh mục Dòng Tên James Martin, công bố những buổi tiếp kiến đó trong lịch chính thức của mình, vỗ về cả hai cánh phải và trái. Chuyến bay cho đến nay vẫn suôn sẻ, và dường như Đức Lêô là kiểu phi công có thể giải quyết được nhiễu động. Hướng đi mà ngài muốn hướng đến vẫn chưa được biết rõ.

---

Source:First Things

Two Takes on Pope Leo

 

Giám mục Scott E. Bullock tại Rapid City, Nam Dakota và các nhà lãnh đạo Dòng Tên Nam Dakota đã chỉ trích Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth vì vinh danh những người lính Hoa Kỳ đã thực hiện cuộc tấn công vào khu bảo tồn Lakota năm 1890 gần Suối Wounded Knee.

“Những người đã chết ở Wounded Knee đều là những người đáng được tôn trọng”, tuyên bố chung viết.

“Chúa Giêsu đồng hành với tất cả những ai đau khổ và chết dưới tay kẻ khác,” tuyên bố nói thêm. “Những kẻ gây ra bạo lực cũng là những con cái Chúa; vì lý do này, Chúa Giêsu ban cho họ lòng thương xót và sự chữa lành. Tuy nhiên, bản thân những hành động đó đã là những tội ác nghiêm trọng và không thể được tôn vinh.”

Vào ngày 29 tháng 12 năm 1890, lính Mỹ đã giết gần 300 người Lakota trong một cuộc tấn công hiện được gọi là “Thảm sát Wounded Knee” hay “Trận chiến Wounded Knee” ở Nam Dakota. Phần lớn người Lakota bị giết là thường dân, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em không vũ trang, và 31 lính Mỹ đã thiệt mạng.

Sau khi xem xét, tháng trước, Hegseth đã thông báo rằng 20 binh sĩ Hoa Kỳ được trao tặng Huân chương Danh dự vì những hành động tại Wounded Creek sẽ được giữ lại danh hiệu này. Huân chương Danh dự là danh hiệu quân sự cao quý nhất của quốc gia, do Quốc hội trao tặng cho những người đã hy sinh mạng sống trong chiến đấu. Một hội đồng đánh giá do cựu Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin ủy nhiệm đã khuyến nghị họ nên được giữ lại danh hiệu này vào tháng 10 năm 2024.

Hegseth cho biết trong bài đăng ngày 25 tháng 9 trên X: “Hội đồng đó kết luận rằng những người lính dũng cảm này thực tế nên được giữ lại huy chương cho những hành động của họ vào năm 1890”.

Hegseth chỉ trích Lloyd vì đã không đưa ra quyết định cuối cùng về cuộc điều tra vào năm ngoái, nói rằng “ông ấy quan tâm đến việc chính xác về mặt chính trị hơn là chính xác về mặt lịch sử”.

“ Chúng tôi xin khẳng định rõ ràng — không chút do dự — rằng những người lính đã chiến đấu trong Trận Wounded Knee năm 1890 sẽ được giữ lại những huân chương của họ, và chúng tôi xin khẳng định rõ ràng rằng họ xứng đáng được nhận những huân chương đó,” Hegseth nói. “Quyết định này giờ đây đã là quyết định cuối cùng và vị trí của họ trong lịch sử dân tộc chúng ta không còn là vấn đề phải bàn cãi nữa. Chúng tôi trân trọng tưởng nhớ họ, chúng tôi tôn vinh sự phục vụ của họ, và chúng tôi sẽ không bao giờ quên những gì họ đã làm.”

Đức Cha Bullock, người có giáo phận phục vụ phía tây Nam Dakota, nơi vụ tấn công xảy ra, đã đưa ra tuyên bố cùng với Cộng đồng De Smet Jesuit ở West River, Nam Dakota.

Các ngài cho biết sự phản đối của các ngài đối với Huân chương Danh dự không bắt nguồn từ “sự chính xác về mặt chính trị”, như Hegseth gọi, mà là từ “sự chính xác trong lời cầu nguyện, dựa trên sự thật, lương tâm và lòng trắc ẩn”.

Đức Cha Bullock và các tu sĩ Dòng Tên nói rằng binh lính đã thảm sát thường dân: “Đây không phải là một trận chiến. Việc công nhận những hành động này là đáng trân trọng chính là bóp méo lịch sử.”

Các ngài cho biết: “Chúng tôi thừa nhận ý định vinh danh quân đội của chính phủ, nhưng chúng tôi bác bỏ bất kỳ lời kể nào xóa bỏ tính nhân đạo của các nạn nhân hoặc ca ngợi các hành vi bạo lực”.

Tuyên bố nói rằng, với tư cách là người Công Giáo và những người theo Chúa Kitô, “chúng tôi tuyên xưng phẩm giá vô hạn của mỗi sự sống con người. Chúng tôi tuyên xưng rằng nhân loại – có khả năng yêu thương và tốt lành – cũng có khả năng gây ra tội ác khủng khiếp.” Tuyên bố nói thêm rằng Cuộc Đóng Đinh và Phục Sinh “cho thấy rằng chiến thắng đích thực không đến từ sự giết chóc mà đến từ tình yêu thương, lòng thương xót và sự thật.”

“Nếu chúng ta phủ nhận vai trò của mình trong lịch sử, chúng ta sẽ làm trầm trọng thêm tổn hại,” họ nói. “Chúng ta không thể nói dối về quá khứ mà không tiếp tục duy trì sự bất công và mù quáng về mặt đạo đức. Ngay cả khi chúng ta không phải chịu trách nhiệm cá nhân về vụ Wounded Knee, chúng ta vẫn có trách nhiệm đạo đức phải ghi nhớ và nói lên sự thật.”

Susan Hanssen, giáo sư lịch sử tại Đại học Dallas (một tổ chức Công Giáo), nói với CNA rằng Wounded Knee “là một sự kiện lịch sử phức tạp” với “nhiều câu chuyện mâu thuẫn”. Bà cho biết hồ sơ quân sự cho thấy những cáo buộc, cuộc điều tra và sự cạnh tranh cá nhân mâu thuẫn giữa các sĩ quan quân đội.

Bà cho biết, với các sự kiện lịch sử, không phải lúc nào cũng có “sự rõ ràng về mặt đạo đức một cách dễ dàng”.

Bà cho biết các sự kiện này “không thể chỉ được xem là một cuộc thảm sát vô cớ, có động cơ chủng tộc nhắm vào tất cả người Mỹ bản địa một cách bừa bãi”.

Hanssen bày tỏ lo ngại rằng nỗ lực thu hồi danh dự của những người lính tại Wounded Knee là một phần của nỗ lực đang diễn ra nhằm nhắm vào “văn hóa Mỹ và phương Tây”, bao gồm việc phá hủy các bức tượng của Christopher Columbus và các cuộc tấn công vào George Washington, Thomas Jefferson và Abraham Lincoln, cùng nhiều người khác.

Bà nói thêm: “Chính phủ Hoa Kỳ hoàn toàn có lý khi từ chối thu hồi Huân chương Danh dự có từ hơn một trăm năm trước”.

Trong hơn một thế kỷ qua, chưa có Huân chương Danh dự nào bị thu hồi vì bất kỳ lý do gì. Lần duy nhất huân chương bị thu hồi là vào năm 1917, khi Quốc hội ủy quyền đánh giá toàn diện những người được trao tặng Huân chương Danh dự và đã thu hồi hơn 900 huân chương.

---

Source:Catholic News Agency

Bishop Bullock, local Jesuits criticize Hegseth’s honor of Wounded Knee soldiers

 

1. Chính quyền Tổng thống Trump công bố các biện pháp trừng phạt ‘đáng kể’ đối với Nga

Chính quyền Tổng thống Trump đã công bố các lệnh trừng phạt mới toàn diện nhằm vào ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga, như một phần trong nỗ lực thúc đẩy nhà độc tài Vladimir Putin đàm phán và chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.

“Lệnh trừng phạt khổng lồ” nhắm vào hai tập đoàn năng lượng khổng lồ Rosneft và Lukoil sau nhiều tháng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy kêu gọi và Washington gây áp lực từ cả hai đảng nhằm áp đặt các biện pháp cứng rắn hơn đối với Mạc Tư Khoa. Các quan chức Mỹ cho biết động thái này nhắm vào cốt lõi của nền kinh tế Nga - nguồn thu từ dầu mỏ, nguồn thu đã giúp Nga duy trì hoạt động chiến tranh bất chấp sự cô lập quốc tế.

Các lệnh trừng phạt được đưa ra khi Tổng thư ký NATO Mark Rutte đến Washington để hội đàm và gặp Tổng thống Trump.

Ông Bessent phát biểu ngay sau khi một loạt cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa mới của Nga tấn công Ukraine đêm qua, khiến ít nhất sáu người thiệt mạng, bao gồm một phụ nữ và hai con gái của bà. Các cuộc tấn công, nhắm vào ít nhất tám thành phố và một thị trấn gần Kyiv, đã thiêu rụi nhiều ngôi nhà và làm 29 người khác bị thương, trong đó có năm trẻ em, theo các quan chức Ukraine.

Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã công bố các biện pháp trừng phạt mới toàn diện nhắm vào ngành năng lượng của Nga, cụ thể là vào hai tập đoàn dầu khí khổng lồ Rosneft và Lukoil do vai trò của họ trong việc tài trợ cho nỗ lực chiến tranh của Mạc Tư Khoa tại Ukraine. Các biện pháp trừng phạt, được ban hành theo Sắc lệnh Hành pháp 14024, cấm các công dân Hoa Kỳ giao dịch kinh doanh với các công ty hoặc bất kỳ công ty con nào mà họ kiểm soát và cảnh báo các tổ chức tài chính nước ngoài rằng việc hỗ trợ cơ sở công nghiệp-quân sự của Nga có thể dẫn đến các biện pháp trừng phạt thứ cấp. Ông Bessent cho biết hành động này nhằm cắt giảm nguồn thu tiếp tay cho hành động gây hấn của Điện Cẩm Linh và kêu gọi Nga “ngay lập tức đồng ý ngừng bắn”.

“Hy vọng ông ấy sẽ biết điều”, Tổng thống Trump nói về Putin trong bài phát biểu tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Tư cùng với Rutte. “Và hy vọng Tổng thống Zelenskiy cũng sẽ biết điều. Anh biết đấy, người ta vẫn nói, khiêu vũ tango cần hai người.”

Tổng thống Trump cũng cho biết hôm thứ Tư rằng ông có kế hoạch thảo luận về cuộc chiến ở Ukraine với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc họp sắp tới tại Nam Hàn, đồng thời cho rằng Bắc Kinh có thể giúp gây áp lực buộc Mạc Tư Khoa chấm dứt cuộc xâm lược.

“Tôi nghĩ ông ấy có thể có ảnh hưởng lớn đến Putin”, Tổng thống Trump nói về Tập Cận Bình.

Trung Quốc chưa xác nhận cuộc họp sẽ diễn ra, nhưng bất kỳ cuộc đàm phán nào cũng có thể sẽ đề cập đến nhiều vấn đề ngoài cuộc chiến của Nga ở Ukraine, bao gồm thương mại, an ninh khu vực và Bắc Hàn.

Các biện pháp trừng phạt mới của Tổng thống Trump đánh dấu một trong những bước đi quan trọng nhất từ trước đến nay của Washington đối với ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga, một nguồn thu nhập chính của chính phủ. Bằng cách hạn chế tiếp cận các hệ thống tài chính và công nghệ phương Tây, các quan chức Mỹ hy vọng sẽ làm suy yếu khả năng duy trì cuộc xâm lược của Nga và gây áp lực buộc nhà độc tài Vladimir Putin phải đàm phán chấm dứt chiến tranh. Các quan chức Bộ Tài chính cho biết các biện pháp bổ sung có thể được áp dụng nếu Mạc Tư Khoa không thay đổi lập trường.

Các lệnh trừng phạt này được đưa ra sau thông báo rằng Tổng thống Trump và Putin sẽ không gặp nhau ở Hung Gia Lợi trong những tuần tới, và sau một cuộc tấn công lớn vào Thủ đô Kyiv của Ukraine.

Lãnh đạo khu vực Mykola Kalashnyk cho biết cuộc không kích chết người gần Kyiv đã phá hủy một ngôi nhà nơi một người mẹ và hai con gái 6 tháng tuổi và 12 tuổi đang ở. Theo lực lượng không quân Ukraine, Kyiv dường như là mục tiêu chính, và Nga đã phóng 405 máy bay điều khiển từ xa và 28 hỏa tiễn trong cuộc tấn công.

Tại Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, máy bay điều khiển từ xa của Nga đã tấn công một trường mẫu giáo khi trẻ em đang ở bên trong, Thị trưởng Ihor Terekhov cho biết. Một người đã thiệt mạng và sáu người bị thương, mặc dù không có trẻ em nào bị thương.

Tổng thống Zelenskiy cho biết nhiều trẻ em đã bị sốc và các cuộc tấn công nhắm vào 10 khu vực, bao gồm Kyiv, Odesa, Chernihiv, Dnipropetrovsk, Kirovohrad, Poltava, Vinnytsia, Zaporizhzhia, Cherkasy và Sumy.

Sự leo thang mới nhất diễn ra trong bối cảnh các đồng minh phương Tây đang chật vật duy trì sự thống nhất về chính sách đối với Ukraine giữa lúc căng thẳng chiến tranh leo thang và các ưu tiên toàn cầu đang thay đổi. Ông Bessent cho biết các lệnh trừng phạt mới là một phần trong nỗ lực liên tục của Washington nhằm gây áp lực lên Mạc Tư Khoa đồng thời hỗ trợ quốc phòng cho Kyiv.

Trong lần xuất hiện tại Phòng Bầu dục, Rutte đã nhấn mạnh rằng vũ khí mà Hoa Kỳ đang bán cho Âu Châu để cung cấp cho Ukraine là rất cần thiết để giúp ngăn chặn nhiều cuộc tấn công.

“Chúng ta cần bảo đảm các hệ thống phòng không được lắp đặt, và chúng ta cần các hệ thống của Hoa Kỳ để làm điều đó, và người Âu Châu đang trả tiền cho việc đó”, Rutte nói. “Đây chính xác là loại hành động mà chúng ta cần, và Tổng thống đang làm điều đó và cố gắng hết sức để hoàn thành công việc này.”

[Newsweek: Trump Administration Announces ‘Substantial’ Sanctions Against Russia]

2. Nga phản hồi thông tin Tổng thống Trump và Putin có thể đi chung máy bay

Phát ngôn nhân của nhà độc tài Vladimir Putin đã bác bỏ các báo cáo của giới truyền thông về khả năng nhà lãnh đạo Nga có thể đi đến hội nghị thượng đỉnh Budapest được đề xuất trên cùng một máy bay với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Putin đang phải đối mặt với vấn đề hậu cần khi đi đến cuộc gặp với Tổng thống Trump ở Hung Gia Lợi, ngày giờ và thông tin chi tiết vẫn chưa được xác nhận, để thảo luận về việc chấm dứt chiến tranh của Nga tại Ukraine.

Không phận Liên Hiệp Âu Châu đã đóng cửa đối với máy bay Nga, và Điện Cẩm Linh sẽ rất lo ngại về an ninh khi tổng thống nước này bay qua các quốc gia thù địch. Một tuyến bay thẳng sẽ đồng nghĩa với việc bay đến Hung Gia Lợi qua Ba Lan, cả thành viên Liên Hiệp Âu Châu và đồng minh NATO. Trong khi Hung Gia Lợi có quan hệ nồng ấm với Mạc Tư Khoa, thì Ba Lan - quốc gia láng giềng với Ukraine đang bị chiến tranh tàn phá - lại không có.

“Tôi coi đây là một phiên bản kỳ ảo”, quan chức Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov trả lời các nhà báo bằng tiếng Nga khi trả lời câu hỏi về những đồn đoán trên phương tiện truyền thông, hãng thông tấn nhà nước TASS đưa tin.

Ngoại trưởng Ba Lan cảnh báo rằng máy bay của Putin có thể buộc phải hạ cánh trên lãnh thổ Ba Lan - và nhà lãnh đạo Nga có thể bị bắt - nếu bay qua không phận Ba Lan để tham dự cuộc họp của Tổng thống Trump tại Hung Gia Lợi.

Theo truyền thông quốc gia, Radosław Sikorski phát biểu với đài phát thanh Ba Lan Radio Rodzina vào thứ Ba rằng: “Tôi không thể bảo đảm rằng một tòa án Ba Lan độc lập sẽ không ra lệnh cho chính phủ hộ tống một chiếc máy bay như vậy xuống để đưa nghi phạm đến tòa án ở The Hague”.

Tòa án Hình sự Quốc tế có trụ sở tại Hòa Lan vào năm 2023 đã ban hành lệnh bắt giữ Putin, cáo buộc ông trục xuất bất hợp pháp hàng trăm trẻ em khỏi Ukraine sau cuộc xâm lược của Nga.

Thay vào đó, Putin phải bay theo một lộ trình dài hơn, vòng vèo qua Thổ Nhĩ Kỳ tới Hung Gia Lợi.

Cuộc gặp Tổng thống Trump-Putin đang được tiến hành khi chiến tranh Ukraine vẫn tiếp diễn

Hiện chưa rõ khi nào Tổng thống Trump và Putin sẽ gặp nhau tại Budapest. Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đang đàm phán để đặt nền móng cho một cuộc gặp thành công giữa hai nhà lãnh đạo.

Tổng thống Trump đã nói chuyện với Putin vào thứ Năm tuần trước, và hai bên đã đồng ý tổ chức cuộc gặp, sau hội nghị thượng đỉnh ở Alaska vào tháng 8. Tổng thống Trump đang cố gắng chấm dứt cuộc chiến đang diễn ra của Nga tại Ukraine, nhưng vẫn chưa thành công sau nhiều tháng đàm phán ngoại giao.

Ukraine và các đồng minh Âu Châu muốn Tổng thống Trump gây áp lực lớn hơn lên Putin để chấm dứt chiến tranh bằng cách tăng cường hỏa lực cho lực lượng Ukraine với hỏa lực mạnh hơn và mạnh hơn, đồng thời áp đặt các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn đối với Nga và các đối tác chiến lược, đặc biệt là Trung Quốc. Họ cho rằng Putin chỉ phản ứng bằng sức mạnh cứng rắn, chứ không phải bằng ngoại giao.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy của Ukraine đã gặp Tổng thống Trump tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Sáu sau cuộc gọi với Putin, với hy vọng bảo đảm nguồn cung cấp hỏa tiễn hành trình Tomahawk tầm xa từ Hoa Kỳ để sử dụng chống lại Nga. Tuy nhiên, Tổng thống Trump vẫn chưa đồng ý với yêu cầu đó, do lo ngại về sự leo thang chiến tranh mà động thái này có thể gây ra.

Thay vào đó, Tổng thống Trump bước ra khỏi cuộc họp và yêu cầu Tổng thống Zelenskiy và Putin tạm dừng giao tranh dọc theo các tuyến đầu hiện tại. Trong khi Ukraine đã tuyên bố muốn ngừng bắn, Nga đã nhiều lần bác bỏ ý tưởng này.

Trong một bài đăng trên nền tảng Truth Social của mình, Tổng thống Trump đã gọi cuộc gặp với Tổng thống Zelenskiy là “rất thú vị và thân mật, nhưng tôi đã nói với ông ấy, giống như tôi đã đề xuất mạnh mẽ với Tổng thống Putin, rằng đã đến lúc chấm dứt giết chóc và THỎA THUẬN!”

“Máu đã đổ đủ rồi, ranh giới tài sản được xác định bằng Chiến tranh và Lòng can đảm,” Tổng thống Trump nói tiếp. “Họ nên dừng lại ở đây. Hãy để cả hai cùng giành Chiến thắng, hãy để Lịch sử phán xét! Không còn bắn giết, không còn Tử vong, không còn những khoản tiền khổng lồ và không bền vững được chi tiêu.”

Nga tuyên bố xâm lược Ukraine nhằm ngăn chặn tham vọng gia nhập liên minh NATO do Mỹ dẫn đầu của Kyiv, vốn bị Mạc Tư Khoa coi là mối đe dọa an ninh nghiêm trọng, và để bảo vệ người Nga khỏi cái mà họ gọi là sự đàn áp của chính quyền. Tuy nhiên, Ukraine lại cáo buộc Nga đang tiến hành một cuộc chiến tranh xâm lược đế quốc nhằm xóa bỏ chủ quyền và bản sắc của Ukraine, đồng thời đặt nước này dưới sự kiểm soát bất hợp pháp của Điện Cẩm Linh.

[Newsweek: Russia Responds to Reports Trump, Putin Can Travel on Same Plane]

3. Vladimir Putin phản ứng trước lệnh trừng phạt mới của Tổng thống Trump đối với dầu mỏ Nga

Putin hôm thứ năm đã đưa ra phản ứng trực tiếp đầu tiên đối với các lệnh trừng phạt mới của Hoa Kỳ áp đặt lên Nga, gọi chúng là “hành động không thân thiện” và sẽ không gây tổn hại đáng kể đến nền kinh tế của nước này.

Putin nói rằng “đối thoại luôn tốt hơn đối đầu” trong các bình luận với phóng viên. Ông cảnh báo các lệnh trừng phạt mới có thể phản tác dụng bằng cách đẩy giá dầu toàn cầu tăng vọt.

Putin cũng đề cập đến việc hủy bỏ cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Budapest, cho biết đề xuất tổ chức cuộc gặp ban đầu đến từ Hoa Kỳ.

Putin cũng cho biết Tổng thống Trump có khả năng muốn nói rằng hội nghị thượng đỉnh đã bị “hoãn lại” chứ không phải bị hủy bỏ, trong những bình luận mà Tổng thống Trump đưa ra tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Tư, Sky News đưa tin.

Chính quyền Tổng thống Trump đã công bố các lệnh trừng phạt mới đối với ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga vào thứ Tư. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết các lệnh trừng phạt mới này là để đáp trả việc Nga từ chối chấm dứt “cuộc chiến vô nghĩa” của mình.

“Hy vọng ông ấy sẽ biết điều”, Tổng thống Trump sau đó nói về Putin. “Và hy vọng Tổng thống Zelenskiy cũng sẽ biết điều. Bạn biết đấy, người ta vẫn nói, khiêu vũ tango cần hai người.”

Tổng thống Trump cho biết vào thứ Ba rằng ông sẽ không gặp Putin vì ông không muốn đó là một “sự lãng phí thời gian”.

Putin tuyên bố Nga sẽ không khuất phục trước áp lực. Ông cũng cho biết Nga muốn tiếp tục đối thoại với Hoa Kỳ, vì hai nước có nhiều lĩnh vực hợp tác, theo Sky News.

Chính quyền Tổng thống Trump đã nỗ lực tìm kiếm giải pháp cho cuộc chiến giữa Nga và Ukraine trong nhiều tháng.

Tổng thống Trump trước đây đã gây áp lực buộc Ukraine nhượng bộ và đề xuất trao đổi lãnh thổ với Nga. Tuy nhiên, trong một bài đăng trên Truth Social tháng trước, Tổng thống Trump nói rằng ông tin rằng Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh Âu Châu, “có thể chiến đấu và giành lại toàn bộ Ukraine về hình dạng ban đầu”.

Tổng thống Trump đã nói về cơ hội chiến thắng của Ukraine trong bình luận có vẻ mâu thuẫn với các phóng viên tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Hai.

“Tôi không nghĩ họ sẽ làm được, nhưng họ vẫn có thể giành chiến thắng”, Tổng thống Trump nói.

Sau các cuộc trò chuyện với Putin và Tổng thống Zelenskiy tuần trước, Tổng thống Trump đã kêu gọi Kyiv và Mạc Tư Khoa “dừng lại ở vị trí hiện tại”.

“Chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ lập trường của Tổng thống Trump rằng giao tranh nên chấm dứt ngay lập tức, và đường dây liên lạc hiện tại nên là điểm khởi đầu cho các cuộc đàm phán. Chúng tôi vẫn cam kết với nguyên tắc biên giới quốc tế không được phép thay đổi bằng vũ lực”, Tổng thống Zelenskiy và các nhà lãnh đạo Âu Châu khác cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Ba.

Trong một diễn biến khác, Bộ Ngoại giao Liên bang Nga đã tỏ ra thù địch với Mỹ khi cho biết Hoa Kỳ đang leo thang các hoạt động bí mật ở Mỹ Latinh, đồng thời cho biết thêm rằng Hải quân Hoa Kỳ đã phá hủy sáu tàu bị cáo buộc buôn bán ma túy ở vùng Caribe và CIA đã được phép thực hiện các nhiệm vụ bí mật ở Venezuela.

Maria Zakharova, giám đốc phòng báo chí Bộ Ngoại giao, tuyên bố: “Nếu Hoa Kỳ muốn tiến hành một cuộc chiến chống ma túy thì Manhattan sẽ là nơi tốt để bắt đầu”.

[Newsweek: Vladimir Putin Reacts to New Trump Sanctions on Russian Oil]

4. Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công nhà máy lọc dầu, nhà máy cơ khí ở Nga, truyền thông đưa tin

Kênh Astra Telegram đưa tin, trích dẫn lời người dân địa phương, máy bay điều khiển từ xa được tường trình đã tấn công một nhà máy lọc dầu ở Makhachkala, Dagestan và một nhà máy cơ khí ở Saransk, Mordovia vào ngày 22 tháng 10.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, lực lượng phòng không Nga đã đánh chặn 44 máy bay điều khiển từ xa của Ukraine trong đêm và sáng ngày 22 tháng 10, bao gồm tám máy bay trên bầu trời Dagestan. Không có máy bay điều khiển từ xa nào bị bắn hạ trên bầu trời Mordovia.

Trong khi đó, máy bay điều khiển từ xa đã được phát hiện trên bầu trời Saransk, thành phố lớn nhất Mordovia. Artyom Zdunov, nhà lãnh đạo nước cộng hòa, xác nhận khu vực này đã bị tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa quy mô lớn, gây thiệt hại cho một doanh nghiệp địa phương.

Theo thông tin tình báo nguồn mở do Astra phân tích, ít nhất một máy bay điều khiển từ xa đã tấn công Nhà máy cơ khí Saransk, một cơ sở được biết đến là nơi sản xuất thuốc nổ.

Nhà máy cơ khí Saransk là một phần của Tập đoàn Rostec do nhà nước sở hữu và sản xuất thiết bị và phụ tùng cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau, tập trung chủ yếu vào kỹ thuật cơ khí và lĩnh vực quốc phòng.

[Kyiv Independent: Ukrainian drones attack oil refinery, mechanical plant in Russia, media reports]

5. Lãnh tụ tối cao Iran chế giễu Tổng thống Trump: ‘Trong mơ thôi’

Lãnh tụ tối cao của Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, đã trực tiếp chế giễu tuyên bố của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump rằng Washington đã “xóa sổ” ngành công nghiệp hạt nhân của Iran.

Khamenei cho biết: “Tổng thống Hoa Kỳ khoe khoang rằng họ đã ném bom và phá hủy ngành công nghiệp hạt nhân của Iran. Thôi, đừng mơ nữa!” Tuyên bố này nhấn mạnh sự bất chấp của ông trước các hành động quân sự và áp lực chính trị của Hoa Kỳ.

Bài đăng của Khamenei được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang sau các cuộc không kích của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran và cuộc chiến 12 ngày gần đây với Israel. Cùng với sự sụp đổ của Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung năm 2015, hay còn gọi là thỏa thuận hạt nhân Iran, và sự thất bại của các cuộc đàm phán ngoại giao gần đây nhằm khôi phục thỏa thuận này, bài đăng cho thấy Tehran đang chống lại áp lực từ Washington, bao gồm các lệnh trừng phạt đang diễn ra nhằm làm tê liệt nền kinh tế và tham vọng hạt nhân của nước này.

Lời chế nhạo trực tuyến của ông nhấn mạnh rằng, bất chấp các mối đe dọa quân sự, xung đột khu vực và áp lực kinh tế, Iran không muốn nhượng bộ trước các tuyên bố của Hoa Kỳ hoặc chính sách ngoại giao do Washington chỉ đạo, nhấn mạnh những rủi ro dai dẳng đối với sự ổn định của khu vực.

Trong một loạt bài đăng bằng cả tiếng Ba Tư và tiếng Anh, Khamenei bắt đầu bằng cách chế giễu những tuyên bố của Tổng thống Trump, lặp lại câu nói “trong mơ!” trước đó của ông trước khi nói thêm về sự thách thức của Iran.

Tiếp theo, ông khẳng định sự độc lập của Iran trong các vấn đề hạt nhân: “Ngành công nghiệp hạt nhân của chúng tôi không liên quan gì đến Mỹ”, Khamenei nói. “Các ông có thể tin rằng mình đã phá hủy ngành công nghiệp hạt nhân của Iran - thôi thì cứ tưởng tượng vậy. Nhưng các ông là ai mà có quyền quyết định một quốc gia được phép hay không được phép làm gì trong lĩnh vực hạt nhân của mình? Việc đó liên quan gì đến Mỹ?”

Khamenei cảnh báo Iran sẽ không ngần ngại hành động quân sự nếu bị đe dọa lần nữa. “Những hỏa tiễn này không phải được mua hay mượn - chúng là sản phẩm của thanh niên Iran. Nếu cần thiết, chúng tôi sẽ sử dụng chúng một lần nữa. “ Ông cáo buộc Washington đạo đức giả, gọi Washington là “hiện thân của chủ nghĩa khủng bố” và nói rằng các lệnh trừng phạt và áp lực đã chứng minh sự thù địch của Mỹ đối với người dân Iran: “Các ông là kẻ thù của quốc gia này, không phải là bạn của nó.”

Khamenei cũng chế giễu chuyến thăm Israel gần đây của Tổng thống Trump, nói rằng bài phát biểu của ông tại đó nhằm mục đích nâng cao tinh thần của những “người theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái đang thất vọng”.

“Tổng thống Hoa Kỳ đã cố gắng gieo hy vọng và vực dậy tinh thần của những người theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái đang thất vọng ở Palestine bị tạm chiếm bằng một vài lời sáo rỗng và trò hề của mình. Đây là bài phân tích của tôi về chuyến đi của Tổng thống Hoa Kỳ đến Palestine bị tạm chiếm.”

Tổng thống Trump, người đã nhiều lần tuyên bố đã phá hủy chương trình hạt nhân của Iran, đã nhắc lại thông điệp đó trong bài phát biểu trước Quốc hội Israel, gọi tắt là Knesset, tuần trước. Ông mô tả các cuộc không kích gần đây là một chiến dịch mang tính quyết định: “Chúng tôi đã thả 14 quả bom vào các cơ sở hạt nhân của Iran, và điều này đã được xác nhận là đã phá hủy hoàn toàn các cơ sở đó.”

Chiến dịch này, được thực hiện cùng với các cuộc không kích bất ngờ của Israel trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày, nhắm vào các địa điểm quan trọng tại Natanz, Fordow và Isfahan. Tổng thống Trump ghi nhận nỗ lực này đã ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân và giảm thiểu các mối đe dọa đối với Israel và các nước láng giềng.

Tuy nhiên, ông cũng ám chỉ đến khả năng ngoại giao khi nói rằng: “Thật tuyệt nếu chúng ta đạt được một thỏa thuận hòa bình với họ, chẳng phải sẽ rất tuyệt sao, tôi nghĩ họ muốn, tôi nghĩ họ đã mệt mỏi rồi”, ám chỉ rằng lập trường suy yếu của Tehran có thể tạo ra cơ hội cho các cuộc đàm phán trong tương lai.

[Newsweek: Iran’s Supreme Leader Trolls Trump: ‘In Your Dreams’]

6. Ukraine phản ứng trước lệnh trừng phạt dầu mỏ bất ngờ của Tổng thống Trump đối với Nga

Các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với Nga là một bất ngờ thú vị đối với nhiều người ở Ukraine và những người theo dõi cuộc chiến, nhưng vẫn còn sự hoài nghi rằng những động thái mới của Tòa Bạch Ốc chống lại Mạc Tư Khoa có thể sớm dẫn đến một thỏa thuận hòa bình.

Chính quyền của Tổng thống Trump tuyên bố Hoa Kỳ sẽ áp đặt lệnh trừng phạt đối với hai công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil, nhằm gây áp lực buộc Nga đàm phán một thỏa thuận hòa bình về Ukraine.

“Hy vọng Putin sẽ biết điều hơn”, Tổng thống Trump phát biểu với giới truyền thông, khi trò chuyện cùng Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Tư. Bộ Ngoại giao Nga gọi các lệnh trừng phạt này là “phản tác dụng”.

Tổng thống Trump ngày càng tỏ ra thất vọng với Điện Cẩm Linh khi thời gian trôi qua, khi Nga từ chối thay đổi lập trường và gây nguy hiểm cho lời cam kết chấm dứt chiến tranh ở Đông Âu của đảng Cộng hòa.

Những lời chỉ trích nhắm vào tổng thống thường xuyên gia tăng sau khi Nga tiến hành các cuộc không kích quy mô lớn vào các thành phố của Ukraine. Sáng sớm thứ Tư, Mạc Tư Khoa tuyên bố đã tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine ở thủ đô Kyiv và các nơi khác trong đêm bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn, bao gồm cả vũ khí siêu thanh.

Chính quyền Ukraine cho biết ít nhất bảy người đã thiệt mạng, nâng tổng số người chết lên một người sau vụ Nga tấn công một trường mẫu giáo ở Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine. Trước đó, Tổng thống Trump phần lớn đã né tránh các lời đe dọa nhắm vào Mạc Tư Khoa, bao gồm cả các lệnh trừng phạt.

“Điều này thật bất ngờ, thật không ngờ tới”, Oleksandr Merezhko, chủ tịch ủy ban đối ngoại quốc hội Ukraine và là thành viên đảng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, cho biết. “Thật đáng khích lệ”, ông nói với Newsweek.

“Tôi rất ngạc nhiên”, John Foreman, cựu tùy viên quốc phòng Anh tại cả Mạc Tư Khoa và Kyiv, cho biết. Oleg Dunda, một thành viên quốc hội Ukraine, đồng thời là thành viên đảng của Tổng thống Zelenskiy, cho biết ông không ngờ tới thông báo này.

Sáng sớm thứ Năm, các nhà lập pháp Ukraine đã bày tỏ lòng biết ơn đối với Hoa Kỳ về các lệnh trừng phạt khi bắt đầu phiên họp toàn thể tại Quốc hội Ukraine, Verkhovna Rada, ông Merezhko cho biết. Trong một tuyên bố hôm thứ Năm, Tổng thống Zelenskiy nói rằng các biện pháp này đã gửi đi một “tín hiệu rõ ràng rằng việc kéo dài chiến tranh và gieo rắc khủng bố sẽ phải trả giá” và chúng là “một bước đi công bằng và hoàn toàn xứng đáng”.

Tuần trước, Anh đã áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với Lukoil và Rosneft. Hai công ty dầu mỏ này, nằm trong số những công ty lớn nhất thế giới, hiện đang xuất khẩu chung 3,1 triệu thùng dầu mỗi ngày, và Rosneft chiếm 6% sản lượng dầu toàn cầu, theo chính phủ Anh.

Các đồng minh của Ukraine phần lớn đã tránh xa sự phụ thuộc vào dầu mỏ của Nga, nhưng nói thì dễ hơn làm—và Mạc Tư Khoa đã chuyển hướng từ thị trường Âu Châu sang Á Châu.

Trung Quốc là nước nhập khẩu dầu lớn nhất của Nga, tiếp theo là Ấn Độ. Đầu tháng này, Tổng thống Trump cho biết Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã đồng ý ngừng mua dầu của Mạc Tư Khoa, khoảng sáu tuần sau khi Mỹ áp thuế lên New Delhi. Tòa Bạch Ốc cho biết các mức thuế này có liên quan đến việc tiêu thụ dầu “trực tiếp và gián tiếp” của Ấn Độ với Nga.

Hôm thứ Năm, Liên minh Âu Châu đã thông qua gói trừng phạt thứ 19 đối với Nga, nhắm vào lợi nhuận năng lượng và các tổ chức tài chính của Mạc Tư Khoa. Maria Zakharova, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Nga, cho biết các lệnh trừng phạt này “chủ yếu nhằm vào Liên minh Âu Châu”, đồng thời nói thêm: “Khả năng Brussels mở rộng các chế độ trừng phạt đối với đất nước chúng tôi phần lớn đã cạn kiệt.”

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết các biện pháp kinh tế này là “hậu quả của việc Nga thiếu cam kết nghiêm chỉnh đối với tiến trình hòa bình nhằm chấm dứt chiến tranh ở Ukraine”, và vẫn để ngỏ khả năng “hành động thêm nữa” nếu cần. Dmitry Medvedev, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga và cựu Tổng thống, đã mô tả các biện pháp trừng phạt này là một “hành động chiến tranh” vào thứ Năm.

Tuy nhiên, theo Dunda, các lệnh cấm này, mặc dù là một bước đi tích cực, nhưng không giúp tiến gần hơn đến một thỏa thuận hòa bình. “Tôi không nghĩ Putin sẽ có phản ứng thỏa đáng”, Merezhko nói thêm.

Tổng thống Trump cũng đã dập tắt hy vọng của Ukraine về việc nhận được hỏa tiễn hành trình Tomahawk tầm xa mà Kyiv đã mong muốn từ lâu. Tổng thống Zelenskiy, người đã đến thăm Tòa Bạch Ốc tuần trước, đã ra về tay trắng sau các cuộc thảo luận với Tổng thống Trump và các nhân vật cao cấp tại Raytheon, nhà sản xuất hỏa tiễn. Tổng thống Mỹ trước đó đã đề xuất rằng vũ khí này có thể được đưa ra bàn thảo.

Nga cho biết sẽ làm tổn hại quan hệ với Mỹ nếu Tổng thống Trump bật đèn xanh cho việc chuyển giao vũ khí, và rằng đó sẽ là một “sự leo thang” xung đột vì Kyiv sẽ cần sự hỗ trợ của Mỹ để sử dụng hỏa tiễn hành trình. Tổng thống Mỹ hôm thứ Tư cho biết có thể sẽ mất một năm để huấn luyện lực lượng Ukraine bắn hỏa tiễn và “cách duy nhất để bắn hỏa tiễn Tomahawk là chúng ta bắn nó, và chúng ta sẽ không làm điều đó.”

“Khi ông ấy nói như vậy, tất nhiên, chúng tôi thất vọng, bởi vì chính ông ấy đã đưa ra vấn đề này,” Merezkho nói. “Đó không phải là một lời hứa chắc chắn, nhưng đó là một dấu hiệu cho thấy ông ấy đang nghiêng về một quyết định như vậy.”

Ông nói thêm: “Với Tổng thống Trump, bạn không bao giờ biết được điều gì sẽ xảy ra”.

[Newsweek: Ukraine Reacts To Trump’s Surprise Oil Sanctions on Russia]

7. Bóng bay chứa khí heli chở thuốc lá lậu đã đóng cửa phi trường chính của Lithuania

Chính quyền Lithuania đã đóng cửa không phận trên Vilnius sau khi phát hiện “vài chục” khinh khí cầu trên bầu trời vào cuối ngày thứ Ba, như một phần của hoạt động buôn lậu thuốc lá.

Thủ tướng Inga Ruginienė phát biểu tại cuộc họp báo sáng thứ Tư rằng bà đang tổ chức một hội nghị thượng đỉnh cao cấp để thảo luận về vấn đề này, đồng thời chỉ trích Belarus.

“ Hôm nay tôi triệu tập khẩn cấp một cuộc họp của Ủy ban An ninh Quốc gia — cuộc họp sẽ diễn ra lúc 1:30 chiều. Sáng nay tôi đã yêu cầu mọi người đưa ra các giải pháp cụ thể. Chúng ta phải thảo luận ngay lập tức về tình hình này và phải tìm ra — không phải tranh luận, mà là tìm ra — những gì cần làm”, bà nói.

“Tôi rất muốn Belarus chịu trách nhiệm về những sự việc này,” Ruginienė nói thêm. “Bất kể quan hệ chính trị của chúng ta như thế nào, về mặt kỹ thuật, chúng ta phải hợp tác. Thật bất thường khi có quá nhiều khinh khí cầu bay qua biên giới của chúng ta, và chúng ta phải truy đuổi và ngăn chặn chúng đến các địa điểm chiến lược của chúng ta.”

Phát ngôn nhân của phi trường cho biết các khinh khí cầu được phát hiện lần đầu tiên vào khoảng 10:30 tối, khiến phi trường Vilnius phải đóng cửa, chuyển hướng hoặc hủy 30 chuyến bay và khiến khoảng 4.000 hành khách bị mắc kẹt. Sân bay đã được mở cửa trở lại vào lúc 6:30 sáng thứ Tư.

Vilmantas Vitkauskas, nhà lãnh đạo Trung tâm Quản lý Khủng hoảng Quốc gia, cho biết: “Chúng tôi thấy rằng những quả bóng bay này không được phóng từ một điểm duy nhất - đó là một hoạt động được phối hợp”, đồng thời cho biết thêm rằng một cuộc điều tra đang được tiến hành để làm rõ “ai đã ra lệnh cho hoạt động này”.

Tư lệnh Biên phòng, Tướng Rustamas Liubajevas, cho biết “vài chục” khinh khí cầu đã bị phát hiện và 12 quả đã bị chặn lại. Trước đó, ông nói “tổng số” có thể lên tới 200.

Ông cho biết thêm bốn nghi phạm đã bị bắt giữ. “Con số này sẽ thay đổi trong ngày, vì các hoạt động tình báo tội phạm vẫn đang diễn ra”, ông nói.

Âu Châu đang vật lộn với việc bảo vệ không phận của mình sau hàng loạt vụ phát hiện máy bay điều khiển từ xa và đóng cửa phi trường trong những tháng gần đây. Đan Mạch, quốc gia liên tục bị tấn công trong các vụ xâm nhập, đã chỉ trích Nga và tuyên bố lục địa này đang trong một “cuộc chiến tranh hỗn hợp”.

Lithuania trước đây từng là mục tiêu của những quả bóng bay buôn lậu. Đầu tháng này, 25 quả bóng bay đã được phóng từ Belarus, một số quả bay thẳng qua Sân bay Vilnius, buộc phi trường này phải đóng cửa.

“Khu vực phi trường phải được bảo vệ toàn diện để các chuyến bay không bị gián đoạn thêm. Chúng tôi sẽ thảo luận vấn đề này tại ủy ban hôm nay, và tôi thực sự mong đợi câu trả lời từ các cơ quan có thẩm quyền”, ông Ruginienė phát biểu hôm thứ Tư.

[Politico: Helium balloons carrying smuggled cigarettes shut down Lithuania’s main airport]

8. SBU tiết lộ thuyền điều khiển từ xa Sea Baby thế hệ tiếp theo, xác nhận sử dụng trong vụ tấn công Cầu Crimea vào tháng 6

Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU đã tiết lộ thế hệ thuyền điều khiển từ xa Sea Baby tiếp theo vào ngày 22 tháng 10 và xác nhận chúng đã được sử dụng trong một cuộc tấn công vào Cầu Crimea vào đầu năm nay.

SBU đã trình chiếu hai phiên bản máy bay điều khiển từ xa trong một video — phiên bản đầu tiên được trang bị tháp súng máy ổn định có hệ thống ngắm tự động và phiên bản thứ hai mang theo hệ thống hỏa tiễn phóng hàng loạt Grad 10 viên.

Theo SBU, máy bay điều khiển từ xa được nâng cấp có thể bay quãng đường hơn 1.500 km, chở được 2.000 kg hàng hóa và được trang bị động cơ gia cố với hệ thống dẫn đường hiện đại.

[Kyiv Independent: SBU reveals next-gen Sea Baby naval drones, confirms use in June Crimea Bridge attack]

9. Slovakia bỏ quyền phủ quyết đối với các lệnh trừng phạt mới nhất của Nga

Sự bế tắc kéo dài nhiều tuần trong việc trì hoãn gói trừng phạt mới nhất đối với Nga đã kết thúc vào đêm thứ Tư sau khi Slovakia dỡ bỏ quyền phủ quyết, Đan Mạch, nước chủ tịch Hội đồng Liên Hiệp Âu Châu, xác nhận.

Phần lớn gói trừng phạt này - lệnh trừng phạt thứ 19 áp đặt lên Mạc Tư Khoa kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine hơn ba năm trước - tập trung vào việc làm suy yếu ngân sách chiến tranh của Điện Cẩm Linh bằng cách áp đặt các hạn chế đối với các nhà giao dịch năng lượng và các tổ chức tài chính, nhiều trong số đó ở các nước thứ ba.

Các công ty hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của Nga sẽ là mục tiêu bị nhắm tới, bên cạnh 117 tàu chở dầu mới được coi là một phần của đội tàu ngầm vận chuyển nhiên liệu hóa thạch của Nga vi phạm giá dầu trần.

Đầu tuần này, các bộ trưởng năng lượng từ 27 quốc gia thành viên đã đồng ý với đa số phiếu thuận về một bước đi mang tính bước ngoặt trong việc cắt giảm khí đốt của Nga, bất chấp sự phản đối của Slovakia và Hung Gia Lợi. Slovakia đã tuyên bố sẽ trì hoãn gói trừng phạt trừ khi được bảo đảm về cách ứng phó với giá năng lượng cao và hỗ trợ các ngành công nghiệp nặng như sản xuất xe hơi.

Áo và Hung Gia Lợi cũng bày tỏ lo ngại về gói trừng phạt nhưng đã dỡ bỏ quyền phủ quyết trong những ngày gần đây. Slovakia là quốc gia cuối cùng phản đối các hạn chế mới — và đã tìm kiếm sự nhượng bộ trong tuyên bố dự kiến được thông qua tại hội nghị thượng đỉnh Liên Hiệp Âu Châu vào thứ Năm tại Brussels.

Một nhà ngoại giao Slovakia xác nhận với POLITICO rằng: “Tất cả các yêu cầu của chúng tôi... đều được đưa vào tuyên bố”.

Hội nghị thượng đỉnh sẽ tập trung nhấn mạnh sự ủng hộ của Liên Hiệp Âu Châu đối với Ukraine, trong bối cảnh Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump gây áp lực buộc Kyiv phải nhượng bộ lãnh thổ cho Nga. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy dự kiến sẽ tham dự một số phần của cuộc họp tại Brussels.

Các nhà lãnh đạo dự kiến sẽ nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục áp đặt các lệnh trừng phạt mạnh tay hơn nữa lên Mạc Tư Khoa liên quan đến cuộc chiến chống Ukraine. Chi tiêu quốc phòng cũng như việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Kyiv đều nằm trong chương trình nghị sự.

Gói trừng phạt cũng sẽ mở rộng đáng kể số lượng các công ty không phải của Nga bị cấm kinh doanh với khối này nhằm ngăn chặn Mạc Tư Khoa lách luật.

Cụ thể, khối này đang tìm cách áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với 45 công ty khác bị coi là đang hợp tác với nhau để trốn tránh lệnh trừng phạt. Trong số đó có 12 công ty Trung Quốc, hai công ty Thái Lan và ba công ty Ấn Độ đã giúp Nga lách lệnh trừng phạt của khối.

Gói này cũng hạn chế việc di chuyển của các nhà ngoại giao Nga trong Liên Hiệp Âu Châu. Họ sẽ phải thông báo cho các chính phủ Liên Hiệp Âu Châu khác về việc di chuyển của mình trước khi vượt qua biên giới nước sở tại.

Gói dự luật này hiện sẽ trải qua một quy trình gọi là thủ tục bằng văn bản, trong đó các thủ phủ có thời hạn đến sáng thứ Năm để lên tiếng. Nếu không ai lên tiếng, văn bản sẽ được chấp thuận.

[Politico: Slovakia lifts veto on latest Russia sanctions]

10. Ít nhất 12 người thiệt mạng, 76 người bị thương trong các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine trong ngày qua

Chính quyền địa phương đưa tin, sáu thường dân đã thiệt mạng và 21 người bị thương tại thủ đô Kyiv của Ukraine và khu vực xung quanh vào đêm qua khi lực lượng Nga tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng dân sự.

Theo Thống đốc Viacheslav Chaus, bốn thường dân đã thiệt mạng và 11 người bị thương tại thành phố Novhorod-Siverskyi ở tỉnh Chernihiv sau khi lực lượng Nga tấn công trung tâm thành phố bằng máy bay điều khiển từ xa loại Shahed và hỏa tiễn Tornado.

Nằm cách biên giới Nga chưa đầy 40 km, Novhorod-Siverskyi và các thị trấn khác trong khu vực đặc biệt dễ bị tấn công bởi Nga.

Theo Thống đốc Vadym Filashkin, tại tỉnh Donetsk, hai thường dân đã thiệt mạng và hai người khác bị thương tại thành phố tiền tuyến Kostiantynivka.

Thống đốc Ivan Fedorov cho biết 15 thường dân đã bị thương trong hai cuộc tấn công riêng biệt của Nga tại Tỉnh Zaporizhzhia, bao gồm một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa kiểu Shahed vào thủ phủ của khu vực khiến 13 người bị thương — bao gồm hai trẻ em — và gây thiệt hại đáng kể cho các tòa nhà chung cư.

Theo Thống đốc Oleksandr Prokudin, tổng cộng có 14 thường dân bị thương trong các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và pháo binh của Nga tại tỉnh Kherson do Ukraine kiểm soát.

Tại tỉnh Sumy, 12 thường dân đã bị thương trong các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga vào thủ phủ của tỉnh Sumy, Thống đốc Oleg Hryhorov cho biết.

Tại tỉnh Dnipropetrovsk, một phụ nữ 66 tuổi đã bị thương trong một cuộc không kích của Nga vào quận Nikopol trên bờ sông Dnipro, Thống đốc Vladyslav Haivanenko cho biết.

[Kyiv Independent: At least 12 killed, 76 injured in Russian attacks on Ukraine over past day]

 

1. Nga vi phạm không phận của đồng minh NATO, Tổng thống tuyên bố sẽ ‘phản ứng’

Tổng thống Lithuania Gitanas Nausėda hôm thứ Năm cho biết máy bay quân sự Nga đã xâm phạm không phận Lithuania, gọi hành động xâm phạm này là sự vi phạm trắng trợn chủ quyền của đất nước và luật pháp quốc tế.

Nausėda cho biết Bộ Ngoại giao Lithuania sẽ triệu tập đại diện từ Đại sứ quán Nga tại Vilnius để chính thức phản đối hành vi vi phạm này. Trong một video được đăng tải trên X, Nausėda nói: “Chúng ta phải phản ứng với việc này.”

“Đây là một sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế và toàn vẹn lãnh thổ của Lithuania,” Nausėda viết. “Một lần nữa, điều này khẳng định tầm quan trọng của việc tăng cường khả năng sẵn sàng phòng không của Âu Châu.”

Các quốc gia Baltic ngày càng lo ngại về hành động của Nga trong bối cảnh cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine. Một loạt sự việc máy bay điều khiển từ xa và máy bay chiến đấu Nga xâm phạm không phận gần đây đã làm dấy lên lo ngại rằng nhà độc tài Vladimir Putin có thể đang thử thách phản ứng phòng thủ của NATO.

Một số nhà lãnh đạo Âu Châu đã cáo buộc Mạc Tư Khoa tham gia vào chiến tranh hỗn hợp, mặc dù Điện Cẩm Linh đã phủ nhận mọi hoạt động như vậy.

Quân đội Lithuania cho biết máy bay Nga có thể đang thực hiện các bài tập tiếp nhiên liệu khi xâm nhập không phận NATO trong thời gian ngắn. Khoảng 6 giờ chiều giờ địa phương, một máy bay chiến đấu Su-30 của Nga và một máy bay tiếp nhiên liệu Il-78 đã bay khoảng 700 mét từ khu vực Kaliningrad vào Lithuania, chỉ ở lại đó 18 giây trước khi quay trở lại.

NATO phản ứng bằng cách điều động các máy bay phản lực Eurofighter Typhoon của Tây Ban Nha đã đồn trú trong khu vực.

Thủ tướng Lithuania Inga Ruginienė cũng lên án hành vi vi phạm này, mô tả đây là một hành động đe dọa khác của Nga.

Ruginienė cho biết: “Vụ việc này một lần nữa cho thấy Nga đang hành xử như một quốc gia khủng bố, coi thường luật pháp quốc tế và an ninh của các nước láng giềng”, đồng thời cho biết thêm rằng Lithuania vẫn an toàn nhờ liên minh NATO của nước này.

Vụ việc này là sự việc mới nhất trong một loạt các vụ xâm phạm không phận được tường trình do Nga gây ra. Vào ngày 19 tháng 9, ba máy bay phản lực MiG-31 của Nga đã xâm phạm không phận Estonia trong 12 phút trước khi bị các máy bay F-35 của Ý điều động trong nhiệm vụ Baltic của NATO chặn lại. Vài ngày sau, hơn 20 máy bay điều khiển từ xa của Nga được tường trình đã xâm phạm không phận Ba Lan, khiến các máy bay phản lực của NATO phải bắn hạ một số máy bay. Đây là một sự kiện quan trọng đánh dấu lần đầu tiên một thành viên NATO tấn công các mục tiêu của Nga kể từ khi chiến tranh Ukraine nổ ra.

Với các cuộc xâm nhập của Nga trải dài từ các quốc gia Baltic đến Ba Lan và Rumani, các thành viên phía đông của NATO ngày càng thúc giục liên minh áp dụng các giao thức nghiêm ngặt hơn, bao gồm các quy tắc giao chiến rõ ràng hơn trong trường hợp vi phạm không phận lặp lại hoặc hung hăng hơn. Cho đến nay, liên minh vẫn tiếp tục nhấn mạnh sự kiềm chế và phối hợp hơn là đối đầu.

Trong khi đó, căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Nga tiếp tục âm ỉ khi cuộc chiến ở Ukraine kéo dài. Tổng thống Trump ngày càng bất mãn với người đồng cấp Vladimir Putin khi những nỗ lực chấm dứt xung đột của ông bị đình trệ. Hôm thứ Ba, máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn của Nga đã tấn công các mục tiêu trên khắp Ukraine, khiến ít nhất sáu người thiệt mạng, bao gồm một phụ nữ và hai con gái nhỏ.

“Hy vọng là ông ấy sẽ trở nên hợp lý hơn”, Tổng thống Trump nói về Putin trong bài phát biểu tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Tư cùng với Rutte, chỉ vài giờ sau khi Hoa Kỳ công bố các lệnh trừng phạt mới đối với dầu mỏ của Nga nhằm gây áp lực với Mạc Tư Khoa.

[Newsweek: Russia Violates NATO Ally’s Airspace, President Vows to ‘React’]

2. Tổng thống Donald Trump phản ứng trước thông tin Mỹ điều máy bay ném bom B-1 tới Venezuela

Tổng thống Trump đã phủ nhận báo cáo được tờ The Wall Street Journal công bố hôm thứ Năm rằng máy bay ném bom B-1 của Hoa Kỳ đã được điều đến gần Venezuela khi căng thẳng leo thang với quốc gia do Tổng thống Nicolás Maduro lãnh đạo.

Tờ Journal đưa tin hai máy bay ném bom B-1 của Không quân đã bay gần Venezuela chỉ vài ngày sau khi các máy bay chiến đấu khác của Mỹ thực hiện một “cuộc trình diễn tấn công” gần quốc gia Nam Mỹ này. Tờ báo cho biết thêm rằng hai máy bay ném bom Lancer đã khởi hành từ Căn cứ Không quân Dyess ở Texas và bay gần lãnh thổ Venezuela trong khi vẫn ở trong không phận quốc tế, trích dẫn một quan chức Hoa Kỳ và dữ liệu theo dõi chuyến bay.

Tổng thống Trump nói: “Không, điều đó không chính xác. Nhưng chúng tôi không hài lòng với Venezuela.”

Phản ứng của Tổng thống Trump được đưa ra khi ông và các thành viên Nội các thảo luận về những nỗ lực nhằm giải quyết các băng đảng ma túy và các băng đảng tội phạm xuyên quốc gia, một nỗ lực được đưa ra làm lý do để tấn công vào các tàu thuyền bị cáo buộc chở ma túy đến Hoa Kỳ trong và xung quanh vùng Caribe trong những tuần gần đây. Các hoạt động này là một trong những chiến dịch quân sự lớn nhất của Hoa Kỳ tại khu vực này kể từ những năm 1960.

Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cho biết hôm thứ Tư, quân đội Hoa Kỳ đã thực hiện cuộc tấn công thứ chín nhằm vào một tàu buôn lậu ma túy, khiến ba người thiệt mạng ở phía đông Thái Bình Dương, đánh dấu sự mở rộng chiến dịch chống buôn bán ma túy ở Nam Mỹ của chính quyền Tổng thống Trump.

Ông Hegseth cho biết cuộc không kích này diễn ra sau một cuộc tấn công khác vào tối thứ Ba tại cùng khu vực khiến hai người thiệt mạng. Cả hai hoạt động đều được tiến hành ở phía đông Thái Bình Dương, một sự thay đổi so với bảy cuộc không kích trước đó của Hoa Kỳ nhắm vào các tàu thuyền ở Biển Caribe. Chuỗi các cuộc tấn công, bắt đầu từ tháng trước, đã khiến ít nhất 37 người thiệt mạng.

Nếu Hoa Kỳ bắt đầu các cuộc tấn công hoặc diễn tập trên lãnh thổ Venezuela, điều này sẽ đánh dấu một bước chuyển lớn trong nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm lật đổ Maduro, người mà chính quyền Tổng thống Trump gọi là “kẻ khủng bố ma túy”.

Theo tờ The Journal, hai chiếc B-1 Lancers đã cất cánh từ Dyess hôm thứ Năm và bay gần Venezuela trong không phận quốc tế. Máy bay này có thể mang theo 75.000 pound bom nhưng cũng có thể được sử dụng cho mục đích giám sát hàng hải.

Tổng thống Trump phủ nhận báo cáo này nhưng cho biết “chúng tôi không hài lòng với Venezuela vì nhiều lý do”. Ông nói rằng các cuộc không kích trên bộ có thể là hành động tiếp theo, đồng thời nói rằng Tòa Bạch Ốc “chắc chắn” sẽ đến Hạ viện và Thượng viện để thông báo cho các nhà lập pháp về vấn đề này nhưng ông không nhất thiết nghĩ rằng mình cần sự cho phép của họ để chính thức tuyên chiến.

Đây là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của chính quyền nhằm giải quyết nạn buôn lậu ma túy, với việc Hegseth giải thích rằng việc kiểm soát biên giới Hoa Kỳ-Mexico cũng là một yếu tố quan trọng trong việc ngăn chặn dòng ma túy bất hợp pháp vào Hoa Kỳ, góp phần gây ra các ca tử vong do dùng thuốc quá liều.

Tổng thống Trump ca ngợi công việc của các cơ quan liên bang đã phối hợp giải quyết các tổ chức ma túy trong những tháng gần đây sau khi chỉ định nhiều băng đảng là tổ chức khủng bố nước ngoài, cho phép áp dụng hình phạt nặng hơn đối với những người có liên quan đến các nhóm này.

Hegseth và Tổng thống Trump đã so sánh các băng đảng này với Al Qaeda, với việc Bộ trưởng Quốc phòng hứa sẽ truy lùng những thủ lĩnh của các nhóm này.

Bộ Trưởng Tư Pháp Hoa Kỳ Pam Bondi cho biết lực lượng thực thi pháp luật liên bang đang nỗ lực truy tìm những kẻ buôn bán và sản xuất ma túy trên khắp đất nước, đồng thời cũng công bố một lượng lớn ma túy đã bị tịch thu trên đường phố trong những tháng gần đây. Bà, Tổng thống Trump và những người khác tại Tòa Bạch Ốc cho biết họ đã hành động nhanh chóng để khắc phục thiệt hại do chính quyền Tổng thống Biden gây ra.

Trong khi số ca tử vong liên quan đến fentanyl tăng đột biến trong những năm gần đây và chính quyền Tổng thống Biden phải vật lộn với tình trạng buôn bán loại thuốc này, số ca tử vong do dùng thuốc quá liều bắt đầu giảm nhanh chóng trước khi Tổng thống Trump trở lại nắm quyền.

[Newsweek: Donald Trump Reacts to Report of Sending US B-1 Bombers to Venezuela]

3. Tòa Bạch Ốc cho biết cuộc gặp Tổng thống Trump-Putin ‘vẫn chưa hoàn toàn bị loại bỏ’

“Cuộc gặp trong tương lai giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Putin “vẫn chưa hoàn toàn bị loại bỏ. Tổng thống luôn khẳng định rằng ông sẽ áp đặt lệnh trừng phạt Nga khi ông cảm thấy phù hợp và cần thiết, và hôm qua chính là ngày đó,” Leavitt nói với các phóng viên. “Tổng thống cũng đã từ lâu bày tỏ sự bất bình với Vladimir Putin và, thẳng thắn mà nói, với cả hai bên trong cuộc chiến này. Ông ấy luôn nói rằng để đàm phán một thỏa thuận hòa bình tốt, cả hai bên cần phải quan tâm đến một thỏa thuận hòa bình tốt.”

Bà Leavitt nói thêm rằng Tổng thống Trump thấy “chưa đủ sự quan tâm và hành động” từ Nga để tiến tới hòa bình. “Vì vậy, một cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo này vẫn chưa hoàn toàn nằm ngoài khả năng”, bà nói. “Tổng thống và toàn bộ chính quyền hy vọng một ngày nào đó điều đó có thể xảy ra lần nữa, nhưng chúng tôi muốn bảo đảm rằng cuộc gặp đó sẽ mang lại một kết quả tích cực, cụ thể, và rằng Tổng thống đã sử dụng thời gian của mình một cách hiệu quả.”

Phát biểu của bà được đưa ra một ngày sau khi Hoa Kỳ áp đặt lệnh trừng phạt đầu tiên đối với Mạc Tư Khoa kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức, nhắm vào hai công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil, cũng như các công ty con của họ. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết các biện pháp này nhằm gây áp lực buộc Nga chấp nhận lệnh ngừng bắn. “Bây giờ là lúc chấm dứt giết chóc và ngừng bắn ngay lập tức”, ông Bessent nói.

Tổng thống Trump, người đã công bố các lệnh trừng phạt trong cuộc gặp với Tổng Thư ký NATO Mark Rutte tại Tòa Bạch Ốc, gọi đây là “một ngày rất quan trọng đối với những gì chúng tôi đang làm. Các lệnh trừng phạt này nhắm vào hai công ty dầu mỏ lớn của họ, và chúng tôi hy vọng chúng sẽ không kéo dài. Chúng tôi hy vọng rằng cuộc chiến sẽ được giải quyết.”

Ukraine hoan nghênh quyết định này. “Lần đầu tiên trên cương vị Tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ, Washington đã thông qua quyết định áp đặt lệnh trừng phạt hoàn toàn đối với các công ty năng lượng Nga”, Đại sứ Ukraine tại Hoa Kỳ, Olha Stefanishyna, cho biết.

Các lệnh trừng phạt được đưa ra sau làn sóng tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa của Nga vào ngày 22 tháng 10, khiến sáu người thiệt mạng và ít nhất 44 người bị thương trên khắp Ukraine. Một ngày sau, thêm nhiều vụ nổ và hỏa hoạn được báo cáo ở Kyiv trong một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa khác của Nga.

Trong khi đó, Điện Cẩm Linh vẫn tiếp tục bác bỏ lời kêu gọi ngừng bắn và được tường trình đã yêu cầu Ukraine giao nộp toàn bộ Tỉnh Donetsk như một điều kiện tiên quyết cho các cuộc đàm phán.

[Kyiv Independent: White House says Trump-Putin meeting 'not completely off the table']

4. Bộ trưởng Quốc phòng Đức cảnh báo: ‘Bức tường máy bay điều khiển từ xa’ sẽ không ngăn cản được Nga

Bộ trưởng Quốc phòng Đức cho biết các sáng kiến mới nhằm tăng cường phòng thủ máy bay điều khiển từ xa cho các nước Âu Châu tạo thành xương sống phía đông của NATO sẽ không “vững chắc như bàn thạch”.

Boris Pistorius chia sẻ với tờ The Times of London trong bình luận được công bố vào thứ năm rằng việc xây dựng “bức tường máy bay điều khiển từ xa” là một “dự án rất tham vọng”.

Hơn ba năm rưỡi chiến tranh toàn diện ở Ukraine đã làm thay đổi thiết kế máy bay điều khiển từ xa, cũng như cách thức sử dụng chúng —và các chiến thuật chống máy bay điều khiển từ xa cần thiết để ngăn chặn chúng. Máy bay điều khiển từ xa Gerbera do Nga sản xuất, phiên bản sản xuất trong nước của UAV Shahed do Iran thiết kế, vốn từ lâu đã gây khó khăn cho hệ thống phòng không Ukraine, chiếm ít nhất một phần đáng kể trong số các máy bay điều khiển từ xa xâm phạm không phận Ba Lan.

Mối lo ngại lớn nhất là một đối thủ NATO như Nga có thể áp đảo hệ thống phòng thủ của NATO bằng cách điều động hàng loạt máy bay điều khiển từ xa giá rẻ. Một trong những thách thức lớn nhất là tìm cách đánh chặn máy bay điều khiển từ xa giá rẻ mà không cần sử dụng hỏa tiễn đánh chặn, vốn được thiết kế để bắn hạ hỏa tiễn đang bay tới, có thể tốn hàng triệu đô la mỗi quả và rất khan hiếm.

Ước tính có khoảng 20 máy bay điều khiển từ xa đã bay vào Ba Lan vào giữa tháng 9, gây ra một cuộc chạy đua vũ trang điên cuồng để chặn các máy bay điều khiển từ xa, gọi tắt là UAV, bao gồm cả việc điều động các máy bay chiến đấu trang bị hỏa tiễn, và thúc đẩy các nỗ lực củng cố hệ thống phòng thủ máy bay điều khiển từ xa dọc theo sườn phía đông của liên minh. Nga phủ nhận việc cố tình tấn công vào quốc gia thành viên NATO này.

Ủy viên Âu Châu về quốc phòng và không gian, Andrius Kubilius, đã nhiều lần kêu gọi “khẩn cấp” xây dựng một “bức tường máy bay điều khiển từ xa” sau các cuộc xâm nhập vào Ba Lan.

Loại hình phòng không mà NATO sẽ sử dụng để đánh chặn một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa quy mô lớn khác với cách liên minh này sẽ đánh chặn hỏa tiễn đạn đạo hoặc hỏa tiễn hành trình. Ý tưởng về “bức tường máy bay điều khiển từ xa” về cơ bản là hệ thống phòng thủ nhiều lớp, từ máy bay điều khiển từ xa đánh chặn đến pháo và hỏa tiễn, cùng với chiến tranh điện tử và các nỗ lực gây nhiễu hoặc đánh lừa máy bay điều khiển từ xa đang bay đến. Các nước NATO cũng đang nhanh chóng xây dựng hệ thống phòng không chống lại hỏa tiễn.

Pistorius cho biết, “Một bức tường máy bay điều khiển từ xa vững chắc mà không bao giờ có thể xuyên thủng là không thực tế vào lúc này.” Tuy nhiên, ông nói thêm rằng nó có thể làm giảm số lượng máy bay điều khiển từ xa mà các nước Âu Châu phải đối phó trong một cuộc tấn công tiềm tàng.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức “hoàn toàn đúng”, chuyên gia máy bay điều khiển từ xa Steve Wright tại Anh cho biết. “Điều tốt nhất chúng ta có thể hy vọng là ngăn chặn hầu hết các máy bay điều khiển từ xa đang bay đến”, Wright nói với Newsweek.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức trước đây đã bày tỏ sự hoài nghi về nhận định cho rằng “bức tường máy bay điều khiển từ xa” có thể là giải pháp tức thời cho cuộc đua máy bay điều khiển từ xa đang phát triển nhanh chóng.

Hàng loạt sự việc máy bay điều khiển từ xa đã xảy ra với các thành viên NATO trong những tuần gần đây, khiến các phi trường lớn phải đóng cửa và xuất hiện gần các địa điểm quân sự nhạy cảm. Vai trò thực sự của Nga trong các cuộc xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa từ khu vực ngoài biên giới phía Đông vẫn còn mơ hồ, mặc dù các quan chức NATO cho biết Mạc Tư Khoa có thể đang điều tra liên minh này. Mạc Tư Khoa thường phủ nhận sự liên quan.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte hồi đầu tháng này cho biết Liên Hiệp Âu Châu và NATO đang “hợp tác chặt chẽ” về phòng thủ máy bay điều khiển từ xa, và khẳng định “không có sự chồng chéo” trong các nỗ lực củng cố năng lực chống máy bay điều khiển từ xa. Nhiều thành viên NATO cũng là thành viên của Liên Hiệp Âu Châu, một khối kinh tế hơn là một liên minh phòng thủ.

Ủy ban Âu Châu, cơ quan hành pháp của Liên Hiệp Âu Châu, đã thúc đẩy mạnh mẽ “bức tường máy bay điều khiển từ xa” lấy cảm hứng từ Ukraine. “Chúng ta cần một hệ thống có giá cả phải chăng và phù hợp với mục đích”, Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen phát biểu hồi đầu tháng này.

“Chúng tôi không muốn làm bất cứ điều gì mà bên kia giỏi hơn”, Rutte nói, ám chỉ Liên Hiệp Âu Châu và NATO. Liên minh này đã khởi động một sáng kiến mà họ gọi là Eastern Sentry ngay sau vụ xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa vào Ba Lan, với các nước như Anh và Đức đóng góp thêm máy bay chiến đấu để tuần tra bầu trời Ba Lan. NATO đã có một phái bộ tuần tra trên không được thiết lập tại quốc gia này.

Sau khi máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm Ba Lan, Warsaw đã kích hoạt Điều 4 của hiệp ước NATO. Điều khoản này quy định rằng các thành viên sẽ “tham khảo ý kiến lẫn nhau bất cứ khi nào, theo ý kiến của bất kỳ thành viên nào, toàn vẹn lãnh thổ, độc lập chính trị hoặc an ninh của bất kỳ bên nào bị đe dọa”.

Estonia, quốc gia nằm sát lãnh thổ Nga, cũng đã viện dẫn Điều 4 vào tháng 9 sau khi nước này tuyên bố ba máy bay MiG-31 của Nga đã xâm phạm không phận của họ trong 12 phút. Mạc Tư Khoa cho biết máy bay đã di chuyển “tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc không phận quốc tế, không xâm phạm biên giới của các quốc gia khác”.

[Newsweek: ‘Drone Wall’ Won’t Halt Russia: Germany]

5. Tổng thống Trump: ‘Tôi đã ngăn chặn Netanyahu’

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết ông đã ngăn chặn Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu chiến đấu ở Gaza, một cuộc chiến mà ông cho biết sẽ tiếp tục “trong nhiều năm” nếu không có áp lực của ông đối với Netanyahu.

Tổng thống Trump nói với TIME trong một cuộc phỏng vấn mới được công bố rằng “Chuyện này có thể kéo dài nhiều năm nếu ông ấy cứ tiếp tục như thế. Nó đã có thể kéo dài nhiều năm. Nhưng tôi đã ngăn ông ấy lại, và mọi người đã đoàn kết lại khi tôi ngăn cản ông ấy.”

Tổng thống Trump và Netanyahu đã dành cho nhau những lời khen ngợi công khai. Tuy nhiên, Tổng thống Trump cũng tỏ ra thất vọng với đường lối cứng rắn của Netanyahu, khi phát biểu gần đây trước Quốc hội Israel rằng nhà lãnh đạo Israel “không phải là người dễ đối phó”.

Trong cuộc phỏng vấn, Tổng thống Trump cho biết ông đã thúc giục Netanyahu chấp nhận kế hoạch hòa bình của mình: “Bibi, ông không thể chống lại cả thế giới”, Tổng thống Trump nói với thủ tướng. “Ông có thể chiến đấu đơn lẻ, nhưng cả thế giới đang chống lại ông”.

Ông cũng mô tả cuộc tấn công của Israel vào các nhà đàm phán Hamas tại Doha, Qatar, là “khủng khiếp” và là “một sai lầm chiến thuật” của Netanyahu. Tuy nhiên, Tổng thống Trump nói rằng sự phẫn nộ về vụ tấn công là “một trong những điều đã đưa tất cả chúng ta lại gần nhau” để cuối cùng đạt được lệnh ngừng bắn.

Sự sẵn lòng của Tòa Bạch Ốc trong việc hợp tác ngoại giao với tất cả các bên—và gây áp lực lên đồng minh thân cận của mình là Israel—là yếu tố đã giúp đạt được lệnh ngừng bắn ở Gaza theo kế hoạch hòa bình 20 điểm của nhà lãnh đạo Hoa Kỳ.

Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance đã rời Israel hôm thứ Năm sau chuyến thăm hai ngày nhằm củng cố kế hoạch hòa bình mong manh của Tổng thống Trump trong bối cảnh Hamas và Israel đang cáo buộc lẫn nhau về việc vi phạm lệnh ngừng bắn. Trong thời gian Vance ở đó, các nhà lập pháp cực hữu Israel đã đề xuất một dự luật cho phép Israel sáp nhập Bờ Tây. Ông gọi đó là một “chiêu trò chính trị hết sức ngu ngốc” và là một “sự xúc phạm”.

Vance cho biết: “Chính sách của chính quyền Tổng thống Trump là Bờ Tây sẽ không bị Israel sáp nhập”.

Tổng thống Trump đã nhấn mạnh điểm này.

“Điều đó sẽ không xảy ra vì tôi đã hứa với các nước Ả Rập”, Tổng thống Trump nói với tờ TIME về vấn đề Israel sáp nhập Bờ Tây. “Israel sẽ mất toàn bộ sự ủng hộ từ Hoa Kỳ nếu điều đó xảy ra.”

Trong khi phần lớn liên minh của Netanyahu, bao gồm cả các thành viên Đảng Likud của ông, ủng hộ việc sáp nhập, họ đã rút lại lời kêu gọi kể từ khi Tổng thống Trump lần đầu tiên tuyên bố phản đối động thái như vậy.

Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, một đồng minh quan trọng của Hoa Kỳ và Israel trong nỗ lực thúc đẩy hòa bình ở Gaza, đã tuyên bố việc sáp nhập sẽ là một “lằn ranh đỏ”.

Netanyahu, khi gặp Vance, đã bác bỏ ý kiến cho rằng Israel là “đất nước được Hoa Kỳ bảo hộ” và cho biết đất nước ông tự đưa ra quyết định về an ninh.

“Tôi muốn nói rõ ràng. Các bạn biết đấy, một tuần họ nói rằng Israel kiểm soát Hoa Kỳ. Một tuần sau họ lại nói rằng Hoa Kỳ kiểm soát Israel”, Netanyahu nói với các phóng viên.

“Chuyện này thật vớ vẩn. Chúng ta có một mối quan hệ đối tác, một liên minh các đối tác cùng chia sẻ những giá trị và mục tiêu chung. Chúng ta có thể thảo luận. Chúng ta có thể bất đồng quan điểm ở đây và ở kia, nhưng nhìn chung, tôi phải nói rằng trong năm qua, chúng ta đã đạt được sự đồng thuận - không chỉ về mục tiêu, mà còn về cách thức đạt được chúng.”

[Newsweek: Trump: ‘I Stopped Netanyahu’]

6. Các lệnh trừng phạt Nga của Tổng thống Trump là ‘cú sốc’ đối với Mạc Tư Khoa, có thể gây ra ‘đòn giáng nghiêm trọng’ cho các tập đoàn dầu mỏ, các chuyên gia cho biết

Trong một động thái bất ngờ, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã công bố lệnh trừng phạt đầu tiên của chính quyền ông đối với Mạc Tư Khoa kể từ khi nhậm chức - một bước đi mà các nhà phân tích cho rằng có thể tạo ra những rào cản mới cho ngành dầu mỏ của Nga.

Hoa Kỳ đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với hai công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil vào ngày 22 tháng 10, nhằm mục đích gây áp lực buộc Điện Cẩm Linh phải đồng ý ngừng bắn ở Ukraine.

Các biện pháp này đóng băng toàn bộ tài sản tại Hoa Kỳ của các công ty này. Chúng cũng mở đường cho các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với các tổ chức nước ngoài giao dịch với các công ty nằm trong danh sách đen.

Các chuyên gia mô tả động thái này là “một cú sốc thực sự” và là “đòn giáng nghiêm trọng” đối với các nước xuất khẩu dầu hàng đầu của Nga.

Rosneft và Lukoil là trụ cột của nền kinh tế Nga. Theo ước tính của Nga, hai tập đoàn này chiếm gần một nửa sản lượng dầu thô xuất khẩu của nước này, khoảng 3,1 triệu thùng mỗi ngày.

Rosneft, do nhà nước kiểm soát, do Igor Sechin, một đồng minh thân cận của Putin, lãnh đạo, sản xuất khoảng 40% sản lượng dầu của Nga. Lukoil, công ty năng lượng tư nhân lớn nhất nước này, chiếm khoảng 15% sản lượng quốc gia và 2% sản lượng toàn cầu.

Các lệnh trừng phạt mới này vượt xa phạm vi các công ty mẹ, bao gồm sáu công ty con của Lukoil và 28 doanh nghiệp của Rosneft. Trong số đó có Lukoil-Western Siberia, chiếm khoảng 40% sản lượng hydrocarbon của tập đoàn.

Trước gói trừng phạt mới nhất này, cả hai công ty đều đã chịu lệnh trừng phạt theo ngành, cấm các thực thể Hoa Kỳ cung cấp thiết bị, công nghệ hoặc dịch vụ khoan cho các dự án mới ở Bắc Cực, ngoài khơi hoặc đá phiến. Tuy nhiên, lệnh ngày 22 tháng 10 thực chất đã đưa họ vào danh sách đen.

Nhà kinh tế Oleh Pendzin, nhà lãnh đạo Câu lạc bộ thảo luận kinh tế Ukraine, cho biết: “Người Mỹ không chỉ áp đặt lệnh trừng phạt đối với Rosneft và Lukoil mà còn đối với tất cả các công ty con của họ, nơi các công ty này nắm giữ hơn 50% cổ phần”.

“Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến các công ty con ở Âu Châu và các công ty con ở các nước thứ ba. Khả năng kinh doanh của họ tại các thị trường này hiện đang bị hạn chế nghiêm trọng.”

Chuyên gia cho biết các công ty dầu mỏ phụ thuộc vào hệ sinh thái rộng lớn về hậu cần, vận chuyển và bảo hiểm.

Pendzin cho biết thêm rằng một khi bị trừng phạt, “các nhà thầu và bên trung gian sẽ nhanh chóng rút lui — không ai muốn dính líu đến một thực thể bị trừng phạt”.

Tác động này đã lan rộng khắp thị trường toàn cầu. Ấn Độ - một trong những khách hàng lớn nhất của Nga - được tường trình sẽ cắt giảm mạnh lượng nhập khẩu.

Theo Bloomberg, trích dẫn lời các giám đốc điều hành giấu tên tại các công ty dầu mỏ Ấn Độ, các nhà máy lọc dầu lớn nhất của Ấn Độ dự kiến sẽ giảm lượng mua từ Rosneft và Lukoil xuống gần như bằng không.

Vào tháng 9, Ấn Độ đã nhập khẩu 1,6 triệu thùng dầu từ Nga mỗi ngày, tương đương khoảng 36% tổng nhu cầu. Vào thời kỳ đỉnh điểm đầu năm nay, lượng dầu xuất khẩu đạt 2 triệu thùng mỗi ngày.

“ Các ngân hàng ở Ấn Độ và Trung Quốc có nguy cơ trở thành mục tiêu của lệnh trừng phạt thứ cấp nếu họ tiếp tục làm việc với các thực thể nằm trong danh sách đen.”

Đối với Mạc Tư Khoa, Ấn Độ là thị trường xuất khẩu dầu đường biển lớn nhất và là nước mua dầu lớn thứ hai sau Trung Quốc. Các hạn chế mới có nguy cơ đóng cửa kênh tiêu thụ quan trọng này.

Vasily Astrov, chuyên gia kinh tế cao cấp tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Quốc tế Vienna, cho biết: “Các lệnh trừng phạt mới của Hoa Kỳ hiện đang gây sốc cho người Nga và những người mua dầu của Nga, đặc biệt là Ấn Độ”.

“Nhưng kinh nghiệm cho thấy sẽ có cách để lách các lệnh trừng phạt này trong những tháng tới, ví dụ, bằng cách 'thành lập' các công ty vỏ bọc mới không phải chịu lệnh trừng phạt.”

Astrov cho biết thêm rằng dầu mỏ giá rẻ của Nga vẫn hấp dẫn thị trường Á Châu.

Nhưng như Pendzin đã lưu ý, “các ngân hàng ở Ấn Độ và Trung Quốc có nguy cơ trở thành mục tiêu của các lệnh trừng phạt thứ cấp nếu họ tiếp tục làm việc với các thực thể nằm trong danh sách đen”.

Theo Reuters, các công ty dầu khí nhà nước Trung Quốc cũng đã tạm dừng mua dầu thô vận chuyển bằng đường biển của Nga sau lệnh trừng phạt, trong bối cảnh lo ngại về các lệnh trừng phạt thứ cấp có thể xảy ra.

Liệu lệnh trừng phạt có hiệu quả không?

Các chuyên gia cho rằng lệnh trừng phạt có thể gây áp lực lên ngành dầu mỏ của Nga, ít nhất là trong ngắn hạn.

Oleksandr Talavera, giáo sư kinh tế tài chính tại Đại học Birmingham, cho biết: “Các hạn chế chặt chẽ hơn về thanh toán, vận chuyển và bảo hiểm làm tăng chi phí và giảm chiết khấu, làm giảm thuế xuất khẩu mà Mạc Tư Khoa phải nộp”.

Khi công bố các lệnh trừng phạt, Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent cho biết mục tiêu của Washington là tấn công vào điểm yếu của Điện Cẩm Linh - khả năng tài trợ cho cuộc chiến lớn nhất ở Âu Châu kể từ Thế chiến II.

Putin thừa nhận vào ngày 23 tháng 10 rằng các biện pháp mới của Hoa Kỳ sẽ gây ra “hậu quả”.

“Các lệnh trừng phạt là nghiêm trọng đối với chúng ta... điều đó là rõ ràng, và chúng sẽ gây ra những hậu quả nhất định,” Putin nói. “Nhưng chúng sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến phúc lợi kinh tế của chúng ta.”

Tuy nhiên, một số nhà phân tích vẫn còn hoài nghi rằng các biện pháp này sẽ mang tính quyết định và Tổng thống Trump có ý chí chính trị để theo đuổi các biện pháp này hay không. Trong quá khứ chưa xa xôi lắm, người ta đã từng thấy một cú phone của Vladimir Putin có thể sẽ làm thay đổi mọi thứ.

Timothy Ash, cộng sự tại Chatham House, nói với tờ Kyiv Independent rằng mặc dù các lệnh trừng phạt gửi đi tín hiệu chính trị, nhưng chúng có thể không làm thay đổi đáng kể doanh thu của Nga.

Ông cho biết: “Vương quốc Anh đã trừng phạt những thực thể này”, đồng thời lưu ý đến động thái trừng phạt Rosneft và Lukoil của Luân Đôn vào ngày 15 tháng 10 mà chính phủ Vương quốc Anh mô tả là “lệnh trừng phạt mạnh nhất từ trước đến nay” của họ.

“Về mặt biểu tượng, có lẽ điều này sẽ có tác dụng nhất định vì nó có thể cho thấy Hoa Kỳ có thể sẵn sàng làm điều gì đó quan trọng hơn trong tương lai”, Ash nói thêm. “Cho đến nay, chính quyền Tổng thống Trump vẫn chưa cho thấy bất kỳ động thái nào nhằm gây tổn hại đến nền kinh tế Nga hay làm Putin phật lòng.”

[Kyiv Independent: Trump's Russia sanctions 'a shock' to Moscow, may deal 'serious blow' to oil giants, experts say]

7. Ảnh vệ tinh cho thấy Hàng Không Mẫu Hạm Mỹ ở vùng biển tranh chấp

Một Hàng Không Mẫu Hạm của Hoa Kỳ tiếp tục hoạt động ở Biển Đông, nơi Trung Quốc đưa ra yêu sách lãnh thổ rộng lớn, sau khi được điều động đến Trung Đông.

Hạm đội số 7 của Hoa Kỳ trước đó cho biết USS Nimitz đang tiến hành “các hoạt động thường lệ” ở Tây Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.

Các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông, dựa trên “quyền lịch sử”, chồng lấn với các tuyên bố của các quốc gia khác, bao gồm Phi Luật Tân, một đồng minh theo hiệp ước phòng thủ chung của Hoa Kỳ, thường dẫn đến các cuộc đối đầu và đụng độ trên biển giữa các lực lượng hàng hải đối địch.

Đối mặt với sự hiện diện ngày càng tăng của hải quân Trung Quốc tại Biển Đông và các khu vực khác ở Tây Thái Bình Dương, Hoa Kỳ đã điều động một số đơn vị hải quân có năng lực nhất của mình trên khắp khu vực, bao gồm một Hàng Không Mẫu Hạm có trụ sở tại Nhật Bản và các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Việc điều động tàu Nimitz diễn ra sau khi Trung Quốc bố trí một cặp Hàng Không Mẫu Hạm - CNS Sơn Đông và Hàng Không Mẫu Hạm tiên tiến nhất nhưng chưa được đưa vào hoạt động của nước này, CNS Phúc Kiến - trên đảo Hải Nam, phía bắc Biển Đông, nhằm thể hiện sức mạnh hải quân của mình với các nước láng giềng.

Theo @MT_Anderson, một nhà phân tích tình báo nguồn mở trên nền tảng truyền thông xã hội X, hình ảnh vệ tinh chụp vào thứ Hai cho thấy tàu Nimitz hoạt động ở Biển Đông, cách đảo Great Natuna của Indonesia khoảng 140 dặm về phía đông bắc.

Nhà phân tích đã xác định được ba tàu khu trục hoạt động cùng Hàng Không Mẫu Hạm. Tin tức Viện Hải quân Hoa Kỳ đưa tin các tàu khu trục USS Gridley, USS Wayne E. Meyer và USS Lenah Sutcliffe Higbee đã tham gia nhóm tác chiến trong đợt điều động ban đầu của tàu Nimitz.

Được đưa vào hoạt động năm 1975, tàu Nimitz được điều động từ cảng nhà ở Bremerton, Washington, theo lịch trình điều động đến Tây Thái Bình Dương vào tháng 3, khiến đây có thể là nhiệm vụ ở nước ngoài cuối cùng của tàu trước khi ngừng hoạt động theo kế hoạch vào tháng 5 năm 2026.

Hạm đội 3 của Hoa Kỳ cho biết vào tháng 3 rằng việc điều động Nhóm tác chiến Hàng Không Mẫu Hạm Nimitz nhằm mục đích bảo vệ an ninh, tự do và thịnh vượng cho Hoa Kỳ cùng các đồng minh và đối tác, đồng thời thể hiện cam kết của Hải quân đối với một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở.

Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở Trung Đông do xung đột giữa Israel và Iran, Hàng Không Mẫu Hạm có trụ sở tại Bờ Tây đã được chuyển hướng từ Biển Đông sang Ấn Độ Dương vào tháng 6 và ở lại đó cho đến tuần trước khi nó di chuyển về phía Thái Bình Dương.

Trong khi vẫn chưa rõ tàu Nimitz sẽ được điều động ở Biển Đông trong bao lâu, tàu chị em của nó, USS George Washington, vẫn ở lại Yokosuka, cảng nhà của tàu tại Nhật Bản, kể từ khi trở về vào thứ Bảy, theo một trang web của chính quyền địa phương Nhật Bản.

Về hoạt động di chuyển của Hàng Không Mẫu Hạm Trung Quốc, hình ảnh vệ tinh chụp hôm thứ Bảy cho thấy tàu Sơn Đông và tàu Phúc Kiến đang neo đậu tại một căn cứ hải quân ở Tam Á trên đảo Hải Nam. Quân đội Trung Quốc vẫn chưa công bố ngày đưa tàu Phúc Kiến vào biên chế.

[Newsweek: Satellite Photo Shows US Aircraft Carrier in Contested Waters]

8. Các công ty dầu mỏ Trung Quốc ngừng nhập khẩu dầu từ Nga sau lệnh trừng phạt của Tổng thống Trump: Báo cáo

Theo báo cáo của Reuters, trích dẫn nguồn tin thương mại giấu tên, bốn công ty dầu khí nhà nước lớn của Trung Quốc đã tạm dừng mua dầu vận chuyển bằng đường biển của Nga để đáp trả lệnh trừng phạt mới mà chính quyền Tổng thống Trump áp đặt đối với Rosneft và Lukoil.

Việc đình chỉ, nếu được xác nhận, sẽ gây áp lực kinh tế lớn lên Nga, buộc nước này phải chấm dứt chiến tranh với Ukraine. Trung Quốc là đối tác chiến lược quan trọng của Nga, và việc Bắc Kinh mua dầu quy mô lớn đã hỗ trợ Mạc Tư Khoa vượt qua các lệnh trừng phạt của phương Tây liên quan đến cuộc xâm lược Ukraine. Ấn Độ, một khách hàng lớn khác của Nga, cũng đã tuyên bố sẽ cắt giảm lượng dầu mua.

Bốn công ty dầu khí Trung Quốc liên quan là PetroChina, Sinopec, CNOOC và Zhenhua Oil, theo Reuters. Newsweek đã liên hệ với bốn công ty này qua email để xin bình luận, cũng như với Đại sứ quán Nga tại Bắc Kinh.

Tổng thống Trump trong nhiều tháng qua đã tìm cách chấm dứt chiến tranh với Nga, chủ yếu thông qua ngoại giao. Tuy nhiên, Putin vẫn kiên trì theo đuổi các mục tiêu chiến tranh của mình và thậm chí còn tăng cường các cuộc tấn công vào Ukraine, bất chấp lời kêu gọi hòa bình của Tổng thống Trump. Ukraine và các đồng minh Âu Châu đã thúc giục Tổng thống Trump hành động cứng rắn hơn để đáp trả sự ngoan cố của Mạc Tư Khoa.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc trước đó đã chỉ trích các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ, cho rằng chúng là đơn phương và không có cơ sở pháp lý quốc tế. Bộ Tài chính Hoa Kỳ cho biết họ áp đặt các lệnh trừng phạt này để đáp trả việc Nga từ chối lệnh ngừng bắn ở Ukraine.

“Bây giờ là lúc phải chấm dứt giết chóc và ngừng bắn ngay lập tức”, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent phát biểu trong tuyên bố công bố lệnh trừng phạt vào thứ Tư.

“Do Tổng thống Putin từ chối chấm dứt cuộc chiến tranh vô nghĩa này, Bộ Tài chính đang trừng phạt hai công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga, những công ty tài trợ cho cỗ máy chiến tranh của Điện Cẩm Linh. Bộ Tài chính sẵn sàng hành động thêm nếu cần thiết để hỗ trợ nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm chấm dứt thêm một cuộc chiến nữa. Chúng tôi khuyến khích các đồng minh tham gia và tuân thủ các lệnh trừng phạt này.”

Tổng thống Trump hôm thứ Tư cho biết Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có ảnh hưởng đối với Putin và ông sẽ nêu vấn đề chiến tranh Nga-Ukraine khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau lần tới.

Một quan chức cao cấp của Điện Cẩm Linh gọi lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và việc hủy bỏ hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Trump và Putin là một “hành động chiến tranh”.

“Nếu bất kỳ nhà bình luận nào vẫn còn ảo tưởng - thì đây. Hoa Kỳ là kẻ thù của chúng ta, và 'người kiến tạo hòa bình' lắm lời của họ giờ đã chính thức bước vào con đường chiến tranh với Nga”, Dmitry Medvedev, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Điện Cẩm Linh dưới thời Putin và cũng là cựu Tổng thống, đã phát biểu như trên.

Medvedev nói thêm rằng “những quyết định được đưa ra là một hành động tuyên chiến chống lại Nga. Và giờ đây Tổng thống Trump đã hoàn toàn đứng về phía Âu Châu điên rồ.”

[Newsweek: China Oil Firms Halt Russian Imports After Trump Sanctions: Report]

9. Nga phát động cuộc tấn công lớn vào Ukraine vài giờ sau khi cuộc họp của Tổng thống Trump bị hủy bỏ

Phát ngôn nhân cảnh sát quốc gia Ukraine, Đại Úy Alyona Lyutnytska, cho biết ít nhất sáu người đã thiệt mạng trong đêm khi Nga tiến hành các cuộc không kích vào Ukraine.

Cuộc tấn công diễn ra chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Trump tuyên bố ông không có kế hoạch gặp Putin trong “tương lai gần”.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết “các thành phố bình thường đã bị tấn công” khi Mạc Tư Khoa nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine. Tổng thống Zelenskiy cho biết 10 khu vực đã bị tấn công, và sáu người đã thiệt mạng, bao gồm hai trẻ em. 17 người khác bị thương, ông nói thêm.

Cơ quan tình trạng khẩn cấp nhà nước Ukraine cho biết hai em nhỏ đã thiệt mạng, cùng với một người khác, tại Kyiv. Các quan chức cho biết lực lượng cấp cứu đang tìm kiếm những người sống sót và dọn dẹp đống đổ nát vào sáng thứ Tư.

Bộ năng lượng Ukraine cho biết Nga đã “tấn công ồ ạt vào cơ sở hạ tầng năng lượng ở một số khu vực, khiến người tiêu dùng bị mất điện vào buổi sáng”.

[Newsweek: Russia Launches Massive Ukraine Attack Hours After Trump Meeting Canceled]

10. Điện Cẩm Linh cáo buộc Tổng thống Trump “hành động chiến tranh” chống lại Nga

Một quan chức cao cấp của Điện Cẩm Linh cho biết Tổng thống Trump đã phát động một “hành động chiến tranh” chống lại Nga bằng các lệnh trừng phạt mới đối với các công ty dầu mỏ lớn nhất của nước này và hủy bỏ hội nghị thượng đỉnh được đề xuất với Putin.

“Nếu bất kỳ nhà bình luận nào vẫn còn ảo tưởng - thì đây rồi. Hoa Kỳ là kẻ thù của chúng ta, và 'người kiến tạo hòa bình' lắm lời của họ giờ đã chính thức bước vào con đường chiến tranh với Nga”, Dmitry Medvedev, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga và cựu Tổng thống, phát biểu trong một bài đăng trên ứng dụng nhắn tin Telegram.

Tổng thống Trump đã tự định vị mình là một “người gìn giữ hòa bình”, quyết tâm thêm cuộc chiến ở Ukraine vào danh sách các cuộc xung đột hiện đã có lệnh ngừng bắn hoặc thỏa thuận hòa bình.

Trong một động thái bất ngờ hôm thứ Tư, Tòa Bạch Ốc đã công bố lệnh trừng phạt đối với hai công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga — Rosneft và Lukoil — nhằm gây áp lực buộc Mạc Tư Khoa phải ngồi vào bàn đàm phán. Tổng thống Trump đã đe dọa trừng phạt, nhưng dường như vẫn chưa muốn thực hiện lời đe dọa của mình đối với Điện Cẩm Linh.

Ukraine cũng nhắm vào ngành công nghiệp dầu mỏ hùng mạnh của Nga nhằm cắt đứt nguồn thu nhập quan trọng của Điện Cẩm Linh, vốn là nguồn tài chính hỗ trợ cho nỗ lực chiến tranh của Mạc Tư Khoa. Trong khi đó, Vương quốc Anh đã trừng phạt hai công ty dầu mỏ lớn vào tuần trước, với lý do riêng Rosneft đã sản xuất gần một nửa tổng lượng dầu của Nga.

Medvedev nổi tiếng với những phát ngôn thẳng thừng trên mạng xã hội, bao gồm cả những phát ngôn nhắm vào Tổng thống Trump. “Đúng vậy, ông ta không phải lúc nào cũng tích cực đấu tranh cho phe Banderite Kyiv, nhưng đây giờ là cuộc chiến của ông ta, chứ không phải của Tổng thống Biden già nua!” Medvedev cho biết hôm thứ Năm. Thuật ngữ “Banderite” ám chỉ Stepan Bandera, một người Ukraine theo chủ nghĩa dân tộc chống Liên Xô gây tranh cãi thời Thế chiến thứ hai.

“Dĩ nhiên họ sẽ nói rằng ông ấy không thể làm khác đi, rằng ông ấy bị gây áp lực tại Quốc hội, v.v.”, Medvedev nói thêm. “Điều đó không thay đổi được điểm chính: những quyết định được đưa ra là một hành động chiến tranh chống lại Nga.”

Tổng thống Trump đã nhiều lần nói rằng Nga sẽ không xâm lược Ukraine nếu ông ngồi ở Phòng Bầu dục vào tháng 2 năm 2022. Ông cũng coi cuộc xung đột này là cuộc chiến của Tổng thống Joe Biden.

“Tổng thống Trump đã hoàn toàn đứng về phía Âu Châu điên rồ”, Medvedev nói. Liên minh Âu Châu đã công bố gói trừng phạt thứ 19 đối với Nga vào thứ Năm, nhắm vào doanh thu năng lượng, các tổ chức tài chính và “đội tàu ngầm” của Mạc Tư Khoa, gồm các tàu chở dầu đang di chuyển khắp thế giới và né tránh các lệnh trừng phạt.

Phản ứng chính thức của chính phủ Nga đối với lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ cho đến nay vẫn còn ngắn gọn, khi Bộ Ngoại giao Mạc Tư Khoa gọi các lệnh trừng phạt này là “phản tác dụng”.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy ca ngợi các lệnh trừng phạt là “bước đi công bằng và hoàn toàn xứng đáng” sẽ giúp gây áp lực lên Nga trong các cuộc đàm phán.

Hai nhà lập pháp Ukraine nói với Newsweek rằng các lệnh trừng phạt này đến như một điều bất ngờ và mặc dù được hoan nghênh, nhưng khó có thể báo hiệu một hành trình nhanh chóng hướng tới lệnh ngừng bắn hoặc thỏa thuận hòa bình.

Tổng thống Trump đã hoãn kế hoạch tổ chức hội nghị thượng đỉnh trực tiếp với Putin tại Hung Gia Lợi trong tuần này, nói rằng ông không muốn một “cuộc họp lãng phí”. Nga cho biết các điều kiện chấm dứt chiến tranh của họ vẫn không thay đổi kể từ khi nhà lãnh đạo Điện Cẩm Linh gặp Tổng thống Trump tại Alaska vào tháng 8.

[Newsweek: Kremlin Accuses Trump of ‘Act of War’ Against Russia]

 

1. Cảnh giác: Đức Hồng Y Burke lên án các video giả mạo tuyên bố rằng ngài đã khiển trách Đức Giáo Hoàng Lêô XIV

Đức Hồng Y Raymond Burke đã lên án “những video và hình ảnh giả mạo lan truyền trực tuyến” khẳng định rằng ngài đã khiển trách giáo huấn và cách quản lý của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV.

Trong một tuyên bố video được đăng tải trên mạng xã hội vào ngày 21 tháng 10, Đức Hồng Y tuyên bố ngài hoàn toàn ủng hộ Đức Thánh Cha và cho biết các video, hiện đã bị xóa, là sản phẩm của ma quỷ, vô cùng tội lỗi và nhằm mục đích gieo rắc chia rẽ.

Đức Hồng Y Burke cho biết: “Những video này là sản phẩm bịa đặt - những tác phẩm lừa dối được tạo ra thông qua việc thao túng hình ảnh của tôi bằng công nghệ để truyền tải những thông điệp mà tôi chưa bao giờ truyền tải”.

Ngài nói tiếp rằng những tuyên bố đó “hoàn toàn sai sự thật”, đồng thời cho biết thêm rằng ngài “không hề đưa ra bất kỳ tuyên bố nào như vậy” và cũng không “đưa ra bất kỳ bài phát biểu hay cuộc phỏng vấn nào dù chỉ giống một chút với những gì đang được mô tả”.

Đức Hồng Y cho biết “việc cố tình sử dụng sự dối trá để gieo rắc chia rẽ trong Giáo hội là tội lỗi nghiêm trọng”.

Trích dẫn Phúc Âm Gioan, ngài nói thêm: “Chính Chúa chúng ta dạy rằng ma quỷ 'là kẻ giết người ngay từ đầu và không liên quan gì đến chân lý vì trong nó không có chân lý. Khi nó nói dối, nó nói theo bản chất của nó, vì nó là kẻ nói dối và là cha của sự dối trá.'“

Đức Hồng Y cho biết những video giả mạo này “mang dấu hiệu không thể nhầm lẫn của kẻ ác, kẻ luôn tìm cách làm cho các tín hữu hoang mang và kích động anh em chống lại nhau trong Thân thể Mầu nhiệm của Chúa Kitô”.

Ngài cũng bày tỏ “công khai và rõ ràng” về “lòng vâng phục, tình yêu thương con thảo và sự tôn kính không lay chuyển của ngài đối với Đức Giáo Hoàng tối cao, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, Đại diện của Chúa Kitô trên trần gian”. Vị nguyên thẩm phán Tòa án Tối cao nói thêm rằng sự hiệp nhất của Giáo hội xung quanh Người kế vị Thánh Phêrô “là ý muốn của chính Chúa chúng ta và là điều cần thiết cho sự toàn vẹn của đức tin Công Giáo của chúng ta”.

Ngài kêu gọi tất cả các tín hữu hãy “chú ý đến giáo huấn đích thực của Đức Thánh Cha chứ không phải những tiếng nói chia rẽ, bóp méo sự thật vì mục đích thế gian và gieo rắc mầm mống tai tiếng trong các tâm hồn”.

Đức Hồng Y người Mỹ kêu gọi các tín hữu đáp trả những cuộc tấn công như vậy bằng “đức tin và lời cầu nguyện”, đồng thời nói thêm rằng “lối thoát đầu tiên của người Kitô hữu trong mọi thử thách luôn là hướng về Trái Tim Chúa Giêsu, Đấng chiến thắng sự giả dối bằng sức mạnh của sự thật và tình yêu của Người”.

Ngài kết thúc tuyên bố của mình bằng cách yêu cầu các tín hữu “thành tâm cầu nguyện” cho người hoặc những người đứng sau đoạn video để “được ơn thánh thần chạm đến, họ có thể từ bỏ bóng tối để đến với ánh sáng chân lý, từ bỏ sự ràng buộc của dối trá để đến với tự do hoán cải, và được hòa giải với Thiên Chúa, Đấng giàu lòng thương xót và tràn đầy tình yêu thương bền vững”.

Đức Hồng Y Burke và các nhà lãnh đạo Giáo hội khác từng công khai chỉ trích một số hành động của Đức Thánh Cha Phanxicô gần đây đã bị một số nhà bình luận trực tuyến chỉ trích vì im lặng trước những lời nói và hành động của Đức Lêô XIV mà những người chỉ trích này cho rằng chỉ là sự tiếp nối triều Giáo Hoàng của Đức Phanxicô.

Vào tháng 6, Đức Giáo Hoàng Lêô đã viết một bức thư nồng ấm và chi tiết cho Đức Hồng Y Burke, cảm ơn ngài vì 50 năm phục vụ trong chức vụ linh mục, và vào tháng 8, Đức Giáo Hoàng đã tiếp kiến riêng Đức Hồng Y.

---

Source:National Catholic Register

Cardinal Burke Denounces Fake Videos Claiming He Rebuked Pope Leo XIV

2. Đức Hồng Y và các nhà báo Vatican lên án mối đe dọa đối với tự do báo chí sau các vụ tấn công vào các nhà báo

Đức Hồng Y Pietro Parolin, Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh, và một tổ chức các nhà báo được Vatican công nhận đã lên tiếng ủng hộ tự do báo chí sau các vụ tấn công gần đây nhằm vào hai nhà báo ở Ý.

Hiệp hội các nhà báo quốc tế được công nhận tại Vatican, gọi tắt là AIGAV đã lên án vụ tấn công vào tuần trước nhằm vào nhà báo chuyên về Vatican người Venezuela Edgar Beltrán. Doanh nhân Ricardo Cisneros, một thành viên của phái đoàn chính phủ Venezuela có mặt tại Rôma để tham dự lễ phong thánh cho hai vị thánh người Venezuela vào ngày 19 tháng 10, đã tấn công Edgar Beltrán.

Trong sự kiện ngày 17 tháng 10 tại Đại học Latêranô ở Rôma có liên hệ với Vatican, cuộc phỏng vấn của Beltrán với Đức Tổng Giám Mục Edgar Robinson Peña Parra, Phụ tá Quốc vụ khanh Tòa thánh, đã bị Cisneros xô đẩy, ngắt lời sau khi vị giám mục này được hỏi về “hành động chính trị hóa rõ ràng” của chính quyền Maduro đối với các vụ phong thánh, theo hãng tin Công Giáo The Pillar.

Trong tuyên bố của mình, AIGAV lên án “hành vi bạo lực này đối với một nhà báo đồng nghiệp chỉ đang làm công việc của mình”.

“Vụ việc gần đây, xảy ra trong một buổi tiếp tân chính thức có sự tham dự của nhiều đại diện dân sự và tôn giáo, khẳng định sự cần thiết phải tiếp tục hỗ trợ việc thu thập tin tức một cách tự do. Do đó, chúng tôi kêu gọi tất cả các cá nhân và cơ quan có thẩm quyền hãy bảo vệ và thúc đẩy quyền tự do này”, thông cáo viết tiếp.

Tuyên bố này đã được gửi tới những người tổ chức sự kiện — Đại học Giáo hoàng Latêranô và Tổng giáo phận Caracas — và Bộ Truyền thông của Vatican.

Tòa Thánh vẫn chưa đưa ra bình luận chính thức về vụ việc. Tuy nhiên, một số phóng viên được Vatican công nhận đã bày tỏ quan ngại về những gì họ coi là một sự kiện nghiêm trọng và chưa từng có trong một môi trường thường được đánh giá cao bởi sự tôn trọng và tường thuật cởi mở.

Đức Hồng Y Parolin cũng đã đề cập đến vấn đề này bên lề một sự kiện tại Rôma nhằm thúc đẩy tự do tôn giáo vào ngày 21 tháng 10.

Khi được hỏi về hành vi đe dọa bạo lực gần đây đối với nhà báo người Ý Sigfrido Ranucci, người dẫn chương trình truyền hình điều tra “Report”, ngài cho biết: “Chúng ta ngày càng có nguy cơ sống trong một môi trường không khoan dung, nơi quyền tự do ngôn luận không còn được chấp nhận”.

“Đây là nguồn lo ngại lớn rằng các hành vi đe dọa báo chí có thể xảy ra”, Đức Hồng Y Parolin nói thêm, bày tỏ sự đoàn kết với nhà báo, người đã bị đe dọa khi bom phát nổ trên xe của ông bên ngoài nhà riêng vào tối ngày 16 tháng 10.

“Tôi thực sự lo ngại; tôi xin bày tỏ sự cảm thông với bất kỳ ai đã trở thành mục tiêu của sự đe dọa này. Chúng tôi muốn mọi người có thể bày tỏ quan điểm của mình mà không trở thành nạn nhân của loại đe dọa này”, Đức Hồng Y nói thêm.

---

Source:Catholic News Agency

Cardinal, Vatican journalists condemn threat to free press after assaults on journalists

3. Hai góc nhìn về Đức Giáo Hoàng Lêô

Linh mục Raymond J. de Souza, là chủ bút tập san Công Giáo Convivium của Canada. Ngài vừa bài phân tích nhan đề “Two Takes on Pope Leo”, nghĩa là “Hai góc nhìn về Đức Giáo Hoàng Lêô”.

Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.

Chúng ta đã có hàng loạt bài phân tích về Giáo hoàng Lêô XIV trong 100 ngày đầu tiên, cứ như thể vị giáo hoàng đầu tiên sinh ra ở Mỹ có thể được đánh giá ngang hàng với một tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, Đức Giáo Hoàng Robert Prevost ở phía nam Chicago lại giống một ứng cử viên lý tưởng cho Tòa án Tối cao hơn: một luật gia tài giỏi với những thành tựu đáng kể, nhưng quan điểm của ngài lại chưa được biết rõ lắm.

Đức Hồng Y Robert Prevost là một người có nhiều thành tựu và kinh nghiệm sâu rộng: một linh mục truyền giáo người Mỹ tại Peru; đã đi đến hàng chục quốc gia với tư cách là bề trên toàn thế giới của dòng Augustinô trong mười hai năm; giám mục của Chiclayo, Peru trong một thập niên; cuối cùng, trong hai năm là nhà lãnh đạo một trong những bộ quan trọng nhất của Vatican, chịu trách nhiệm bổ nhiệm các giám mục.

Trong những vai trò sau này, ngài hoàn toàn là một nhân vật của Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Những nhân vật như vậy thường thăng tiến trong hệ thống cấp bậc của Giáo hội - những người nhanh chóng được thăng chức, trở nên quyền lực và nổi bật nhờ các vị bảo trợ giáo hoàng của họ. Hãy nghĩ đến các vị Hồng Y quá cố John O'Connor của New York, Jean-Marie Lustiger của Paris, và Carlo Martini của Milan - tất cả đều là các nhân vật của Thánh Gioan Phaolô II.

Sau khi Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô 16 qua đời vào ngày cuối cùng của năm 2022, Đức Phanxicô dường như cảm thấy tự do hơn. Chừng nào Đức Bênêđíctô còn sống, Đức Phanxicô luôn nói về việc thoái vị của ngài bằng những lời lẽ tích cực, như một hành động dũng cảm và khiêm nhường, mở ra những con đường mới cho triều Giáo Hoàng. Chưa đầy hai tháng sau khi Đức Bênêđíctô qua đời, Đức Phanxicô đã tuyên bố quan điểm của mình: Triều Giáo Hoàng là trọn đời. Thật là lịch thiệp khi ngài giữ lại quan điểm chân thành của mình cho đến sau khi Đức Bênêđíctô qua đời.

Đức Phanxicô dường như cũng cảm thấy tự do hơn trong việc bổ nhiệm các chức vụ trong Giáo triều. Năm 2023, ngài đã bổ nhiệm hai “nhân vật” của mình vào vị trí cao nhất của Giáo triều Rôma— Đức Cha Prevost và Đức Cha Victor Manuel Fernandez làm Tổng Giám Mục—trước khi tấn phong các ngài làm Hồng Y vào cuối năm đó.

Vì vậy, tại Cơ Mật Viện Hồng Y năm 2025, cả hai vị Hồng Y Prevost và Fernandez đều là những người con được ưu ái, những lựa chọn dễ dàng cho các Hồng Y cử tri mong muốn một người thuộc dòng dõi Phanxicô. Đức Hồng Y Fernandez đã không được chọn vì làm cha đẻ của vụ bê bối ban phước lành cho các cặp đồng giới theo vùng, chưa kể đến những bài viết gây sốc về hôn nhân và khoái cảm của ngài. Ngược lại, Đức Hồng Y Prevost rõ ràng được hầu hết mọi người chấp nhận và đã có mặt trên sân khấu của Đền thờ Thánh Phêrô chưa đầy hai mươi bốn giờ sau cuộc bỏ phiếu đầu tiên.

Một phần sức hút rộng rãi của ngài là không có gì ở ngài khiến người ta phải ngạc nhiên. Lớn lên ở một nước Mỹ giàu có, ngài đã chọn đi truyền giáo ở Peru một cách đáng ngưỡng mộ; ngài đã tích lũy kinh nghiệm quản lý trong quá trình điều hành dòng tu của mình; ngài được Đức Giáo Hoàng Phanxicô tin tưởng nhưng không phải là người theo đảng phái.

Hãy nghĩ mà xem, với tư cách là Đức Tổng Giám Mục, ngài đã vượt qua các Thượng Hội đồng Giám mục kéo dài năm 2023 và 2024, cũng như cuộc tranh cãi về việc ban phép lành cho người đồng tính mà không hề nói ra điều gì đáng chú ý hay gây sự chú ý nào. Ngài bị báo chí Vatican coi là người Mỹ ít nhất, xét đến công việc truyền giáo của ngài ở Peru, nhưng quan trọng hơn, ngài là người ít giống Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhất trong số các tu sĩ Phanxicô.

Lịch sử này đặt ra thách thức cho hai nhà báo Công Giáo, một người bảo thủ và một người tự do, những người đã công bố tiểu sử tóm tắt về Đức Tân Giáo Hoàng.

Cả sách của Bunson và White đều mỏng manh, và đều thất bại trong một nhiệm vụ bất khả thi, đó là cho chúng ta biết Đức Giáo Hoàng Lêô nghĩ gì về những vấn đề gây tranh cãi. Một người đàn ông có trách nhiệm giáo hội quan trọng, sống đến sáu mươi chín tuổi mà không bị ai chú ý đến tư tưởng của mình, đã đưa ra một lựa chọn có chủ đích. Có thể ngài chủ yếu là một nhà quản lý giáo hội.

Là một nhà truyền giáo, ngài không phải là Jean-Marie Latour của Willa Cather, người dấn thân vào vùng hoang vu của sa mạc Tây Nam. Ngài là bề trên của cộng đoàn Augustinô địa phương, người đào tạo các tập sinh, giáo sư chủng viện, và luật sư giáo luật tại tòa án giáo phận, đồng thời cũng làm công tác giáo xứ. Sau này, với tư cách là bề trên và giám mục dòng Augustinô, ngài có thể đã quyết định - giống như rất nhiều bề trên và giám mục khác - rằng nếu không cần thiết phải nói gì, thì tốt hơn là không nói gì cả. Đối với các Hồng Y cử tri đã kiệt sức vì tính cách lắm lời và thất thường của Đức Phanxicô, sự trầm lặng của ngài có lẽ là nét hấp dẫn nhất.

Nhiệm kỳ chính đầu tiên của Đức Prevost ở Peru là từ năm 1988 đến năm 1998, thời điểm đất nước bị tàn phá bởi cuộc đàn áp bạo lực của Alberto Fujimori đối với những người theo chủ nghĩa Marx của Shining Path. Cả hai cuốn tiểu sử đều không cho chúng ta biết bất cứ điều gì quan trọng về cách Đức Prevost tham gia vào vấn đề đó, mặc dù nó chiếm ưu thế trong đời sống quốc gia. Tương tự như vậy, cả hai cuốn tiểu sử đều không cung cấp nhiều thông tin chi tiết về cách Đức Prevost đề cập đến thần học giải phóng, vẫn có ảnh hưởng lớn trong những năm 1980. Khi Đức Prevost trở về Peru với tư cách là một giám mục (2013–23), mặc dù phục vụ trong các vai trò cao cấp trong hội đồng giám mục Peru—một dấu hiệu của sự tin tưởng từ những người đồng cấp của mình—ngài dường như đã trải qua những biến động chính trị mà không để lộ bản thân. Bunson lưu ý rằng, trong cuộc chiến của Fujimori chống lại Shining Path, Đức Prevost đã “chỉ trích những hành động thái quá của cả hai bên”.

Tài liệu để sử dụng còn khá hạn chế. White giải quyết vấn đề này bằng cách dành phần đầu của cuốn sách cho những bài viết nổi tiếng nhất của Đức Thánh Cha Phanxicô, phần giữa cho “cuộc bầu cử bí mật nhất trên thế giới” - từ đó, ông đã táo bạo kể lại các chi tiết - và phần cuối cho một bản tường thuật hời hợt về cuộc đời của Đức Giáo Hoàng Lêô.

Những phán đoán của White thường đáng ngờ, gần như hài hước. Tháng 5 năm 2025 là “Cơ Mật Viện Hồng Y quan trọng nhất trong sáu mươi năm”. Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô 16 “có thể là một giáo sư vĩ đại, nhưng... lớp học thường vắng tanh, hoặc ít nhất là sinh viên không tham gia” - một đặc điểm kỳ lạ về nhà thần học được đọc nhiều nhất thế giới trước, trong và sau triều Giáo Hoàng của ngài. White rất ấn tượng rằng “khi các nguyên thủ quốc gia đến Vatican, Đức Phanxicô sẽ tặng mỗi người một bản sao của Thỏa thuận Khí hậu Paris”, nhưng ông không nhận ra rằng việc Đức Giáo Hoàng đưa ra các tài liệu của Liên Hiệp Quốc là một đường lối siêu phàm đối với chức vụ. Có lẽ, đó là điều người ta nên mong đợi từ một tác giả liệt kê Austen Ivereigh và Robert Mickens là “đồng chí và đồng phạm”.

Cách kể chuyện của Bunson hay hơn nhiều. Ông đã kể lại một cách sâu sắc về cuộc sống thời thơ ấu của Đức Prevost trong chương có tựa đề “Chứng nhân của sự suy tàn”. Đức Prevost sinh năm 1955, giữa thế kỷ Mỹ và đỉnh cao của sự trỗi dậy của các thể chế Công Giáo. Ngài được rửa tội trong một nhà thờ được xây dựng vào năm 1953, nơi ngài đã phục vụ Thánh lễ sớm hàng ngày khi còn là một cậu bé. Năm 1969, ở tuổi mười bốn, ngài rời nhà đến một trường nội trú của chủng viện. Khi ngài được thụ phong linh mục, chủng viện đã đóng cửa. Khi ngài được thụ phong giám mục, giáo xứ thời thơ ấu của ngài đã bị đóng cửa.

Cuộc đời tu sĩ dòng Augustinô của ngài trùng hợp với sự suy thoái mạnh mẽ của đời sống tôn giáo tại Hoa Kỳ. Về mặt xã hội học và ảnh hưởng văn hóa, Đức Prevost sinh ra vào thời kỳ đỉnh cao của Công Giáo Mỹ, và ngài đã chứng kiến bảy thập niên suy tàn. Khi ngài đến Hoa Kỳ, sẽ không có những chuyến viếng thăm ấm lòng đến giếng rửa tội của ngài ở Chicago hay nhà nguyện chủng viện của ngài ở Michigan.

Giống như những người tiền nhiệm, ngài nói về một Giáo hội truyền giáo và công cuộc truyền giáo mới; nhưng khác với họ, ngài đã trải nghiệm sự sụp đổ của đời sống thể chế Công Giáo. Lớn lên ở vùng ngoại ô Chicago, ngài đã thấy được những gì mà làn sóng di cư Công Giáo vào Hoa Kỳ có thể mang lại—và việc thiếu sự gắn bó sâu sắc, sự hoán cải nội tâm, và công cuộc truyền giáo đã dẫn đến sự sụp đổ chỉ sau vài thế hệ.

Mỗi vị giáo hoàng đều là sản phẩm, ngay cả khi là tù nhân, của chính tiểu sử của mình. Khi còn trẻ, Đức Gioan Phaolô II được truyền cảm hứng từ chức linh mục tử đạo anh hùng dưới thời Đức Quốc xã và Ba Lan cộng sản. Ở độ tuổi ba mươi, Đức Bênêđíctô đã thông thạo thế giới nói tiếng Đức của Guardini, Balthasar và các học giả Kinh thánh, và quen thuộc với sự đổi mới của thần học giữa thế kỷ. Đức Thánh Cha Phanxicô đã sống cuộc đời trưởng thành của mình giữa, và chịu đựng, một cộng đồng tôn giáo chia rẽ và suy tàn, một Giáo hội địa phương rối loạn chức năng, và một đất nước mà các nhà lãnh đạo, qua nhiều thế hệ, đã mang đến sự chuyên chế, bạo lực, tham nhũng và bần cùng hóa cho nơi từng là một vùng đất hòa bình và thịnh vượng khi gia đình Bergoglio quyết định di cư đến đó. Lẽ ra không nên gây sốc khi triều Giáo Hoàng của ngài được đánh dấu bằng sự chia rẽ độc đoán. Đó là kiểu Á Căn Đình.

Câu hỏi then chốt trong triều Giáo Hoàng của Đức Lêô là ngài đã học được gì từ hai trải nghiệm sống quan trọng của mình: thứ nhất, với tư cách là nhân chứng cho sự suy tàn của giáo hội tại quê nhà; thứ hai, với tư cách là một nhà truyền giáo ở Peru.

Nhìn chung, có hai khuynh hướng truyền giáo, mặc dù mỗi nhà truyền giáo đều có thể pha trộn cả hai. Một loại coi vùng đất truyền giáo còn thiếu thốn và cần sự giúp đỡ từ nước ngoài. Loại này thể hiện sự sẵn sàng phê phán và đề xuất một con đường khác. Những bóng đen trong lịch sử các nhà truyền giáo thường là ví dụ cho khuynh hướng này, áp đặt “nền văn minh” lên “những kẻ man rợ”.

Kiểu thứ hai, một phần, là phản ứng với kiểu thứ nhất, và có lẽ đã chiếm ưu thế vào những năm 1980 khi Cha Prevost lần đầu tiên đến Peru. Kiểu nhà truyền giáo này tin rằng mình có nhiều điều để học hỏi từ vùng đất truyền giáo, và rằng những lời chỉ trích từ nước ngoài không chỉ thiếu khôn ngoan mà còn thường bất công.

Đức Lêô nghĩ gì? Không ai biết. Ngài không đưa ra bất kỳ văn bản chính nào diễn giải kinh nghiệm truyền giáo của mình. Rõ ràng là ngài yêu mến người dân Peru, nhưng liệu ngài có muốn một tương lai khác cho họ không?

Mỹ Latinh đã trải qua một thế kỷ đầy khó khăn. Ngay cả những người Mỹ Latinh lớn tuổi nhất cũng khó mà nhớ lại hai thập niên liên tiếp hòa bình, trật tự và chính quyền tốt, với tăng trưởng kinh tế ổn định, tỷ lệ thất nghiệp thấp và lạm phát thấp. Nhiều người chỉ còn nhớ mình loay hoay hết cuộc khủng hoảng này đến cuộc khủng hoảng khác. Đó là một nỗi hổ thẹn cho một lục địa Công Giáo. Giáo Hội Công Giáo ở Mỹ Latinh đang không phát triển mạnh mẽ - đến mức người ta mặc định rằng Peru cần các nhà truyền giáo, năm trăm năm sau khi đức tin này được truyền đến từ Âu Châu. Tại sao vậy?

Điểm yếu lớn nhất của triều Giáo Hoàng Phanxicô là ngài không có nhiều sự hướng dẫn để giúp đỡ dòng Tên đang suy yếu, Giáo hội địa phương đang suy yếu, và đất nước đang suy tàn của ngài - Á Căn Đình là một trong số ít quốc gia liên tục vỡ nợ. Liệu Đức Lêô đã đưa ra những chẩn đoán khác hay không? Liệu ngài có thể đưa ra những biện pháp khắc phục tốt hơn không?

Đây không chỉ là vấn đề áp dụng khôn ngoan học thuyết xã hội của Giáo hội. Đức Lêô đã chọn niên hiệu của mình để vinh danh Đức Giáo Hoàng Lêô XIII, người khai sinh ra tư tưởng Công Giáo về các vấn đề văn hóa, chính trị và kinh tế. Đây cũng là vấn đề quản trị trực tiếp.

Tổng giáo phận Lima đang trong tình trạng hỗn loạn. Năm 2019, với tinh thần đảng phái đối kháng đang làm xói mòn nền chính trị Mỹ Latinh, cả thế tục lẫn giáo hội, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã thay thế Hồng Y Luis Cipriani Thorne bằng Carlos Gustavo Castillo Mattasoglio - người được phong Hồng Y vào năm 2024 - một giáo sư mà Đức Cha Cipriani, khi còn là Tổng Giám Mục, đã từng bị cấm giảng dạy thần học Công Giáo do những cáo buộc dị giáo và bất đồng chính kiến. Việc Đức Cha Cipriani nghỉ hưu diễn ra trong bối cảnh có những cáo buộc về hành vi sai trái tình dục, và những cáo buộc nghiêm trọng về hành vi sai trái tài chính và tình dục đã xuất hiện tại chủng viện dưới thời Castillo.

Đức Cha Prevost đã chứng kiến tất cả những diễn biến này khi còn là giám mục ở Peru và là giám mục trưởng tại Rôma. Ngài đã học được những bài học gì từ một Giáo hội bị chia rẽ sâu sắc và rối loạn chức năng ở thủ đô Peru? Đức Cha Castillo hiện đã quá tuổi nghỉ hưu. Những gì Đức Lêô làm với Lima có lẽ là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy triều Giáo Hoàng của ngài sẽ đi về đâu.

Trong mùa hè đầu tiên, Đức Lêô đã cẩn thận kéo dài thời gian thiện chí và đoàn kết sau khi đắc cử. Ngài trích dẫn lời Đức Phanxicô, ăn mặc như Đức Bênêđíctô, và, giống như Đức Gioan Phaolô, khuyên nhủ những người trẻ tuổi “đừng sợ hãi”. Ngài đã gặp Đức Hồng Y Raymond Burke và linh mục Dòng Tên James Martin, công bố những buổi tiếp kiến đó trong lịch chính thức của mình, vỗ về cả hai cánh phải và trái. Chuyến bay cho đến nay vẫn suôn sẻ, và dường như Đức Lêô là kiểu phi công có thể giải quyết được nhiễu động. Hướng đi mà ngài muốn hướng đến vẫn chưa được biết rõ.

---

Source:First Things

Two Takes on Pope Leo

[Thủy-23]

4. Giám mục Bullock, các tu sĩ Dòng Tên địa phương chỉ trích việc Hegseth vinh danh những người lính Wounded Knee

Giám mục Scott E. Bullock tại Rapid City, Nam Dakota và các nhà lãnh đạo Dòng Tên Nam Dakota đã chỉ trích Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth vì vinh danh những người lính Hoa Kỳ đã thực hiện cuộc tấn công vào khu bảo tồn Lakota năm 1890 gần Suối Wounded Knee.

“Những người đã chết ở Wounded Knee đều là những người đáng được tôn trọng”, tuyên bố chung viết.

“Chúa Giêsu đồng hành với tất cả những ai đau khổ và chết dưới tay kẻ khác,” tuyên bố nói thêm. “Những kẻ gây ra bạo lực cũng là những con cái Chúa; vì lý do này, Chúa Giêsu ban cho họ lòng thương xót và sự chữa lành. Tuy nhiên, bản thân những hành động đó đã là những tội ác nghiêm trọng và không thể được tôn vinh.”

Vào ngày 29 tháng 12 năm 1890, lính Mỹ đã giết gần 300 người Lakota trong một cuộc tấn công hiện được gọi là “Thảm sát Wounded Knee” hay “Trận chiến Wounded Knee” ở Nam Dakota. Phần lớn người Lakota bị giết là thường dân, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em không vũ trang, và 31 lính Mỹ đã thiệt mạng.

Sau khi xem xét, tháng trước, Hegseth đã thông báo rằng 20 binh sĩ Hoa Kỳ được trao tặng Huân chương Danh dự vì những hành động tại Wounded Creek sẽ được giữ lại danh hiệu này. Huân chương Danh dự là danh hiệu quân sự cao quý nhất của quốc gia, do Quốc hội trao tặng cho những người đã hy sinh mạng sống trong chiến đấu. Một hội đồng đánh giá do cựu Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin ủy nhiệm đã khuyến nghị họ nên được giữ lại danh hiệu này vào tháng 10 năm 2024.

Hegseth cho biết trong bài đăng ngày 25 tháng 9 trên X: “Hội đồng đó kết luận rằng những người lính dũng cảm này thực tế nên được giữ lại huy chương cho những hành động của họ vào năm 1890”.

Hegseth chỉ trích Lloyd vì đã không đưa ra quyết định cuối cùng về cuộc điều tra vào năm ngoái, nói rằng “ông ấy quan tâm đến việc chính xác về mặt chính trị hơn là chính xác về mặt lịch sử”.

“ Chúng tôi xin khẳng định rõ ràng — không chút do dự — rằng những người lính đã chiến đấu trong Trận Wounded Knee năm 1890 sẽ được giữ lại những huân chương của họ, và chúng tôi xin khẳng định rõ ràng rằng họ xứng đáng được nhận những huân chương đó,” Hegseth nói. “Quyết định này giờ đây đã là quyết định cuối cùng và vị trí của họ trong lịch sử dân tộc chúng ta không còn là vấn đề phải bàn cãi nữa. Chúng tôi trân trọng tưởng nhớ họ, chúng tôi tôn vinh sự phục vụ của họ, và chúng tôi sẽ không bao giờ quên những gì họ đã làm.”

Đức Cha Bullock, người có giáo phận phục vụ phía tây Nam Dakota, nơi vụ tấn công xảy ra, đã đưa ra tuyên bố cùng với Cộng đồng De Smet Jesuit ở West River, Nam Dakota.

Các ngài cho biết sự phản đối của các ngài đối với Huân chương Danh dự không bắt nguồn từ “sự chính xác về mặt chính trị”, như Hegseth gọi, mà là từ “sự chính xác trong lời cầu nguyện, dựa trên sự thật, lương tâm và lòng trắc ẩn”.

Đức Cha Bullock và các tu sĩ Dòng Tên nói rằng binh lính đã thảm sát thường dân: “Đây không phải là một trận chiến. Việc công nhận những hành động này là đáng trân trọng chính là bóp méo lịch sử.”

Các ngài cho biết: “Chúng tôi thừa nhận ý định vinh danh quân đội của chính phủ, nhưng chúng tôi bác bỏ bất kỳ lời kể nào xóa bỏ tính nhân đạo của các nạn nhân hoặc ca ngợi các hành vi bạo lực”.

Tuyên bố nói rằng, với tư cách là người Công Giáo và những người theo Chúa Kitô, “chúng tôi tuyên xưng phẩm giá vô hạn của mỗi sự sống con người. Chúng tôi tuyên xưng rằng nhân loại – có khả năng yêu thương và tốt lành – cũng có khả năng gây ra tội ác khủng khiếp.” Tuyên bố nói thêm rằng Cuộc Đóng Đinh và Phục Sinh “cho thấy rằng chiến thắng đích thực không đến từ sự giết chóc mà đến từ tình yêu thương, lòng thương xót và sự thật.”

“Nếu chúng ta phủ nhận vai trò của mình trong lịch sử, chúng ta sẽ làm trầm trọng thêm tổn hại,” họ nói. “Chúng ta không thể nói dối về quá khứ mà không tiếp tục duy trì sự bất công và mù quáng về mặt đạo đức. Ngay cả khi chúng ta không phải chịu trách nhiệm cá nhân về vụ Wounded Knee, chúng ta vẫn có trách nhiệm đạo đức phải ghi nhớ và nói lên sự thật.”

Susan Hanssen, giáo sư lịch sử tại Đại học Dallas (một tổ chức Công Giáo), nói với CNA rằng Wounded Knee “là một sự kiện lịch sử phức tạp” với “nhiều câu chuyện mâu thuẫn”. Bà cho biết hồ sơ quân sự cho thấy những cáo buộc, cuộc điều tra và sự cạnh tranh cá nhân mâu thuẫn giữa các sĩ quan quân đội.

Bà cho biết, với các sự kiện lịch sử, không phải lúc nào cũng có “sự rõ ràng về mặt đạo đức một cách dễ dàng”.

Bà cho biết các sự kiện này “không thể chỉ được xem là một cuộc thảm sát vô cớ, có động cơ chủng tộc nhắm vào tất cả người Mỹ bản địa một cách bừa bãi”.

Hanssen bày tỏ lo ngại rằng nỗ lực thu hồi danh dự của những người lính tại Wounded Knee là một phần của nỗ lực đang diễn ra nhằm nhắm vào “văn hóa Mỹ và phương Tây”, bao gồm việc phá hủy các bức tượng của Christopher Columbus và các cuộc tấn công vào George Washington, Thomas Jefferson và Abraham Lincoln, cùng nhiều người khác.

Bà nói thêm: “Chính phủ Hoa Kỳ hoàn toàn có lý khi từ chối thu hồi Huân chương Danh dự có từ hơn một trăm năm trước”.

Trong hơn một thế kỷ qua, chưa có Huân chương Danh dự nào bị thu hồi vì bất kỳ lý do gì. Lần duy nhất huân chương bị thu hồi là vào năm 1917, khi Quốc hội ủy quyền đánh giá toàn diện những người được trao tặng Huân chương Danh dự và đã thu hồi hơn 900 huân chương.

---

Source:Catholic News Agency

Bishop Bullock, local Jesuits criticize Hegseth’s honor of Wounded Knee soldiers